N°. 8200.
JZaterdagg SO
eindes*.
A0. 1886.
Onze Westlandsche markt.
Not
<§eze iQourant wordt dagelijksmet uitzondering
ran fpn- en feestdagen, ait ge geren.
Leiden, 19 November.
LEID8CH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER, COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1-40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17}.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incas-
seeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Ingevolge de Verordening houdende aanwijzing
der plaatsen, dagen en uren voor de verschillende
markten, is voor de zoogenaamde Westlandsche
markt de Nieuwe Rijn aangewezen van de Hooi
gracht zich oostwaarts onbepaald uitstrekkende, en
wel op onbepaalde dagen en uren.
Meermalen zijn bp B. en Ws. klachten ingekomen
over de ongeschiktheid van het aangewezen gedeelte
van den Nieuwen Rijn voor deze markt wegens de
groote drukte en het hinderlijk leven daaraan ver
bonden, terwjjl in de laatste jaren de handel in
fruit is toegenomen, zoo zelfs dat op sommige dagen
in de week een 50-ta] wagens geplaatst zjjn tusschen
do Hooigracht en de Middelstegracht.
Bovendien is de passage van rij- en voertuigen
langs den Nieuwen Rijn belangrijk toegenomen
sedert een tramwissel gelegd is op de Hoogewoerd
tusschen Kraaierstraat en Watersteeg, ten gevolge
waarvan bij drukke markt de passage menigmaal
wordt gestremd.
B. en Ws. zouden het daarom wenschelijk achten
de Westlandsche markt te verplaatsen, terwijl eene
geschikte plaats daarvoor zou wezen de Kalvermarkt,
zijnde eene breede straat gelegen aan de evenzeer
breede Heerengracht, zoodat die markt alsdan geene
stremming van de passage en belemmering van
den handel zou veroorzaken.
Alvorens een daartoe strekkend voorstel aan
den Raad in te dienen, hebben B. en Ws. het
gevoelen dienaangaande gevraagd van de Commissie
voor de huishoudelijke verordeningen, die in haar
antwoord op den voorgrond meent te moeten stellen
dat men naar hare meening tot verplaatsen van
markten slechts bij hooge noodzakelijkheid en alleen
om zeer dringende redenen mag overgaan. Is deze
stelling in het algemeen juist, ongetwijfeld geldt
zij dan in dubbele mate vooral voor bloeiende
markten, zooals de fruitmarkt, en daarom heeft de
commissie zich de vraag gesteld, of de redenen,
door B. en Ws. aangevoerd, gewichtig genoeg zijn
om tot verplaatsing der Westlandsche markt te
besluiten. En na nauwgezette overweging dier
motieven is zij eenparig tot het besluit gekomen
die vraag beslist ontkennend te moeten beant
woorden.
Tweeërlei redenen pleiten volgens B. en Ws. voor
de wenschelijkheid der verplaatsing.
Vooreerst de bij hen ingekomen klachten over
de ongeschiktheid van de tegenwoordige plaats
der fruitmarkt. Uit hun schrijven blijkt echter niet
van welken kant die klachten tot hen kwamen.
Werden zij ingebracht door de onmiddellijk belang
hebbenden bij de fruitmarkt de koopers en ver.
koopers dan zou het, juist in het belang van den
bloei der markt, van het hoogste gewicht zijn de
gegrondheid der klachten aan een ernstig onderzoek t»
onderwerpen. Kwamen zjj echter van bewoners van
den Nieuwen Rijn zooals de commissie meent
uit het schrijven te moeten opmaken dan zou
daaruit wel kunnen worden afgeleid, dat de drukte
en het leven, aan eene markt gewoonlijk verbonden,
voor sommige bewoners hinderlijk zijn, doch niet,
dat de tegenwoordige plaats voor de markt
zelve ongeschikt is. En alleen ongeschiktheid der
plaats, uit dien hoofde zou naar het inzien der
commissie tot verplaatsing aanleiding kunnen geven.
Zjj kan toegeven, dat de bedrijvigheid der markt
op sommige oogenblikken voor enkele bewoners
hinderlijk is, doch dit komt haar voor geen voldoend
motief te zijn, om de markt, die sinds een groot
aantal jaren aldaar gehouden wordt, te verplaatsen.
Immers al kwam men daardoor te gemoet aan den
wensch van sommige bewoners, die van tjjd tot
tijd zich te beklagen hebben over hinderlijk leven,
aan andere bewoners zou daarentegen door de ver
plaatsing groot nadeel worden toegebracht. De com
missie heeft hier op het oog de daar gevestigde
herbergiers en winkeliers, die zonder twijfel door
verplaatsing der markt aanmerkelijk zouden wor
den benadeeld.
In de tweede plaats wordt door B. en Ws. ge
wezen op de omstandigheid, dat bjj drukke markt
de passage menigmaal daar ter plaatse wordt
gestremd. Dit bezwaar, dat de fruitmarkt met elke
andere drukke markt gemeen heeft, zou alleen tot
verplaatsing aanleiding kunnen geven, wanneer uit
dien hoofde ongelukken waren te vreezen. En dit
betwijfelt de commissie zeer, zoowel omdat, zoover
haar bekend is, daar nooit eenig ongeluk, veroor
zaakt door de belemmerde passage, plaats had,
als omdat de handkarren, waarmede de koopers
hunne waar komen afhalen, wel een enkel oogen-
blik de passage kunnen stremmen, doch zoo ge
makkelijk te verplaatsen zijn, dat die stremming
aan de rij- en voertuigen geen noemenswaard op
onthoud kan veroorzaken. Ook vernam de commissie
dat de voortdurende aanwezigheid van den brug
wachter van merkbaren invloed is op de goede orde.
De aangevoerde bezwaren tegen het behoud der
fruitmarkt op den Nieuwen Rijn komen haar der
halve niet afdoende voor, zoodat zij in verband
met het voorgesteld beginsel, de verplaatsing dier
markt ernstig moet ontraden.
Ook na kennisneming van dit afwijzend advies
van de commissie, zjjn B. en Ws. niet van ziens
wijze in dezo veranderd en blijven zjj overtuigd dat
gewijzigde omstandigheden eene verplaatsing dezer
markt dringend noodig maken.
Op de zoogenaamde Westlandsche markt komen
niet de handelaren uit verschillende oorden des
lands te zamen om te koopen of te verkoopen, geljjk
bjj de beestenmarkt het geval isintegendeel is hiel
de handel beperkt tot den aanvoer van groenten
en vruchten en den verkoop aan tusschenpersonen
door wie die benoodigdheden in de stad worden
rondgevent.
Zonder eenig bezwaar kan ongetwijfeld de ver
zekering worden gegeven dat de plaats alwaar die
markt wordt gehouden, van geen noemenswaardigen
invloed zal wezen op den aanvoer, wanneer slechts
de plaats voldoende ruimte aanbiedt voor de behoefte
en toegankelijk is voor wagens en voertuigen.
Al moge nu ook door het kiezen eener meer ge
schikte en den bewoners minder hinder en last
veroorzakende plaats, eenige schade worden berok
kend aan enkele neringdoenden of herbergiers, zoo
kan zulks geen grond opleveren om niet tot de
verplaatsing van de markt over te gaan, wanneer
daarvoor gewichtige redenen pleiten. Al ware de
schade hier bedoeld van eenige beteekenis, waarvan
B. en Ws. nog niet overtuigd zjjn, dan zoude men
toch tegen deze bewering kunnen wjjzen op het
voordeel door de belanghebbenden tot dusverre ten
gevolge van de markt genoten en op de billijkheid
dat ook anderen in de gelegenheid worden gesteld
die voordeelen op hunne beurt te genieten, evenzeer
als het billjjk is dat lasten aan de markt voor de
omwonenden verbonden niet altjjd door dezelfde
personen worden gedragen.
Het gebrek aan ruimte doet zich meer en meer
gevoelen, zoo zelfs dat nu en dan de stoepen van
de aangelegen huizen moeten worden ingenomen,
zeer ten ongerieve van de bewoners. Bovendien
meenen B. en Ws. ten ernstigste te moeten ont
raden met het nemen van maatregelen in gevallen
als de onderwerpelijke te wachten, totdat de onge
schiktheid van de plaats door voorgevallen ongeluk
ken is bewezen en zij geven er de voorkeur aan
door tijdige voorziening bij veranderde toestanden
zooveel mogelijk te trachten om de ongelukken
te voorkomen.
De voorgestelde plaats aan de Kalvermarkt beveelt
zich in alle opzichten aan voor deze markt; zjj
biedt ruimte aan in overvloed en is gemakkelijk
toegankelijk voor vaar- en voertuigen, terwjjl de
passage door de marktdrukte in geenen deele zal
worden belemmerd. Het iets meer verwijderd zijn
van het middelpunt der stad dan de Nieuwe Rijn
kan mede geen bezwaar opleveren, daar, zooals
werd opgemerkt, door particulieren daarvan geen
gebruik wordt gemaakt.
Aan de universiteit alhier is het doctoraal examen
in de rechtswetenschap met goed gevolg afgelegd
door den heer L. Udo de Haes.
Den 18den November jl. had de gewone ver
gadering van de leden van het departement Leiden
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen plaats.
Door den secretaris werd voorlezing gedaan van
het verslag van het departement en van die zjjner
verschillende instellingen over het jaar 1885-1886.
Deze zullen gedrukt worden en den leden worden
toegezonden. Daarna bracht de commissie, benoemd
tót het opnemen der rekeningen en verantwoor
dingen van den penningmeester van het departe
ment en van die van de verschillende instellingen,
haar rapport uit. Zjj adviseerde tot goedkeuring
dier rekeningen, waartoe werd besloten. Tot lid van
het bestuur werd, ter vervanging van den heer
Aem. W. Wjjbrands, benoemd de heer prof. W. Van
der Vlugt, terwjjl voorts werden benoemd tot lid
van de commissie voor de Spaarbank, ter vervan
ging van den heer W. F. Modderman, de heer
C. H. Pleyte en tot leden van de commissie voor
de Spaarkas de heeren P. Marks en K. T. Caron.
De vergadering besloot daarna tot het verstrekken-
van eene buitengewone subsidie van f 200 aan de
commissie voor de Leesbibliotheek en hechtte ten
slotte hare goedkeuring aan van de commissie voor
de Spaarbank ingekomen voorstellen tot reglements
wijzigingen.
Er bestaat gelegenheid tot verzending dei-
correspondentie naar Noord-Amerika door middel van
het stoomschip ,W. A. Scholten". Ten postkantore
alhier moeten de brieven enz. uiterljjk heden-,.
Vrjjdag-avond, om 10.23 bezorgd zijn.
Het bericht in verschillende bladen omtrent
de Leiderdorpsche kerkelijke procedure is, naar men
ons meldt, betrekkelijk onjuist. Voor A. Van-
Leeuwen, eischer (verkiezing van kerkvoogden bin
nen tweemaal 24 uren) zal pleiten mr. Vaillant;
voor de anti-synodale kerkvoogden mr. Addink en
voor dr. Van Rhjjn, president-kerkvoogd, mr. Was.
De Christelijke Jongelings-vereeniging, ten vorigen
jare ruim 20 leden tellende, is door onderlinge twee
dracht over de Synode ontbonden.
Op het drietal ter benoeming van een predi
kant bjj de Herv. gem. te Valkenburg zjjn geplaatst
de heerenF. Fortuin te Barendrecht, J. Wiss©
te Garjjp en J. Osinga te Aarlanderveen.
Den ouders, die kinderen bjj den heer Vlug
hebben laten doopen, is aangezegd dat zij als lid
maten zjjn vervallen verklaard.
Bjj de gisteren te 's-Gravenhago gehouden
akte-examens lager onderwijs zijn geëxamineerd
8 mannelijke en 6 vrouwelijke candidaten. Van de
eersten zijn 6 en van de laatsten 2 toegelaten. De
examens zjjn afgeloopen. Van eerstgenoemden slaag
den o. a. de heeren T. Van der Vlist, te Hekendorp
J. S. Verburg, te Reeuwijk, en W. M. C. Regt, te
Waddingsveen.
Bjj het examen te 's-Hage voor de akte middel
baar onderwijs is gisteren toegelaten, voor gym
nastiek, de heer P. Van der Meer, te Hillegom.
Wanneer voortaan sergeanten-milicien in hun
nen effectieven graad bij de staande armee wenschen
