N°. 8021. Maandag 12 .A.pi-il. A0. 1886.
Leiden, 10 April.
ftze Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
ran gon- en feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DEZER COURANT:
Voer Leiden per 3 maanden.....1.10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Nommere0.06.
In den familiegrafkelder op den doodenakker
aan de Groenesteeg werd hedenmorgen bijgezet
het stoffelijk overschot van wijlen den heer J. Hoog.
Do lijkstaatsie werd er opgewacht door tal van
vrienden en leden van commissiën, waarin de over
ledene met hen zitting had, w. o. bestuurderen
der Leidsche Schouwburgvereeniging en der socië
teit „Amicitia", terwijl ook het Studentencorps en
Minerva" vertegenwoordigd waren door hunne
presidenten, en de verpleegden uit het Invaliden
huis zich nevens hen om de groeve hadden ge
schaard.
Toen daarin de lijkkist, welke bedekt was met
drie fraaie kransen, waarvan vooral een uit cycas-
bladen en uit sneeuwwitte bloemen samengestelde
om zijne zeldzaamheid de aandacht trok, was neer
gelaten, gevoelde mr. N. L. J. Yan Buttingha
Wichers behoefte in enkele woorden aan de nage
dachtenis van zijn vriend hulde te brengen, al
stelde hij zich niet ten taak al diens verdiensten
te dezer plaatse op te sommen. Toch wees spr.
er op hoe Hoog, zonder ooit eenige staats- of
sladsbetrekking te willen aanvaarden, niettemin
geenszins naliet zjjne belangstelling te toonen in al
wat onze gemeente ten goede kon komen. In tal
van colleges immers had hy zitting, en hij vatte
die betrekkingen steeds zoo nauwgezet op, als
maar zelden het geval is. Voor al wat goed en
nuttig was, kon men op zijne belangstelling rekenen.
Daardoor was hy ook een warm bevorderaar van
de kunst en ook daardoor verwierf hij zich tal
van vrienden. Op zijn vriendschap werd echter ook
prijs gesteld om zijn karakter, waardoor zjjne nage
dachtenis evenmin verloren zal gaan. Ook aan deze
groeve kon gezegd worden dat een braaf man,
een trouw vriend, een edel mensch is heengegaan.
Hij ruste in vrede!
Daarna bracht de neef des overledenen, ds. C. L.
Van den Broek, predikant te Heiloo, na de aan
wezigen voor hunne betoonde deelneming namens
de familie bedankt te hebben, in herinnering
wat niet alleen door de maatschappij door dit
afsterven geleden wordt, maar ook met hoeveel
vreeze de slag, die hen zou treffen, door Hoog's
nabestaanden werd te gemoet gezien. Niet het
minst toch werd hjj in den familiekring hoog geacht
en bemind. Wel hem echter, die by zulk een slag,
als nu gevallen is, het oog richt op God!
Met het strooien van eenige bloemen in de groeve
was ook deze plechtigheid weer volbracht en aan
den afgestorvene de laatste weemoedige hulde
bewezen, waarin vele bewoners nabij het sterfhuis
door het laten zakken der gordynen van hunne
woning niet waren achtergebleven.
- Op 9 April hield het departement Leiden der
Nederlandsche Maatschappü van Ny'verlieid eene
vergadering waarop de nieuwe wet der Maatschappy
werd behandeld, ingeleid door den heer Willem F.
Van Wyk, een der afgevaardigden van het departe
ment Leiden, die, met afgevaardigden van andere
departementen, een concept-wet in overleg met
directeuren der Maatschappy had opgemaakt. Dit
concept werd met enkele wyzigingen goedgekeurd,
en zal daarvan het Hoofdbestuur worden in kennis
gesteld. Als nieuwe leden werden voorgesteld en
aangenomen de heeren A. Stevens en G. J. C. De
Vries. De heer De Loos nam vervolgens het woord
om te spreken over caoutchouc en Getah-Pertja.
Er zyn misschien weinig stoffen die in de laatste
dertig jaren eene zoo algemeene toepassing hebben
gevonden als juist deze. De oaoutchouc, afkomstig
uit het sap van Ficus-soorten, wordt gevonden in
Brazilië, West-Indië, en in onze O.-Indische bezit
tingen. De beste soort, als zynde het zuiverste ge
wonnen komt uit Para, van daar den naam van
Paragummi. De wyze van inzamelen geschiedt thans
overal nog zeer primitief. In plaats van door insny-
dingen in de schors, het sap af te tappen, gaat men
veelal op zeer ruwe wijze met het verzamelen te werk,
men hakt namelyk de boomen geheel af en krygt
dan wel eene grootere hoeveelheid op eens, maar
snydt de gelegenheid af tot verdere regelmatige
cultuur. De spreker deelde mede, dat in de resi
dentie Bantam op Java een caoutchouc-boom oud
35 jaar op rationeele wijze behandeld, jaarlijks
62'/, kilogram caoutchouc kan geven. Om het af
scheiden van de caoutchouc te bevorderen, wordt
wel by het sap eene keukenzout-oplossing gevoegd,
en daarna boven kolen of houtvuur in open pannen
uitgedampt.
Deze wyze van werken heeft ten gevolge dat de
caoutchouc, welke licht-geel van kleur is, in den
handel meestal voorkomt in zwarten, onooglyken
toestand. De caoutchouc heeft de eigenschap zeer
veerkrachtig te zyn. Op eene temperatuur van 20°
Celcius is hy het meest veerkrachtig, by lager tem
peratuur is hy hard, en verwarmd wordende boven
20° wordt hij week en verliest dan tevens zyne zoo
groote elasticiteit. Men zal zich een denkbeeld kunnen
maken van het groote gewicht dezer industrie, als
men bedenkt de verschillende artikelen welke van
deze stof gemaakt worden, zooals slangen, buizen,
vloerkleeden, voorwerpen voor geneeskundig gebruik
enz. enz. De jaariyksche consumtie bedraagt ettelijke
millioenen kilogrammen. Om de caoutchouc meer
bestand te maken tegen temperatuursverandering
en de grenzen waartusschen hy elastisch blyft,
grooter te maken, wordt aan den caoutchouc 2 pet.
tot 15 pet. zwavel toegevoegd Men noemt dit by-
voegen van zwavel vulcaniseeren. "Wordt de caout
chouc onder bepaalde temperatuur by groote zuiver
heid langen tyd met zwavel verhit, zoo vormt er zich
een lichaam, eboniet genaamd, dat niet of weinig elas
tisch is, maar daarentegen geschikt is om er allerlei
voorwerpen voor de industrie van te maken, zooals
kranen, trechters, mondstukken enz. enz. Ten einde
vlug te vulcaniseeren, doet men het beste de ge
reedgemaakte voorwerpen van caoutchouc te dom
pelen in eene oplossing van chloor-zwavel in petro
leum. Men moet dit vulcaniseeren bewerkstelligen
nadat de voorwerpen gelascht zyn, daar gevulca-
niseerde caoutchouc niet meer te lasschen en te
vervormen is.
Caoutchouc lost op in caoutchouc-olie, een distil
latieproduct van den caoutchouc, verder in benzol en
in aether, maar wordt niet aangetast door de meeste
zuren, uitgezonderd door salpeterzuur. De bekwam*
spreker ging vervolgens over tot eenige beschou
wingen over een stof die veel met den caoutchouc
verward wordt, evenwel geheel andere physische
eigenschappen bezit, de Getah Pertja namelyk, een
stof die eveneens uit het sap van boomen wordt
gewonnen'. De Getah evenwel is volstrekt niet elas
tisch maar daarentegen zeer plastisch, kan in allerlei
vormen gedrukt worden, en kan, mits zuiver zynde,
voor velerlei doeleinden worden gebruikt, b. v.
voor isolatie van onderzeesche en ondergrondsche
telegraaf- en telefoonlynen en voor de galvanoplas-
tiek. Zonder de Getah waren onderzeesche kabels
onmogelyk en kon men ook niet de prachtige
standbeelden en andere voorwerpen fabriceeren,
zooals thans iedereen ze kent en weet te waardee-
ren. Het geboetseerde voorwerp wordt met een
mantel omgeven van Getah, zoodat men een
holle vorm verkrygt volkomen gelyk en gelyk-
vormig met het oorspronkelyke voorwerp. Die holle
vorm wordt nu met fijn grafiet aan de oppervlakte
geleidend gemaakt, en met een netwerk van platina
draden bespannen. Daarna dompelt men den ge-
heelen hollen vorm in eene metaaloplossing hetzy
van koper, zilver of goud. Door de inwerking van
eene galvanische stroom, zet zich langzamerhand
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels 1.06. Iedere regel meer/ 0.17$.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor het incas-
eeeren buiten de etad wordt 0.10 berekend.
in den vorm metaal af, maar alleen daar, waar
het Getah geleidend is gemaakt.
De firma J. M. Van Kempen Zonen hebben
deze kunst tot eene groote volmaaktheid gebracht,
zoodat wel gezegd kan worden dat men nergens
de weerga zal vinden van eene zoo nauwkeurige,
wetenschappelyke beoefening der galvanoplastiek.
Evenais de caoutchouc kan ook de getah gevulca-
niseerd worden, en verliest dan tevens zyne plas
tische eigenschappen, maar is dan ook nog beter
als vroeger tegen den invloed van zuren bestand.
Het zoo alles aantastende Fluorwaterstofzuur wordt
in flesschen van Getah verzonden.
De beste Getah komt in Borneo voor. Daar de
geheele cultuur door onoordeelkundig omhakken
der boomen met vernietiging werd bedreigd, is door
ons Gouvernement aan den onderdirecteur van
's lands Plantentuin opgedragen, middelen aan te
geven, waardoor de cultuur van Getah wordt ge
regeld. In het volgende jaar zal ook de caoutchouc-
cultuur onder handen worden genomen en zal ten
minste niet weer door zorgeloosheid een bron van -
inkomsten opdrogen. Interessant is het feit dat in
1844 uit Singapore werd uitgevoerd 100 kilogram,
in 1845 20,000 kilogram, in 1848 270,000 kilogram
Getah, terwijl thans die uitvoer 3 a 4 millioen ki
logram bedraagt.
Dewyl de spreker van al de oplossingsmiddelen'
en van de verschillende soorten van caoutchouc en
getah monsters had medegebracht, kon een ieder
zich een duidelyk beeld vormen van deze zoo merk
waardige, thans onmisbare producten.
De heer P. Driessen sprak namens allen, toen hij
dr. De Loos hartelyk dank zeide voor de zoo leerzame
voordracht. De vergadering, welke goed bezet was,
vereemgde zich, door herhaald applaus, met deze
woorden. A. L. De St.
De uitslag der heden gehouden aanbestedin
gen voor het eenjarig onderhoud der kazerne-ge
bouwen alhier, waarvan de begrooting f 5200 was,
is als volgt:
J. Boom voor f 4650, J. J. Ressenaar
f 4786, P. Gestman f 5500, P. L. Van Erkel ƒ4985,
J. Sirag f 4990, B. Nieuwenhuizen f 5177, allen te
Leiden; J. De Haas te 's-Hage f 5100; G. Toorn
vliet te Gouda f 4980, G. J. Heek te Oegstgeest
f 4990.
Het maken van een riool enz., waarvan de be
grooting f 9000 was, is de uitslag als volgt
J. Boom voor f 7777, P. Gestman f 9770, P. J.
Christiaanse f 9485, P. Hasselbach f 9420, P. L.
Van Erkel f 9510, G. Splinter f 9482, B. Nieuwen
huizen f 9399, N. Bink f 9190, allen te Leiden-,
G. Toornvliet f 7890, K. Den Hollander f 7995
beiden te Gouda: G. J. Heek te Oegstgeest f 9570,
J. De Haas te 's-Hage f 8700, H. Haasnoot te
Katwyk f 9500.
Aan den Koning is opgezonden het verzoek
van den gemeenteraad van 's-Gravenhage betrek-
kelyk de Scheveningsche Zeehaven.
Prins Wilhelm van Baden met gevolg is aan
het Amstel-Hotel te Amsterdam afgestapt.
Naar het „U. D." mededeelt, heeft de heer
D. Van Zydveld zyn eervol ontslag gevraagd als
directeur der Utrechtsche brood- en meelfabriek.
De gewone audiëntie van den minister van
justitie zal op 13 dezer niet gehouden worden.
Z. M. heeft met 1 Mei a. s., benoemd tot direc
teur van het post- en telegraafkantoor te Win
schoten R. Van der Meulen, thans directeur van
het Rykstelegraafkantoor aldaar; benoemd tot
burgemeester der gemeente Buren, A. L. Dykman,
met ingang van 15 April 1886, en met geiyktydige
toekenning van eervol ontslag als burgemeester
van Batenburg; tot burgemeester der gemeente
Buurmalsen, mr. G. Van Eek, en tot burgemeester
der gemeente Tongelre, A. Van de Ven.
