Gedroogde Vruchten. Kerkelijk geschil te Aarlandervecn. Eene eenigszins gelpko zaak als eenige maanden geleden voor de Iiaagsche rechtbank bepleit werd, nl. het kerkelijk conflict te Leiderdorp, vormde nu weder het onderwerp der pleidooien, voor dat college uitgesproken. Den 27sten Februari 1887 werd Aarlander- veen vacant verklaard en het classicaal bestuur opgedragen om te doen wat des kerkeraads is. Alles was in het bezit der doleerenden echter, zoodat het classicaal bestuur niet in staat was in het kerkgebouw te doen pre diken. Trachtte men zulks te doen, men vond steeds den president-kerkvoogd aanwezig, die meermalen aan de eischeres den toegang weigerde, zoodat ds. Ozinga, die vervallen is verklaard van zpn ambt, nog steeds vrpelpk den kansel betreedt en eiken Zondag predikt. Do Ned.-Herv. gemeente vroeg nu erkenning van haar recht om het kerkgebouw steeds beschikbaar te hebben voor de godsdienst oefening, bevel tot staking van de onrecht matige daad, door den president-kerkvoogd gepleegd, en vergoeding van schade. Namens haar werd de zaak door mr. F. Was uit Leiden bepleit. Op den voorgrond zette pleiter dat de afzet ting van den kerkeraad werkelijk had plaats gehad door het daartoe bevoegde provinciaal kerkbestuur. Scherp laakte pl. de houding van den procureur des gedaagden, die by incidenteele conclusie provoceerde dat de minuut van het vonnis van afzetting ter griffie gedeponeerd zou worden, on die, toen zulks geschied was, den heer Was mededeelde dat dit stuk dadeiyk in handen van den officier van justitie zoude gesteld worden; doch zestien dagen later werd den heer Was door den procureur van gedaagde medege deeld dat hy op dat voornemen terugge komen was. De verwering nu dat het vonnis niets bewyst, noemde pl. kinderachtig en onwaar, het dictum van het vonnis constateert dat de afzetting werk el yk heeft plaats had, en de in deze procedure aangenomen houding van gedaagde noemt pl. het uitvloeisel van eene onwaardige tactiek, en keurt het af dat de tegenparty stelselmatig ontkent datgeen, wat niet ontkend kan worden. Pl. stelt thans de vraagwie heeft de actie ingesteld? De Ned.-Hervormde gemeente te Aarlanderveon, vertegenwoordigd door den kerkeraad. Dat de kerkeraad de gemeente niet in rechten vertegenwoordigen kan, geiyk ged. beweert, noemt pl. eene zonderlinge leer; uit de reglementen blykt toch duideiyk het tegendeelde aard van deze vordering brengt mede dat de kerkeraad de actie instelt; zy betreft immers de regeling van de godsdienst oefeningen. Tegen wien is de actie gericht? Tegen een eenvoudigen boer uit Aarlander- veen, P. Van Leeuwon, die denringprodikant stelselmatig den toegang tot de kerk wei gert, in zpne vermeende hoedanigheid van president-kerkvoogd. Daardoor pleegt hy eene onrechtmatige daad en is tot schadevergoeding uit dien hoofdo verplicht. Wat komt de gemeente in rechten vragen?' Niet anders dan hare openbare godsdienst oefeningen te kunnen uitoefenen in het voor de samenkomst bestemde gebouw. Pl. vindt het betreurenswaardig dat over deze zaak gepleit moet worden, daar de handeling van god. eene zoodanigo is, dat er tegen had znoeten worden opgekomen door bescherming der openbare macht. Nu schiet niets anders over dan den bur- geriyken rechter toolating tot het kerkgebouw te vragen en mot de verklaring der rechtbank aan de openbare macht haro medewerking te vragen, indion de toegang geweigerd mocht •worden. Voor den gedaagde voerde mr. Witaius H. De Savornin Lohman het woord, die tot zpne persooniyko rechtvaardiging zpne houding ten aanzien der door hem genomen incidenteele conclusie, toelichtte en mededeelds dat de heer Was hem zolf in tegenwoordigheid van een derden confrère verteld had dat de minuut slechts in de verbeelding van de leden van het provinciaal bestuur zou bestaan. Pl. trachtte aan te toonen dat het koninïlyk besluit van 1816 allo rechtskracht mist, daar de Koning nooit het recht heeft gehad liet reglement voor het bestuur der Herv. Kerk 7ast te stollen. De gemeenten hadden in 1816 niet de vryheid het reglement te weigeren, en al heeft zich steeds in den loop der jaren verzet, soms zelfs zoer sterk, tegon de kon. organisatie geopenbaard, uit de wet op de kerk genootschappen van 1853 vloeit noodwendig bet recht voort om zich te verzetten tegen de bestaande organisatie. Pl. stelt dat de Hervormde Kerk een zedelpk lichaam is, waar van de gemeenten de leden vormen en die de bevoegdheid hebben om uit het verband te treden wanneer het haar goeddunkt. Dit heeft Aarlanderveon gedaan, en daarom heeft het classicaal bestuur geen recht om op te treden gelpk het gedaan heeft. De stelling dat de kerkeraad in geen geval bevoegd was den eisch in te stellen, houdt pl. volnergens wordt den kerkeraad de bevoegdheid gegeven de gemeente in rechten te vertegenwoordigen dan wanneer hy beheersdaden verricht. En al kon het classicaal bestuur optreden, dan nog had dat bestuur niet deze actie tegen dezen gedaagdedit volgt uit art. 82 van het kerkeiyk reglement voor Aarlanderveen. Wanneer de ged. onbevoegd do kerk in zpn bezit hield, dan was het de taak van de kerk- voogdy en van haar alleen om den gedaagde in rechten aan te spreken. Pleiter houdt vol dat de beschikking van het provinciaal bestuur, houdende afzetting, alle bewpskracht in rech ten mist. By zpne repliek wpst mr. Was op artt. 12 en 13 algemeen reglement, waaruit blykt dat de kerkeraad de bevoegdheid mist om voor do gemeente eene andere kerkorde aan te nemen, en dat de reglementen onwettig zouden zijn omdat de bron, waaruit zy ge sproten zpn, onwettig was, acht pl. eene zwakke stelling, nu men gedurende langer dan zeventig jaar de reglementen erkend had. Pl. noemt het eene bepaalde onwaarheid dat hp ooit zou gezegd hebben dat do minuut van het vonnis van het provinciaal kerk bestuur niet bestond. Dupliceerende betoogde mr. Lohman dat in 1852 geen nieuw reglement gemaakt werd, doch dat dat reglement slechts eene wpziging was van dat van 1816 en aan dezelfde gebreken mank gaat als dat van 1816. Overigens persisteerde hy by zpne stellingen. De officier van justitie mr. Van der Kemp zal over vier weken in deze zaak conclusie nemen. BUITENLAND. Frankrjjk. Generaal Boulanger is tot dusver nog niet gelukkig met de uitnoodigingen voor zpn diner. Vele afgevaardigden, o. a. de heeren Andrieux, Cremieux en Pochon, hebben be dankt, maar de oud-minister Granet zal het feestmaal by wonen. Het plan van den generaal is eene reeks feesten te geven, o. a. ook in Dordogne en het Noorder-departement. Men verzekert dat aan Boulanger geld is voor geschoten door speculeorende bankiers, waar door hy in staat wordt gesteld de groote kosten van zyn verkiezingsveldtocht te be- stryden. De „Külnischo Zeitung"' spreekt daarom reeds van een „Boulanger-Gründung", daar het consortium gevormd is tot exploiteering van Boulangor, gelpk men eene maatschappp tot exploiteering van eene oesterbank opricht. Het is bekend dat de generaal zelf geen fortuin bezit en een pensioen heeft van nog geen 10,000 fr. Hy heeft zich nu eene equi page en een span paardenmangeschaft, welke alleen zooveel kosten, en leeft over het alge meen op eon voet alsof hp 150^, 200 duizend fr. te verteren had. Men heeft' reeds twee of drie millionairs genoemd, die hem daartoe in staat zouden stellen, dsoh achtereenvolgens hebben desen zelf dit tegengesproken. By een gisteravond te Parps gehouden feestmaal ter eere van generaal Boulanger, kwam deze, in antwoord op een toost v?ii den heer Naquet, nadrukkelpk op tegen de bewering dat hp naar do dictatuur zou strevon. Wel verklaarde hp zich bereid voor de af schaffing van het presidentschap der republiek te stemmen, indion zulk een voorstel bij de Kamers werd ingediend. Zoolang het feestmaal duurde, waren vele nieuwsgierigen bpeea voor hst „Café Riche", waar het gegeven werd. Te middernacht verliet de generaal dit gebouw en word hem door de menigte eene ovatie gebracht. Se politio moest ruim baan maken, opdat het rptuig, waarin de generaal rich bevond, kon vertrekken, en arresteorde vervolgens Dóroulède en de afgevaardigde De Susini, die „Weg met Ferry 1" riepen. Zp werden echter spoedig weder in vrpheid gesteld. Do Senaat hoeft gisteren tot en met art. 27 der legerwet aangenomen. De Kamer van Afgevaardigden heeft de beraadslaging voortgezet over het voorstel, om de Maatschappp voor het Panama-kanaal te machtigen tot de uitgifte van nieuwe obligatiën. De heor Leguay ondersteunde het voorstel, dat daarop door den heer Goiraud be streden werd. De heer Peytral, minister van financiën, verklaarde dat het Panama-kanaal eene parti culiere onderneming is, welke de regeering geenszins met hare verantwoordelpkheid wil dekken. De algemeene beraadslagingen werden daarop gesloten. Bp de stemming over de vraag, of tot de behandeling der artikelen zou worden over gegaan, bleek dat geen voldoend aantal leden aanwezig was, zoodat heden eene tweede stem ming zal gehouden worden. Bp de feestelpke ontvangst van den president der Fransche republiek te Agen is een ongeluk gebeurd, dat echter nog vrp goed is afgeloopen. De heer Carnot zou daar den eersten steen leggen voor een nieuw gymnasium. Op het terrein was eene tribune opgericht voor hen, die ter bpwoning dezer plechtigheid waren uitgonoodigd, maar op het oogenblik dat de president zou aankomen, bezweek de houten stellage onder het gewicht der talryke toe schouwers. Een der palen zakte weg, daar de grond door den regen was doorweekt; de menschen vielen er af en het houtwerk viel op hen. Niet dan met groote moeite konden de toe schouwers, van wie de meerderheid uit dames bestond, uit hun neteligen toestand worden bevrpd. Een twintigtal personen werd min of meer ernstig gewond en eene dame brak haar been. Het hof van appèl heeft uitspraak ge daan in het hooger beroep van generaal Caf- farel en la Limouzin. Het heeft een paar punten der beschuldiging, welke de rechtbank in hare veroordeeling had opgenomen, te niet gedaan, maar omtrent de andere punten de uitspraak der rechtbank bevestigd, en alzoo het vonnis bekrachtigd, waarbp Caffarel ver oordeeld is tot eene boete van 2000 fr., en la Limouzin tot eene gevangenisstraf van zes maanden. In een koffiehuis op den boulevard Saint- Germain te Parys is, na het vertrek van eenige bezoekers, een telegram gevonden van den volgenden geheimzinnigen inhoud„Michel te Limoges, zyt ge gereed voor de zaak van morgen. Larifla." Dit telegram had ongetwij feld betrekking op de reis van den president. Dultaehland. De verbetering in 's keizers toestand houdt stand en eok begint de vorige opgewektheid van den ïyder terug te koeren. De keizer ondervindt zeer goede gevolgen van een nieuw stelsel van voeding, dat de geneesheeren nu volgen. In plaats van vloeibaar voedsel, wor den den patiënt nu moer vaste sppzen in kleine hoeveelheden toegediend en ock heeft de keizer met grooton smaak weer een glas van zpn geliefkoosd bier gedronken. In 't alge meen zpn de geneesheeren dan cok zeer tevreden. De keizer neemt zich eshter uit zichzelf nog streng in acht, opdat niemand, wanneer hp weder eens instortte, zou kunnen zeggen dat het bezoek van zyn schoonmoeder, koningin Victoria, de oorzaak er van is. Gisteren werd bp den keizer in de luchtppp een nieuw buisjo^angebracht, dat te Parps is vervaardigd. Men zegt dat, wanneer de keizer eene minder krachtige constitutie gehad had, hp reeds lang bezweken zou zpa ten gevolge van het verbruik van verdoovende middelen. De sultan van Marokko heeft van Krupp voor 1 millioen fr. zes kanonnen gekocht. Het bevestigt zich dat de keizer aan den rpkskanselier den titel van hertog en voor zprie zonen dien van prins heeft aangeboden, maar dat Von Bismarck, onder aanvoering van bedenkingen van raateriëelen aard, voor deze verhooging van stand heeft bedankt. Een internationaal congres ter bespreking van de belangen der pers, zal in Juni a. s., te Munchen gehouden worden. Het gaat uit van de „Miinchener Journalisten- en Schrpvers- vereeniging." In eene der voornaamste fabrieken van gouden werken te Berlijn wordt de laatste hand gelegd aan het door de officieren der Duitsche marine voor prins Hendrik bestemde bruiloftsgeschenk. Hot bestaat uit eene even kostbare als origineele zilveren tafelversiering, welke een door de golven omgeven lichttoren voorstelt, in welks bovenste spits door een lichten druk electrisch licht ontbrandt. Wilbelmj is door den koniD'g van Saksen tot ridder 1ste klasse van de Albrechtsn-J benoemd. - Minnie Hauk kreeg van d I hertog van Saksen-Meiningen hot kruis v-J verdiensten. De koningin van Saksen is uit Italië tJ Dresden teruggekeerd. Italië. Het parket van Turpn heeft een bedienj van eene dynamiet-fabriek gearresteerd, c beschuldiging acht kilo dynamiet aan socij listen te Turijn verkocht te hebben. Eeni-i maanden geleden reeds heeft de politie komplot anarchisten ontdekt, die het p|„ hadden opgevat eenige openbare gebouwenij| de lucht te laten springen. Door de wa/tl zaamheid der politie zpn die plannon dusver verpdeld, daar het blpkt dat de s zweerders hunne booze plannen nog niet voor| goed hebben opgegeven. Heden worden de voorwaarden, waai,J voorloopig met den Negus van Abosst| vrede gesloten wordt, onderteekend. Grx-oot-Brltannlë. De ondernemende hoofdredacteur der Londg.l sche „Pall Mal! Gazette" de heer Stead, d -1 thans een journalistische». tocht door Euro;! en is te Parps aangekomen, waar hp natu.-. lpk beginnen zal met een onderhoud n-| Boulanger. Yan daar gaat hp naar Berl;;l waar hy ook bij Yon Bismarck hoopt toesl laten te worden, en ten slotte zal hp St.-PetsrJ burg bezoeken, waar hij zeker is van i goede ontvangst, daar de Russische belar in de laatste jaren juist door de „Pall Mail mot de meeste overtuiging bepleit zpn. fel zekere belangstelling ziet men zpne brieven:| genoemd blad tegemoet. Men meldt uit Londen: De „Councils foreign bondholders" maakt bekend uit Cara/ te hebben ontvangen 6754 pd. st. voor rekt ning der geconsolideerde schuld van Venezuet De ex-keizerin Eugénie zal zich te Osbom Cottage vestigen, dat door koningin Victort tot hare beschikking werd gesteld. Te Londen is eene internationale conti rentie tot bescherming der jeugd geopend, Zweden en Noorwegen. De Zweedsche Tweede Kamer heeft bal sloten, aan de regeering te verzoeken oe| eene wet, waarby de vervaardiging en dt| invoer van margarine worden verboden. Rusland. Naar men uit St.-Petersburg verneem/I melden tpdingen uit Bokhara dat de acö| Russische beweging aldaar toeneemt, en i zy door de Muzelmansche geestelpkheid opetl lpk wordt gesteund. De Russische overhel treft maatregelen. In Oct. zal Von Giers zpn zilveren jub®| als Russisch staatsambtenaar vieren. Servië. Uit "Weenen geeft men als reden vm de nu geëindigde Servische ministercrisis 0) de weigering van koning Milan om demilitéi reorganisatie goed te keuren van den minis,:: Gruitsch, die door de Skupschtina nog ia radicaler gemaakt is, omdat hp vreest dat volksmilitie, evenals in 1883, wel eens bruikt kon worden om den troon tot concessit/! te dwingen. Voorts zouden de ambtenarfl| en officieren zeer ontevreden zpn over ba voornemen van den minister van financili om de 10-franken-loten tot wettig betaalmidd'J te verklaren. Hp is namelpk van plan ou voor te stellen de zeventig duizend 100-fran- ken-loten, welke nog niet geplaatst zijn, te-split sen in loten van lOfr. en die tot het betalende: traktementen te bezigen, eene soort van dwongen leening dus, welke, zooals licht tebe-l grppen is, niet bpzonder in den smaak vale I Het nieuwe kabinet isnualdussamengesteldiF Nicolaas Christicb, binnenlandsclie zaken ea presidentde consul Vladan Georgeviich, koop handel Niatovitch, eeredienstKakticli, finan ciën; Dantalich, justitie; Degutbiscbevitcl, openbare werken; Franasovitch, buitenland- sche zaken. Abrikozen, z. pit, per 5 onsf 0--'> Rpnperea 0-'® I Limburgerperen0.2' I Eva porated (voor Moes)0:11 Appelen (inlandsche, partjes blanke) - L Appelen (Amerikaansche) „ƒ0.25, 0.20 Appelen (dito jarig)014 Pruimedanten Bosnische Pruimenƒ0.15, „0.1- A O 5 Rozpnen (z. pit) Rozpnen (pit)ƒ0.20, „0.15 Krentenn0.25, 0.- A. WAGE5IAXS, Rapenburg 97

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1888 | | pagina 10