De Ruwaard van Vlaanderen.
Gemeugd Nieuws»
Reeds sedert eenigen t jj d werden
in het stedelijk Ziekenhuis te 's-Gravenhage proeven
genomen met een nieuw systeem tot het desin
fecteren van ljjfkleederen enz. van lijders aan be
smettelijke ziekten. De toestel, die daartoe gebezigd
wordt, berust hoofdzakelijk op eene verbeterde aan
wending van natten en droogen stoom, gebracht
tot zoodanigen warmtegraad, dat de bacteriën
totaal vernietigd worden. Hij is uitgevonden door
de firma De Jong Co., machinefabrikanten te
Gouda. Donderdag heeft de laatste proefneming in
het Ziekenhuis plaats gevonden. Behalve de leden
van het Dageljjksch Bestuur, de commissie van
bijstand in het Ziekenhuis en andere stedelijke
autoriteiten woonden ook de minister van binnen-
landsche zaken, de commissaris des Konings in
Zuid-Holland en de referendaris voor de afdeeling
geneeskunde aan het departement van binnenland-
sche zaken de proef bij, en wel met het oog op
eene eventueele aanwending van den toestel door
het Rijk. De firma werd vertegenwoordigd door
haren agent, den heer Vaillant, te Rotterdam.
Naar het „Vad." verneemt, heeft F.
Domela Nieuwenhuis besloten in cassatie te gaan
van het arrest, door het gerechtshof te 's-Hage
ten zijnen aanzien gewezen.
Door de IJsclub voor Haarlem en
omstreken is, ten einde goed ijs te verkrijgen en
gevaar voor verdrinken tegen te gaan, op eenige
minuten afstand dezer gemeente een stuk land in
huur genomen, gelegen tusschen de Delft en den
Overveenschen straatweg, ter groote van bijna 4
hectaren. Men stelt zich voor, zoodra het begint te
vriezen, dit land door middel van stoomkracht
onder water te zetten en daarop vervolgens ijsba
nen aan te leggen.
In den laatsten tijd zjjninteeken-
lijsten ten behoeve van liefdadige instellingen aan
geboden, zonder voorkennis van hare besturen.
De ingezamelde gelden konden derhalve niet tot
het bestemde doel worden aangewend.
De hoofdcommissaris van politie te Amsterdam,
vestigt hierop de aandacht.
Een eerzaam dienstmeisje, met haren
vrijer gearmd gisteravond te Amsterdam op weg
naar huis, werd op den Dam door een dronken
voorbijganger zoo onbehoorlijk bejegend, dat tus
schen het beschonken individu en haar galant twist
ontstond. De beschonkene heeft daarbij in blinde
woede met een wandelstok geslagen en het meisje
eene zoo ernstige wonde aan het hoofd toegebracht
dat zij ter verpleging naar het Gasthuis moest
worden vervoerd. De dader is in hechtenis.
In d en a f ge 1 o o p e n n a ch t r u i m o v e r
éénen ontstond te Amsterdam in het perceel Run
straat 4, waarin een kruidenierswinkel is geves
tigd, een ernstige binnenbrand, waardoor een ach
tervertrek geheel is uitgebrand en eene kamer
daarboven, benevens verschillende winkelgoederen
nogal schade hebben geleden. De oorzaak is ver
moedelijk onvoorzichtigheid met het omgaan van
vuur. De brandweer was don brand spoedig meester.
De heeren Julhes en Lhoste, giste
ren om vijf uren uit „Tivoli" te Utrecht opge
stegen met de ballons „Etoile du Nord" en „Eclai-
reur", zijn te 6.10 bij Amerongen neergedaald. De
heer Lhost6 was vergezeld van den luitenant der
genie J. Meier.
Te Roermond ontstond brand in een
gebouw, dat vlak tegen den buitenmuur der groote
stoom-wolspinnerij der firma Claus is gelegen. De
brandweer was spoedig ter plaatse, die den brand
tot dit gebouw beperkte. Het is echter geheel en
al uitgebrand.
Op de Merwede, onder de gemeente
Sliedrecht, is Woensdag-nacht een schip in volle
vlam geraakt, zonder dat de schippers, 3 gebroeders,
die rustig lagen te slapen, het ongeval ontwaard
hadden. Een persoon aan de overzijde, zekere Jan
Yerwaard, te Sliedrecht, bemerkte den brand en
roeide er met zijn broeder zoo spoedig mogelijk
heen. Een gedeelte van het dek met de fok was
reeds verbrand, en eerst toen met het blusschen
van het vuur begonnen werd, ontwaakten de schip
pers, zonder gelukkig eenig letsel bekomen te heb
ben. De brand was ontstaan door eene nachtlicht
lamp, hangende aan de zoldering. De lamp had
het dek in brand gestoken.
Het schip was bestemd naar Giesendam en heet
„De Lastdrager," toebehoorende aan T. Brand.
Te S m i 1 d e is, w a a r s c h ij n 1 ij k ten ge
volge van het broeien van hooi, de boerenbehuizinge
van D. B. Yrieze afgebrand. Niets werd gered. Alles
was verzekerd.
Donderdag-namiddag, omstreeks 3
uren, brandden te Kessel, bij Lith, vier boeren
woningen af. De belendende gebouwen bleven slechts
met moeite behouden; één had reeds vuur gevat.
Allen waren tegen brandschade verzekerd.
De hoofdprijs van de verloting der
landbouwtentoonstelling te Gorkum, een Marshall
stoom-dorschwerktuig met locomobile van zes paar
denkracht, is ten deel gevallen aan den heer J.
Wagtho te Tolen, op het reeds vermelde No. 3678.
Ter eere van den 103den verjaardag
van P. Bandrings, op de Dijken (Tolbert), hebben
de Tolberter kinderen een schoolfeest gevierd. Op
dertig versierde wagens brachten zij den bekenden
grijsaard een bezoek.
Ofschoon op 21 Sept. gevierd, is dit eigenlijk
niet zjjn geboortedag, maar zijn doopdag. Waar
schijnlijk is hij eenige jaren ouder, daar het oude
boertje verhaalt, dat hjj „aan de hand zijner moe
der" is gedoopt. Onder de vele gelukwenschen die
hjj ontving, was er een van 20 leden der Tweede
Kamer en den griffier; de Groninger afgevaardig
den stonden boven aan.
Volgens bericht uit Essen aan de
Ruhr heeft gisteren in de mijn „Consolidation" bij
Schalke eene ontploffing door mijngas plaats gehad,
waardoor 45 mijnwerkers zijn gedood en 16 ge
kwetst. Van deze laatsten hebben 8 zware ver
wondingen bekomen.
Door eene ontploffing in eene pyro-
technische fabriek te Odessa werden 7 personen
gedood en 30 gewond.
Bij de manoeuvres in de Krim moes
ten verschillende regimenten by eene gloeiende
hitte vjjf dagen achtereen alleen op zwart brood
levon! Ander voedsel was er niet, of werd door
de slechte regeling veel te laat aangebracht.
De gravin Yon Arnim wordt vermist.
Zjj was in de vorige week met hare kamenier te
Forbach geweest en had daarna eene wandeling
door het Schwarzwald gemaakt. Sedert dien was
zij niet teruggekeerd. Men vreest, dat er eene mis
daad is gepleegd en een detachement van 120 mili
tairen is bezig de streek te doorkruisen.
Een ware triumf voor onzen stadgenoot Emile
Seipgens was de uitvoering, waarmede voorl. Zondag
het Antwerpsch Tooneel de rij zijner voorstellingen
opende. „De Ruwaard van Vlaanderen", zooals de
schrijver zijn treurspel gedoopt heeft, heeft tot onder
werp den opstand der Gentenaars tegen Lodewijk II,
graaf van Vlaanderen.
Jacob van Arteveldeisin een volksoploop vermoord.
De Gentenaars, zonder hoofd, zonder aanvoerder,
door onderlingen twist en tweedracht verdeeld, zjjn,
na nog eene halve eeuw den strijd voortgezet te
hebben, op het punt aan de eischen van den vijand,
Lodewijk van Male, gehoor te geven; het volk
herinnert zich echter dat er nog een nazaat van
den groot en man in leven is; dat Filips, de zoon
van Jacob, nog te midden van hen toeft; dat deze
het hun allen zoo dierbare Gent kan redden. Men
roept hem tot Ruwaard uit en smeekt hem zich
aan hun hoofd te stellen. Slechts noode voldoet
Filips aan dit verzoek; tusschen hem en het volk
van Gent zweeft steeds de schim van den ver
moorden vader. De liefde voor den geboortegrond
dwingt hem echter de bede in te willigendie liefde
dwingt hem het zwaard aan te gorden en vaarwel
te zeggen aan het stil, doch gelukkig leven te midden
van zijne moeder, vrouwe Kathelijne, weduwe van
Jacob van Artevelde, en van zijne dochter Veerle.
Deze is verloofd met Roeland, zoon van Gjjselbrecht
de Grutere, die, geheel in tegenstelling met Filips,
den vrede wil, zelfs tot eiken prijs.
In het tweede bedrijf zien wjj Filips, als Ruwaard
gehuldigd, bezield met de gedachte om het grootsche
plan zijns vaders tot stand te brengen, namelijk een
grooten Dietschen stedenbond te stichten; het volk
begrijpt hem echter niet, het twijfelt aan zijne
bekwaamheid en vooral aan zijne onpartijdigheid;
het beschuldigt hem zelfs, niets anders op het oog
te hebben dan, aan de eene zijde zijne vrienden te
beschermen, aan de andere zijde den moord zijns
vaders te wreken. Ééne enkele daad van den Ruwaard
doet echter het volk het valsche dezer beschuldiging
inzien. Gijselbrecht de Grutere toch heeft inmiddels
in naam der stad Gent een onteerenden vrede met
den graaf gesloten; niettegenstaande de beden, de
smeekingen van Veerle en Roeland, veroordeelt
Filips zijn voormaligen vriend, den toekomstigen
vader van zijn eenigst kind, als landverrader ter*
dood. Roeland zweert zijn vader te zullen wreken
Het derde bedrijf voert ons weder naar de woning
van Van Arteveldewjj zien daar Veerle, herstellend
van de zware krankheid, allengskens de gezondheid
herwinnende, door het doorgestane leed zoo diep ge
schokt. Haar rest nog ééne hopewanneer haar
vader het toppunt van roem zal bereikt hebben,
wanneer hjj zegevierend uit den strijd te voorschijn
zal treden, dan zal haar Roeland wederkeeren, dan
zal hij erkennen dat het hoofd zijns vaders vallen
moest. Filips heeft, na tevergeefs alle mogelijke
pogingen in het werk gesteld te hebben om een
meer eervollen vrede te sluiten, het volk in de kerk
der Biloken, bij het graf van zijn vader te zaam-
geroepen om het aan te sporen voor het laatst een
bijna wanhopigen strijd te voeren. Hjj vindt een
krachtigen steun in de taal zijner dochter, die, hier
aanwezig om te bidden, hem verklaart het dood
vonnis over den vader van haar bruigom volkomen
te billijken, de redding van hot vaderland boven
hare liefde te stellen en, als om het zegel dei-
waarheid aan deze woorden te hechten, hem zelfs
het roemrijke zwaard van Jacob toereikt. Roeland
heeft, hier zich schuil hebbende gehouden, alles
gehoordtot op dit oogenblik was steeds zjjne ziel
in .tweestrijd; hij had Veerle lief, maar hij haatte
tevens het kind van den moordenaar zijns vaders.
Thans is alle liefde uit zjjn hart gebannen; hij
heeft gehoord dat zij haar vaderland boven hare
liefde stelt, dat zjj de vreeseljjke daad goedkeurt
en thans zweert hij nogmaals alle zwakheid uit
zijn gemoed te bannen, zjjn afkeer, zjjn haat bot
te vieren en zich te wreken op eene wjjze als nooit
gewroken is.
Het vierde bedrijf bevat het verhaal der over
winning en van Van Artevelde's triumftocht door
geheel Vlaanderenhet geheele volk komt hem zjjne
hulde brengen; de afgevaardigden van alleDietsche
steden sluiten een verbond en kiezen hem tot hun
hoofd en aanvoerder.
Filips verleent daarop geheele amnestie. Mannen,
vrouwen, allen, die hem voor vader, broeder of zoon
genade verzoeken, knielen voor hem neer. De laatste
is Roelandhjj vraagt vergiffenis voor zich zeiven
en beweert thans overtuigd te zjjn dat de daad
van Filips gerechtvaardigd was.
Frankrjjk is inmiddels met een groot leger den
graaf ter hulpe gesneld en is reeds de rivieren
Schelde en Lejje overgetrokken. Wederom rust
Filips zich ten strjjde. Roeland neemt den schjjn aan
hom te willen vergezellen, doch hem wordt de be
scherming van moeder en bruid toevertrouwd. Als
het geheele leger de stad verlaten heeft, dan eindelijk
werpt Roeland het masker van liefde en berouw
af en toont hjj zich in zjjne ware hoedanigheid,
als wreker van zjjn vader; hjj neemt de beide
vrouwen gevangen en voert haar naar het leger van
den vjjand, wiens bondgenoot hjj geworden is, aan
wien hjj zjjn vaderland ten offer heeft gebracht.
Het vjjfde bedrjjf verplaatst ons te Rozebeeke
Filips heeft in dit dorp eene uitstekende stelling
tegenover het Fransche leger ingenomen. Plotseling
komt een bode uit het vijandelijke leger melden dat
zjjne moeder en zijn kind zich bevinden in de macht
van het Fransche leger en dat, zoo hjj en de zjjnen
niet vóór zonsondergang de wapenen hebben neder-
gelegd, hunne hoofden zullen vallen. Het geluk van
heel het volk hooger stellende dan het zjjne, wei
gert hjj zich te onderwerpen; maar tevens zijne
dierbren willende redden, besluit hjj tot den aanval,
niettegenstaande de getalsterkte van het vijandelijk
leger dubbel zoo groot is als van het zjjne, niet
tegenstaande de verwachte hulp van Engeland nog
niet is verschenen. Het tooneel verandert daarop
plotseling en wjj aanschouwen de tent van Roe
land hier sterft Kathelijne, echter niet dan nadat zjj
nog eerst het trompetgeschal van Gent heeft ge
hoord en den naam van haar zoon gezegend heeft.
Het leg-er van Gent echter wordt geslagen, de Fran-
schen zegevieren, Filips valt neder in de nabijheid van
Veerle, die zich op het ziellooze lichaam haars vaders
werpt, den verrader, dien zij eenmaal zoo harts
tochtelijk heeft liefgehad, toeroepende: „Roeland,
leef, maar wees gevloekt 1"
Ziedaar een tamelijk trouw overzicht van dit histo
rische drama, waaromtrent men ons nader schrjjft:
Niettegenstaande deze eerste opvoering veel to
wenschen overliet, niettegenstaande de rol van
Filips van Artevelde slechts op zeer middelmatige
wjjze vertolkt werd, gaf toch het vrjj talrjjk publiek
op ondubbelzinnige wijze aan het einde van elk
bedrjjf zijne warme ingenomenheid met dit echt
patriottisch treurspel te kennen.
