ii Ciwö'wi
<£)ezc jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zfin- en feestdagen, uitgegeven.
Eerste Blad.
PAL STAAN!
Leiden, II Februari.
Feuilleton.
Aan don rand des afgrond*.
O
JLV Jt jsI ii si *.4,,^ _±L^i> JL OÏ33L0 A£.c&;i
A0. 1333,
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lolden per 3 mtondeïj140.
Franco per post1-40.
JL Is onderlijk© Nommera.a 0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIBN:
Yan 1—G regel© 1.05. Iedere regel meer 0.17|.V
Grootero lettere naar plaaternimte. Voor het ia»'
caseecren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Het is een opmerkelijk verschijnsel dat,
terwijl in allo landon van ons werelddeel nog
altijd, en in sommige in sterke mate, do
nawerking wordt govoeld van de groote ver
anderingen, sedert eon dozijn jaren ontstaan
in de verhouding tusschon voortbrenging en
verbruik, do nadeoligo gevolgen zich het minst
voordoen tiaar, waar men de beginselen der
handelsvrijheid heeft durven handhaven,
met name in Engeland en in Nederland. Natuur
lijk hebben wij van die govolgen behoorlijk
ons deel gohad, en is, in menig opzicht, de
toestand nog allesbehalve rooskleurig; doch
wanneer wo acht slaan op de economische
versehijnselon, waargenomen door hen, dio het
inooste belang hebben bjj eene juiste konnis
van feiten, dan blijkt daaruit dat het tijdperk
van herleving, hier ingetreden, nog verro to
zoekon is in de Staten, dio zich geschaard
hebben onder do banier van het protectionisme.
Vindt men ons wellicht to optimistisch ge
stemd? We govcn dadeljjk too dat het niet
mooiolyk is voor dio meening een aantal
gronden op to goven: or is nog zeer voel,
dat anders, dat beter moet worden. Docli om
billjjk en juist to oordoelen, is vergelykiug
onmisbaar, en doze valt ontegenzeggelijk uit
ten voordoele van den free trade. Uit Enge
land lezen we af en too in do couranton van
meer levendighoid in den handel, van toe
nemende productie in do fabriekenwol zyn
do consulaire verslagen over hot afgeloopen
jaar nog niet verschenen, zoodat we geeno
offieifiele gegevens hebben, rraar alles doet
verwachten dat de hoopvolle toon, welke daarin
reods een jaar vrooger bovenkwam, ditmaal
nog luider zal klinken. Men moot niet afgaan
op de zoogenaamde demonstraties van zich noe
mende „werkloozon", welko men in London
hoeft gehadop don kopor beschouwd was
er moor vagebondory dan bohoefte aan ge
regeldon arbeid in hot spel, terwjjl bovendien
de metropolis dienst doot als^vergaarbak van
hot schuim der Britscho bevolking, dat zich
daar vermengt met eenigo niet veel betera
vertegenwoordigers van andore natiën. In do
industriële middenpunten, waar do menschen
werken kunnen en workon willen, is in de
laatsto drie jaren het poroentscyfer dor arboid-
zoekenden stoods lager geworden, in weorwil
van de scherpe concurrentie, door buiteniand-
scho aanvoeren toweeggebracht..
Bjj ons zjjn, doorcengenomen, de handels
berichten vrjj gunstig. Zoowel Amsterdam,
als Botterdam goven hoogero cjjfers van in-
uit- on doorvoer. In soramigo takkon van
nljverhoid, we noemen in de eerste plaats
den scheepsbouw, en in dat vak wjjzon wo
op niot weinig bestellingen voor buitenlandsc.be
particuliore rekoning, terwyl wo toch al de
grondstoffen van elders moeten ontvangen 1
openbaart zich eene bowoging, welke uitzicht
opent op torugkeoronden bloei.
In Duitschland on in Frankrjjk daarentegen
bljjven klachten aan de orde van don dag.
Do tjzerindustrio, in laatstgenoemd land met
zoowat öO procent „beschermd", verkoort in
oon zóó orbarmoljjken toestaQd, dat diezelfde
tak. van nijverheid bjj ons, ofschoon ook nog
op verro na niot horst old van de slagen, dio bjj
te doorstaan had, vergelijkenderwijs bloeiend
mag heeton. In Duitschland werden, na de ver
andering der handelspolitiek in 1879, zooveel
niouwo fabrieken van allerlei soort opgericht,
dat zjj elkander als het ware doodwerkton,
on zoor solide inrichtingen, wolko vóór do
invoering van het beschermend atolsol winsten
afwierpen, genoodzaakt worden te liqrridooren.
Hot zou onzon ooslelpken buron nog veel
slechter gaan, indien zjj niot met kracht en
macht zochten naar afnemers voor hun fabrio-
katen, in do moost vorwjjdorde oorden der
aardo, door agenten 011 handelsreizigers, uit
nemend voor hun taak berekend. Datzelfde
zouden wu ook kunnen doon; dat wjj het
tot dusvorro vorzuimdon, is goone roden om
hot niot to gaan boproeven, zondor er mee
to wachten totdat ovora! het gras ons voor
do vooten zal zijn weggemaaid, tot zelfs in
ouzo eigon koloniën.
Welk oono glorio zou liet zijn voor Neder
land, waard om oeuwenlang nog te worden
herdacht, indien het wal bleef staan voor de
vrjjhoid op handelsgebied, en zóó do bezwaren
van don crisistijd wist to hoven te komen
Iloozoer zouden wo ons do kloeke nazaten-
toonen van oen voorgeslacht, dat ook voor
menig heet vuur hoeft gestaan, doch nlotto-
min wist to volharden, dat nooit doses-
poroordeI
Yerliozon we thans don mood, nu do hori
zon zachtjes aanvangt op to klaren, ifan is
de beginselvastheid, welke wo jarenlang op
het gebied dor handelspolitiek aan den dag
legden, vruchteloos goweest, en zal do bui-
teulander eono roden to moer hebben om ons
to vorwyton dat wo met alles achteraan
komon, zelfs mot het nemen van verderfelijke
maatregelen.
Want verderfelijk voor onzo posilio als
handelsmogendhoid zal hot ztjn, als we ons
laien medeslepen in den tarieven-oorlog,
waarin de groote mogendheden hare kracht
zoeken, doch zich économisch verzwakken.
Nederland heeft eone geografische ligging,
voortreffelijker dan eenig land van Europa;
zjjne havens zjjn er door de natuur op aange
wezen en door aanhoudenden arbeid op inge
richt om do verzamelplaatsen to werden van
den overvloed aller volkon, waar mon dien
ongostoord ruilt tegen hetgeen men als prjjs
verlangt. In dio richting moet do ontwikkeling
onzer welvaart gezocht wordongeeno beper
king, maar uitbreiding van vryheid.
Niet door hoogo rechten, van wolkon aard
ook, moeten wo de vreemdelingon afschrikken
integendeel, hot is ons belang hen in grooten
gotalo te lokkon. Do toegang tot onze havens
is nog te zeer vorspard door kanaal - on andere
scheepvaartrechten, waarvan de heffing ge
paard gaat aan tydroovondo en lastigo for
maliteiten; dat alles behooreu we zoodra
mogoiyk af te. schaffen. Hot is begrypolijk
dat de Kegoering tot nog too doof is aan
dat, oor; dat zy, met hot cog 'op de vole
miilioenoD, voor don aanlog en verbetering
van waterwegen bostood, renten van dio
uitgaven wonscht to zion, ton oi'.ido met goen
tekort in do schatkist opgeschoopt to biyven
zitten; maar mocht hot overleg tusschon do
nieuwe volksvertegenwoordiging on de Regee
ring leidon tot dit resultaat, dat oeno hotoro
verdeeling van lasten vorkrogon wordt togolyk
mot vor8torl;ing dor gewono middelen, dan zou
opheffing van allo transport- on handelsbolom-
moringon ernstig in overwoging gonomen
moeten worden, opdat Nederland word wat
do vooruitstrevondo geost van eon Oranjevorst
in hot middon dor vorige oouw reods wenschto
dat het zijn zou: eono vrijhaven 1
Een land met zoo ryko koloniën als het
onzo kan zich die woelde veroorloven. Niet
ton gevolgo van gouvornemontooivii dwang,
in den vorm van con consignatie stelsel of
iots dorgolyks, maar uit eigon vrije verkiezing
on omdat het voor hen hot voordecligst was,
zouden onze landgonooton in Oost en West,
onze stamverwanten In de Transvaal, onzo
dappere pioniers in het Congogebiod, do
vruchten vne hun arbeid naar patria ver
schepen, in plaats van ze op 'Engelscho
markten ten verkoop aan to bieden, on do
buiten!,rndsche handelaar zou ze gaarne'hier
vandaan komen halen, als wo hom gelegen
heid gaven dit met oon minimum van kosten
te doon.
Maar tevens zou op die wjjzo voor enzo
ny verheid een uitgebreider arboidsvold worden
geopend. Die schapen .van Oost en West, za
vartrekken natuurlijk lievor niet zonder
retourlading; on indien we dan maar zorgden
goed op do hoogte to zyn van do behoeften
daarginds, dan zou er heel wat voorraad
b'Joengobracht kunnen worden eer men weer
aan overproductie begon te denken.
Niét in de riebting van beschorming, datis-
belemmering, ligt Nodorlands toekomstalleen
in die der vrijheid behoort zy te worden ge
zocht. Wo zullen volstrekt niet beweren
dat we by de handhaving dor froetrade geeno
schado goloden hebben; maar indien volhar
ding nooit mot eenig nadeel vorgc-zeld ging
zou zy torn au wernood. den naam van dougcl,
in dit geval oono nationalo deugdver
dienen. Het is trouwens geene r.ieuwe waar
heid: de vrjjhoid slaat soms wondon, maar,
zy bozit ook de kracht, dio to gonezon. En
dan is zjj ook do edelmoodigo hjj uitnemend
heid, welko honderdvoudige vorgooding schenkt
voor do beproevingen, wolko mon zich om
harontwil getroost heeft.
Nog eons, - wolk oono glorio voor Neder
land, indion het deze les proofondorvindolyt
aan allo volken dor aarde wist to verkon
digen 1
I-Iedon is aan de universiteit alhior de heer
J. Berlage, gob. to Amsterdam, bevordert', i t
doctor in do klassieko letteren, met acade
misch proefschrift, got.„Commentatio e
ouripide philosopho."
Op volor verzoek is de hoer Th.'Endor'o
er too overgogaan 3 zijner liedoren, t. w.
„das I-Iaidokind" (opgodragon aan mevrouw
Nykamp), „Ave Maria" cn „Zwiogosang"
(beiden opgedragen aan moj. C. Gripekove:
te doon uitgeven.
Die liederen, indertyd door mej. Qripekoven
met zooveel succes voorgedragen, zijn zeker
nog in veler herinnering.
Volgens achterstaande annonce, zun ze lij
j den book-, muziek--en kunsthandelaar 3.
i Blankenberg alhier verschonen.
Iledonmiddag ontvingen wo por Neder-
j iandsche mail da Indische bladen van 4 tot
e:i met Januari.
1 DOOK
R. KOOI'IIIVH VAX HOMIiKdMV.
Hij gesticuleordo veel on hield gaarne toespra
ken, Mevrouw zag hoog op by haren echtvriend,
dien zij als een orakel voreordo on wiens onfeil
baarheid zy boven allen twyfel verhoven achtte,
zelf had do goede ziol zelden eonoopinie: zy volg
de haren man blindelings in alios. Beiden waren
zeer goedhartige, eorlijke en hoogst beschaafde
lieden, in don gehooien omtrok algemeen go-
i acht en bemind. Dat zy hun eenig kind af-
1 godisch liofhadden, laat zich booreti. Hot
gesprok, dat nu volgt, had plaats iu de brnino
achterkamer, 's namiddags onder do tlieo. De
bruine kantor lag op 't westen, en daar 't onder-
hpud plaats had in 't laatst van September
en er op de Schelfduiuen te halfzes word tlieo
gaironkon, zoo was 't nog bij helder daglicht,
dat mon elkaar to woord stond.
Matliildo was zoooven naar hot dorp ge-
roden, om eone kennis te bezoekon, maar
zou voor don donker Lorug zyn. lodion Hector
t niet reeds lang goweton had, van hoo
Cccdon huize do jtceren mevrouw Van Volzen
waren, hy zou hot hier in deze bruine kamor
hebben bemerkt, daar do wanden versierd
waren mot groote olieverfstukken, voorstel
lende do beoltonisson der voorouders, de vaders
mot grooto pruiken en goborduurde, met rid
derorden bedekto rokken, de moeders mot
styvo halskragen of ook wel half ontblooto
boezems. Papa was bozig uit oono lange goud-
scho pUp to rooken, mevrouw borduurde den
tip van een fijn batisten zakdoek, waarop
hare naald twee krulletters tooverdo.
Natuurlijk was het I-Ioctor, die het gesprek
opende. Mynheer hief snol het hoofd op, toen
hij de strekking van Hectors woorden be
greep, doch bleef overigens zeer kalm toe
luisteren en liot den spreker rustig aan 't woord.
Mama wilde juist water in don trekpot be
gieten on had daartoe den ketel reods opgo-
j' tiM, doch zij zotte dien werktuigelijk weer
neer, om vooral good te luisteren.
I Toen Hector had uitgesproken nam de lieer
i Van Volzen zyno p;Jp uit den mond on zich
j zoo mogelijk nograchtstandig'orinden hoogon
j leuningstoel oprichtende, begon hu aldus:
i „Mijnheer Van Arket!...."
O weo! dacht Hector, dat 's oon slecht
j begin, want anders is 'fc altydamice of
j vriondliof, on nu zoo statig: mynheer!
„Ik houd", zoo vervolgde do heer Van
Velzo.n, „ik houd niet van omwogen, noch
v.in dekmantels dor achterhoudendheid. Wars
van do onoprechtheid dorgenen, dio gaarne
oen slag om don arm houden, zal ik ronduit
myno meening zeggen. Dat onze dochter en
gij, mijnhoor Van Arkel, elkander wederzyds
genegen z'yt, dat hebben wij reeds lang on
niet met tegenzin bemerkt. Op uwo afkomst
on familie, u.v porsoon en karakter, uwo
maatschappoiyko betrekking en uwo vooruit
zichten hebben wjj goeno aanmerkingen van
overwegenden aard. En toch is liet ons on-
mogolijk, onzo toestemming- te goven tot ocne
verbintenis als do door u bedoelde. Vooralsnog
althans kunnon noch mogon wjj daartoe
overgaan. Ik stel or prijs op, Van Arkelf Jat
gij my good bogrypt on zal u daarom mijne
meening duidelijk maken. Gy zijt belden nog
te jong. Daar bedool ik niet moe: te jong om
to huwen, noSh, want dat woet gij zelf oven-
goed als ik neon, maar gij zjjt to jong om
samen eenigo verbintenis hoegenaamd aan te
gaan. Gjj, mijn vriend! moet vooralsnog vol-
komon vrij blijven, en Mathilde moet ook
door goonorlei toozoggingon of belofton ge-
bondon zjjn. Gy belooft dus niets, Matliildo
belooft ook niets, en wy, mevrouw Van Velzon
on ik, wij beloven ook niets. Uit hotgoen ik
tot nu toe zeido volgt niet dat wy alle ge
meenschap of omgang wonschon afgebrokei
to zion. Intogendoel. Wilt gy voortaan i
koor ineer op de Schelfduinon komon, 't zal
ons zoor aangenaam zijn."
„O, mynheer Van Velzen! U is wol good!
Zeer gaarne zal ik van dozo uwo vergunning
oon bescheidon gobruik makon. Ik gevoel ook
het gezonde van uwe opmerking botreffenOo
onzo jeugd, on zal daartegen niets inbrengen.
Alleeniyk zult ge mij, vertrouw ik, ton goods
honden, wanneer ik u doo opmerken, det,
voor zoover Mathilde en myn persoon betreft,
do belofion reods feiteijjk godaan zyn en o
door u gewenschte vrijheid slechts oono denk
beeldige is."
,,üat gy elkander iets beloofd hebt, is zek» r
niet verstandig, myn waarde! Maar go z,.t
nog zoo jong, dat wy u dezo onberaden ha .-
delwyze niet al tc zoor toorokenon. Maar t
ontsla u, en gy ontslaat elkander met wed-: -
zijdsch goedvinden van dio belofte. Dan is :io
vryheid niet denkbeeldig inoer. Die vrijhei
welke ik voor u beidon zoo hoog go won- :.t
acht, ja, welko ik voor myn kind eisch, d.-.t
onbeperkt on onaangeroerd blyve, dio vryhe. I
is voorwaarde voor uw toekomstig geluk.
WnriU vicolgd.)