LEIDSCII
DAGBLAD.
N°. 8461.
Maandag- 19 September.
A0. 1887.
LANDHUUR.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1*40.
Afzonderlijke Nommere0.05.
<§ezt {jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
ran goti- en feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—6 rogele 1.05. Iedere regel meer 0.17%
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor het incta
eeeren buiten de etad wordt 0.10 berekend.
Naar het. schijnt is (ie regeling van do landhuur
geene Z6er mooilyke zaak. Tusschen den landheer
en zyn pachter wordt een contract gesloten, waarby
de laatste zich verbindt op de betaaldagen, veelal
tweemaal 'sjaars, een gedeelte van de overeenge
komen landhuur aan don oorste te voldoen. Nu
zyn er, zoodra oene boerenhofstede te huur komt,
altyd eenige liefhebbors, die op de voorkeur hopen,
om ze to mogen betrekken. Onder dezen zijn er
allicht eenigon, die er niet togon opzien om do
gevraagde huur, al is zy tamelyk hoog, te aan
vaarden. Naar do meerdere of mindere gegoedheid
der gegadigden wordt ondorzook gedaan en hy, die
do moesto of do beste bewijzen heoft dat hy niet
in gebreke zal biyven de huur te betalen, is in
don regel do gelukkige: hij wordt huurder. Doch
als do huurjaren zijn verstreken, en hij dan eens
nagaat, hoeveel hy van zijno eigene penningen
gedurende al dien tyd heoft moeten inboeten, komt
hy tot do gevolgtrekking dat zijn eigen kapitaal
tamelyk ingeslonkon is, en het geluk, dat liem
eertyds te beurt viel, van boven anderen mot de
hofstede te zijn begunstigd, slechts denkbeeldig
was, daar hy niet meer de mail is, die hij was,
toen hy pachter werd. Hy heeft hot land bemost,
omdat hij het weet dat het gras zonder weligheid
niet kan groeien, het land is dus door zijne noeste
vlijt beter geworden, en nu hy een nieuw contract
moet aangaan, daar hot oude zyne kracht verloren
heeft, hoopt hij op eenige vermindering van huur, daar
hy anders onmogeiyk aan zyne verplichtingen zal
kunnen blijven voldoen. Gelukkig voor hem, indien
zijn landheor daar ooron naar heeft. Is hy een
alleszins biliyk man, dan staat hy ook een zooda-
nigen afslag van huur toe dat de pachter kan
rokonon voortaan niet meer uit eigen middelen te
behoeven bij te passen. Hij berekent dan niet de
waarde zyner landeryen naar den lioogen prys,
welke daarvoor in de gunstige jaren gretig werd
betaald, telkens als oene boerenhofstede onder den
liamor kwam, maar houdt wel degelyk, goiyk het
ook behoort, rekening met de aanzieniyke daling,
waardoor, by verkoop, voor zijne landeryen ook
zooveel minder zou gegeven worden.
Eone matige rente want de koers ervan is
evenzeer godaald van die verlaagde waarde
berekend, levert hem de maatstaf op ter bepaling
van de pacht. Werkelyk zyn er landheeren, die
dezen goeden weg zyn opgegaan en het daardoor
hun pachters gomakkelyk hebben gemaakt de
landhuur te betalen, terwijl dezen niet alleen op
voldoonde wyzo in eigen onderhoud kunnen voor
zien, maar ook by den minsten tegenspoed niet
dadeiyk met de handen in het haar zitten. Ivomt
er nu eens een jaar, dat minder voordeelig is voor
den landman, geiyk dit jaar, dan getroosten do
pachtors zich met de hoop, dat een volgend jaar
weer kan goodmaken, wat zy door mindere op
brengst hebben geleden.
Mogelyk zijn er, die zich verwonderen, dat dit
jaar als ongunstig voor de landlieden beschouwd
wordt, daar de prijs van de kaas aanzienlyk hooger
is dan het vorige jaar. Denzulken merken wij op.
dat de langdurige droogte oorzaak was, dat het
gras weinig groeido. De weilanden zagen er op
velo plaatsen uit, alsof het heidevelden waren. Zóó
weinig voedsel was er eindelyk, dat do koeien
zichtbaar afnamen, zoodat zy in hot weiland moesten
gevoederd worden. Dat onder zulke omstandigheden
do koeien weinig melk gaven, valt te denken, maar
wio zou verwacht hebben, dat die afneming zoo
aanzienlyk was, dat zij en zelfs waar meer gras
nog was dan elders slechts l/5 gedeelte melk
gaven, vergeleken by het vorig jaar, toen zy volop
gras haddon. De hoogero prys, welken de landliodon
voor hunne kaas maakten, was alzoo schijnbaar
een voordeel voor hen, wat ieder wol zal moeten
toestemmen, die daarby bedenkt, hoeveel minder
de trok was. Niot onwaarschijnlijk is hot dan ook,
dat die hoogore kaaspryzen juist door don goringen
aanvoer op do markten is veroorzaakt.
Het is dus licht te bogrypen, dat de koeboeren
veel nadeol hebben geleden van de langdurige droogte.
Zy, die, by woderinhuring, eeno geringe verminde
ring van pacht hebben verkregen, zal hot moeielyk,
zoo niot onmogelyk zijn, tenzy ze eigen kapitaal
hebben en dat aanspreken, om hunne geldelyko
verplichtingen na te komen. Hebben zij vorige jaren
op die wijze reeds moeten inboeten, dan kan men
licht nagaan, dat de gogoedston ondor do pachters
(die geen aanzionlijken afslag kregen) zien, dat ook
zy eindelijk arm worden. Dat dergolyk vooruitzicht
ontmoedigend is, wio zal hot kunnen loochenen?
Er zyn er nog, die in goeden doen verkeeron. Zy
hebben edelmoedige landhoeron, dio hun oene billyke
pacht, naar mate van de inkomsten, laten opbren
gen. Gaarne brengen wij onze hulde aan zulke warme
vrienden van de landlieden, maar het is niettemin
to betreuren, dat niet alle grondeigenaars tot eone
zoo billyke regeling zijn ovorgegaan, en er zyn, die
zich slechts tot eone betrekkelijk goringo vermin
dering van do landhuur hobbon bopaald.
Eigen kapitaal bij te passen om te kunnen beta
len, hot is wel gelukkig, die dat nog kan doen,
maar hij is toch een onhoudbaren toestand.
Nomen wy aan, dat de kooien oons, gedurende
die langdurige droogte, de helft melk als anders
hebben gegoven (en wij zagen dat dit nog bij lange
na het geval niet geweest is), dan zal iedereen ook
wol kunnon begrypen, dat die landlieden, die
geen eigen middelon hobbon (en dezulken zijn er
velen), onmogelyk do volle pacht dit jaar kunnen
opbrengen. Zy hebben, om hun koeien niot gohoel
te zien vermageren, ze moeten voederen, terwyl zij
in de weiden liepen, en dat heeft voorzeker menig
een, gedurende den tyd dat hij dat moest doen,
omdat de beosten anders zouden verhongerd zyn,
meer gekost dan zo opleverden. Bovendien is er
algemeen veel minder hooi (dat echter van boste
hoedanigheid is) gewonnen. Indien het weer meeloopt
en do koeien wat ochter zelden meer gebeurt,
dit jaar nog met Sint-Nicolaas in de weiden kunnen
zyn en in het voorjaar met Maart weer de stallon
kunnen verlaten, dan zal menig landman wel hooi
genoeg hebben; maar indien zo eens vroeg moeten
opgestald worden en het weer in het voorjaar
tegenslaat, zullen de landlieden nog voor eeno aar
dige som aan hooi moeten koopen.
By zoodanigen geringen voorraad gras in het
zomerseizoen hebben natuurlyk de beesten veel ge
leden en zullen zy dus ook op stal nog krachtig
moeten gevoederd worden, om weer in goeden staat
te komen, wat natuurlyk een dringend belang voor
de landlieden is.
Het is dan ook te hopen, dat de landheeren alge
meen rekening zullen houden met den ongunstigon
toestand, waarin de landliedon door de felle, lang
durige droogte zyn gebracht en dat juist in de
maanden, dat de koeien anders overvloedig melk
geven, en hun ongevraagd, alleen op billykheids-
gronden, zullen te gemoet komen, door hun eene
billyke reductie van pacht te verleenen.
Met genoegen maken wy melding van het ge
openbaarde voornemen van een landheer, die zyn
pachters reeds nu kennis gaf, dat zy zich niet onge
rust moesten maken, want dat hy rekening zou
houden met omstandigheden, onafhankelijk van
hen, waardoor zy veel nadeel hebben geleden 1 Wat
een berg van zwarigheden werd door dit odol voor
nemen opgeheven 1 Dat zyne goedheid navolging
moge vinden en vele landlieden, die nu gedrukt
gaan, daardoor zich opgewekt gevoelen om niet
moedeloos te worden, wyl de landheer toont een
edelaardig mensch te zyn, die gaarne te gemoet
komt, waar eigen schuld niet de oorzaak is, dat
hy niet in staat is gevolg te geven aan het con
tract, dat hy met hem heeft aangegaan. Met ge
noegen zullen wy melding maken van elke goed-
gunstigo beschikking, door landheeren ten aanzien
van de pachters genomen 1 Mochten zy niet te lang
behoeven te wachten, om deswege gerustgesteld te
wordon, ton einde niet eiken morgen in bedrukte
stemming hunne landelyko werkzaamheden te
hervatten
Gemengd N ieu w s.
De volksfeesten vanwege de afdoe-
ling Rynsburg-Ivatwijk-Valkenburg der Holland-
sche Maatschappy van Landbouw, Woonsdag te
Rynsburg met eene ringrydery begonnen, werden
Donderdag te Katwyk voortgozet en besloten met
eene harddravery.
Niettegenstaande do soms vrij krasse stortbuien,
was het feest zeer geanimeerd. De muziek wist
door hare vroolyko tonen de opgewektheid onder
deelnemers en toeschouwers gaande te houden.
By de ringrydery vielen de pryzen ten deel aan
lste prys Jan Van Paridon te Ivatwyk aan Zee,
2de prys J. Van der Does te Katwyk-binnen, 3de
prys A. Hogewoning Cz. te Rynsburg, 4de prys
G. Van Delft Gz. te Rynsburg, 5de prys W. Zand
bergen Az. te Rynsburg, de beide laatsto pryzen
by loting.
De pryzen by de harddravery behaald, vielen ten
deel aan: lste prys „Truitje" van A. Uitenbogert
te Rynsburg, bereden door J. H. Uitenbogert; 2de
prys „Trui" van Kromhout te Rynsburg, bereden
door G. Van Delft Qz.; 3de prys „Sultan" van H.
Hogewoning Cz., bereden door D. Van Delft Dz.
Toen het koninklyk rytuig gister-
middag te 's-Hage den Stationsweg passeerde, ver
oorloofde oen socialist zich een hoogst oneerbiedigen
uitroep. Toevallig stond oen ambtenaar van politie
in zyne nabyheid, die hem torstond verwyderde.
Hierover ontstond eeno woordenwisseling, welke een
volksoploop veroorzaakte. De socialist vluchtte nu
in een poortje en riep, daar de menigte eene drei
gende houding tegenover hem aannam, do be
scherming der politie in, onder wier geleide h(]
zich naar „Walhalla" begaf. Het volk wierp den
man op weg daarheen, met allerlei voorworpen, welke
voor de hand lagen.
Het huis van den landbouwer H.
Mennen te Berken, gem. Asten, is totaal afgebrand.
Een schaap, een kalf en twee koeien kwamen mede
in de vlammen om. Een en ander was verzekerd
voor 1200. Oorzaak onbekend.
Te Herwynen is oen 4 j arig jongetje,
dat een oogenblik zonder toezicht was, in een diepen
put gestort; de moeder zocht het kind en zag het
in den schrikkelyken afgrondzonder beraad sprong
zy het kind na, juist toon het ondor water zou
verdwenen zyn. Toegesnelde hulp verloste daarna
beiden, hoewel bewusteloos, nog behouden uit den
govaarlyken toestand.
Op de kermis te Helden is de slager
W. U., wonende aldaar, door drie landbouwers zóó
ernstig mishandeld, dat men voor zyn lovon vreest.
Door hot parket dor rechtbank to Roermond werd
Donderdag ter plaatse een onderzoek ingesteld on
werd de aanhouding der drie daders, die de vlucht
genomen hebben, bevolen.
De Parysche politie hooft woder do
hand gelegd op zevon valsche munters.
Er is in Engeland eone „maatschappy
tot exploitatie van nieuwe ontploffingsmiddelen",
dio haren aandeelhouders over het afgeloopen boek
jaar 10 pet. uitdeelt.
