toor.
N°. 8083.
Maandao Juni.
A0. 1886.
i§eze fèourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT
▼<wr L«ideD per 8 maanden1.10.
Tranoo per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het inoas-
seeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
2)
(Slot.)
„Wat zeg je, Branderhuis?! Het testament van
je eerste vrouw ongedaan maken. Ben je gek kerel,
dat kan niet. 't Mensch is immers al lang dood!"
De notaris kan van zijne verbazing bijna niet be
komen, te minder omdat boer Branderhuis het in
vollen ernst toonde te meenen.
„Maor da begrjjp ik toch niet" hervatte hjj „we
hebben saomen getestamenteerd, ik en me'n vrouw,
en we hebben 't bei krek eender gemaokt, maar
as ik nou mijn testament verander, me dunkt dat
dan da van m'n vrouw van eiges vervalt."
„Neen Branderhuis, wanneer iemand een testa
ment heeft gemaakt en hjj is daarna gestorven dan
kan dat testament nooit meer worden veranderd of
vernietigd."
„Heur is notaoris, ge begrijpt wel, da as mijn
wijf had gewèten hee 't zou gaon dan had ze mijn
wel alles vermaokt zonder verdere bedingen. Gij
het immers da testament hier leggen?"
„Ja zeker, en wat zou dat?"
„Wel, witte wat? Ge verscheurt heur testament
en 't mijne, dan is 't uit en er kraait geen haon
na. Ik maek mit mèn wijf een nei testamentdan
is alles veur de kijnder; 't zou toch een gruwel
zjjn as die bruurs en zusters van mèn èrste vrouw
nou nog van da goed kregen, dat mijn kijnder
toekomt!"
Op het gelaat van den ambtenaar achter den
lessenaar was te lezen wat er omging in zjjn ge
moed verachting en toornToch bedwong hjj zich
de boer, daar voor hem, was in zjjne oogen een
mispunt, waarvan hjj walgde maar dat mispunt
kon hem voordeelig zjjn en moest hjj niet van zich
afstooten. Een notaris moet ook leven en een rjjke
boer is hem altjjd een geliefd cliënt, 't Was of de
boer dacht dat hjj veld wonalthans hjj vervolgde
„Ge begrjjpt wel, a ge me helpt, da ik van mijn
kant ook veur oe zal doen wa 'k ken en d'erkan
mittertyd bjj ons nog heel wat te doen kommen.
Grootje is ook al een mins van één dag; as ze
valt wordt er gedèld, misschien wel een dèl ver
kocht, en da's natuurlijk; gy zjjt de man!"
De boer men moet het erkennen wist de
ware snaren van het notarieels gemoed te treffen
en toch, hoe verlokkeljjker 's mans voorstellingen
werden, des te dieper daalde hjj in de oogen van
den notaris, die zich evenwel voornam deze melk
koe niet te laten ontsnappen.
„Vriend Branderhuis, wat je verlangt is onmoge
lijk, want al zou ik je willen helpen, dat geeft nog
nietshet testament van je eerste vrouw is op de
Registratie bekend."
De man keek alsof een bliksemstraal voor hem
was neergeslagen en riep:
„Op de Registratie?!"
„Wel ja; je weet toch wel, dat het testament
na den dood van je vrouw is geregistreerd?"
,,'tls waor! Mins, mins, wa'n jammer! 'tIs een
ijsseljjkheid, da myn kjjnder nog zoo veul zullen
motten missenMaor a'k nou da goed van me'n
vrouw is verkoft of bezwaorde?"
„Als jjj arm was en het noodig had voor je
onderhoud zou je dat kunnen doen, maar je bent
rijk, dus de erfgenamen van je eerste vrouw zouden
bet in je eigen goed kunnen verhalen en het geld
van de verkochte of bezwaarde goederen zou immers
toch in je boedel gevonden worden."
„Da's waor ook. Wil 'kis zeggen wa. 'k Geleuf
hiet dat m'n zwagers krek op de heugte zyn. Ik
zal es probeeren of ik ze ken uitkoope. Ze hebben
't niet breed, en nou za'k ze vertellen, da'k ze nog
wa uit de nalatenschap van l^eur zuster ha toe
gedacht, ma, da'k da by me'n léven wil afdoen
om later veur de kjjnder geen gehaspel te hebben
as ze da willen annèmen en dan bjj ou tékenen,
da ze niks meer van die nalaotenschap te vorderen
hebben, dan kunde gjj doar toch seffens meeklaor
zjjn as ik oe waorschouwe, da we kommen?"
„Als je zwagers vrijwillig afstand willen doen,
dan kan dat, en eene akte -van afstand heb ik
spoedig gereed."
„Afgesproken heur; ik maok er mergen al werk
van en as 't lukt heurde er al gauw van, maor
der mot geen mins de lucht van krjjgen. Nou
meneer notaoris, hou doe, tot later."
„Dag Branderhuis, tot ziens!"
Stom van verbazing over zoo'n vereeniging van
domheid en slimheid, van eigenbaat en ouderliefde,
van gemeenheid en goede bedoelingen in één mensch,
zat de notaris nog een wjjle te soezen over het
onaangename om zulke menschen nog tot vriend
te moeten houden, toen zijne aandacht werd ge
wekt door een klein armoedig gekleed kereltje,
dat, na zacht te hebben aangeklopt, binnen kwam.
„G'naovend saomen!"
Zoo Jantje! Wel jongen, wat is er? kom je
betalen?"
Al werd Jan Bramsen in de wandeling „zwart
Jantje" genoemd, hjj was toch niet jong meer,
hoewel klein van gestalte, een ware type; donker
van uitzicht, een rood gelaat, met pikzwarte bakke
baarden en wenkbrauwen, zwart hoofdhaar, dat
sluik onder de pet uitkwam, gekleed in een oud
duffelsch jasje, een roode halsdoek om, een pilo
broek en een paar klompen aan, zag hjj er alles
hehalve welvarend uit en zou men eer geneigd
zijn hem een aalmoes te geven, dan verwachten
dat hjj een vrjj aanzienlijke som zou komen be
talen. Maar de notaris kende zjjn volkje. Zwart
Jantje is vrachtrijder en al is hjj kort bjj de zeven
tig, toch kan men hem nog dagelijks met zjjn kar
en een oud paard zware vrachten zien vervoeren,
en vooral is het zjjne liefhebberij op marktdagen
de naburige stad te bezoeken, waar hjj dan
boodschappen doet en waar hij altjjd dronken van
daan komt. 'tls volstrekt geene zeldzaamheid als
hjj dan niet meer op eigen beenen kan staan en
op de burri van zjjne kar hangt; maar Jantje en
zjjn paard kennnen elkander en ze komen altjjd
goed terecht. Zjjne kinderen zjjn wel erg tegen het
vrachtrijden en vooral tegen die ritten naar de
stad, maar Jantje heeft dat al zooveel jaren gedaan,
dat hjj er niet buiten kan. Eene kar en een paard
kan hjj niet missen; rjjden is zjjn lust en zjjn
leven en men kan er zeker van zjjn, dat als hü
zjjne tochten naar de stad moet opgeven, hjj spoedig
de groote reis zal moeten ondernemen, waartoe
hjj echter volkomen bereid is, want Jantje mag al
eens „pruuven", hjj is een braaf kereltje.
„.Jao, meneer, ik zal oe is wat betalen, maor
alles he'k nog nie heur?"
„Niet Jan, hoe komt dat zoo?"
„Slechte tijden, weinig verdiensten meneer, der
is nergens iets van te maoken, de erpels gelden
niets en de verkens ook niet; 'tis wat te zeggen
om an de kost te kommen en dan nog zooveul
over te houwen, dat ge den notaoris kunt betaolen,
en as ge dan nog ongelukkig zjjt as ik, dan ziet
't er kwaod uit."
„Hoe dat Jan?"
„Wel, nou zei ik al drie wéken aan 't doktoren
met men handdar hè 'k een verzwering in, wacht
'k zal 'toe is laoten zien!"
„Neen, laat maar zitten, 't is niet noodig."
De dankbetuiging echter baat niet; Jans hand
wordt ontzwachteld en de notaris met zjjn perso
neel moeten Jans gekorven en gedeeltelijk ver
zworen hand aanschouwen, die er werkelijk treurig
uitziet.
„En was 't dat nou nog maor, meneer, dan was
't nog tot daoraon toe, maor ge weet da men
dochter Kee zoo goed getrouwd was te L., met
een timmerman, een best oppassend minsch; ze
hadden 't goed en drie lieve kjjnder en daar wordt
een week of vier gelejen de minsch ziek en in
vier dagen gezond en dood. Daar zat ze nou mitter
bloeikes en wa most vaoder doen? De menschen
zégen al: laat ze ginder, maor vaoder kos 't van
ze'n hart nie verkrijgen en vaoder zei„Kee, gjj
komt maor met oe kjjnderkes nao vaoders en moeders
toe en we zullen saomen ons best doen; gjj kunt
gaon werken veur de kost, voader zei een borrel
minder drinken en dan zal onze Heer ons wel
verder helpen, en zoo is 't gebeurd en nou gaat
't best, en da motte toch geleuven da me'n vrouw
opleft van die kjjnderkes, die toch zoo lief en zoet
zjjn. As 'n mens maor braof is en zjjn best doet
dan kan ie veul deurstaon.
„Zeker Jan, en hoe maakt je andere schoonzoon,
Klaas Hoevers 't nu, daar heb ik kwade nooten
van hooren kraken."
„Klaas meneer, is een on-te-mens. Vroeger paste
ie altijd goed op, maor in den lesten tijd, sedert i-
sen rente van ze'n ypotheek niet meer kan betao
len, is ie onverschillig geworden en prakkeseert ie
allerlei onte-streken. Ik wil um helpen; ik heb ge-
zeid, da ik se'n huusje wil koopen en dan de
schuld op mjjn nemen, dan zal ik er 't mjjne èk
onder verbinden en dan is er waorde genog en da
vond dien heer, die 't ypeteek hét, ook mooi, maor
nou wil Klaos nog hebben, da'k um al z'n léven
in da huusje zal laoten weunen. Nou he'k gezèd,
as die de halve rente veur huur betaolt, da'k em
zal laten weunen, maor nou probeert ie nog geld
van zen heer te krjjgen en da komt um volstrekt
nie toe. 't Is zonde en schande zukke streken. Ze
meugen al is zeggen„Zwart Jantje pruuft nog al
is," ik doe toch m'n best om eerljjk deur de we
reld te kommen, maor zoo as Klaos, da ben ik nie.
Zukke denken zeker nie da ze sterven motten en
onze lieve Heer zal dan wel wat anders zeggen.
En mens mot braof zijn. ,t Duurt met oneerlijk
heid somwjjlen wel een tjjdje, somwijlen jaoren,
maonden, wéken, daogen, maor ze motten er toch
an, en daorum wil ik ieder 't zjjne geven en ielkens
helpen a'k maor kan, maar da'k nou nog niet
heelemaol klaor zei zal de notaoris nou wel deur
de vingers zien? 'k Zal veur de rest zoo gauw
zurgen a'k mer kan."
Dat vertrouw ik ook ook wel Jan. Doe jij je
best maar; ik zal nog wel wat geduld hebben."
„Aste blieft meneer en 'k hoop dat ge me in
die zaak van Klaos zult helpen."
„Zooveel ik kan, daar kunt ge op rekenen."
„As te blieft meneer, nou dan wensch ik ou
nou maar goeien aovendl"
„Nacht Jan, wel te rusten."
De armste was de eerlijkste, de hulpvaardigste,
de liefderijkste en de verstandigste geweest. De
Heer bewaart de eehvoudigen.
Enkele dagen later kwam Jantje 's avonds weer
het kantoor binnen, vergezeld van een man met
een bleek afgeleefd gelaat, iemand die er „erre-
moedig" uitzag.
,,'k Zei er suf af, stik suf," begon Jantje.
„Wat is er Jan?
„Nou is me'n wèfke van merregen gesturven,
en ik zei suf, ik weet zelf nie of ik gelukkig of
ongelukkig zei."
„Hoe is dat zoo schielijk gekomen; ik had wel
gehoord dat ze ziek was maar zoo erg wist ik niet."
„'t Waoter over 't hart en seffens weg. Der was
geen tjjd om de pastoor te laoten kommen, ma'r das
