N°. 8191.
A0. 1886.
v,
Bit nummer bestaat uit Drie Bladen.
M^aaiiclao- 1 November.
f
I
feze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
ran <gpn- en feestdagen, Uitgegeven.
Leiden, 30 October.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 meenden1.10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIE»
Van X6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaateruimte. Voor het inoas-
eeeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Aan de universiteit alhier is het examen in de
tandheelkunde met goed gevolg afgelegd door den
heer A. J. J. Th. Koenaart; het eerste natuurkundig
examen door den heer A. J. Bossers; hetpropaed.
examen in de geneeskunde door de heeren D. A.
Boon en I. G. J. Evers; het candidaats-examen in
de theologie (2de ged.) door de heeren H. L. Knip-
huisen en J. Ph. Hattink Jr.; het doet. examen in
de rechtswetenschap door den heer J. Yan Praag;
het examen volgens art. 86 der wet H. O., door den
heer A. A. Le Jeune.
Op de thans door den Kaad alhier vastgestelde
gemeente-begrooting voor 1887 in ontvangst en
in uitgaaf tot een bedrag van f 747,573, tegen
ƒ744,920 voor het loopende jaar is de plaatselijke
directe belasting uitgetrokken tot ƒ150,000, tegen
ƒ144,500 voor 1886. De uitgaven, geraamd ten
behoeve van het onderwijs, bedragen ƒ284,150.
Voor kosten van straatverlichting is ƒ26,000 uit
getrokken, zijnde ƒ5000 meer dan de laatstvoor-
gaande jaren en zulks met het oog op de uitbreiding
der gasverlichting. De winst of het overschot van de
exploitatie der gasfabriek wordt geraamd op 44,685.
In zijne bijdrage over de restauratie der Boven-
of St.-Nicolaaskerk te Kampen opgehelderd door
teekeningen ter vergadering van de Leidsche
afdeeling der Maatschappij tot bevordering der
Bouwkunst, ving de heer H. J. Jesse aan met de
mededeeling dat de stad Kampen vermoedelijk reeds
in de 8ste eeuw in het bezit was van een houten
kerkgebouw, dat echter, door de vermeerdering van
Kampens bevolking, reeds in de elfde eeuw door
eene steenen kerk in Romaanschen stijl vervangen
moest worden.
Daarna ging hij de lotwisselingen na van dit gebouw,
dat op zijne beurt weer vervangen werd door het
tegenwoordig bestaandewaarschijnlijk gebeurde
dit in 1296, en werd om de oude Romaansche
kerk eene nieuwe, Gothische, gebouwd, en wel
door de muren hooger op te trekken en de binnen
muren tot pilaren uit te hakken.
Vervolgens beschreef spr. de restauratfën, welke
dit gebouw in den loop des tyds ondergaan had,
het laatst die van het koor, door den heer Gosschalk,
welk werk zóó de algemeene goedkeuring mocht
wegdragen, dat ook tot verdere reparatiën be
sloten werd.
Spr. eindigde met den wensch dat zoo spoedig
mogelijk dit schoone gedenkstuk van oude bouw
kunst in zy'n ouden luister mocht hersteld worden.
De president dankte ook dezen spreker en den
laatsten wensch beamende beval hij de afdeeling
aan voor verdere, zoo gewaardeerde bijdragen.
Vervolgens bracht de heer J. J. Kersbergen een
monster van kunst-graniet ter tafel, dat volgens
zijne mededeeling bestaat uit steen en cement,
verbonden door een scheikundig praeparaat, welk
praeparaat het geheim van den fabrikant is. Dit
graniet is zeer hard, harder dan natuur-graniet of
hardsteen en naar sprekers gevoelen beter geschikt
om vloeren te maken dan tegels, ook voor bestrating,
vloeren in fabrieken en kazernen enz., daar het,
evenals asphalt, kan gebruikt worden en zeer hard
wordt en, wat ook een groot voordeel is, geen ge-
druisch veroorzaakt en volstrekt geen vocht doorlaat.
De heer Kersbergen had het reeds aangewend
voor een vloer in de kazerne en verwachtte daar zeer
goede resultaten van, hoewel hjj, 'tot zijne spijt, die
resultaten zelve niet zal kunnen waarnemen. Dit
graniet, dat ook gepolijst kan worden, wordt ge
leverd door den heer Van der Pot, agent der fabri
kanten, te Rotterdam.
Nadat nog eenige inlichtingen door de aanwezigen
gevraagd en door den heer Kersbergen verstrekt
waren en nogmaals de hoop was uitgesproken dat
de afdeeling op zijne voortdurende sympathie mocht
blijven rekenen, opperde de heer A. Verhoog het
denkbeeld om het bestuur der 3-Oct.-Vereeniging
te verzoeken niet, zooals in de statuten bepaald is,
dit jaar reeds af te treden, maar aan te blijven
tot het volgende, daar het z. i. voor eene zoo
jeugdige vereeniging, die echter overvloedige bewij
zen van levensvatbaarheid gegeven heeft, te wen-
schen ware, haar zoo ijverig bestuur te behouden.
De president meende echter dat de afdeeling
moeilijk als zoodanig zulk een verzoek kon doen,
maar verzekerde dat hij het volmaakt met spr. eens
was, wat zijn persoon betrof, waarna de heer Verhoog
beloofde eene beweging in dien geest op touw te
zullen zetten, wat door de aanwezigen met applaus
werd begroet.
Hierop werd de gezellige en leerzame bijeenkomst
gesloten.
Naar aanleiding van hofbericht dat Dinsdag
16 Nov. de verkiezing van een Raadslid zal plaats
hebben, werd voor-verleden week door de „Holl." de
vraag gedaan of er „geen kans zou zijn eene kiesver-
eeniging op te richten van mannen uit alle partijen."
Een „Leidsch burger", van dat plan met inge
nomenheid kennis genomen hebbende, acht het nu
in antwoord daarop noodig het misverstand te be
strijden dat in den Raad politieke quaesties worden
behandeld.
Hoofdzaak is en blijft hot belang der gemeente:
en daarom, wil men het „algemeen belang" be
vorderen en „recht voor allen" toepassen, dan kan
er bij een Raadslid geen sprake zijn van neven
bedoelingen of persoonlijke consideratiën. In deze
dobberende, laveerende en wankelmoedige tijden,
hebben wij behoefte aan mannen van sta-vast. Om
die te krijgen, hebben wij de hulp noodig van
de burgerij!
Laten de kiesvereenigingen, ieder op hun stand
punt, ijveren voor hunne candidaten die hunne be
ginselen belichamen, waar het personen betreft, die
voor een politieken werkkring, zooals Provinciale
Staten en Tweede Kamer in aanmerking komen.
De „Leidsche burger" zou echter het oprichten van
eene nieuwe Kiesvereeniging vooralsnog niet dur
ven aanbevelen, maar wel een overgangsmaatregel
in overweging willen geven. In dezer voege: De
uitslag der verkiezingen voor den Raad heeft in de
laatste jaren (niet in het laatste jaar) geleerd,
dat liberalen en anti-liberalen nagenoeg tegen elkan
der opwegen. Stel nu de som der uitgebrachte
stemmen gelijk aan 12. Dan zou „Algemeen Be
lang" 6 stemmen en „Nederland en Oranje" en
„Recht voor Allen" ieder 3 stemmen bekomen.
Laten nu 12 afgevaardigden uit de drie bestaande
kiesvereenigingen, gekozen door en uit die ver-
eenigingen in bovenstaande verhouding, bijeen
komen en trachten tot een onderling vergelijk te
komen, hoe en op welke gróhdslagèn men wil
samenwerken. Zij zouden dan bij meerderheid van
stemmen voorloopig een candidaat kunnen kiezen;
die keuze zou kunnen worden voorgelegd aan de
goedkeuring der onderscheidene kiesvereenigingen.
Kwam men, al was het niet den eersten keer, tot
eene gewenschte overeenstemming, dan zou er één
algemeene candidaat zijn, gesteund door de gan-
sche burgerij.
Welke voordeelen biedt, volgens den „Leidschen
burger", een dergelijk plan?
lo. dat men voorlopig de zelfstandigheid der
bestaande kiesvereenigingen niet te na kwam
2o. dat men een begin maakte met eene proef,
welke veel kans heefifc van slagen;
3o. dat men door samensprekingen en onderhan
delingen elkander beter leerde kennen;
4o. dat men door de ervaring geleerd, de grond
slagen zou kunnen leggen tot het vormen eener
kiesvereeniging voor den Raad, bestaande uit man
nen van alle partijen.
Men schrijft ons uit WarmondDonderdag
avond gaf het muziekgezelschap „Harmonie van
Warmond" in het logement „De Stad Rome" alhier
een concert, waarvan de uitvoering, onder leiding
van den heer A. P. Papot, niets te wenschen over
liet. De elf nummers van het programma werden
dan ook herhaaldelijk door de kunstlievende toe
hoorders levendig toegejuicht. Om elf uren was
het concert geëindigd en ging ieder hoogst vol
daan naar huis.
De begrooting der gemeente Koudekerk is door
den Raad vastgesteld in ontvangst op ƒ11,235.44
en in uitgaaf op ƒ11,234.52, sluitende dus met een
batig saldo van 92 cents,
Maurits Van Moreelen is een jeugdig, levens
lustig, maar luchthartig schilder van grooten aanleg.
Op een publiek bal ontmoet hij een meisje van bui
tengewone schoonheid, Cora Marchesi genaamd, de
dochter van eene kostumenaaister der opera. Hij
wordt hartstochtelijk verliefd op haar; zyeen hoogst
eerzuchtig wezen, weet hem gemakkelijk te be
wegen haar ten huwelyk te vragen en dat huwe
lijk zal doorgaan, zoodra zijne verdiensten dit zullen
gedoogen. Hij schildert het portret van zjjne aan
staande en op de tentoonstelling, waar hy het
heeft ingezonden, heeft het zooveel succes, dat
Maurits Van Moreelen onverwacht een groot man
is geworden. Hfj trouwt, maar zyn huwelijk is ver
van gelukkig. Zijne vrouw is eerzuchtig en wil in
een wereld verkeeren, welke voorheen de hare niet
was, maar die wereld keert haar den rug toe: zij
is bovendien verzot op weelde en geeft veel meer
uit dan met zijne inkomsten overeenkomt. Liefde
koestert Cora niet voor Mauritsdaarvoor is zij te
egoïstisch. Zy coquetteert met haar echtgenoot even
zeer als met eiken anderen man. Hij gevoelt zich
diep ongelukkig, bemerkt ten slotte dat zij hem
bedriegt en maakt een einde aan zijn leven.
Ziedaar in enkele woorden den korten inhoud
weergegeven van de laatste pennevrucht van Johan
Gram. Het is slechts de kern van de novelle, welke
de schrijver een twintig jaar geleden in Den Haag
laat spelen.
Om deze beide, met flinke, duidelijke ^'ekken
geteekende hoofdpersonen, heeft Gram met groot
talent tal van aardig geschetste typen gegroepeerd.
Wij noemen o. a. Maurit's oom, voogd en opvoeder,
Jan Gasparus Van Moreelen, chef der secretarie van
het ministerie van nijverheid, kunsten en weten
schappen, een staatsambtenaar, uitmuntend door
dom- en verwaandheid, bekrompen van geest, die
met onnavolgbare waardigheid een brief kandicht-
lakken, maar niet het minste begrip heeft van wat
kunst is, niet inziet, dat er iets hoogers is dan
staatsambtenaar te zyn.
Oók de zmster van Maurits Van Moreelen is byzoü-
der gelukkig weergegeven. Als men het boek dicht
slaat voelt men voor dat arme gebochelde kind,
dat altyd even stil haar weg gaat, altyd voor anderen
zorgt, maar van die anderen bitter weinig weder
liefde ontvangt, het meest sympathie.
Menig tooneeltje uit het leven in de hofstad is
aardig beschreven. Gram kent Den Haag volkomen
en weet het op geestige wyze den lezer te
deren. Het bal in den Duitschen Scbr" -.mil
thans verdwenen Haagsche kpv -mwburg, de
tentoonstelling enz., Gram 'f18' de schilderyen-
ze weer, sooala h« ze gezieneehee'te gezi9n engeeft
De styl iS, ZQO-jg wy V£m den schryver gewend
zyn, los ©n ^gekunsteld, de dialoog geestig
uitgever, de heer A. W. Sythoff te Leiden,
-.eeft gezorgd voor grooten en duidelyken druk
zoodat het boek aangenaam leest. (Rbl