8661.
Maandag 14 Mei.
A°. 1888.
feze Courant wordt dagelijks, met uitsondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Een terugblik.
Leiden, 12 Mei.
DAGBLAD.
PRIJS DEZER, COURANT:
Voer Lflidaa p*r 8 nuaiM1.10.
frtsxoo por poatl-4t.
^6(.nierHjk« Nommei*.0.05.
PEJJS DKR JLDVBRTUNTIBX:
Tm 16 regel* 1.05. Iedere regel maar/0.1TI.
Grooier» letten neer pleeteraimte. Voor het In-
OMseeren buiten de aUd wordt 0.10 berekend.
Hoewel hat lieflijk beeld der lente zich tot
edon nog niet hoeft vertoond dan omgeven
oor donkere nevelen, waaruit hot slechts
ene enkele maal te voorschijn is getreden
m zich dan wederom terstond terug te
e'iton in zijn verborgen schuilhoek hoewel
i winterkoning nog immer den geesel, welken
jj met zulk eene wreede tirannie heeft ge
waaid, doet gevoelen, en nog altijd den
ardnekkigen strijd volhoudt, nu eens Iang-
aam terugwijkonde, dan weer met kracht
-ortuitdringendede almanak echter houdt
eone rekening met dit alles, de almanak,
Iken dag, elke week en elke maand tellende,
eweert dat de lentetijd is aangebroken, dat
e wintermaanden der jaren 1887 13SS reeds
lot hot verledene behooren en heeft daarmede
levens verkondigd dat het tooneelseizoen ten
inde is. De almanak heeft Thalia verjaagd,
aren tempel gesloten en slechts de herinne-
'ng barer gaven bij ons gelaten.
Evenals tolken jare vergunne men ons ook
hans een enkel woord aan die herinnering
e wijden.
Een hersteld gebouw, waarbij zooveel moge-
jjk voorzorgsmaatregelen tegen brandgevaar
enomen waren, Narciss, oen der beste
rama's van Duitschen bodem, vertolkt door
ossart, een der eerste tooneelkunstenaars van
en huidigen tijd, waren factoren, wel in staat
m de eerste uitvoering, welke den Ssten
ctober 1887 plaats had, als eene waardige
pening van het tooneoljaar te bestempelen.
Don 17den October d. a. v. stond wederom
bssart op Leiden's Bühne, ditmaal als
ephistofeles in Goethe's Faust,
ok toen word dat talent hors ligne door een
alrijk, opgetogen publiek vereerd met de
eest ondubbelzinnige blijken van waardeoring
n bewondering.
Evenals bij Narciss werd hij, hoewel niet
'p bepaald goede, toch op bevredigende wijze
■secondeerd.
Enkele dagen vroeger hadden wij onze aan-
acht mogen wijden aan Voorname Ver-
ling, den Hollandschen tekst vanPaille-
n's Le monde oii l'on s'ennuie,
oor de vereenigde Rotterdamsche tooneeliston
^en tooneele gevoerd.
Het was hier dat de eer der kennismaking
et mej. Pauline Beersmans ons te beurt viel.
n die eer, wij stelden haar toen op hoogen
rjjs; zij toch deed ons de grootste verwach-
ingen koesteren omtrent de talenten dezer
'ugdige débutante; wij zagen in haar eene
onkelende starre, welke weldra haar glansrijk
icht over ons nationaal tooneel zou versprei
den; wij meenden in haar eene priesteresse
te mogen begroeten, waardig om met en naast
hare moeder, onze eerste tragédienne, talrijke
welgevallige offers te plengen op het altaar
4«r muze, in wier dienst zy getreden was.
Heiaas, onze verwachtingen bleken spoedig
te hoog gespannen onze hoop bleek jjdel
geweest te zijn. Het hemellichaam had wel
geflikkerd, wel gefonkeld, maar slechts voor
een oogenblik; blykbaar was het eene val-
le starre geweest. Na dit eerste optreden
|toch hebben wij niets schitterends meer ont
waard.
Eene andere soort van début aanschouwden
F!) in Rabagas, de bekende politieke
satire, door V. Sardou tegen Emile Olivier
gericht. Hier zagen wij mej. Vink voor het
eerst in een geheel ander genre, dan waarin
w\j haar tot op dit oogenblik onze bewonde
ring hadden geschonken. Thans was het niet
eene ingenue- of jeune amoureuse rol, welke
hare handen was toevertrouwd, maar
aan
daarentegen de meer ernstige vrouwenrol van
Miss Blount.
De moeielykheden, de bezwaren, aan zulk
een nieuw emplooi verbonden, mocht zij op
schitterende wyze overwinnendezelfde geest
drift, dezelfde byvalsbetuigingen, waarmede
het publiek onzer sleutelstad gewoon is deze
affrice te vereeren, worden haar ook ditmaal
geschonken.
De afdeoling „drama" van hot gezelschap
des heeren Van Lier stolde onzo schouwburg
bezoekers in oen tweetal volksvoorstellingen
in kennis met een paar gedrochton uit de
oudo school, met oen tweetal draken van het
zuiverst allooi, nsmelyk mot „De nacht
van don 13den November", van Deslys
en Barbara, en „Onder valsche vlag",
geöxerpeerd uit een feuilleton van hot Vlie
gend Blad, „De Echo" getiteld.
Deze beide tooneelvoorstellingen deden ons
in den twijfel verkoeren dat óf de directie
bepaald aan aberratio mentalis lijdende was,
óf dat zy de ontwikkeling van het Leidsche
volk al op oen buitengewoon laag standpunt
stelde. Eene andere reden, welke haar ge
noopt heeft ons op zulk een onzinnigen bom
bast te vergasten, is moeilyk denkbaar.
Evenmin kon ons „Le conseil judici-
aire", van Jules Moinaux,den geestigenschry-
ver van het telken jare verschynend „Le Tri
bunal", behagen. De vertaling van dit bly-
spel, hier den 6den December 1887 opge
voerd onder den titel van „Onder Cura-
teele", liet veel te wenschen over, de ge
schetste toestanden waren onmogelyk, de
daarin ontwikkelde rechtsregelen gehoel on
al met elko wet in stryd en het komisch
element behoorde bepaald tot het bas genre.
Het spel dor verschillende acteurs was daar
entegen uitstekend.
Een waardiger stuk ontmoetten wy in
„Galootoo", door den bekenden Spaanschen
tooneelschry ver José Echegaray aan den laster
gewyd, den 12den December '87 voor het
voetlicht gebracht.
Welke wonden dit afschuwelyk ondier, deze
lafhartige ondeugd kan slaan, welke onge
lukken het kan veroorzaken, hoezeer het
zyne rampzalige, onschuldige slachtoffers kan
treffen en ten verderve voeren, dit alles werd
ons door do beide heeren Haspels, door den
heer Tartaud en mej. Vink op uitnemende
wyzo voor oogen gesteld.
In het Kattebelletje, V. Sardou's
Pattes de mouches, onder dien titel door
den Leidschon hoogleeraar dr. Jan Ten Brink
in onze taal overgezet, mochten wy het wel
kom toeroepen aan den beschaafden acteur-
auteur Jan C. De Vos, by zyn eerste optreden
na eene afwezigheid van een tweetal jaren.
De sierlyke kansen, welke hom by zjjn op
treden werden overhandigd, de talryke by vals
betuigingen, welke hem als Prosper Block
ten deel vielen, zy bewezen ten volle dat
deze welkomstgroet zyn oorsprong in het
harte vond.
Het Rotterdamsche gezelschap, onder directie
van don heer Alex. Faassen, gaf ons den 22sten
Dec. '87 Kleine Jacques, uit den roman
van Jules Claretie, Noêl et Lambert, en den
Ssten Februari 1888 een blyspel Solide
agenten gevraagd, herkomstig uit de
comediefabriek der heeren Von Moser en Schön-
thau. De stukken zeiven konden onze goed
keuring niet wegdragen, wel echter het spel
van enkele loden van het gezelschap, o. a. van
den heer Mantua Van Nieuwland en den jongen
heer De la Mar.
Geheel afwykend van de liedendaagsche
piöces de moeurs van Gallischen bodem, bood
ons de Abt Constantyn, ontleend aan den
Franschen roman van den academician Ludo-
vic Halevy, een echt landeiyk, een werkelyk
idyllisch schouwspel aan. Hier geone verdorven
wezens, geene slechte vrouwen of trouwver-
brekende mannen, hier geene wereld, waar
ondeugd en booze hartstochten zetelen, maar
daarentegen droeg alles het kenmerk van
eenvoud, van werkelyke, onbaatzuchtige liefde
en van hartelyke toewyding.
De talrijke opkomst, waarin zich de beide
voorstellingen van 9 en 16 Januari 1888 moch
ten verheugen, bewezen voldoendo hoezeer
ons volk aan deze richting de voorkeur schenkt
boven die, welke de Fransche auteurs der
hedendaagsche school gewoon zyn te volgen.
Reeds lang voor den 23sten Januari waren
alle plaatsen in het schouwburglokaal be-
sprokon. Velen, zeer velen toch wilden ge
tuigen zijn van het weder optrodon van Willem
Van Zuylen; allen wilden dien gevierden
tooneelspeler hunne ingenomenheid, hunne
blydschap te kennen gevenallen wilden hem
hunne gelukwenschingen aanbieden, nu by,
van eene zware ziekte hersteld, wederom den
voet zou zetten op Leidens planken, waarhy
reeds zoo menige hulde had ingeoogst. Èn
Anton Ascher in Vr#u w en-E mancipatie,
èn de koster in De gevolgen van een leu
gen, heiden gaven ons de overtuiging dat,
al mochten Van Zuylens krachten ook ver
zwakt zijn, zyne talenten echter daaronder
niet geleden hadden.
Enkele dagen later herdacht mevr. Burlage-
Verwoert den dag, waarop zy vóór 25 jaren
hpt tooneel betrad. Talryke bouquetten, fan
fares by hare versehyning in de titelrol van
Sardou's C y p r i e n n e, gaven blyk dat men ook
de verdiensten dezer actrice zeer op prys stelt.
Op den verkeerden weg, van M.
Knauff, was een blyspel, geheel en al in den
geest der tegenwoordige Duitsche Possen en
der Fransche farces geschreveneen amalgama
van verwarringen tusschen personen en zaken,
eene oneindig lange reeks van dwaalbegrippen,
een verscbrikkolyk abracadabra, in staat om
eene uitbundige hilariteit in het leven te
roepen, maar zonder de minste letterkundige
waarde.
Gewoon onze tooneelliteratuur telken jare
met een stuk van zyne hand te verryken, gaf
Rosier Faassen ons ditmaal eene schets uit
het Limburgsch volksleven te aanschouwen.
„Malle Anne", zooals hy dit drama heeft
gedoopt, kon in lange na niet bogen op dat
succes, op dien byval, welken „Zwarte Griet",
„Anne Mie" en zooveel andere producten van
dezen genialen auteur hebben mogen verwer
ven. Het was slordig bewerkt, slecht getee-
kend en zoowel de locale- als de sociale toestan
den van onze meest zuidelyke provincie waren
gc-heol in stryd met de werkelykheid geschetst.
Geschreven echter voor het Rotterdamsch ge
zelschap zelf, in het leven goroepen met het
oog op de daaraan verbondene uitnemende
krachten, gaf het voomamelyk den heeren
Haspels en mevrouw Beersmans eone uit
muntende gelegenheid om hunne talenten in al
hun luister ten toon te spreiden.
Den 18den Maart richtten wy wederom
onze schreden naar den schouwburg om onze
hulde te brongen aan Madme. Marie Favart
van het „Théatre francais." Do faam, welke
haar was voorafgegaan, schoen ons toe grooter
geweest te zyn dan de werkelykheid. Haar
Aventurlère van Emile Augior maakte
niet dien overweldigenden indruk, welken wy
hadden verwacht; haar spel bracht ons niet
in verrukking, hare geheele persooniykheid
baarde, na zooveel reclame, meer verwonde
ring dan wel bewondering.
Een viertal dagen later gaven de onderoffi
cieren van het 4de regiment infanterie eene
liefdadigheidsvoorstelling ter tegemoetkoming
aan de gepensionneerde onderofficieren on
minderen van het Ned. leger, welke in alle
deelen geslaagd mag hoeten. Zoowel de
Militaire Willemsorde van Rosier
Faassen als de Fransche krygsge-
v a n g e n e van Emile Seipgens, eene parodie
op den by den Duitsch-Fransche oorlog hier
te lande heerschende francomanie, werden vlug
en con-amore gespeeld. Minder bevielen ons
de Re is naardenKaukasusende
Nasleep van een eersten echt4
door onze Minervazonen met welwillende
medewerking van eenige Rotterdamsche actri
ces ten tooneele gevoerd,
La T o s c aSardou's nieuwste sensatiostuk,
zyne laatste moordgeschiedenis, waarin water,
kogel, staal en vergift beurtelings hunne
slachtoffers vinden, mocht by zijne opvoering
eene groote belangstelling ondervinden. De luide
byvalsbetuigingen echter, waarmede het ralryk
publiek zyne ingenomenheid te kennen gaf,
golden ongetwyfeld meer de uitstékende ver
tolking van de titelrol van mevrouw Beers
mans dan wel dezen draak, door Sarcey, den
bekenden Paryschen criticus, genoemd „la fin
de tout art." Durand et Du rand der
heeren Valabregue en Ordonneau, de comédie
vaudeville, welke in de Fransche hoofdstad
zulk een uitbundig groot succès genoten heeft,
word ook hier den 20sten April met ingeno
menheid begroet.
Ten slotte kunnen wij nog wyzen op een
vyftal opera's: en wel op Der Zigeuner
baron van Joh. Strauss, Gasparone der
hoeren v. Zeil en Richard Genée, Kónig
A r p a d van onzen landgenoot Vorhey, alle drio
door het gezelschap der Hoogduitsche opera
van Rotterdam hier gegevenverder L e co e u r
et la main door eene zich noemende „troupe
francaise" en De arme student, Millóckers
Bettelstudent, door enkele leden van het
Amsterdamsch Hollandsch Operagezelschap
ten tooneele gevoerd.
Het varietas delectat is derhalve gedurende
dit jaar wel in eere gehouden. Wjj hebben
de Duitsche, Fransche en Hollandsche taal
hooren voeren, Duitsche possen hebben menig
maal onze hilariteit in het leven geroepen,
Fransche drama's dikwyls een traan uit hot
oog geperst; wy hebben hooren spreken en
hooren zingen, kortom, het geheel geeft alle
mogelijke stof tot tevredenheid.
En toch, by het op schrift stellen van dit
kort overzicht kunnen wy, niettegenstaande
dit alles, een gevoel van wrevel niet onder
drukken wy gevoelen ons eenigszins gekrenkt
in onze nationale eer niet anders kunnende
wyzen dan slechts op één enkel stuk, in den
laatsten tyd hier te lande geboren, op slechts
één enkel product, dat zyn oorsprong heeft
te danken aan een Hollandschen geest.
Wat is hiervan de oorzaak? Aan wien de
schuld? In een nader artikel stellen wy ons
voor dit onderwerp meer nauwkeurig te be
spreken. Mr. L. H.
De Raad dezer gemeente zal Donderdag
a. s. wederom eene vergadering houden.
De negende jaariyksche algemeene ver
gaderingder „Vereeniging van gepensionneerde
onderofficieren en minderen van het Neder-
landsche leger" zal dit jaar den 22sten Mei
worden gehouden te Leiden in het café „Zomer-
lust", aan den Stationsweg.
Leden en donateurs van- en belangstellen-
don in die Vereeniging kunnen de vergadering
bywonen.
Do kapitein Mansveldt, op non-activiteit
alhier, heeft verzocht weer in actioven dienst
te worden hersteld.
Do officier van gez. 2de kl. dr. J. K. H.
Brumund, van het 4de reg. inf. te Leiden, is
overgeplaatst naar Hoorn, als chef van het
mil. hosp. 3de kl. aldaar, terwyi de off. van
gez. 2de kl. II. A. Van der Hout is overge
plaatst van Hoom naar Zutfen, en de off. van
gez. 2de kl. J. JD. C. Koch van Amsterdam
naar het 1ste reg. inf. te Leeuwarden.
Met 1 October a. s. worden werkzaam
gesteld by den chef van den generalen staf
te 's-Hage: de 1ste luit. JI, C. A. Neeteson,
van het reg. gren. ea Jagers, de 1ste luits.
J. A. Roeloffs, leera.ar by de milit. academie, en
J. Brace, leeraar by den hoofdcursus te
Kampoitj beider, onder eervol ontslag uit die
functus on met gelyktydige overplaatsing by
het 3do en 1ste reg. infanterie, benevens do
lste luitenant-adjudant K. J. Van R&v"ns
waay, van het 2de reg. veld.-art, te Leiden
die eervol wordt ontheven pit de betrekkin''
van adjudant.
