L. i>000.
Maandas 3L52 December.
(Deze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van rZon- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Feuilleton.
HUNNE ZORG,
■•->07
J'V
CV.ro c.-p
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per postH 1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Yan 1—6 rogols ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0.174.1'
Grootore letters naar plaatsruimte. Yoor het in-
casseeren buiten do stad wordt 0.10 berekend.
K OLONIE TM.
BATAVIA, 2 4 November.
In Bondowosso zyn dezor dagen drie brand
stichters (rietbranden) werkelijk veroordeeld.
Een tot zeven, een tot vjjf en een tot drie
jaren dwangarbeid.
Daar schijnt nu dus toch een weinig ketran-
gan to komen in dergelijke zaken, met andere
woordenhet bestuur schijnt nu te beginnon
te beseffen dat het moeite moet doen om
ketrangan te vindon, zoodat de landraad kunne
veroordoolen
Dat is althans één stap vooruit. Vroeger
besefte men noodzakelijkheid niet. iSoer. C.'
Uit Madioen schrijft men dat de suiker
fabrieken Poerwodadio en Redjosarie nu ook
gedaan hebben met maleneven vóór den
afloop van de campagne ontstond er brand in
eone der ampasloodsen van laatstgenoemde
onderneming. Door spoedig aangebrachte hulp
had dat incident niet veel te beduiden.
Met een certificaat wegens Malaria
koortsen vertrok de heer Van Leeuwen,
hoofdonderwijzer aan de 2do school teDjokja
«enigen tijd geleden naar Malang, maar over
leed to La wang den 26sten October aan eeno
loverziekte. Den korten tijd, dien de overledene
te Djokja heeft doorgebracht, heeft hy zich
doen kennen als een flink onderwijzer, vol
ijver en toewijding voor zjjne minvermogende
leerlingen. Ook de cursus voor uitgebreid
onderwijs heeft aan hem het aanzijn to
danken Dit is in ongeveer tien jaren do
vierde hoofdonderwijzer aan de 2de gouvemo-
ments-chool te Djokja, die gestorven is. (Mat.)
Bij den geweldigen slagregen, waarmede
te Semarang de onweersbui van 1 November
gepaard ging, zyn op Karangtoeri hagolsteenon
gevallen, welke zoo groet waren als.een
hagelsteen. (Bat. Abt.)
Men deelt aan het „Soer. Hbl." ireda
dat te Ampenen de koortsen in hevige mate
heerschen.
Verscheidene rjjke handelaren zyn uit die
plaats gevlucht.
Aan de verslagen in do „Jav. Crt." is hot
volgende ontleend:
Groot-Atjeh 30 Sept. 15 Oct. In don nacht
van 2 op 3 dezer werd Nesoeh door eene
bende beschotendoor een daartoo uitgerukt
■detachement in de flank genomen, werd zij
na een paar salvo's verjaagd. Dezo bende was
ongeveer 00 man sterk en werd aangevoerd
door de Pediroozen T. dl Tjaleuh en T. Kli-
boel, aanhangers van T. di Tirou, die zich
al sedert langen tyd in Groot-Atjeh ophielden,
de eerste vijandelijkheden plegende te Lam-
pagger van uit de VI Moekims, do tweede
in de VI Moekims Baid van uit Lamtenga.
In den nacht van S op 9 dezer trachtte
eeno kleine bende, niet ver van de verster
king Blang, binnen do linie te dringen, doch
stuitte op eeno hir.dorlaag on word terugge
slagen, een doodo, een acbterlaadgeweer en
oene donderbus achterlatende. Volgens be
richten kreeg zy 3 gewonden. Verschillende
posten werden nu eens meer dan eens min-
dor hevig beschoten.
Den lOden dezer word dientengevolge in
do versterking TjotTri oen Europeesch luselier
en den 5 t. v. oen dwangarbeider te Lam-
baroe gewond.
Onderhoorigheden. T. Moeda Koowala, hot
in November a. p. door T. Oemar verdreven
hoofd van Lambesoi, dat zich te Telok Kroet
had gevestigd, begaf zich in September j!.,
op verzoek van Toeankoe Machmoed, jongeren
broeder van Tooaukoo Haschim, naar Lam
besoi. Aldaar aangekomen, word hy door T.
Machmoed aangehondon met hot dool, zooals
T. Moeda Koewala beweert, hem gevangen
naar Komala op te zonden ton einde daar
wegens zyn afval van de sultans-party te
worden gestraft.
Hy wist echter to ontkomen en naar Tolok
Kroot terug te keeren.
T. Yoosoef on Potjoet Hassan bevonden zich
gedurende de eerste dagen van October te
Tirbangan mot het dool om dat landschap op
brandschatting to stellen.
Op de Oostkust werd de rust niot verstoord.
Segli word nog by afwisseling boschoton.
Dg vyandolykheden tusschen Samalanga en
Passangan werden niot voortgezeter werd
gotracht tot eone vrodelievende oplossing te
geraken.
De woorsgosteldheid was afwisselend.
Te Edi deden zich gevallen van pokkon voor.
In de Moekim Longbata werden eveneens
oenige Atjebers door do pokken aangetast;
sommigen mot doodoiyken afloop.
Berri-borri buiton beschouwing gelaten, was
do gezondheidstoestand gunstig; do stand dezer
ziekte bleef stationnair.
Ook mot het ziektecyfer was dit hot goval,
terwijl het sterftecijfer laag was.
In verband mot de voorloopige ontrui
ming van Tjilatjap door de militaire bezetting
is machtiging verleend tot tijdeiyke indienst-
stelling aldaar van een detachement pradjoerits,
onder bevel van een adj.-onderofficier instruc
teur, ter sterkte van 4 sergeanten, 7 korpo
raals, 1 tamboer en 71 manschappen. (B. H.)
Aan den commandant der schuttery te
Saparoea (Amboina) J. Siegers is bywyze
van proef opgedragen personen, behoorende
tot en wonende in de afdeeling Saparoea, voor
het logor aan te werven.
Voor eiken aangeworven burger wordt hem
oene premie toegekend van f 30.
Den commandant van het leger is aange
schreven om te zy'ner tyd rapport uit to bron
gen omtrent do uitkomsten van bedoelde
proefneming. (Bal. II.)
Door het opperbestuur is machtiging
verkregen om de algemeene secretarie geheel
van Batavia naar Buitenzorg over te brongen.
Die overbrenging zal plaats hebben zoodra
het personeol van het hoofdbureel van den
dienst der Staatsspoorwegen in het begin van
hot volgond jaar van Buitenzorg naar het
departement der B. O. Werken te Batavia zal
zijn verplaatst.
Door den gouverneur-generaal van Ned.-Indk- zijn
do volgendo beschikkingen genomen:
Civiel Departement. Benoemd: Tot ingenieur
lste klasse bij den dienst van het mijnwezen, de ing.
lido kb I. A. Schuurman.
Tot secretaris en magistraat: in de res. Banks,
tevens vendumeester te Muntok, ds secretaris der
res. Lampongsclie districten G. C. Twijeel; der Lam-
pongsche districten, tevens vendumeester aldaar, do
secr. der ros. Benkoelen J. A. Aeckerlin.
Tot secretaris der res. Benkoelen, tevens vendu
meester aldaar, do contr. 2de kt. bij liet binnenl.
bestuur op do boz. buiten Java en Madura A. V.
Van Os.
Tot opziener bjj bet boachwozon op Java en Madura
2de kï. J. C. Meijer, thans opziener der 3de kb, met
bepaling dat hij geplaatst blyft in liet boscbdistrict
Madioen; tot opz. 3do kl. L. J. N. Gentil, thans
klerk op liet residentie-kantoor te Semarang, met
bepaling dat bij wordt gesteld onder de bevelen van
den houtvester, belast met het beheer over liet boscb
district Poerabaia - BasoeroeanMadura.
Verplaatst: Van dc ros. Itcmbang naar de
res. Brobolinggo, de adsp.-contr. J. E. Bijlovan de
res. Westeral'd. van Borneo naar de res. Menado, do
adep.-contr. H. J. Heijting; van do ree. Tcrnate naar
liet gouvernement Celebes en Ooderb. dc adsp.-contr.
T. W. Meerburg.
Bepaald, dat geplaatst blyft: Iu do
res. Westerafdeeling vau Borneo, de adsp.-contr. A.
A. Fokker.
Opgedragen: De function van direotour der
burgeravondschool to Soerabaia aan den kapitein der
artillerie D. Twifs, onderdirecteur van den artillerie
constructie-winkel aldaar.
Tijdeljjk werkzaam gesteld: Als hulp-
ondorwijzores, A- M. Zeeman, M. Cb. Vau Overvest,
E. L. Court en M. Verschoor, tbans als zoodanig
werkzaam, respectievelijk aan de oponb. lag. school
te Sidhoardjo (Soerabaia), de openb. 2do lag. meisjes
school te Batavia, do openb. lag. in elsje each ooi te
Cheribon en de openb. 3de lag. school to Soerabaia.
Gepl natst: Respectievelijk aan de op. lag.
school to Sidhoardjo, dc op. 2de lag. school to Djokja
en de op. lag. meisjésscholon te Bandjeimassin ent:
Amboii a de tijdelijk werkzaam gestelde lnilponder-
wijzercsacn A. M. Zcc-man, M. Cb. Van Oiervcst, E. L.
Court, M. Verschoor.
Overgeplaatst: Van de openbare lagere meis
jesschool te Amboina naar de openbare lagere sebook
aldaar, de hnlponderwijzeres J. A. G. Arndt.
Ontslagon: Bij de Kamc-r van koophandel en
Nijverheid te Batavia: Op verzoek, wegens vertrek,
eervol als lid J. C. L. B. Falk.
Erkend en toegelaten: De lieer F. Uirecl
als vice-consul van bet Duitscbc rijk te Padang
(Sumatra's Westkust).
Departement van Oorlog. Verleend: Een2-jarig
verlof n. Nedorland wegens ziekte, aan den kapt. der
inf. E. G. Smits.
Gemengd Nieuws.
Gedurende deze week zyn hi e-r
ter stede geen gevallen van besmettelijke
ziekten aangegeven. Eéne lyderes aan diph-
theritis is overleden.
Men schryft ons heden uit Kat
wijk aan ZeeDo laatst afwezige bomschui
ten zijn alhier aangekomen, nl. schipper Jb.
Van Duin, reedor A. Van Duyn, mot 140
kantjes pekelharing; schipper P. Guyt, van
denzelfden reader, met 120 kantjes, en schipper
P. Van der Plas, reeder P. Haasnoot Nzn.,
met 195 kantjes en 20,000 stuks steurharing.
De geheelo vloot van 61 schuiten met de
bemanning, van welke oen door ziekte is over-
loden, is nu behouden wedergekeerd.
De besomming is zeer ongoiykdo hoogste
is f 6600 en de laagsto f 2600.
Eenige reeders leden belangryke schade aan
verlies van visehnetten.
Het aantal dor ten postkantore
te Alfen behandelde pakketten van 2 tot en
met 7 dezer bedroeg 1192. Daarvan werden
op dat kantoor verzonden 457 en ontvangen
370 stuks en op de hulpkantoren, onder dat
postkantoor bohoorende, rospectievelyk 158
en 207.
Uit Nieuwo-Niedorp wordt aan
do „N. R. C." van 8 December gemeld: Een
viertal jongeliedon een knaap van zestien
jaren en drie meisjes van iets jongeren leef
tijd, keerden gisteravond tusschen 8 en 9
uren uit Barsingerhorn terug naar de Moorbeek,,
een gehucht, behoorende tot de gemeente
Nieuwo-Niedorp. Ten einde hunnen tocht t»
bespoedigen, kozen zy een landpad, dat korter
is dan de publieke weg. Dit was voor hen
noodlottig, want, door duisternis misleid, viel
de knaap in liet water, en de moisjos, die
wegens de donkerte niets kondon zien, waren
niot by machto hulp te vorleenen. Toon einde-
ïyk, op haar luid en aanhoudend roepon, eenige
mannen met lantarens toeschoten, was hot
reeds to laat: men kon slechts het lijk van-
den ongelukkige ophalen.
3) VAN
Etui, i*i:«w nit vi
Op deze wijze spaarde zy dubbel uit, wat
liaar, nu het vleesch betrof, meor dan iets
ter wereld verhougdo, daar zy, waarschynlyk
om den hoogen prys, altyd iets tegen dat voe
dingsmiddel had gehad. Daarentegen dweepte
zy met aardappels en verheerlykto zo als „do
grootste weldaad, die God aan den mensch had
bewezen." Zy was zulk eeno moesteros in het
toebereiden van aardappels en wist er eene
zóó groote menigte smakelijke gerechten van
te bereiden, dat haar man er zich in het minst
niet over verbaasd zou hebben, als zy had
voorgesteld om voortaan niets meer dan aard
appels te eten. Van dit systeem waren zy
thans immers ook al niet ver meer verwijderd.
De heer en mevrouw Mettig werden by
dezo leefwyzo wel van dag tot dag magerder,
doch, daar hunne gezondheid er niet onder
Jeed, sloegen zy hierop geen acht. Bene levens
verzekering maatschappij deed echter eens
klaps een wolkje aan hun huwelykshemel
verrijzen. Do beide echtelieden hadden ook in
dezo richting do noodige voorzorgsmaatregelen
genomen. Stierf mynheer Mottig, dan ontving
mevrouw f 0000; stierf mevrouw, dan ontving
mynheer geiyko som. Verder hadden zy vóór
twoe jaren hunne beide spruilon laten ver
zekeren, zoodat dezen, na verloop van twintig
jaar, te rekenen van den dag, waarop de vor-
zekering gesloten was, ieder GOÖO guldon
ontvingen. Het was daarom eigonl(jk maar
heol goed, dat Klara en Herman zoo lang op
zich lioten wachtenwant, hoe later zij het
levenslicht aanschouwden, op des te jeugdigor
leoftyd zou hun liet kapitaal uitbetaald worden.
Tot zoover was alles dus uitstekend in orde.
De heer Mettig was echter onvermoeid waar
het de zorg voor de toekomst gold, en Zoo
wilde hy op zekeren dag nóg eene verkoke
ring sluiten, waarby hem na verloop van een
zeker getal jaren 5000 gulden zou worden
uitgekeerd. Mocht hy vóór dien tyd sterven,
dan ontving zyne vrouw het geld, en zoo deze
liem in do eeuwighoid reeds was voorgegaan,
zou het aan zyne kinderen uitbetaald worden.
En daar verklaarde nu de verzokeringmaat-
schappy dat zy, naar het oordeel van haren
arts, het contract niet mocht sluiten. De heer
Mettig was niet weinig getroffen door deze
mededeeling, die allerlei sombere gednehton
bij hem opwekte. Wel troostte zyne vrouw
hem met do opmerking, dat men zich in het
minst niet bozorgd behoeft te maken om de
praatjes van die menschen, die maar al te
bang voor hun geld z(Jndoch gedurig kwamen
de sombere gedachten by hem weder boven
en kon hy de vrees niet van zich af zotten,
dat hj) zou moeten sterven zonder de vruchten
geplukt te hebben van zyno zorgzaamheid.
De lovonsvorzekering maatschappy had het
stille, huiselyk geluk van het echtpaar ver
stoord. Do heer Mettig verloor- zijne opge
ruimdheid en word melancholiek, en deze ver
anderde gemoedsstemming gaf wellicht de
eerste aanleiding tot het voelen van allerlei
workeiyke en ingebeelde llchamelyke pynen.
Ily klaagde over vermoeidheid en duizeligheid,
had geen eetlust en kreeg ten laatste pyn in
borst en rug. Thans verloor ook zyne vrouw
haro opgewekte stemmingeen angstig gevoel
greep haar aan. Zy las haar „boek voor ge
zonden en zieken", van hot begin tot het
einde door en raadde allerloi huismiddelen aan,
welke haar voor haar lijdenden echtgenoot dien
stig voorkwamen. Wel scheen zyn toestand
nu en dan gunstiger, doch dit duurde ge
woonlijk niet lang. Eindelyk stelde hy voor
den dokter eens tc laten komen. De oogen
van zyne vrouw vulden zich met tranenoen
dokter te laten komon stond bij haar geiyk
met het besteden van den doodgraver. De
patiént schreof hare tranen aan eene andere
oorzaak toe en zeido: „Het kost wel een paar
gulden, doch ik hoop dat één bezoek vol
doende zal zyn."
Do doktor kwam on schudde het hoofd
toen hy den patiént zag. Hy voelde hom den
pols, liet hem de tong uitsteken, onderzocht
zyne borst en schudde toen nogmaals met
het hoofd. „Het is hoog tyd dat gy uwe
loefwyze verandert," zeido hy met een be-
denkeiyk gezicht. „Gy zyt slecht gevoed."
Mevrouw Mettig kleurde hevig, richtte zich
in hare volle lengte op en zeide eenigszins
gekrenkt: „Maar dat Is niot mogelijk, dokter!"
„Mogolyk of niet, het is zoo. En hier moet
gehandeld worden. Gy moet n ontspannen
en rust gunnon, voel vleesch en eieren ge
bruiken en goeden bordeaux-wyn drinken. En
natuurlyk moet gy ook do stad uitgy hebt
berglucht noodig. Het beste voor u is naar
Salzburg of Tyrol to gaan en daar don geheelen
dag in de buitenlucht te verwylon. Dat wil
zeggen, niet zitten, maar loopon, beweging
nemen, opdat do spieren gesterkt en de eetlust
opgewekt worden."
De patiënt zette een lang gezicht en zeide
na eenig bedenken„Dat zal niet gaan,
dokter." (Wordt vervolgd.)
