Mt wmm bestaat oit Brie Bladen.
~Ö"YËR!
8243.
Maandag: 3 Jami ai-i.
A0. 1887.
eze (Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
van fon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 31 December.
K->ytCp&)
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Loiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17),.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het inca,»-
seeren buiten de etad wordt 0.10 berekend.
't Is slechts een denkbeeldige stroom, die de
iren van elkander scheidt, en ongemerkt brengt
e oude veerman ons aan den anderen oever,
an waar we de reis voortzetten, welks einde een
loogere Macht bepaalt. Toch willen we, alvorens
e grens der beide jaren te overschreden, even
tilstaan, om het doorloopen tijdperk na te oogen
n het naderende te verwelkomen.
Een jaar beteekent weinig in de eindelooze
eten der eeuwen, en het is niet onmiddellijk aan
e geven, welke waarde het heeft of hebben zal
oor do geschiedenis der menschheid. Slechts enkele
ïalen, wanneer het gebeurtenissen van bijzonder
ewicht opleverde, neemt het eene in het oog val-
inde plaats in, zoo, dat het voor de opneming
an „jaartallen" weerbarstigste hoofd van den
jugdigen beoefenaar der geschiedenis dit toch
iet laat glippen. En dan nog komt het niet zelden
oor, dat een historisch feit eerst later meer in
et licht treedt, als de gevolgen, die men vroeger
og niet kon berekenen, zich hebben geopenbaard.
Oppervlakkig beschouwd, en met het laatstbe-
oelde voorbehoud, kunnen we 1886 niet tellen
nder de jaren, die met vette letters in de chrono-
ogie moeten worden aangeteekend. Niettemin heeft
iet niet ontbroken aan voorvallen, die veel gerucht
naakten in de wereld, omdat zij uitingen waren
ran tv astanden, waaraan we niet dan met bezorgd-
leid kunnen denken.
Om even den blik op het buitenland te richten,
ïerinneren we aan de gebeurtenissen op het Balkan-
jchiereiland, die den algemeenen vrede van Europa
n groot gevaar brachten en elke der Groote Mogend
heden noopten, haar
Nog hangt ons de
jetrekkingen als een
hoofdde vrees, dat
wapenmacht te „herzien."
stoornis der internationale
dreigende wolk boven het
Russische veroveringszucht
sn Fransche weerwraak zich zullen vereenigen
Dm ons werelddeel in vuur en vlammen te zetten,
kan nog bjj lange na niet hersenschimmig genoemd
worden.
Van een heftige beroering op sociaal gebied was
België getuigeeen bandelooze, woeste volksmenigte
richtte daar verwoestingen aan, waardoor maatre
gelen tot herstel der orde noodzakelijk werden, die
vele slachtoffers maakten.
Ook ons vaderland bleef niet geheel bevrjjd van
den terugslag der gebeurtenissen, die elders voor
vielen. Dezelfde geest van misnoegen, roekeloos
opgewekt door sommige volksmenners, wier stroven
het schynt te zijn een geleidelijke verbetering van
maatschappelijke onvolmaaktheden te beletten, ten
einde een botsing uit te lokken, die, hoe verderfe
lijk ook voor de belangen der lagere volksklasse,
hun misschien ten goede zou komen, heeft in de
hoofdstad van ons land een tooneel van wanorde
verwekt, waarvan de herinnering droevig stemt
en de naweeën den sluier van rouw over menig
gezin hebben gespreid. Moge het gebeurde ons
allen, hetzij we tot de arbeidende of tot de meer
gegoede klasse behooren, ernstig aansporen om ge
meenschappelijk en met onderlinge waardeering te
zoeken naar hetgeen gedaan kan worden ter ver
betering van al wat in onze maatschappelijke rege
lingen herziening noodig heeft, opdat niet vruch
teloos langs den weg des gewelds worde gezocht,
wat slechts door ruime tenuitvoerlegging vaii het
gebod der broederliefde te verkrijgen is.
Voorts stippen we uit onze politieke geschiedenis
aande ministeriëele crisis, gevolg van het ver
ijdelen der pogingen om ten aanzien van den strijd
over het onderwijs tot eene schikking te komen,
uit welke crisis ontbinding der Tweede Kamer en
wijziging van do getals-verhouding der staatkundige
partijen voortvloeiden. Doch ook de Grondwets
herziening werd er door vertraagd. Hopen we dat
1887 dit onvoltooide werk van zjjn voorganger tot
een goed einde moge brengen
Overigens kunnen we, wat den algemeenen éco-
nomischen toestand betreft, met eenigen moed het
volgend jaar binnentreden. Wel is het er nog verre
af, dat de heerschende vorslapping op het gebied
der productie zou hebben plaats gemaakt voor een
opgewekt leven; maar toch openbaren zich hiel
en daar voorteekens, dat handel en nijverheid met
nieuwe kracht de wiekon zullen uitslaan. Den dag
zien we nog niet, wel een flauw lichtschijnsel aan
den horizon. Mocht het werkelijk de voorbode zijn
van de aanstaande komst des dageraads!
Terwijl we ons te binnen pogen te brengen, wat
1886 voor Leiden en zijne burgerij is geweest, moeten
we in de eerste plaats hunner gedenken, die bij
den aanvang van dat jaar nog met ons de toekomst
te gemoet gingen, doch wien het niet was vergund
er het einde van te zien. Worden op Oudejaars
avond de ledige plekken in den kring des gezins
met betraande oogen aanschouwd, ook in de
wijdere omgeving van het medeburgerschap eener
zelfde gemeente worden alsdan de ontstane leemten
diep gevoeld, vooral wanneer het mannen geldt,
wier leven rijke vruchten droeg en misschien nog
meerdere scheen te beloven voor het gemeenschap
pelijk welzijn.
En wederom zijn ook dezulken van ons heengegaan.
De magistratuur verloor ren waardig vertegen
woordiger in mr. P. Van Outeren, oud-president dei-
voormalige Leidsche Rechtbank; ook de heer J. Van
Heukelom Jr., geruimen tijd lid van den Gemeente
raad en in velerlei betrekking steeds werkzaam
ten nutte van Leidens ingezetenen, werd van ons
weggerukt. De industriëele wereld mist met leed
wezen de heeren J. J. Van Wensen en A. J. Koole,
wier werkzaam leven een voorbeeld mocht heeten van
toewijding aan maatschappelijke belangen; ook den
heer J. Hoog, die in menige belangrijke betrekking
zijne ijver heeft getoond, en aan menige inrichting
van kunst zijn krachtigen steun verleende. Het Col
lege van Curatoren der Leidsche Academie verloor zijn
oud-secretaris, tevens oud-secretaris van Rijnland, den
waardigen W. G. De Bruyn Kops; deHoogeschool
zelve een harer sieraden, den beminnelijken ge
leerde, professor A. E. Simon Thomas. De Katholieke
Kerk te dezer stede betreurt het afsterven van
haar bejaarden pastoor Welters, den man in wiens
vriendelijk gemoed ook voor „andersdenkenden"
een plaats was; ook den oud-predikant der Herv.
gemeente Chr. Krabbe geleidden we grafwaarts.
Hoogst smartelijk was het verlies, dat de Doop-
gezinde gemeente leed in den pwsoon van haar
geleerden en echt humanen voorganger, dr. Aem.
W. Wybr»nds; niet minder diep werd het lager
onderwijs getroffen met den dood van den ijverigen
en bekwamen heer L. Van Dijl, hoofd eener Chr.
school voor on- en minvermogenden, beiden op nog
jeugdigen leeftijd ontrukt aan Sen werkkring dien
zy liefhadden en aan eon talrijk gezin, dat den
vader nog zoo moeielijk missen kan.
Zelfs in het laatst van het jaar troffen ons nog
zware verliezen. Vóór een paar dagen toch werd
ook het zoo gewaardeerde hoofd van het hoog
heemraadschap Rijnland, waarvan Leiden de hoofd
zetel is, de heer S- De Clercq Wz., op het onver
wachts weggerukt; terwijl ons hedenmorgen de
treurmare bereikte dat een onzer Wethouders, de
geachte heer H. C. Hartevelt, de man, wiens voor
treffelijke gaven van hoofd en hart zoo langen tjjd
aan den dienst van gewest en gemeente waren
gewijd, de eeuwige rust is ingegaan.
Van die allen, op uiteonloopend gebied werk
zaam, herdenken we met dankbaarheid de verdiensten.
Dankbaar ook zjjn we er voor, dat onze gemeente
voor zware rampen bleef bewaard. Ziekten, die
elders heerschten, lieten ons onbezocht; nooden,
elders zich in hooge mate openbarende, bleven
hier beperkt binnen grenzen, die leniging moge
lijk maken.
Het Hoofd der gemeente zagen we kortgeleden
met blijdschap van het krankbed oprijzen en met
Dieuwe opgewektheid de taak weder opvatten, die
hij op zoo waardige wijze vervult. Zij hem tot in
lengte van dagen die post toevertrouwd!
Twee gebeurtenissen stippen we nog aan uit
Leidens historie van 1886: de opening van het
Park, waardoor onze goede stad een ruïne verruilde
tegen een lusthof, en de vestiging der 3 October-
vereeniging, waarmede aan don stillen wensch
van een groot aantal onzer medeburgers gevolg is
gegeven, en wel op zoo schitterende wijze, dat het
eerste werkzaam optreden dier vereeniging nog lang
herdacht zal worden.
En nu, met moed het nieuwe jaar ingegaan!
Zij het gezegend voor ons Vaderland en voor
het geëerbiedigde Hoofd van den Staat, die weldra,
onder indrukwekkende blijken van belangstel
ling van ons volk, zijn zeventigsten verjaardag
moge vieren; gezegend voor de plaats onzer inwo
ning en haar Bestuur. Brenge het ons schatten
van voorspoed en welvaart; maar bovenal, be-
giftige het ons in ruime mate met de schatten van
liefde en vrede, verstorke het aanhoudend de
banden van broederlijke genegenheid, die de inge
zetenen eener gemeente, van wat stand, gezindte
of richting ook, behooren te vereenigen. Moge, in
deze dagen van wrijving op velerlei gebied, Leiden
aan de spits gaan van de gemeenten, waar men
niet vergeet dat we zijn enblijven „Een eendrach
tig volk van broeders!"
Gisteren in den laten avond verloor de stad onzer
inwoning wederom een harer verdienstelijkste en
meest geachte ingezetenen door den dood. Deheer
Herman Cornelis Hartevelt, lid en hoofd van de
bekende firma Modderman Hartevelt Co., wijnhan
delaars, overleed na eene kortstondige ongesteldheid.
Geboren te Brielle den lOden December 1818, had
de overledene den ouderdom van 68 jaren bereikt.
In verschillende betrekkingen was hij steeds nuttig
werkzaam. Sedert Augustus 1859 bekleedde hij de
betrekking van lid van den Raad en sedert Juni
1880 mede die van wethouder dezer gemeente.
Tot in den Jafgeloopen zomer was hij lid van de
Provinciale Staten van Zuid-Holland, voor welke
betrekking hjj toen bedankte, en tot zfjn overlijden
lid van de Kamer van Koophandel en Fabrieken,
regent van het Ned.-Herv. Weeshuis enz. In al
deze en andere betrekkingen onderscheidde hij zich
steeds door eene groote mate van ijver, kennis en
welwillendheid, en terecht genoot hij de algemeene
achting. Zijn verlies zal dan ook door velen, en
niet het minst door zjjne familiebetrekkingen, diep
gevoeld en innig betreurd worden.
Gedurende deze week zjjn dagelijks in de
Stedelijke Werkinrichting alhier opgenomen van
47 79 volwassen personen en van 15 19 kinderen.
In het geheele jaar 1886 zijn opgenomen 23,286
volwassen personen en 4415 kinderen, te zamen
27,701 personen, of gemiddeld 76 personon daags.
Er bestaat gelegenheid, tot verzending der
correspondentie naar Noord-Amerika, door middel
van het stoomschip „Zaandam". Ten postkantore
alhier moeten de brieven enz. dus uiterlijk heden,
Vrjjdag-avond, om 10.23. beaergd zjjn.
