Eene lezing van den heer SI. Witte.
In de afdeeüng „Leiden en Omstreken" der
Nederlandsche Maatschappij voor Tuinbouw
en Plantkunde, welke eergisteravond in het
Logo-gebouw alhier hare laatste damesverga-
dering voor dezen winter hield, trad als spre-
kor op de heer H. Witte, hortulanus aan de
Rijks universiteit alhier. Er was een talrijk
publiek aanwezig om den begaafden spreker
te hooren, die tot onderwerp zijner improvi
satie gekozen had: woekerplanten. Onze
■bijeenkomsten, zoo verhaalde spreker, hebben
een zeer eigenaardig karakter, 't Zijn vak
bijeenkomsten. Doch niet alle aanwezigen
op onze vergaderingen beoefenen het practi-
sche tuinbouwvak en een spreker moet dat
in het oog houden. Als volbloed practicus zou
toch plantenkunde behandelen, populaire
botanie, wat altijd zijn lievelingswerk is ge
weest. In het plantenleven valt zooveel waar
te nemen, dat een onderworp te vinden vol
strekt niet moeilijk is. Zoo zou hij spreken
over woekerplanten. Wat zijn dat? De
naam is niet mooi, want 't doet ons aan
woekeren, woekerhandel enz. denken.
„Schmarotzer", zogt de Duitscher, wat best
vertaald kan worden door „tafelschuimer."
Men ziet hieruit dat het op het gebied van
het plantenleven al net is als bij de men-
scbenmaatschappij. Parasieten noemt men
ze ook wel en evenmin de een als de andere
naam is mooi te noemen. De woekerplanten
van nabij bezien zou hot doel van deze voor
dracht zijn en men zal er tevens uit kunnen
opmerken dat ook op dit gebied soms schijn
bedriegt en niet allen, welke woekerplanten
schijnen, dit zijn. - Om de vraag te beant
woorden wat woekerplanten zijn, dient men
te weten hoe de planten zich voeden. Op
kourige wijze, den spreker waardig, word
de voeding der planten uiteengezet. Zy doen
dat op tweeërlei wijze: lo. door de wortels en
2o. door de bladeren. De wortels nemen de
anorganische bostanddeelen uit den grond op
en voeren dezen naar de bladeren en hier
worden zo onder den invloed van het licht
en het bladgroen, dat in do bladeren aanwezig
is, verwerkt tot voedende stoffen. Zóó voedon
zich de moeste planten, doch de woeker
planten doen niet alzoo. Dezen nemen het
voedsel uit andere planten om daarvan te
levenvoedsel, dat vooraf door zulke planten
voor eigen gebruik was bereid. Vooral onder
de lagere planten vindt men vele woeker
planten, zooals daar zijn de paddenstoelen of
zwammen. Roest in het koren, aardappel
ziekte, druivenziekte, dat alles is het werk
van de woekerplanten.
Hij zou evenwel over deze lagere planten
niet spreken, doch de hoogere planten, de
zichtbaar bloeiende behandelendezen kan
men met ongewapende oogen aanschouwen.
Onder die hoogere woekerplanten vindt men
er, die 't voedsel nemen uit de wortels, weer
anderen, die 't voedsel nemen uit de stengels
van de planten, waarop ze logeeren. Dat zijn
dus ware parasieten. Beide soorten zijn in
onze inlandsche flora vertegenwoordigd en
als voorbeeld voor de eersten noemde spreker
de bremraap - Orobanche die in onze duinen
voorkomt, en als tweede voorbeeld het war
kruid of duivelsnaaigaren Cuscuta. De eerste
woekert op do Galium, de laatste veel op vlas.
Geheel de ontwikkeling dezer planten werd
nagegaan, hoe ze do planton waarop ze leven
geheel ten onder brengen, hoe ze door dezen
uit te zuigen er zelf wel by varen en een
heerenleventje leiden en zoo voor hunne
nakomelingschap nog wat vergaren op den
koop toe.
Een prachtexemplaar van vogellijm, Viscum,
oene woekerplant, welke op de boomen leeft,
werd der vergadering vertoond. Uit dit voor
beeld kon men zien dat ze nogal wat te
zeggen heeft als zij er zich eerst ingenesteld
heeft. Over 't algemeen zijn de woekerplanten
bruin van kleur on niet groen. Ze bohoeven
dan ook niet groen te zijn, want 't is onnoodig
te assimileeren, d. w. z. zelf voedsel te be
reiden ze gaan het eenvoudig maar nemen.
Hot warkruid b. v. slingert zich eenvoudig
rond de vlasplant en zendt overal kleine
zuigertjes in de plant om deze van 't voedsel,
voor eigen onderhoud noodig, te berooven.
Zeer eigenaardig is nog het ontkiemen van
de zaden van de vogellijm. Deze moeten eerst
door de maag van een vogel gaan om daar
bereid te wordenanders is de schaal te hard
en kunnen ze het kiemworteltje niet door
laten. De vogellijm komt in ons land alleen
voor in de provincie Limburg, doch in 't
naburige Duitschland veel meer. Daar golykon
sommige boomen door de groote hoeveelheid
planten, welke soms op één boom voorkomen,
één groote woekerplant. Spreker zag voor
jaren zulk een boom; 't was een escbdoorn,
in hot Prater bij Weenen. Deze boom had een
zeer eigenaardigen indruk op hom gemaakt.
Mot een enkel woord werd nog gerept van de
hooge waarde, welke de oude Germanen aan
dezo plant, welke hun heilig was, toekenden.
Met gouden sikkels werden ze door de priesters
afgesneden en werden er geneesmiddelen van
bereid. Spreker geloofde evenwel dat zo als
geneesmiddelen al even weinig zullen gehol
pen hebben als vele van onze togenwoordigo
genoesmiddelen. Te Leiden had indertijd een
matige Viscum een jongen appelboom ge
heel en al uitgeput, zoodat ze bezweken was
onder haren indringer, haren uitzuiger. Met een
enkel woord werd nog eene andere soort her
dacht en wel de Loranthus, welke ook voel
in Duitschland voorkomt, doch meer ver
tegenwoordigers in de tropen heeft. Kwamen
hier slechts enkele soorten van woekerplanten
voor, daar, in de tropen, zooveel te meer.
Men vindt daar verschillende soorten van
Rafflesia, welke voel op C i s s u s woekeren on
welke soms niets anders doen zien dan éne
groote bloem van 0.60 cM. tot 1 meter in
diameters. Dat zijn dan ook wel de meest
merkwaardige onder de woekerplanten, ja
de merkwaardigste onder de planten. Bloemen,
zonder stengels, zonder wortels, zonder blade
ren. Later naar Engeland gezonden, hooft Robert
Brown ze den naam van Rafflesia gegeven.
En wat nu wel 't eigenaardigste is van dezo
bloemen, dat is, dat ze oen reuk verspreiden
als van een cadaver, een lijkenlucht dus. Zoo
iets, dan is dit een plantenwonder, en kan
zulk eene plant den menseh vragen doen uit
spreken, welke niet te beantwoorden zijn.
Na deze medodeelingen zou spreker het by
de woekerplanten laten en na eene kleino
pauze, waarin de expositie kon bezocht wor
den, behandeldo hij de schijnbare woeker
planten, en hadden we thans de gelegenheid
om te zien, hoe schijn bedriegt. Er zjjn dus
ware en schijnbare woekerplanten. De
eerste zjjn geheel afhankelijk van de plant,
waarop ze groeien, de laatste leven geheel
anders. Als eene der meest bekende wordt de
klimop genoemd. Dit is geene woekerplant, al
gelijkt ze schijnbaar het te zijn. Ze zuigt den
boom niet uit, doch houdt zich met hare
kleine worteltjes vast aan den boom. Zulke
wortels noemt men dan ook h echt-worteltjes.
Verschillende voorbeelden werden verder aan
gehaald dat er vele zulke schijnbare woeker
planten zijn en tal van planten uit detropon
afkomstig, en in de zaal aanwezig, waren
daar om te bewijzen dat de schijnbare
woekerplanten, welko steeds een humuslaagje
voor hare ontwikkeling noodig hebben, soms
al zeer curieus met elkander in gezelschap
kunnen doorbrengen. Zoo werd een blok hout
of een varenstam vertoond, waarop lagere
planten (mossen), varens, één- en tweezaad-
lobbigo planten, rustig en wel, naast elkander
voorkwamen en de een de ander tot voedsel
verstrekken. Vooral onder de varens, Aroideeën,
Bromeliacoeén en Orchidaceeën zijn vele van die
schijnbare woekerplanten en zoo werden er
ons vertoond, prachtig groeiende en bloeiende
planten, welke alleen tot voedster hebben, geen
pot met aarde of wat dan oek, maar alleen
een dun takje verdroogd hout. Zulke planten
leven dan ook alleen van 't vocht, in de lucht
aanwezig. Hoewel h6t voorkomen van zulke
planten parasitisch is, is het dit in werkelijk
heid toch niet. Met een enkel woord werden
nu de luchtwortels besproken en verteld dat
zjj soms zeer lang kunnen worden. Zoo had
spreker in don Leidschen Hortus er een gehad
van meer dan 50 meter lengte. Zulke wortels
nemen 't voedsel uit de lucht en gerust kan
men zulke planten in de kas ophangen en ze
van alle andere wortels ontdoen, zonder dat
ze er door lijden.
Spreker ging verder en zeide dat vele soorten
zelfs beter groeiden als ze ordinair in de kas
worden opgehangen, dan wanneer ze in den
grond voorkwamen. Deze planten halen dus
haar voedsel uit doode stoffen; in levende
planten dringen ze niet. Spreker eindigde met
te zeggen dat zulk een plantengroei in de
tropen toch wel een grootsch karakter aan
de plantenwereld moet geven, daar-, waar op
de bodem geene ruimte meer is, en rondom
en boven op de hoogste toppen der boomeu
soms nog schoone planten en bloemen voor
komen. De natuur der tropen is dan ook mild
in 't geven, de ééne plant dient dan de andere
tot steun.
Het applaus on de dank van den voorzitter
zjjn er den spreker borg voor dat hy sprak
in den geest van het talrijk opgekomen publiek.
Gemengd Nieuw*.
Het eerste tjalkschip na de vorst,
beladen met Friesche lange turf, waarnaar
door velen in deze gemeente met vurig ver
langen werd uitgezien, kwam heden in den
vroegen morgen in de Haven alhier aan, om
later in een ander stadswater eene ligplaats
te kiezen. Daar had de schipper en zijn staf
handen vol works om den lango-turf loozen
van zijn voorraad, natuurlijk tegen flinke be
taling, te voorzien.
Zokere zich noemende Brutel
de la Rivióro werd te Rozendaal aangehouden
wegens krankzinnigheid, doch bleek werkelijk
niemand anders te zijn dan J. J. C., van Rot
terdam. Bedoelde persoon werd bovendien ter
herkenning naar Leiden opgezonden, waar het
bleek dat C. een persoon is, die ongevoer 3
jaron geleden zich te dezer stede heeft voor
gedaan als dr. Wioprecht, arts, en die blijken
gaf vrijwel van de geneeskundo op de hoogte
te zijn. By het destyds door de Leidsche
politie ingestelde onderzoek bloek verder dal
by de zoon is van eene zeer gewone familie
en dat hy onderscheidene vonnissen wegens
oplichting en diefstal had ondergaan, zich zoo
nu en dan krankzinnig houdende, op grond
waarvan hy ook voor kortoren of langoren
tyd in eon gesticht voor dergolyke lijders werd
verpleegd.
Vanwege het departement van
oorlog is een onderzoek aanhangig naar do
militaire correspondenten van dagbladen.
Men- brengt dit vooral in verband met de
berichten, welke do pers onlangs mededoelde
aangaande: lo. de bekende zaak van het
militair hospitaal te 's-Hage, waarover de
minister van oorlog eene interpellatie in do
Tweede Kamer der Staten-Generaal te ver
duren had2o. do overplaatsing van officieren
by het regiment grenadiers en jagers, die
door de dagbladen word medegedeeld, voordat
het desbetreffende besluit het departement
had verlaten, hetgeen aanleiding gaf dat dezo
overplaatsing byna 3 weken in het onzekere
bleef en reeds vry algemoen werd tegenge
sproken; en 3o. de mededeeling van de pro
moties by keuze, welke in den laatsten tyd
by den genoralen staf en de intendance hebben
plaats gehad.
Op de gisteren te Haarlem ge
houden veemarkt was een os aangevoerd,
wegende ongeveer 2400 halve kilo's, toebe-
hoorendo aan H. F. Van Luiken, door wien
het beest was aangekocht te Rotterdam, waar
het op de tentoonstelling met den eersten
prys was bekroond.
In don vorigen nacht ia te Rot
terdam ingebroken by eene winkelierster aan
de Kruiskade. Door uitsnyding van eene ruit
heeft men eieren gestolen. Eenige ledige
schalen werden op de straat gevonden, zoodat
de dieven er blijkbaar van gegeten hebben.
De hoeren Jan en Karei De
Kuyper, jeneverstokers te Rotterdam, hebben
te Dublin eene strafvervolging ingesteld tegen
do firma John Sheeby Co., wegens het
doen namaken van een handelsmerk, dat,
naar zy beweren, hun eigendom is. De zaak
is drie weken verdaagd om der verdediging
tyd te gunnen de byzonderheden van het
geval te bestudeeren.
Door een paar ingezetenen van
Haulerwyk (Fr.) is eene aanklacht ingediend
tegen de beide veldwachters aldaar, wegens
mishandeling van verschillende personen. Op
een avond zouden zjj eenige dorpsgenooten
ernstig mishandeld hebben. Men beweert zelfs
dat met eene revolver geschoten is, gelukkig
zonder iemand te raken. Reeds meermalen
moeten klachten by autoriteiten tegen de beide
veldwachters, een broederpaar, zyn ingediend
over de wyze, waarop zy soms te werk gaan.
Te Apeldoorn is een arbeider aan
het station tusschon een wagen en de vee
lading geraakt. Ernstig verwond werd de on
gelukkige huiswaarts vervoerd.
Eene bende Zigeuners, ter sterkte
van 15 personen, met zich voerende twee
wagens en twee paarden, heeft getracht uit
België te Eysden ons land binnen tedriDgen.
Dit werd hun door de marechaussees echter
belet. De grenzen worden weer streng bewaakt.
By den hovigen storm, welke
Dinsdag te Nieuw-York en in de Noord-Wes-
telyke Staten van Amerika woedde, werd de
stad Ninnescali (Kansas) geheel verwoest; 3
menschen werden gedood, 17 gewond. In de
Lake-streek had men hevige sneeuwstormen.
Uit de til, behoorendo bij de
duiven-schietbaan, in het Bois do Boulogne te
Parys, zijn in don nacht van Vrijdag op Za
terdag moer dan 300 duiven gestolen.
Aan den rechteroever van -is E)d
begint het water in de overstroomde districted
een weinig te vallen. Van den liekeroevJ
komen nu echter zeer treurige tijdingen. J
overstrooming strekt zich daar tot diep j
Hannover uit. Gisteren stonden honderdvyfJ
plaatson, alleen in het gebied van Elbo J
"Weichsel, onder water. Van de Oder en J
Warthe ontbreken nog nadere berichten, d
het stroomgebied van den Weichsel en de NogJ
alleen wordt de schade geraamd op 50 millioJ
mark. Daar zijn tien vierkante mylenniet;,
plaatsen en 30,000 inwoners, overstroomd
De dykbreuk is aldaar 500 voet breed. aJ
do Beneden-Elbe is by Boitzenburg eon doj
myien lange dyken omgeven polder meti:,
plaatsen overstroomd. Aan de linker-Elbe staaa
by Dannenberg 20 of 25 dorpen onder water.
De stroom sloeg over den dijk heen, en hj
water kan nu niet terugvloeien. Ely kens
berichten, afkomstig uit de verschillende doo
de overstrooming getroffen districten, is reeds
van meer dan honderd personen het verdr®.
ken bekend. Authentieke gegevens o.itbretso
nog, omdat by den heorschenden angst menu.-)
het gotal der vormiston met eenige zekerhij
kan aangeven.
Sedert dertig jaTen heeft Duitschland z-J
eene overstrooming niet gehad. Het érgsa
is, dat, te oordeelen naar den loop tot dus
verre, deze staat van zaken nog wel wekt-
lang zal kunnen aanhouden. By Kotbuss heel:
door het afspoelen van den spoorw.:djjjc,ea
spoorweg-ongeluk plaats gehad, waarbjj es:
groot aantal personen den dood rovonds
hebben of zwaar gekwetst zyn. Do partica-
liere hulp is niet voldoende; ook die nn
staatswege is noodzakeiyk. Deze v. rschiii
kelyke overstrooming dringt tijdelijk mile ande
re gebeurtenissen naar den achtergrond.
Omtrent de overstroomingen in liongarl
wordt bericht dat Csaba .en Beues bultsi
gevaar zyn. Het district Bodrog Köz sta
onder water; meer dan 20 dorpen werds
weggespoeld. De stad- Fehergyarmat stad
midden in het water. 50 dorpen zijn doorliet
buiten de oevers treden van de Szamos ver
woest. De streek tusschen Szegedin'en Terne
var wordt thans ernstig bedreigd.
De Ebro blyft onrustbarend wassen.
Wat zoor zeldzaam het geval its,
de Deensche Sont tusschen Faarbak en Lands
krona 'kon dezen winter te voet - - éïassee
worden. De Deensche boot „Axelmms" za
anderhalve myl van eerstgenoemd dorp in
gevroren en 16 dézer togen eenige visscher
over het ys derwaarts, om te zien of er oo
hulp verleend moest worden. Zjj tioffen op
de boot eenige Zweedsche visscher.- aan, die
hunnerzyds eveneens te voet over het ys ui
Landskrona aldaar gekomen waren om hulp
te verleenen. De mogeiykheid bestor;-1 dusoa
van Denemarken naar Zweden te wandelen
wat tot de grootste zeldzaamheden behoort,
vooral in de tweede helft van de m .and Maart.
Een gendarme te Parys, vcrledet
Zaterdag in zyne woning thuis kom-"de, voni
die goheel leeggestolen. Zelfs een p; -rnieura
laarzen was verdwonen, waarvoor de dief
houscheiyk zyne oude schoenen had achter
gelaten.
BUITENLAND.
Frankrijk.
De ex-generaal Boulanger trekt zioh inhei
departement Aisne terug ten gunste van des
heer Doumer, maar aanvaardt do emdidatuur
in het departement du Nord bij de Kamer
verkiezingen op 25 April a. s. llij zal zya
staatkundig programma onverwyld openbaai
maken en zich naar genoemd dopartemen
begeven om er zelf zyne candidatuur te onder
steunen.
De manifestatie der Boulangisten voor bet
„Hotel du Louvre," welk laatste door de
politie wordt bewaakt, is niet herhaald; te
poging om voor het bureel der „Cocarde'
eon opstóotje te veroorzaken, mislukte; 1#
Parys is hot rustig; slechts van tjjd tot tjp.
hoort men daar een „Leve Boulanger!"Boe-
langer zelf speelt den vroolyko. Gisteravond
soupeerde hy by den heer Laguerre mot
lid van zy'n comité voor hot nationale protest
en met den heer Dillon. De Boulangistiscbe
bladen dreigen er mede dat het algemeen
stemrecht Boulanger, „een slachtoffer van
Ferry en van Von Bismarck", zal wreken.
Do Bonapartistische afgevaardigde Ganite
en de hertog van Padua, de invloedrijkste
leider der Bonapartistische partij, zyn gisteren
overleden,
Aangemoedigd door de vrijspraak va-
Wilson c. s. is madame Limouzin in app
