Dit nummer bestaat uit Drie Binden,
Leiden, 5 November.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Noramere0.06.
Qeza (jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
ran gen- en feestdagen, uitgegeven.
PRUS DER AD VERTEN TIEN
Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17^.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor hot inoM-
•eeren bniten de stad wordt 0.10 berekend.
Grondwetsherziening.
Uit hot eindverslag dor commissie van rappor
teurs der Eerste Kamer over do ontwerpen van
wet, houdende veranderingen in do Grondwet, blykt
nog het volgende:
Zeor enkele leden betoogden do wenschelykheid
om de of kondiging der herzieningswetten niet te
spoedig 's Konings bekrachtiging to doen plaats
hebben.
Eenige leden wenschten dat intusscben zooveel
mogelijk die wettelijke regelingen zouden worden
tot stand gebracht, welke slechts administratieve,
geen staatkundige onderwerpen betreffen.
Met d o meeningen was het gevoelen van vele
andere loden in volstrekten strijd. Naar hun oordeel
behoort na de Koninklijke bekrachtiging do afkon
diging zooveel mogelijk te wordon bospoedigd.
Zoowel v orstanders dor herziening als zij, die met
haar niet waren ingonomen, waren het hierover
eens, dat. zoodra deze ontwerpen tot wet zijn ver
hoven, do verkiezing der nieuwe Staton-Generaal
niet langer dan volstrekt noodig moet worden uit
gesteld.
Wel verre dan ook van in te stemmen met den
wensch dat deze Staten Generaal nog menigon be-
langryk-ii wetgovendon arbeid zouden ter hand
nemen, hadden de hier bedoelde leden met leed
wezen g':.ien dat do Regeering eeno reeks van ge
wichtige wetsontwerpen voor hot eerst of by ver
nieuwing heeft ingediend. Zij zouden het verkeerd
achten, zoo dio behandeld werden door eene Ver
tegenwoordiging, waarvan geen levenwekkende
kracht moor kan uitgaan.
Gaarne vertrouwden deze leden dat de Regeering
harerzijd s tot bespoediging der voorbereiding van
het ver!: iezingswerk zou medewerken en dat de
maatregelen, welke, naar gezegd werd, zijn aange
schreven aan de ontvangers der directe belastingen,
niet zullen strekken tot vertraging. Het verlangen
werd kenbaar gemaakt om van die aanschrijving
medodeehiig te ontvangen.
Eenige leden achtten het minder doelmatig dat
de Regooring voornemens is om „de plechtige af
kondiging" te doen plaats hebben op dezelfde wijze
als in 1848 is geschied.
Van meer dan ééne zijde werd der Regeering
dank gezegd voor de openbaarmaking der notulen
van de commissie tot herziening van de Grondwet,
benoemd bij Kon. besluit van 22 April 1815 No. 62.
Men zou gaarno openbaarmaking zien van andere
historische staatsstukken, o. a. van de notulen
der Staatscommissie van 1883.
Tegen het Derde Hoofdstuk (Kiesrecht) hadden
sommige leden groote bedenkingen wegens de
dubbelzinnige en onbestemde regeling der kiesbe
voegdheid in het nieuwe art. 80, door het hoofd
van het kabinet genoemd „eone elastieken bepaling".
Alles komt neer op eene kansberekening en het
was huns inziens maar al te zeer te vreezen, dat
het algemeen stemrecht over korter of langer tijd
zal worden ingevoerd, en art. 80 niet in staat zal
Wijken het te keoren. Dit vooruitzicht achtten deze
leden niet aanlokkelijk en zjj vonden goene vrijheid
het te helpen verwezenlijken. Deze leden twijfelden
niet of in de nleuwo Kamers zal de drang naar
eeno veel ruimere uitbreiding van het kiesrecht nog
sterk toenemen. Zij konden zich niet met een ar
tikel vereenigen, dat zoodanig streven mogelijk
maakte en in de hand werkte.
Een aantal leden verdedigde het artikel. In do
ruime vrijheid aan den wetgever gegeven, zagen
zij een grooten waarborg voor de bevrediging
van billijke eischen. Ware voor tien a vijftien
jaren gevolg gegeven aan eene uitbreiding van het
kiesrecht, gelijk ze destijds foor velen werd aan
geprezen, dan had do wetgever in de Additioneele
Artikelen thans wellicht niet .zoo vör behoevon to
gaan. Er waren daaronder wol leden, die ook nu
liever eeno geringere uitbreiding hadden gezien. Doch
ook zjj zouden niet tegen dit wetsontwerp stem
men. Zy achtten het een eersten plicht van den
wetgever om te letton op de teekenen dor tijden.
Wilde hij tegen den stroom oproeien, geen twyfel,
of hy zou juist bereiken hetgeen hy wilde verme
den: onrust in hot land on ten slotte eene uitbrei
ding veel grooter, dan op een gegeven oogenblik
wenschelyk ware.
Andere voorstanders van het ontwerp waren
daarentegen van gevoelen dat de stap in vooruit
gaande richting reeds nu niet ver genoeg roikt.
Evenwel, het goede, dat bereikbaar is, verkiezende
boven hot betere, dat voor hot oogenblik onbereik
baar is, zouden zy zich hy hetgeen hun werd aan
geboden neerleggen.
Onder do voorstanders van het ontwerp waren
onderscheidene leden, dio zich uitdrukkelyk berie
pen op do vernieuwde verklaring van den minister
van Staat en van binnenlandsche zaken by de tweede
lozing in de andere Kamer, dat artikel 80 het alge-
meene stemrecht, door do Regeering niet gewild,
uitsluit.
Eenige loden betreurden do afschaffing van don
promissoiren eedvooral omdat, naar zij voorzagen,
hieruit te oeniger tyd zou voortvloeien de af
schaffing van den eed in burgn-lyke- en strafzaken.
Op dit laatste werd door sommigen geantwoord
dat ook zy gestemd waren voor het behoud in
burgeriyke- en strafzaken eoner plechtigo belofte,
op de verbreking waarvan straf werd gesteld.
Ook tegen het Vierde Hoofdstuk (Prov. Staten
en Gemeenten) werd door eenige leden Lezwaar
gemaakt, vooral met het oog op do toepassing
der nieuwe kiesregeling.
Heden zyn aan de universiteit alhier bevorderd
tot doctor in de rechtswetenschapdo heor H. M. A.
Verheyen, geb. te Nymogen, met academisch proef
schrift, get.„Lastgeving in den koophandel, be
schouwd naar aanleiding van het nieuwe Italiaanscho
wetboek", en de hoer J. M. Van Munnekrode,
geb. te Delft, met academisch proefschrift, get:
„Eenige opmerkingen over titel 9 en 10 van het
ontwerp tot herziening van hot B. W. 1886."
Hedenmorgen om acht uren rukte hot 4de
bataljon infanterie, alhier in garnizoen, onder bevel
van den luitenant-kolonel W. C. D. Van Ryen uit,
tot het houden van den vyfden oorlogsmarsch. Het
muziekcorps van het regiment haalde den troep te
Wassenaar af en vergezelde dien onder hot spelen
van eenige nommers naar hot garnizoen terug.
Ter vervanging van den lsten luitenant Opboret
alhier, is de luitenant Obreen belast met de leiding
der scherpschutters.
By het officiöel bezoek van den Commissaris
des Konings in do provincie Zuid-Holland aan dezo
gemeente, werd hy 's morgens door den burge
meester aan het spoorwegstation ontvangen en op
het Raadhuis afgewacht door de wethouders en
don gemeente secretaris. Vervolgens werden do ver
schillende bureelen der gemeente-secretarie, het
gemeente-archief en het kantoor van don gemeente
ontvanger bezocht en geïnspecteerd. Te 12 uren
verleende hy audiëntie op het Raadhuis. Van dezo
gelegenheid werd gebruik gemaakt door eenige
officieren van het 3de regiment huzaren, het corps
officieren der dionstd. schutterij en enkéle particu
lieren. Na het gebruik van een déjeuner begaf de
Commissaris zich, vergezeld van burg. en weths. en
den secretaris, naar de Leidsche Katoenfabriek,
waarvan de verschillende afdcelingen met belang
stelling in oogonschouw werden genomen. Eindelijk
word nog een bezoek gebracht aan do Kweekschool
voor Zeevaart, waar Z.Exc. door het bestuur en den
directeur werd ontvangen en rondgeleid. Te ruim
4 uren ongeveer keerde hy, na over verschillende
zaken zyne tevredenheid te hebben betuigd, naar
Den Haag terug.
In de eerste wintervergadering van de afdee-
ling Leiden en Omstreken der Nederlandsche Maat-
scbappy voor Tuinbouw en Plantkunde werd
wederom één nieuw lid voorgesteld en aangenomen.
Aan de orde was de invulling van den rooster
der onderwerpen, welke door de leden in dit seizoen
zullen besproken worden. De voorzitter doelde mede
dat de secretaris op verzoek, in de vorige vergade
ring door den hoer Van Laren gedaan, zulk een
rooster had opgemaakt, en verzocht nu den leden
onderwerpen te willen opgeven. Do uitslag hiervan
was dat geen onkel lid een onderwerp opgaf, waarop
de voorzitter horinnerde dat in de volgende ver
gadering nog onderwerpen konden worden opgegeven.
Hierna kwam aan de orde de benoeming van
een lid der commissie tot herziening van de statuten
der Maatschappij. De uitslag der stemming was,
dat do heer Van de Pavord Smits met overgroot»
meerderheid hiertoe werd gekozen.
In de pauze werd overgegaan tot de verloting onder
de leden van oen aantal bloeiende „Chrysanthemums",
„Cineraria's" en „Primula's", gekozen uit do prach
tige collectie dezer planten, tor opluistering van de
vergadering door den heer J. D. Speet ingezonden.
Na de pauze kwam aan de orde het opgeven van
onderwerpen ter behandeling op de in dezen winter
te houden Congres-vergadering. De secretaris stelde
het volgende onderwerp voor„Mag de Maatschappij
met hare tentoonstellingen op den ingeslagen weg
voortgaan, of behoort zy een anderen weg te zoe
ken?" Nadat dit voorstel door den secretaris en
den voorzitter verdedigd was, werd het met alge-
meeno stemmen aangenomen. Daar geen der leden
meor een onderwerp wist op te geven, deelde de
voorzittor mede dat daartoe ook op de volgende ver
gadering nog gelegenheid zou zyn.
Toen de agenda was afgehandeld, vroeg de heer
Kors of het niet mogelyk zou zyn de openbare ver-
koopingen van planten alhier op marktdagen tegen
to gaan? De voorzitter antwoordde dat daar niets
aan te doen is, al gaf hy toe dat het nadeeüg was
voor de kweekers en dat de aangeboden waar niet
altyd van de beste was.
De heer Kater vroeg nu of het niet mogelyk
zou zyn, dat hot bestuur van tyd tot tyd een prya
uitloofdo voor op de vergaderingon in te zonden
planten. De secretaris antwoordde hierop, dat, wan
neer de leden hem op een behooriyken tyd wilden
kenmsgoven van hetgeen z(j wilden inzenden, de
zaak in eene bestuursvergadering zou worden be
handeld, en er dan zeker óf een prys voor zou wor- -
den beschikbaar gesteld, óf er voor eene zekere som
voor eeno verloting uit zou worden aangekocht,
zoodat do inzender aldus voor de genomen moeite
zou worden schadeloos gesteld.
Naar aanleiding hiorvan deelde de heer Kriosfc
mode dat hij op do volgende vergadering eene col
lectie planten zou Inzenden.
Ingezonden waren nog, behalve de fraaie collectie
bloeiende planten van den heer Speet, eene schoone
verzameling afgesnedon Pelargonium-bloemen door
den heer Kors en eene vrucht van Akebia quinata,
door den heer Mater. Semp
De teraardebestelling van het stoffelyk over
schot van den weleenv. heer pastoor P. G. Schagt
te 's-IIago zal a. s. Dinsdag plaats hebben na afloop
van den plechtigen uitvaart dienst, welke des mor
gens te 9 uren in de H. "Wlllebrorduskerk plaats
heeft. De stoet zal te ongeveer 11 uren het sterf
huis in do Asser,delftstraat verlaten.
