8473.
WlaaraxlsLg; S» October.
A0. 1887.
Een eigenaardig protest.
PRIJB DEZEH COURANT:
Leiden per 8 maanden1.10.
I-ranoo p«r po«t1.48.
Af&oaderlflke Nommero0.06.
<§eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
ran fpn- en feestdagen, uitgegeven.
PEIJS DEB ADVEBTENTXEN:
Tan 1—6 regele 1.05. Iedere regel meer 0.171.
Grootere letter® naar plaateruimte. Voer het inoaa»
aeeron bukea de etad wordt 0.10 berekend.
OfSLcieel© Kennisgo^ngen.
Plaatselijke directe belasting.
Burgemeester en "Wethouders der gemeente Leiden bren
gen den belastingschuldigen in herinnering dat op heden
TÏer termijnen zijn verstreken van de Inkomsten-belas
ting, zoodat minstens yier zevende gedeelten van den
gebeelcn aanslag moeten zijn voldaan. Zij noodigen daarom
de belan ebbenden uit om, ter Toorkotning van de Ter-
TolgingnkOütenj hot door hen verschuldigde zoo spoedig
mogelijk i n kantore van den Gemeente-Ontvanger te voldoen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, BOOL, Weth., loco Burgemeester.
30 Sopt. i 37. E. KIST, Secretaris.
BIJDRAGE TOT DE GESCHIEDENIS DER
3-OCTOBER-VIERING.
Zeld jii of nooit zeker is er binnen Leiden eono
Vereen Ring tot stand gekomen, die in zoo korten
tjjd zulk een grooten opgang heeft gemaakt als
de Vereniging tot viering van den 3den October.
Geen wonder voorwaar! De gedenkdag van Leidens
Ontzet was van oudsber voor iederon Leidenaar
een dag der dagen, gewijd aan de nagedachtenis
van de kloeke en edele mannen, wier namen ons
allen van kindsbeen af in 't hart z(jn gegrift, aan
de ver' erljjking van heldendeugd en burgertrouw,
en het kon niet anders of eeno vereeniging, die
de schoone taak op zich nam „om de jaarljjkscho
viering van deh gedenkdag van Leidons Ontzet te
verzek en" moest zich reeds bij haar eerste op
treden c. de sympathie van een zeer groot aantal
stadgenoten verheugen.
'tls waar, de 3 October dag ging zelden of nooit
onopg' werkt voorbij; maar do feestvreugde was
niet altijd algemeen en uitte zich in de laatste
jaren op wel wat al te kalme wijze. Dat kon on
dat mocht niet langer, dachten z(j, die het initiatief
namen tot het oprichten der thans reeds zoo po
pulaire vereeniging en de uitkomst heeft getoond
dat zeer velen met hen van 't zelfde gevoelen
waren. Overal sloeg men de handen inéén en de
3-Octobor-dag van het vorige jaar werd gevierd op
eene wijze, die voor de toekomst alles goeds belooft.
Zoo volgden ook op dat gebied op de dagen van
verslapping andere dagen van een vernieuwd en
krachtig leven, dat, naar wjj hopen, zich nog mo-
nigma.-l op dezelfde, gelukkige wjjze uiten zal.
't I trouwens niet de eerste maal dat binnen
onze stad een aantal personen zich voreenigdo om
den alouden gedenkdag opnieuw in eere te brengen.
Sedert den 24sten September 1795 namens den
provisioneelen Raad der gemeente Leidon was ge
publiceerd „dat alle resolution, betrekkelijk de
viering van den 3den October van stadswege ge
nomen, van nu af aan gehouden worden voor ver
vallen en vernietigd en dat gevolgelijk de dag van
den 3den October aanstaande en vervolgens alle
jaren zijn zal als alle andere dagen", was er ge
durende de volgende jaren der Fransche overheer-
sching van eene officiëele feostvioring geen sprake
doch sedert bij publicatie van 20 Soptr. 1814 was
bekend gemaakt dat „de Regeering na deliberatie
(had) goedgevonden en verstaan de Godsdienstige
viering van den 3den October, welke bij dcszelfs
instelling tot emen eeuwigen jubeldag en danktijd
der burgerij was afgezonderdwederom te horstel Ion,"
had men als vanouds telkenjare den ouden ge
denkdag op do gebruikelijke wjjzo gevierd.
Doch nu gebeurde het in hot jaar 1823 dat
3 October op eon Vrijdag viel, don dag, waaropjdo
gewone wekeljjksche veemarkt werd gehouden en
dit gaf Heeren Burgemeesteren der stad aanleiding
den voorzitters der verschillende kerkbesturen voor
te slaan den gedenkdag voortaan op den vooraf-
gaanden of eerstvolgonden Zondag te houden, „om
daardoor goene markten te verschikken of neringen
en handteoringen te doen stilstaan." 't Gevolg daar
van was dat de prodikanten Jes Zondags den 28ston
September van den prodikstoel aflazen, dat de
Godsdienstige viering van den 3den October volgens
order van H.H. Burgemeostoron, niet meer op don
dag zeiven, maar op den voorkomenden of oorstna-
volgenden Zondag zoude plaats hebben en dat dus
de viering van dien dag dit jaar gehouden zou
worden op Zondag 5 October.
Doch nauwelijks was dit besluit vernomen of
van verschillende kanten brak een storm van ver
ontwaardiging los on in het Algemeen Nieuws- en
Advertentieblad van "Woensdag 1 Octr. maakte zich
een inzender met het volgende ingezonden stuk tot
tolk zijner medeburgers.
Aan den Redacteur van het algemeen nieuwsen
advertentie-Blad.
Letden, den 28 September 1823.
Mijn Heerl
Met de grootste verwondering vernoem ik, H.H.
Burgemeesteren der Stad ir. hunnen Gr. achtb. Raad
besloten hebben, om den voor deze stad zoo ge-
denkwaardigen 3 October, in stilte te laten voorbij
gaan, daar dezelve gedurendo bijna 21/, eeuw altijd
plegtig is gevierd geworfen. allo neringen en
handwerken moesten eertijds op dien dag stilstaan
eene ontelbare menigte gmg op naar het heiligdom,
om daar gezamontlijk den Heer te danken, voor
die gezegende verlossing en uitkomst door zijne
hand, voor de bevrijding vin de Spaansche Dwinge
landij, om daar den Heer e danken, voor het be
houd hunner voorvadmor U. voor do gunstbewijzen
die Willem don lsten aan deze Stad, voor hunnen
moed, en doorgestane ellenden gegeven hoeftwaar
aan Loydon hare tegenwoordige welvaart bijna
geheel te danken heeft, ik meen door do Stichting,
van hare thans zoo geroemde Hooge School.
niets van dit allesgeen tempel zal op dien dag
voor die plegtigheid geopend worden; alles zal
zijn gang gaan, zelfs geen enkole dankstond zal
er plaats hebbon 1 wat of hiervan de reden zijn
kan ik volstrekt niet doorgronden; of hot is tot
gemak der H.H. Predikanten en verdere Bedienaars
van den Openbaren Godsdienst, of dat men meend
dat men mi niet meer aan die gedonkwaardige
uitkomst behoeft te geclonken, ik weet het niet;
alleen dit weet ik, dat het hoogst ondankbaar is,
en dat niet allo inwoners dezer stad mot zoodanige
ondankbaars gevoelens bezield z(jn.
(was got.) Q. Y.
Doch wie vooral zich verontwaardigd toonden
over het genomen besluit, dat waren de Leidsche
studenten en zij ook v;aren het, die zonder ver
wijl de handen ineensloegen om op hunne wjjze
daartegen krachtig te protesteeren, door den alou
den feestdag zóó luisterrijk te vieren, als nooit te
voren was geschied.
In de eerste dagen dor week zag men op ver
schillende plaatsen in de stad talrijke groopon
raenschen zich verdringen voor oen aanplakbiljet
van den volgenden inhoud:
Programma
van het Studentenfeest, het welk gevierd zal worden
ter Eere van Leidens heugelijk ontzet op den
3 October van den Jare 1574.
De Studenten der Leydscho Hoogeschool, oor-
doelende van hoeveel belang het is, dat eene ge
beurtenis, waaraan Nederland de vrijheid en de
stad hare Hoogeschool on voortdurondo bloei ver
schuldigd is, dankbaar worde herdacht, hebben, na
het afschaffen der godsdienstige viering van dezen
beroemden dag, onderling besloton, dezelve met
de uitbundigste vreugde tekenen enz. te vieren, en
wel op de volgende wijze
Het feest zal een aanvang nemen in den vroegen
morgen, door het uitsteken der vlaggen van 's Lands
Hoogeschool, 's Rijks Museum, de Studenten Socië
teit en den Schouwburg.
dos morgens ten Elf uren, zal voor de Deur der
Studenten Sociëteit op do Bredestraat, aan Leydens
nooddruftige ingezetenen, eene extra bedeeling van
Haring en Brood, overeenkomstig het doel van
den dag, worden uitgereikt.
's Avonds ten Zes uren zal men zich naar den
Schouwburg begeven, alwaar, ter eere van deezen
dag, eene extra representatie door de Heeren
Hoedt en Binglefj gegeven zal worden.
Na den afloop dor Representatie en wel 's avonds
ten 9 uren zullen de Huizen der respective leden
van deze Hoogeschool, worden verlicht, en do Studen-
ton-Societelt op het luisterrijkst geillumineerd zijn
de Groenen zullen tot oen voortdurend aanden
ken van dezen dag gedurende do illuminatie, zich
vrijelijk op 's Hoeren Straten mogen verlustigen.
Het feest zal met een collation op do Studonten-
Societoit, en met een fraai muzjjk voor dezelve,
besloten worden.
En opdat niemand van Lejjdens Burgeren hier
van onkundig blijve, zal dit Programma, aan de
Hoogeschool, Sociëteit, en waar zulks verder ge
bruikelijk is worden aangeplakt. Zegt het voort.
Het duurde natuurlijk niet lang of do geheelo stad
was vol van do onverwachte aanstaande feestviering
en toen de 3-October-morgen aanbrak, wapperdo do
driekleur niet alleen van de genoemde gebouwon,
maar ook uit tal van particuliere woningen. Er
was den ganschen dag eono talrijke menigte op
do boen en toen :s avonds na afloop van de voor
stelling in ilen acta a wburg, do illuuiiaoti» ontsto
ken werd, zag men niet alleen de huizen, waar
studenten woonden, maar ook dio van Heeren
Burgemeesteren en professoren verlicht. Ook vele
andere burgors hadden aan do illuminatie deel
genomen.
Wat de voorstolling in den schouwburg botreft,
die door Binglejj met de voordracht van een gelegen
heidsvers van Bilderdjjk geopend werd, zij werd
gokonmerkt door deze bijzonderheid, dat men op
het programma een stuk aankondigde, waarvan
men te voren wist, dat het niet opgevoerd kon
wordon. Het beleg en ontzet der stad Leiden
namelijk, kon door do afwezigheid van een paar
acteurs niet vertoond worden, maar omdat de
voorstelling toch eonigszins het karakter van eeno
gelogenheidsvoorstolling hebben zou, was het affiche
aldus gestold:
LEIJDSCHE SCHOUWBURG.
De Koninklijke Nederduitsche Tooneellisten onder
directie van J. H. Hoedt eq W. A. Binglejj
zullen het genoegen hebben te vertoonen, ter feest
viering van den derden October, op Vrijdag den
derden van die maand des jaars 1823
(op algemeen verccrend verzoek)
Het Beleg en Ontzet der Wad Leijdcn.
Doch daar dit Stuk, om gowigtige on bjj de ver
zoekers bekende redenen, niet kan gegeven wor
den, en men toch verlangt Spectakel te heb
ben, zal men, om aan de begeerte van
dit geacht Publiek te voldoen,
in deszelfs plaats vertoonen:
De P a g I e s t r e k e n
blijspel, in 5 Bedrijven, naar het Hoogduitsch van
A. Von Kotzebue, door A. Fokke, Simonsz.
NB. Niemand zal, onder welk voorwendsel ook,
toegang tot het Tooneol kunnen bekomen.
Precies ten 6 ure op het Tooneel.
Dat het bjj de verlichting niet aan „differente
chassinetten" mot „toepasselijke dichtregelen" ont
brak zal ieder '"'grijpen en daaronder zag men er, dio
lang niet malsch waren voor do hoeren, die zich
aan den alouden vierdag zoo zwaar hadden vergrepen.
