Kederl. Ondcrwyaeers-Genootschap.
Heden werd op „Zomerzorg" de 41ste Algem.
Verg. van het Ned. Onderwijzers-Genootschap ge
opend. Te kwart over éénen sprak de voorzitter
der afdeeling Leiden, de heer J. A. Van Dijk, een
woord van welkom uit aan de talrijk opgekomen
afgevaardigden, leden en verdere belangstellenden
in het onderwijs. Met een beroep op de beteekenis
onzer veste in de geschiedenis van ons vaderland
en van de volksopvoeding, drukte spr. den wensch
uit, dat deze vergadering iets zou mogen bijdragen
om den bloei van het onderwijs te bevorderen.
De heer A. L. Roest, voorzitter des Hoofdbe-
stuurs, opende daarop de bijeenkomst met eene
korte rede, naar aanleiding van den schoolstrijd
onzer dagen. Aan dien strijd zou spr. gaarne een
einde zien, doch dat zal niet geschieden, zoolang
men zich beijvert de openbare school te bestrijden
met uitspraken als onlangs te Utrecht werd ge
hoord, waar verklaard werd dat zij de natie ver
giftigt. Wederzijdsche waardeering moet het treffen
van een vergelijk voorafgaan; er moet geen haat
gekweekt worden. De openbare school staat op
historischen en zedelijken grondslag. Het een en
ander werd door spr. nader ontwikkeld.
De commissie tot onderzoek der geloofsbrieven
bracht rapport uit. Tot toelating van alle afge
vaardigden werd besloten.
Drie Leden van Verdienste, de heeren Inspecteurs
van het lager onderwijs Moens en dr. Kreenen, en de
heer W. Degenhardt, waren tegenwoordig.
De minister van Staat, minister van Binnenlandsche
Zaken, heeft bericht dat Z. Exc. morgen de na
middag-zitting wenscht bij te wonen, waarschijnlijk
vergezeld van den heer referendaris mr. Dijckmeester.
Aan de orde werd gesteld de bespreking der
volgende paedagogische vraag; „Welke gevolgen
heeft de wettelijke regeling van het Middelbaar On
derwijs voor het Lager Onderwijs gehad?" Zjj werd
ingeleid door den heer W. Degenhardt, naar aan
leiding van een viertal stellingen:
1°. De lagere school wordt te vroeg verlaten.
De middelbare school eischt ten gevolge harer orga
nisatie te veel van de intellectueele en moreele
kracht van het 12-jarige kind. De opheffing van
het openbaar uitgebreid lager onderwijs is derhalve
te betreuren.
2®. De aankomende onderwijzers leggen zich
vaak, uit vrees voor oppervlakkigheid, te vroeg toe
op de studie van een enkel vak. Zjj verwarren
degelijkheid met geleerdheid, alzijdige ontwikkeling
met encyclopaedische kennis. De studie in de school
wordt vaak als van minder belang voor hunne
vorming beschouwd.
3®. Verleid door den titel van leeraar en het
schijnbaar zooveel aangenamer leeraarsambt, worden
vele van de beste krachten aan het Lager Onder
wijs onttrokken.
4°. De studie voor het Middelbaar Onderwijs en
de daardoor verkregen resultaten stellen velen te
leur, die intijds eene goede positie bjj het Lager
Onderwijs hadden kunnen verwerven.
Spr. achtte het vooral schade voor de lagere
school, dat de geest van het „vak"-onderwijs daarin
dreigt door te dringen. Ook wordt zjj door velen
ten onrechte beschouwd als eene voorbereiding tot
de Middelb. School, waardoor aan de eerste een
roof wordt gepleegd. Er zjjn onderwijzers, die zich
geprikkeld gevoelen om het peil van het weten
der jonge kinderen hooger op te voeren dan met
gezonde opvoedingsbegrippen overeenkomt. Spr.
eindigde zijne boeiende en zeer toegejuichte impro
visatie met eene betuiging van waardeering van de
weldaad, die de grootste onzer staatslieden in de
Wet op het M. O. het Nederl. Volk heeft geschonken.
De heer Gerhard (Utrecht) releveerde de schade
lijke meening dat in de lagere scholen slechts door
specialiteiten goed onderwijs kan worden gegeven
en bestreed de uitbreiding, welke men aan het onder
wijs in handwerken, teekenen en gymnastiek tracht
te geven. Eén persoon voor de klasse, moet de
leus blijven.
De heer Terwey (Amsterdam) bestreed deze
meening, en zag er voorts geen kwaad in, dat
jongelieden van goeden aanleg hunne studie voort
zetten in een enkel vak, ten einde eene positie bjj
het Middelbaar Onderwijs te verwerven. Integendeel
zal ook het laatste er door gebaat worden. Wel
moet hjj ieder, die de eerste akte L. O. verkreeg,
ernstig ontraden, zich nu maar verder op één vak
toe te leggen, omdat teleurstelling dan het gewoon
gevolg is.
De heer Van Riet (Katendrecht) wenschte vooral
vermeden te hebben, dat lager-onderwijzers eeniger-
mate den schijn aannemen dat zjj de paedagogische
bekwaamheid van de mannen van het middelbaar
onderwijs gering schatten.
De heer Van der Ley (leeraar aan de Rijks
kweekschool te Haarlem) had de ervaring opgedaan,
dat de veelzjjdigst ontwikkelde jongelieden bjj het
lager onderwijs blijven, omdat zjj daarin vrij zeker
eene goede positie kunnen verwerven. Spr. meende
dat het Midd. Onderwijs ook een zeer gunstigen
invloed 'op do lagere school heeft 'uitgeoefend, dooi
de oppervlakkigheid van sommiger studie te doen
plaats maken voor meer degelijkheid.
De heer Kappenburg (Amst.) schetste het be
langrijk aandeel, dat de leeraars van het Midd.
Ond. hebben aan de opleiding van onderwijzers;
ook den invloed, dien zij oefenen op de inspanning
der laatsten, om tot meerdere kennis te komen.
De heer Vos (Rotterdam) betoogde dat het zeer
wel mogelijk is, leerlingen van 12 jaar tot de
middelbare school te doen overgaan.
De heer Degenhardt repliceerde kort, en juichte
het zeer toe dat het door hem behandelde onder
werp zoo van verschillende zijden was beschouwd.
Vervolgens werd het woord gegeven aan den
heer H. C. V .n der Heyde, die de behandeling
inleidde van het vraagpunt; Wettelijke regeling
van kinderarbeid in verband met schoolbezoek.
Spreker ontwikkelde deze stellingen:
1°. „Bepalingen tot het tegengaan van overma-
tigen arbeid en verwaarloozing van kinderen" zijn
onvolledig en eenzijdig, indien bjj hare vaststelling
de belangen der geestelijke ontwikkeling niet even
zeer als die der lichamelijke in aanmerking worden
genomen.
2". De maatstaf van den leeftijd, als éénig cri
terium voor toelating tot den arbeid, is onzuiver.
Die toelating behoort afhankelijk te zijn van een
samenstel van gegevens, onder welke eene voldoende
mate van verstandelijke vorming eene voorname
plaats inneemt.
3". Gebrekkige geestvermogens daargelaten, die
het stellen van uitzonderingen billijken, moet als
minimum-eisch gelden het met goed gevolg ten
einde brengen van den zesjarigen cursus eener
gewone Lagere "Schóól.
Aan het slot zijner inleiding gaf spr. in over
weging, het hoofdbestuur te verzoeken, zich te
gelegenertijd met een adres te wenden, hetzjj tot de
Regeering, hetzij tot de Tweede Kamer, ten einde
de .We'tgevende Macht de belangen ook der ver
standelijke en zedelijke geschiktheid van den jeug
digen arbeider ernstig aan te bevelen.
Het vergevorderde uur was oorzaak, dat weinig
discussie werd gevoerd. De heer Inspecteur dr.
Kreenen wees op de moeieljjkheid,, aan regeling
van kinderarbeid verbonden voor die streken van
ons vaderland, waar op schralen grond kleine
landbouw wordt beoefend. De inleider ontkende
geenszins dat bezwaarhjj herinnerde dat het
wetsontwerp den weg aanwijst om daaraan eeniger-
mate te gemoet te komen, en zei-de voorts dat het
doel, waarmede hij dit onderwerp had ingeleid,
juist was een middel aan de hand te doen,
ten einde een geleidelijken overgang tot een nieu
wen toestand te verkrijgen, met inachtneming van
de belangen der kinderen, der ouders en der
industrie. Nog wenschte hij het oordeel der ver
gadering te vernemen aangaande het verzoek, aan
het Hoofdbestuur te richten.
De Voorzitter verklaarde zich bereid, ter gele
gener tijd een adres bjj de Regeering of tot de
Tweede Kamer in te dienen.
De heer Terwey (Amsterdam) bracht bedenkin
gen in het midden tegen de regeling, door den
inleider voorgesteld, en vroeg of de bedoeling was,
een adres in diens geest op te zenden. De voorzitter
gaf te kennen dat de richting zou bepaald worden
door de inlichtingen, bij raadpleging der afdeelingen
te bekomen.
Nadat nog de Inspecteur dr. Kreenen met een
warm woord, zjjn dank had betuigd voor zijne be
noeming tot Lid van Verdienste, sloot de voorzitter
deze eerste zitting.
Hedenavond wonen de deelnemers aan de ver
gadering het concert in „Zomerzorg" bij.
Bodegrave, 3 Augustus. Op de weekmarkt alhier werden
heden aangevoerd: 218 wagens Kaas, te zamen 12566 stuks,
wegende 75396 kilo, prijs 1ste soort Goudsche f 23a
f 252de soort f 19a f 22; hieronder 26 wagens
Derbykaas, prijs lste soort f 22 a f 24%; 2de soort f 19
a f 2117 wagens Edammerkaas, prijs lBte soort f23a
f 261/22de soort f 18a f 221/3; wagen Leidsche
kaas prijs f het schippond. Handel matig. Boter aan
gevoerd: Kg. hooi oter, fper l/2 Kg. Schapen,
prijs faf,21 Lammeren prijs f 10 a f 14N. Kalveren,
prijs f a f Varkens, prijs f af
14 Biggen, prijs f 6 a f 15.
Prffscourant der Effecten.
AM8TEBDAM, 3 Aug.
Staatsfondsen.
Nederl., Cert. Nat. W. 8. 2J pCt.
dito dito 3
dito dito 3i
Oblig. dito 34
Hongarije, Goudl5
Oostenrijk, Pap. Mei/Nov. 5
dito in zilv. Jan en Juli. .5
Port., O. buitcnl. 1853/84 3
Busl., O. Hope 1798/1816.5
Cert. Inschr. 6de Serie 1855.5
Obligatiën 1866 1000.. .5
dito 1877 Amst5
dito 2de Oosterl.5
dito 1872 gecons. ..5
dito 1873 dito ..5
dito 1875 44
dito 18804
dito 1883 6
Oblig. Leening 1867/C9...4
Spanje, Obl. Perpet. Schuld 4
Turkije, Geprivileg. Obl...5
dito Gecouv. Serie D
dito Geconv. Serie C
Egypte, Obl. Leen. 1876. .4 pCt.
Mexico 18513
dito 18643
Brazilië, Obl. Lond. 1865. .6
dito Obl. 1886.. 6
Columbia, dito. 4J
Peru, Oblig. 18706
dito dito 18725
Venezuela Oblig. 1881....4
Industr. en Fin. onderu.
Dorrep. Bank Oblig6 pCt.
Koloniale Bank Oblig...5
N. H.-M. Eescontre Aand. 5
Ned.-fnd. Handelsbank Aand..
v.-l. Landbouw M. Obl. 5 pCt.
Amer. Ccrt.'v. Aafid. Maxwell.,
dito Ceri. InconiobS. gest..:..
Spoor wegleenlugen.
Ned., Holl. IJz.-Spoorw. Aand.
M. tot Expl. St.-Spw. Aand
Ned. Centr.-Spoorw. Aand
dito gestemp. oblig
Ned. Bijn-Sp. Volgef. Aand
Boxtel-Wezel gest. 1875/80
Hong., Theiss.-Sp. Aand. 5 pCt.
Theiss.-Spoorweg. Obl. 6 a
Italië, Obl. Zuid-Italiê Sp.3
Oostcnr. A. Elis.Sp.(Gisela)5
Polen, W.-Weenen Aand
Bus!., Gr. Sp.-M. Aand...6 pCt.
dito Hypoth. Oblig3
Balt. spoor Aand3
Br.-Grajewo Obl5
Jelcz-Griaei dito6
Jelez-Orel dito 1000....5
Kursk-Chark. dito f 1000.5
K.-Ch.-Azow dito6 m
Morschansk-Sysran Aand..5
Mosk.-Sm. Obl. 1000..5
Orel-Vitebsk, dito5
Toti-Tiflis dito 1000...5
Biaschk-Wiasma Aand....6
Zuid-West-Spoorw. dito.. .5
Amerika.BuffaloN.-Y. met st.O.v.A.
Central Pacific. Aand
Canada-Southern. Cert. v. Aand.
Canadian Pac. dito
Chic. North-Western. Cert. v. Aand.
Denver Bio-Grande gest. C. v. A
dito Ccrt. van Obl.7 pCt.
dito gec. dito7
dito Alg. Hyp. dito 5
Illinois Cert. v. Aand
111. C. LeaB (L. Stock) Cert.4 pCt
Kansas-Pac. Obl6
St.-Louis Cairo Cert. v. Aand.
Louisville en Nashville C. v. A
St.-Louis S. Francisco lste prof. Ad.
St. L. S. Fr. Alg. Hyp. Obl. 6 pCt.
Michigan Central Cert. v. Aand.
Miss. Kansas Texas Aand
dito Obl7 pCt.
dito Alg. Hyp5
N.Y. Lake Erie Western Aand.
N.-Y. Ont. W. Comité bewijzen.
Oregon-Calif, reconst. Cert
St.-Paul Min Man 2e Hyp. 6 pCt.
Union Pac. Hoofdl. Cert. v. A.
Wabash Cert. v. A. met storting.
Brazilië, Spoorwegleening. 5 pCt.
rrcmieleeningcn.
Nederl., Stad Amsterdam.3
dito Stad Botterdam3
België, Antwerpen 1874. .3
Hongarije, Leen. 1870
Thciss Begul. loten 4 pCt.
Oostcnr., Stl.ƒ.250,1854..4
dito 500,1860. .5
dito 100, 1864
Stad Weenen 1874 ft. 100
Busl., Staatsleening 1864..5 pCt.
Spanje, Loten Madrid
Turk. Spw.-Leen3 pCt.
Prolongatie 2 pCt.
Vor.
LMC*
Hoog*
rte
vu
76%
763/g
92i/8
92%
no%
100%
101
101
96
67%
673/4
6SS/,
68%
503/,
50%
1031/g
103
101%
102
I/»
1007,
100%
581/3
573A
»83/8
991/8
98%
98%
941/,
94
82%
823/,
7,
108
lOSl/g
90%
91%
57%
563/4
571/8
68%
6 SI/,
1*%
14%
14%
14%
3A
72
72S/8
22%
21%
91/3
9%
99%
-
95Vs
957/g
18%
183/g
15
14%
U%
11%
86%
36I/2
41%
37
393/g
66
65
66
109%
109
1/8
44
40%
88%
80%
87
H%
H%
17%
17%
147%
108
263/,
70%
70%
84
41
40
IOOI/2
87%
87%
88
62%
62s/,
8278
85
85%
86
1221/3
1223/8
76%
62%
62%
100
99
98%
101
101
101%
101%
941/,
56
561/,
101%
ion/,
99%
99%
101
54%
54%
64
63%
641/,
6%
42%
423/4
433/&
46
46
S/8
67%
671/s
3/B
1861/8
283/8
28%
120
1197/g
1103A
1107/s
HU/4
41%
1353/4
136
971/,
971/4
112
143/4
I4I/2
3A
447/s
443/,
1103/,
1121/3
107%
78%
80
3A
32%
321/8
Va
1127/6
II2S/4
821/3
82%
331/8
327/8
201/,
20
3/e
10%
10%
7/«
1183/4
118
567/8
57%
V*
293/g
29V«
921/8
92
1083/4
1043/4
IO41/4
1001/2
98%
983/4
99
1001/s
106%
1131/4
1347/g
99%
1391/2
133%
44%
44%
-
7%
7%
