Leiden, 17 April. Wij ontvingen heden het verslag van de com missie van beheer van het Stedelijk Museum over 1885, waarin allereerst hulde gebracht wordt aan wijlen haren secretaris Jhr. Rammelman Elsevier. Elseviers werkzaamheid in de commissie was, nadat hjj als medeoprichter optrad, een der meest gewaardeerde. Zijne kennis van Leidens geschie denis, die meer in zjjn geheugen dan in zijne aan- teekeningen zetelde, maakte hem voor vele naspo ringen onmisbaar. Door den heer P. Du Rieu Jr. werd eene fraaie collectie gedenkpenningen te Amsterdam aangekocht en, daar de commissie slechts eenige gelden daar voor kon aanwenden, ter harer beschikking gesteld. Zij ontving daardoor eene belangrijke aanwinst in historiepenningen, betrekking hebbende op de hooge- school, Van der Werff en eenige professoren. Op eene auctie bfj Fred. Muller Co. werd eene verzameling teekeningen, voorstellende de graven van Holland voor het Stadhuis te Middelburg aan gekocht. Daarmede werd de reeds zeer uitgebreide verzameling belangrijk vermeerderd. Van de familie Elsevier ontving de commissie ten geschenke de diplomata en eereteekenen, be trekkelijk den overledene. Verschillende kleinere geschenken werden aan geboden en dankbaar aanvaard. Bovenaan staat dat van dr. W. N. Du Rieu, bestaande uit 3 schil derijen van J. Janson, die hij op de verkooping van wijlen notaris Muller had aangekocht, keurige stads gezichtjes voorstellende: de Waag, de Wittepoort en de Koepoort. De commissie vermeldt met hooge ingenomenheid dit geschenk, daar haar budget voor dergelijke aankoopen ten eenenmale ontoereikend is en deze voor de geschiedenis, topographie en kunst van Leiden zulke hoogst gewenschte bijdra gen z\jn. Nog twee belangrijke zaken worden in het ver slag met betrekking tot het Museum vermeld. Uit het hoekhuis van de Oude Vest en de Voldersgracht werd in 1879 eene kamer uitgebroken, de voor malige bestuurskamer van het Leidsche bierbrou wersgild. Bij raadsbesluit van 15 September 1879 werd 150 toegestaan om genoemde afbraak aan te koopen, bestaande in stuco schoorsteen, fraai be werkt, met wapens voorzien, en eenige wanddoeken, voorstellende eene bierbrouwerij van binnen, een dorpsgezicht met hop- en graanoogst, een gezicht op het bierbrouwers-gildehuis en op de voorm. Rjjns- burgsche poort. De doeken zijn geschilderd door H. Meijer uit Haarlem in 1771. Men besloot, nadat er verscheidene jaren achtereen nu en dan aan die voorwerpen het noodige was gedaan, om ze ter tentoonstelling geschikt te maken, in hetzuidpand eene kamer af te schieten en daar de voorwerpen te plaatsen. Nu is dit werk ongeveer afgeloopen, dank ook de belangelooze hulp van den heer J. E. Vlaanderen, die de doeken schoonmaakte, bijschil derde en verniste. De belangrijkste uitgaven van de Museum-rekening zijn hieraan besteed, doch ook aan den atlas, die thans netjes opgeplakt in 38 portefeuilles is geschikt en beschreven. Het najaar en de winter zijn daaraan gearbeid en het is voor namelijk te danken aan onzen stadgenoot P. Du Rieu Jr., die daarvoor al zjjn beschikbaren tijd openstelde, dat dit werk tot stand kwam. De catalogus is uitverkocht. Door de meerdere uitgebreidheid, welke de collectie heeft verkregen, zal de nieuwe in belangrijkheid winnen. Ook in den arbeid daartoe, die spoedig zal voltooid zijn, staat de heer Du Rieu den secretaris krachtig ter zijde. Op een ontvangen verzoek om deel te nemen aan de expositie van muziekgeschiedenis te Londen, moest de commissie wederom tot haar leedwezen afwijzend beschikken. Hoezeer zij toejuicht, dat bijzondere personen hunne voorwerpen, belangrijk voor de geschiedenis onzer beschaving, op eene ten toonstelling bijeenbrengen, zoodat ieder or kennis mee kan maken, zoo is h. i. eene commissie van beheer op eene geheel andere wijze verantwoordelijk voor het aan hare zorgen toevertrouwde. Wat men wenschte heeft men echter zooveel doenlijk verkregen. Naar een der muziekboeken af komstig van de Pieterskerk werden op aanvrage van een onzer stadgenooten photographieën ver vaardigd en bij de tentoonstelling ingezonden. Tijdens de tentoonstelling ontstond er brand in één der bijlokalen, die, wel spoedig gebluscht, echter veel beschadigde. Het Museum werd gedurende het loopende jaar bezocht door 4212 betalende personen tegen 4284 in 1884, en op vrije dagen (3 Oct. niet medege- rekend) door 10195 personen tegen 9589 in 1884, te zamen aldus door 14407 personen tegen 13873 in 1884. Aan verschillende zaken werd f 788.92 uitge geven, terwijl ontvangen werd aan entrées ƒ421.20, en wegens verkoop van 102 catalogi a f 0.35 een bedrag van f 35.70, te zamen f 456.90. BUITENLAND. Frankrijk. De Kamer van Afgevaardigden heeft zich zonder discussie vereenigd met het wetsontwerp tot be strijding van het spionneeren, dat door den minister van oorlog is ingediend. De „Temps" meldt dat de mogendheden spoedig een ultimatum aan Griekenland zullen richten, waarin de ontwapening geëischt wordt. De Fran- sche regeering, die van dit plan onderricht werd, verlangde den tekst van dit ultimatum te lezen, vóór zij tot het plan toetrad. Als zeker wordt bericht dat China de invoer rechten voor waren, welke van Tongking worden ingevoerd, met een vijfde verlaagd heeft. Naar het schijnt, wil de ingenieur Blazy zijn ontslag nemen om de arbeidshervatting te Decaze- ville te vergemakkelijken, waarop de afgevaardigden der arbeiderspartij thans aandringen. Duitschland. Volgens de Hamburger „Börsenhalle" had do reeds vermelde verwoesting van Moneydorf in Bimbia (aan Afrika's Westkust) de volgende oor zaak De koning van Moneydorf had een oom van koning Bell vermoord, waarop de Duitsche gouver neur, Von Soden, zich op de „Cyclop" inscheepte en voor Moneydorf den koning beval aan boord te komen. Deze weigerde en verlangde dat de gouver neur tot hem komen zoude. Den volgenden morgen beschoot de „Cyclop" het dorp en landde een deel der bemanning. Het dorp werd verwoest. De gou verneur stelde een nieuwen koning aan en loofde een prijs uit op het gevangennemen van den ge- vluchten afgezetten vorigen koning. De toestand der geldmiddelen van den koning van Beieren geeft nog steeds aanleiding tot allerlei gissingen. Eene nieuwe bron is hier weer voor ge opend, nu eenige schuldeischers de tusschenkomst des rechters hebben ingeroepen. Den 9den Mei zal de zaak worden behandeld. Uit Munchen wordt gemeld, dat koning Lodewijk er ernstig over denkt om afstand te doen van den troon. België. Bij de Kamer van Vertegenwoordigers diende gisteren de minister van justitie verschillende wetsontwerpen in, alslo. om aanhitsing tot mis daden en vergrijpen strafbaar te stellen, zelfs indien zjj door geen uitwerking gevolgd wordt; 2o. tot herziening der wet op het gebruik van ontplofbare stoffen; 3o. tot nadere regeling van het dragen van wapenen. De minister Beernaert vroog een krediet van 1 millioen, om de eigenaars der onlangs vernielde fabrieken te helpen. Naar uit Charleroi wordt gemeld, schijnt het dat de werkstaking zich weer tot alle kolenmijnen zal uitbreiden, maar blijven de werkstakers rustig. De burgemeesters treden overal als bemiddelaars op tusschen de werklieden en patroons. Hunne pogingen hebben echter nog geen resultaat gehad. Te Jumet, Lodelinsart, Marchiennes Gosselies is de arbeid reeds gestaakt. De berichtgever der „Indépendance" te Charleroi schreef aan dit blad dan ook reeds dd. 14 dezer, dat, ofschoon de rust door de aanwezigheid dei- troepen bewaard bleef, de stemming der gemoe deren niet veranderd is en dat eiken dag de storm weder kon opsteken, nog geduchter dan te voren. Hoe dikwijls heb ik om mij heen niet hooren zeg gen, vervolgt de schrijver, dat de werkstaking opnieuw beginnen zou zoodra de troepen weder vertrokken waren? Den lOden dezer, in de meeste steenkoolmijnen betaaldag, werden reeds weder eischen om loonsverhooging en vermindering van werkuren vernomen, hetgeen wel is waar niet verhinderde, dat Maandag nagenoeg overal de arbeid werd hervat, behalve door een duizend of vijftienhonderd werklieden van drie verschillende mjjnen. Dit laatste zou op zich zelf in gewone tijden zooveel niet beteekenen, maar de bericht gever ziet er het bewijs in, dat men den strijd nog niet heeft opgegeven, en te Charleroi, zegt hij, is men er algemeen van overtuigd dat het minste vonkje genoeg zou zijn om den brand aan alle vier hoeken van het arrondissement weder te doen uitslaan. Onder deze omstandigheden is het den patroons onmogelijk, het geringste toe te geven, vreezenda dat de eene bevredigde eisch den anderen na zich zou slepen en spoedig eene algemeens werkstaking het gevolg zou zijn. Intusschen is deze gespannen toestand van gewapenden vrede bijna even erg. De patroons vorklaren, de loonen niet te kunnen verhoogen zonder dat de industrie te gronde gaat; de werklieden zeggen, niet genoeg te hebben om te leven, en een uitweg wordt met den besten wil niet gevonden. Groot-Bi-itanniS. In het Lagerhuis verklaarde gisteravond de heer Gladstone dat hjj niet gelooft, in de zitting van aanstaanden Maandag in staat te zullen zjjn, om eenige belangrijke mededeeling over Griekenland te doen. Hij is echter overtuigd dat de briefwisseling, welke tusschen Griekenland en de Porto, en tus schen Griekenland en de mogendheden wordt ge voerd, niet van dien aard is, om eenig verschil van gevoelen in het Lagerhuis te doen verwachten. Hj trad verder in eene ontwikkeling van het wetsontwerp op den aankoop van grond in Ierland. Het hoofddoel der regeering is herstel der maat schappelijke orde. Vandaar het streven naar eene afdoende beslechting der landquaestie. De aanleiding tot de agrarische misdaden ligt in de verdrukking der pachters door de grondeigenaars. Engeland, hoewel de machthebbende, bleef toeschouwer en ondersteunde zelfs de handelingen der grondeige naars. Dus moet het ook de landquaestie tot eene oplossing brengen. De heer Gladstone stelde voor, om grond aan te koopen door middel van 3 pets. Consols, welke tot den pari-koers zullen worden uitgegeven. Alle grond bezitters hebben het recht van optie bij den ver koop van hun grond. De boer wordt onmiddellijk na den verkoop eigenaar, maar de pachter wordt niet gedwongen grondeigenaar te worden. In meer bevolkte streken is de Staat niet slechts de tus- schenpersoon bij den aankoop, maar wordt eigenaar. De vraag, of in zulke streken de gedwongen ont eigening moet ingevoerd worden, blijft voorbehou den. De verkoopende grondeigenaar wordt vrijge steld van hypotheken en staatslasten. Slechts den rechtstreekschen grondeigenaar komt het recht van optie bij verkoop toe. De netto pachtsom voor twintig jaren wordt tot grondslag van den koop prijs genomen. Het voornemen is om in 1887/88 10 millioen, in 1888/89 20 millioen en in 1889/90 20 millioen geconsolideerden, te zamen 50 millioen, uit te geven. De algemeene ontvanger der belas tingen wordt onder Engelands gezag benoemdalle pachten en inkomsten gaan door diens handen, en daarvan wordt niets voor Ierland aangewend, voordat de jaarlfjksche rente, ten bedrage van 6,242,000 pd. st., betaald zij. Het Huis heeft, bij eerste lezing, het ontwerp op den aankoop van grond in Ierland zonder stem ming aangenomen. De tweede lezing is op 13 Mei bepaald. In eene gisteren te Londen gehouden ver gadering van eigenaars van ijzersmedorijon uit Zuid-Wales, West-Cumberland, Noordwest-Lan- cashire, Lincolnshire en Northamptonshire, is besloten de productie van ruwjjzer te beperken. Oost<;!n,.-H(»iig.-JIoiiarchie. Het Huis van Afgevaardigden heeft gisteren bp tweede en derde lezing, in bijna onveranderden vorm, het wetsontwerp op den landstorm aange nomen, onder verwerping van een amendement, vol gens hetwelk de aanvulling van het leger op voet van oorlog zou geschieden uit de landweer, en niet - zooals de Regeering voorstelde uit den landstorm. Het „Fremdenblatt" zegt uit goed ingelichte bron vernomen te hebben, dat de reis van den keizer van Oostenrijk naar Munchen, geen ander doel heeft dan een bezoek aan zijne dochter en vol strekt niet met de Beiersche aangelegenheden in verband staat. Een tweede bericht van dat blad meldt dat bet niet waar is, dat graaf Kalnoky den Fransclmiau, die het plan voor den spoorweg in de stad ont worpen heeft, dat strijdt tegen dat van den burge meester van Weenen, warm aanbevolen zou hebben; h\j heeft hem enkel op aanbeveling van den Fran- schen gezant een inleidings-schrijven gegeven. Griekenland. Het antwoord van de Grieksche regeering op de nota der mogendheden, is in een toon van uittar ting vervat. Daarin wordt gevraagd de uitvoering van het Berljjnsche tractaat; alleen daardoor kan Griekenland bevredigd en de vrede in het Oosten verzekerd worden. De minister van oorlog is afgetreden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1886 | | pagina 2