N°. 8212.
A0. 1886.
it nummer bestaat Hit Twee Bladen.
Donderdao- November.
<§eze iQourant wordt dagelijks, met uitzondering
van gon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 24 November.
LEIDSCH
DAGBLAD.
t
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 meenden1.10.
Franco per poet1-40.
Afzonderlijke Nommere0.65.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Ven 1—6 regele 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere lettere neer plaateruimte. Voor het incas-
eeeren buiten de eted wordt 0.10 berekend.
De Vierde Algemeene Vergadering der Nederland-
De Vereeniging tot bevordering van Zondagsrust
erd te halftwaalf geopend door den Voorzitter
s Hoofdbestuurs. Spreker heette de Afgevaar-
gden en leden welkom, en kwam op tegen de
eening, in een der voornaamste dagbladen uit-
jsproken, dat de Vereeniging geen recht van be-
aan heeft, daar bij de thans heerschende vrijheid
it volk geen strijd behoeft te voeren om den vrijen
stdag te verwerven. Er zijn feiten in overvloed,
e deze bewering logenstraffen.
De heer O. Schrieke, secr. des Hoofdbest., bracht
n uitvoerig verslag uit over den toestand en den
beid der Vereeniging in het vorige jaar. Het besef
>r noodzakelijkheid van Zondagsrust dringt overal
>or; doch ook de tegenstand wordt krachtiger.
ons land toont de Regoering zich welwillend.
9 Min. v. Waterstaat beperkte den telegraafdienst,
ak de indiening der Zondagswet levert van de
jede gezindheid der Regeering het bewijs.
De Vereeniging heeft rechtspersoonlijkheid ver
regen. Het getal leden bleef stationair. Er werden
ouwe afdeelingen opgericht te Groningen en te
jiddelburg. Er is een afzonderlijk Comité ge-
>rmd voor de financiën en voor de uitbreiding
m het ledental. Tot sommige Maatschappijen van
ïrvoer, die tot dusverre geen gegevens hadden
?rstrekt omtranthaar Zondagsdienst, is eene nieuwe
rculaire gericht. Stappen zijn gedaan tot ver-
ijging van zoodanige regeling der vacantiën op
iderwijsinrichtingen, dat niet langer de hervatting
lessen op Maandag de verplaatsing van een
.ntal personen op sommige Zondagen noodzakelijk
aakt. Ook op de postbestellingen en de pleizier-
einen op Zondag bleef de aandacht gevestigd.
)r. eindigde met eene aansporing tot volharding.
De ontvangsten bedroegen ƒ1292.865, de uitgaven
380.95s. De rekening des penningmeesters werd
redgekeurd, met dankzegging.
Tot leden des Hoofdbestuurs werden gekozen
heeren F. C. De Bas te 's-Gravenhage, N. G.
erson te Amsterdam, dr. J. C. Burkens te Rot-
rdam, en M. A. Gooszen te Leiden.
De heer Schim Van der Loeff bracht verslaguit
ver het verrichte, tot uitvoering van de ten vorigen
re bij de motie-Leiden opgedragen taak, in zake
>t onderzoek naar den koop en verkoop op Zondag,
antwoorden zijn ingekomen; sommige echter
0 laat, dat over deze quaestie nog geen vlug-
hrift kon worden samengesteld. De zakelijke
houd der ingekomen berichten werd medegedeeld.
algemeene toestand, uitgezonderd in Noord-Hol-
ad en Noord-Brabant, mag bevredigend genoemd
nden.
liDe heer Keller Van Hoorn deed mededeeling van
Jetgeen is gedaan om bij 171 Maatschappijen van
rvoer aan te dringen op maatregelen in het be
ng der Zondagsrust. Omstreeks 70 antwoorden
n ingekomendoor sommige maatschappijen wordt
ovoel mogelijk aan bureaupersoneel, en ook aan
rsoneel van den loopenden dienst, vrijheid ver-
md. De voopeitter geeft sprekende voorbeelden,
laruit bljjkt dat er nog oneindig veel op dat
bied te hervormen valt. Op dit oogenblik wordt
t minder gewenscht geacht deze pogingen voort
zetten.
Thans komt aan de orde het vraagpunt, voor-
steld door de afd. Leiden, de bespreking namelijk
1 het wetsontwerp, houdende maatregelen tot be-
'dering van Zondagsrust. De inleider, de heer Van
Heyde, geeft een overzicht van hetgeen hij als
bedoeling van het wetsontwerp in de Memorie
van Toelichting en de artikelen vindt, en doet uit
komen dat het zich beweegt in de richting van
den aanvang af door de vereeniging ingeslagen. Hij
eindigt met de volgende motie voor te stellen:
„De vergadering betuigt instemming met de strek
king van het door den Minister van Justitie aan
hangig gemaakte wetsontwerp, houdende maat
regelen tot bevordering van Zondagsrust, en juicht
het beginsel toe, waarvan de voorgestelde regeling
uitgaat. Zonder zich te verdiepen in beschouwingen
over de artikelen van het ontwerp, verzoekt zij
het Hoofdbestuur, zijn ingenomenheid met deze
poging tot wettelijke regeling van een gewichtig
maatschappelijk belang ter kennis van Z. Exc. den
Minister te brengen, en voorts, ter gelegener tijd,
al datgene te doen wat de aanneming dezer Wet,
hetzij al of niet gewijzigd, kan bevorderen.
Deze motie wordt nu in discussie gebracht.
De afgevaardigde der afd. Rotterdam (de heer
Immig) stelt eene tweede motie voor van dezen
inhoud
„De Alg. Vergadering draagt aan het Hoofdbestuur
op de wijzigingen, die het in de ontwerpwet betref
fende Zondagsrust, voor het algemeen belang en
in overeenstemming met de statuten onzer Ver
eeniging noodig acht, aan den Minister kenbaar te
maken, en, zoo noodig, ook onder de aandacht der
Kamerleden te brengen.
De heer Montagne wenscht geen algemeene
regeling, maar eenvoudig intrekking van de wet
van 1815, waarna de zaak aan de zorgen der
gemeentebesturen behoort te worden overgelaten.
De heer Buitendijk brengt mede hulde aar den
minister en betuigt mede instemming met het
beginsel der voordracht. Het advies van den heer
Montagne wordt door hem bestreden.
De heer Van der Heyde verdedigt de motie, door
er op te wijzen dat zij niet vooruitloopt op de for
muleering der wetnadere bespreking zal geschie
den in den boezem des Hoofdbestuurs. Spr. wenscht
alleen het beginsel toe te juichen, de daad des
Ministers.
De heer Keiler van Hoorn bestrijdt hot tweede
gedeelte der motie; hij is niet overtuigd van de
wenschelijkheid eener regeling bjj de wet.
De heer Six doet de nadeelen uitkomen, die
zouden voortvloeien uit het eenvoudig overlaten
van de zaak aan den gemeentelijken wetgever.
Ook de Voorzitter betoogt de wenschelijkheid van
wettelijke regeling.
De heer Schim Van der Loeff bestrijdt beide
motiën. Hij verheugt zich over de indiening van
het ontwerp; zij heeft plaats gehad zonder rugge
spraak met het Hoofdbestuur. Over de strekking
der wet kan spr. nog geen uitspraak doen.
De heer Seegers zou het betreuren, indien geen
votum viel in deze gewichtige quaestie. De heer
Six stelt eene derde motie voor:
De verg. overwegende dat zelfs weinige jaren
geleden stemmen in den lande opgingen om aan te
dringen op herziening van de vigeerende Zondagswet
constateert met ingenomenheid, dat niet alleen die
stemmen talrijker zijn geworden, maar dat de Re
geering, initiatief in deze nemende, een wetsvoor
stel heeft ingediend om tot de bedoelde herziening
te geraken.
Zij brengt daarvoor dank aan de Regeering, en
overtuigd zijnde dat eene nadere wettelijke regeling
van het onderwerp niet achterwege mag blijven,
beveelt zij aan het Hoofdbestuur ten ernstigste
aan de everweging van hetgeen kan geschieden
tot bevordering van een spoedig tot stand komen
van zoodanige regeling.
Motie-Leiden verworpen met 18 tegen 6 stemmen.
Motie-Six aangenomen met 23 tegen 2 stemmen.
Motie-Rottterdam was hiermede vervallen.
Omtrent punt C (het niet bestellen van brieven
op Zondag,) wordt door het hoofdbestuur aanbevo
len, een stempel op zijne brieven te plaatsen, die
zulks verhindert, ingevolge besluit van den Minister
van Waterstaat. Het hoofdbestuur zal maatregelen
nemen, om het materiëel daartoe verkrijgbaar te
stellen.
Punt 7. (Afd. 's-Gravenhage). Welke middelen
kunnen worden aangewend om de vrouw meer
handelend in het belang van Zondagsrust te doen
optreden. De heer De Bas, afg. van 's-Gravenhage
stelt voor, in een bijzonder, tot de vrouwen gericht
schrijven, de aandacht op deze zaak te vestigen.
Wordt bjj acclamatie aangenomen.
Punt 8 (afd. Groningen, overgenomen door het
Hoofdbestuur) samenstelling van een strooibiljet,
waarin het wenscheiyke van Zondagsrust voor den
winkelier wordt uitgedrukt, dat door de winkeliers
bjj hunne waren wordt ingepakt, wordt bij accla
matie aangenomen.
De afgevaardigde van Helder stelt nog een
vraagpunt voor:
„Elke afdeeling levert jaarlijks bij het Hoofd
bestuur een verslag in van hetgeen in het afge-
loopen jaar door haar is verricht."
De heer Six deelt mede dat eene nadere regeling
van de betrekking tusschen het Hoofdbestuur en
de afdeelingen in bewerking isdaarin zal aan den
wensch van Den Helder te gemoet zijn gekomen.
De Voorzitter, de heer Ittmann, doet mededeelhig
van den zeer zwaren dienst der politiebeambten,
waardoor het hun slechts zelden mogelijk is een
vrijen Zondag te genieten.
De heer Montagne doet uitkomen, dat overtredin
gen van de Zondagswet door hot Openbaar Ministerie
niet worden vervolgd. Ook omtrent het bijna vol
slagen gemis van Zondagsrust bij het personeel
van het abattoir te Rotterdam, en van de douane
te Lobith, doet de Voorzitter mededeeling.
De heer Buitendijk neemt afscheid als lid van
het Hoofdbestuur. Daarna wordt de vergadering
gesloten.
De Koning-Groothertog heeft ridder E. De Gu-
bernatis, minister-resident van Italië te Lima, be
noemd tot commandeur der orde van de Eikekroon.
Blijkens een bij het departement van marine
ontvangen telegram, is Zr. Ms. schroefstoomschip
lste klasse „Koningin Emma der Nederlanden,""
in den avond van den 22sten dezer Dungeness ge
passeerd. Aan boord was alles wel.
Z. M. heeft aan jhr. mr. E. F. E. Testa, ge
wezen bezoldigd consul-generaal der Nederlanden-
te Tunis en Tripoli, laatstelijk op wachtgeld, een
pensioen verleend ten bedrage van ƒ2114 's jaars;
eervol ontslagen op hun verzoekJ. F. Ernon, ale
burgemeester van Mheer; W. W. Hermans, als
burgemeester van Broekhuizen; dr. W. A. Van
der Star, laatstelijk geneesheer-directeur van het
hulp-krankzinnigengesticht te Soerabaia, thans met
verlof hier te lande, op zjjn verzoek, eervol uit
's lands dienst onslagen, met toekenning van pensioen.
Gemeugd Nieuw*.
De S t. - N i c o 1 a a s - a v o n d valt dit jaar
op een Zondag. B. en Ws. onzer gemeente hebben
daarom de ingezetenen uitgenoodigd dit feest den
volgenden avond te vieren, waarom ook de nering
doenden worden verzocht den Maandag-avond te
bestemmen voor de extra-uitstalling hunner koop
waren, enz.
Gistermiddag is het uurwerk voor
den toren der nieuwe kerk te Katwijk aan Zee
aldaar aangekomen. Het is een geschenk van den
heer O. baron Van Was6enaer Van Catwjjck, en
fabrikaat van Gebrs. Van Bergen te Midwolda.
Gistermiddag schoot W. VerhoogSr.,
aan de Kaag, een otter van ruim 1.20 meter lengte.