N°. 7874. Dinsdag ££0 October. A°. 1885.
Gemeente-zaken.
feze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven.
sz
E
ez
f 320.-
1615.-
1655.
1885.-
2270.-
2450.-
2650.-
f 3668.39
4755.87
5000. -
6281.-
11213.67
11200.57
11293.15
Leiden, 19 October.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17i.
Grootere letters naar plaatsruimte. v0or het inoas-
seeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Oiïicieole Kcnnistfevingen.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gelet op de artt. 6 en 7 der wet van 2 Juni 1875
(Staatsblad No. 95)
Gezien het adres van P. STOEKE, manufactuurverver,
wonende alhier, houdende verzoek om vergunning tot het
plaatsen van een Stoomwerktuig in het perceel in de
Grutterspoort aan de Voldersgracht No. 31;
Geven bij deze kennis aan het publiek dat genoemd ver
zoek, niet de bplagen, op de Secretarie dezer gemeente ter
visie gelegd is; alsmede dat op Maandag d.n 2den
November aanst., 's voormiddags te elf uren, op het Raad
huis, gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren tegen
dat verzoek in te brengen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
19 October 1885. E. KIST, Secretaris.
De Burgemeester, Hoofd van het gemeentebestuur van
Leiden, brengt ter algemeene kennis dat aan den ontvan
ger der directe belastingen alhier is ter hand gesteld een
suppletoir kohier van de personeele belasting, dienst 1885/86,
executoir verklaard den 17den October 1885, en herinnert
voorts den belanghebbenden aan hunne verplichting om
hunnen aanslag op den bij de Wet bepaalden voet te voldoen.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
19 October 1885. DE KANTER.
Vergadering van 4en Gemeenteraad van Leiden,
op Donderdag 22 October 1885 des namiddags te één uur.
Punten ter behandeling:
1°. Begrootingen voor 1886 van de gesubsidieerde instel
lingen van weldadigheid
a. het R.-K. Wees- en Ondeliedenhuis.
bhet Evang. Luthersch Wees- en Ondeliedenhuis.
c. het 'Nederlandsch Israëlietiseh Armbestuur (143.)
2". Idem van de Stedelijke Werkinrichting (145.)
3°. Idem van de niet gesubsidieerde instellingen van wel
dadigheid
ahet H. G. of Arme Wees- en Kinderhuis.
bhet R.-K. Armbestuur.
c. Yrouwen-Kraammoeuers.
d- het Gereformeerd Minne- of Arme Oude Mannen- en
Vrouwenhuis (144 en 154.)
4°. Idem van do Bank van Leening (146.)
5°. Begrooting van de Ontvangsten en Uitgaven der ge
meente voor 1886.
De heeren mr. Buys, Yan Dissel en Juta, leden
van onzen gemeenteraad, hebben aan den raad in
het begin van September jl. een voorstel ingediend
om de gemeente-inrichting tot opleiding voor O.-I.
ambtenaren te Leiden met Juli 1886 op te heffen.
Het voorstel is nog niet in de ingekomen stukken
verschenen en het zal den leden van den gemeen
teraad, eerst verrijkt met het preadvies van burge
meester en wethouders, onder de oogen komen.
Reeds den 16 en 17 Augustus 1881 namen wjj
de vrijheid in de Leidsche Courant onze bedenkin
gen tegen het voortduren dier inrichting te open
baren. Voor het aankweeken van O. I. Staatsbe
ambten is deze gemeente-instelling overbodig en
voor de financiën der stad Leiden is zy nadeelig.
Op deze gronden, nader toegelicht, veroorloofden
wjj ons de continuatie en versterking der gomeen-
toljjke concurrentie in zake aankweeking van O.-I.
staatsdienaren te ontraden en als speculatie achten
wij de zaak voor de gemeentekas heilloos.
Nadat in 1876 het Rjjk de instelling voor onder
wijs in Ind. taal-, land- en volkenkunde had opge
heven, besloot het stedelijk bestuur van Leiden in
October 1877 op kosten van de gemeente een
kweekschool voor Indische ambtenaren te stichten.
Door voorstanders der onderneming werd aange
drongen dat in den keten van scholen geen schakel
mocht ontbreken, volledigheid van onderwijs-inrich-
tingen zou familiën voor Leiden behouden, en er
nieuwe heen lokken, de gemeente zou er door bloeien
ende zaak zou uit de stadskas slechts eene
bijdrage van f 5000 vorderen, waarvan de helft,
al ging de zaak slecht, door inkomsten zou worden
gedekt. Aan Rijks-subsidie viel nafhurlijk rset te
denken; de hooge regeering, die de instelling over
bodig achtte en ophief, kon niet veel minder of
meer doen dan haar niet verhinderen. Aan andere
subsidiën uit beurzen van bijzondere personen viel
niet te denken, integendeel de schóól moest den
bloei der gemeente, de voorspoed dus der burgerij,
door lage schoolgelden en niet steeds groeiende
belastingen bevorderen.
De laatste wijkplaats waarin de voorstanders
onzer gemeentelijke kweekschool voor O.-I. staats
dienaren een wimpeltje kon planten, heeft hen be
geven sedert de studenten hunne examens voor de
Ind. dienst aan de universiteit afleggen. Hiermede
is absoluut alle reden voor haar bestaan vervlogen.
Wij hebben nu sedert 1877 eene met de ge
meente Delft concurreerende school voor O.-I. staats
beambten. Van alle profetiën is alleen deze uitge
komen dat de gemeentekas veel belangrijker offers
te brengen had dan de vrienden en voorstanders
der inrichting geloofden en verwachtten. Wanneer
wij onze artikelen van 16 en 17 Aug 1881 voor
noemd met het oog in de statistieke tabel over de
school, door onzen geachten wethouder voor de
zaken van onderwijs bewerkt, nalezen, dan vinden
wij onze meening over de finantieele zijde der
quaestie door de geschiedenis gerechtvaardigd. Wij
laten die tabel tot beter verstand der zaak hier
onder volgen.
Oï
03
•*->
03
03
03
C3Ï
03
C
03
T3
*03
03
03
s»
O
03
-O
cö
03
O)
<33 rs
ÏZ 03
<2 "o.
O
Ontvangsten
van
Collegegelden.
■Sunqouuj
.iep ue^sov)
•pio^soS 2UIÏ[
-rqqoseq .ioj,
S lO CO CO tl CO IM
•uepS«B(S9D
l» W CO CD
•sueuiexe jooa
uoqupipuBQ
s= SD X£> r-4 O CD
r—1 r—1
TCT101
xjl (M Q Q CO O
i1 T-H T-H 1—1 r—1 Cd
Aantal Studenten.
Voor
enkele
lessen.
R R R R R
0
Voor
alle
lessen.
-<ji Cl O O? Cl t> CO
T-H i—( T-H I-H T-H T-H
Jaar.
1877/78
1878/79
1879/80
1880/81
1881/82
1882/83
1883/84
cd
00
Wij zullen niet in de kinderachtige uitrekening
vervallen hoeveel per hoofd de 23 in 7 jaren tijds
ter beschikking van den Indischen Staatsdienst ge
stelde kweekelingen der Leidsche gemeenteschool
aan onze stadskas hebben gekost. Men zou mis
schien als antwoord op zoo'n vraag 2000 kunnen
invullen, maar dit heeft geene beteekenis. Konden
wij voor den Staatsdienst langs geen anderen weg
geëxamineerde ambtenaren voor Oost-Indië ver
krijgen, dan te* koste van hooge cijfers uit de al
gemeene landskas, wij zouden ons door geene zui-
nigheidstheoriën laten terughouden. Maar wjj kunnen
het niet goedkeuren dat dergelijke lasten op «nze
burgerij worden gelegd.
Wij vinden in de 7 achtereenvolgende jaren 4,
12, 19, 19, 12, 17, 16 studenten. Het is gemak
kelijk na te gaan hoeveel families ter wille dier
studenten in Leiden bleven of aankwamen. Het
antwoord kan slechts teleurstellend zijn voor hen
die van de school als lokaas voor vele nieuwe
nederzettingen, zich zelve en anderen veel schoons
voorspiegelden.
De toekomst is zonder hope. De gemeentelijke
0.-I. staatsambtenarenschool, heeft sedert het Rijk
zijne eigene inrichting ophief, lang genoeg zonder
resultaat bestaan, om alle uitzicht op bloei dier
inrichting te benemen. Wjj willen in geene politieke
beschouwingen vervallen, maar het is o. i. zeker dat
de tijden tot zuinigheid in het Staatsbeheer drin
gen. Ons Indisch bestuur was ingericht op den
voet van iemand die equipage houdt, maar dat
is niet langer vol te houden. Allereerst zal inge
krompen worden wat te weelderig was uitgebreid,
1. e. het ambtenaren-personeel, zoowel het rechter
lijke als het administratieve. Doch wij wagen ons
niet verder op dat terrein maar al werden er 20
in plaats van 2 geslaagde studenten (zooals in
1884) ter beschikking van den Indischen dienst ge
steld, welke is dan de hope voor de Leidsche O.-I.
ambtenaren school Dat zjj door, laat 't zijn hoogst
loffelijke, maar altijd uiterst kostbare middelen van
de Delftsche gemeenteschool waarmede zij wedijvert,
eenige klantjes wint, en de Delftsche school die
thans hare onkosten dekt, tot een schadepost voor
Delft maakt, gelijk de Leidsche school een scha
delijke post is op ons budget.
Hoe illusoir de verwachtingen zijn die men van
de instandhouding der school ten aanzien der toe
nemende welvaart onzer gemeente koesterde, blijkt
wel daaruit dat het vermogen waarvan inkomsten
belasting wordt genomen aanzienlijk lager zal
zjjn dan het vorige jaar. In hunne beurs bespeuren
de belastingbetalenden niets van dat voordoek Ons
biljet over plaatselijke directe belasting over 1879
bedroeg f 212.21 en fluctueerde van toen tot 1885
weder opwaarts tot f 2^.77.
Door zulke inrichtingen uit de Stadskas te be
kostigen geeft men voedsel aan de steeds luider
wordende klacht, dat over het geld der belasting
betalende burgers beschikt wordt, ter bestrijding
van louter weelde uitgaven, die men behoort te
laten voor rekening der gegoeden die er gebruik
van willen maken.
Wij resumeeren met onze vroegere geciteerde
slotwoorden te herhalen. Voortzetting der stedelijke
wedijver in zake opleiding tot O.-I. Staatsbeambten,
is voor onze gemeente te ontraden.
Leiden, 19 October 1885. D. Haetevelt
Bij het college van B. en Ws. is de vraag
gerezen of het wenschelijk is thans wederom bij
do Tweede Kamer op eene splitsing van ons kies
district aan te dringen en of daarvan eenig resul
taat zoude zjjn te verwachten.
Uit de Memorie van Toelichting op het oorspron
kelijk ontwerp blijkt dan ook reeds dat getracht
is in de gevorderde vermeerdering van het aantal
kamerleden te voorzien met eene zooveel mogelijk
beperkte verschikking van kiesdistricten en dat
deze herziening als eene noodwet beschouwd werd,
bestemd om niet voor langen tjjd te werken. De
Regeering drukt tevens den wensch uit dat do her
ziening der grondwet gelegenheid geve spoedig eene
meer vaste verdeeling in kiesdistricten in te stel
len on af te schaffen het bevel der wet tot vijf
jarige herziening, dat om bekende redenen afkeuring
verdient.
B. en Ws. eerbiedigen deze zienswijze der Regee
ring, waarvan de juistheid in het algemeen wel
niet zal kunnen worden betwijfeld. Intusschen
worde niet uit het oog verloren dat Leiden ten
opzichte van de samenstelling van het kiesdistrict
in een geheel exceptionoelen toestand verkeert en
dat geen enkel ander district gedurendo zoovele
jaren tot zoo gegronde aanmerkingen heeft aan
leiding gegeven zoowel in Leiden zelf als in de
