N°. 7703.
Maandag 30 Maart.
A0. 1885.
Derde Blad.
HET EEUWEEEST
Mathesis Scientiarum Genitrix.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANTS
"^1
Voor Leiden per 8 maanden.1.18.
Franco per postB 1.40.
Afzonderlijke Nommers.0.05.
YAN
Het zal den meesten van ons zeer zeker bekend
zijn dat op den 17den September dezes jaars het
Genootschap „Mathesis Sc entiarnm Genitrix" zijn
100-jarig bestaan zal vieren. Een woord ter op
wekking en waardeering niet te onpas achtende,
deed mij naar de pen grijpen.
Nu reeds rasten het bestuur, de oud- leerlingen
en de leerlingen zich ten strijde, om het aanstaande
-eeuwfeest cp waardige wijze te herdenken.
Het bestuur, dat uit zijn midden eene feestcom
missie benoemde, moest uit den aard der zaak
vroeg zijnimmers, het schreef prijsvragen op drie
erlei gebied uit en het wil eene tentoonstelling
van werkstukken houden, door oud-leerlingen ver
vaardigd.
Aan die wijze van feestvieren moet hulde ge
bracht worden en het is te hopen dat de oud
leerlingen zich niet onbetuigd zullen laten. Van
hen hangt, voor een groot deel, het slagen der
tentoonstelling af; want, hoe goed de bedoelingen
vau het bestuur ook zijn en hoe goed alles geregeld
worde, - zonder ruime inzending zou dat plan
schipbreuk lijden.
Dat zij, die het gelukkon dor tentoonstelling in
hunne hand hebben, daarvoor zorgen
„M. S. G." zond tal van bekwame mannen de
wereld in, alle rangen en standen zijn onder oud
leerlingen en leerlingen vertegenwoordigddat dan
ook die allen hun best doen om dat schoone en
voorname gedeelte van het feestprogramma te doen
slagen; dat geen schroomvalligheid wien dan ook
weerhoude te zenden wat hij heeft en dat men met
den nog resteerenden tijd woekere, opdat vele nog
onderhanden zijnde of te nemen zaken gereed komen.
Die tentoonstelling zal de geschiedenis van „Ma
thesis" in zich omdragen, daar zullen we ervaren
wat het was, wat het deed en wat het heden
ten dage is.
Ook de oud-leerlingen zitten niet stilzij zullen
de feestvreugde verhoogen door het houden eener
réunie; zij willen de 100-jarigo instelling, waaraan zij
zooveel verschuldigd zijn, in het Bestuur gaan be
groeten; zij zullen matinée's geven, rijtoeren hou-
dea en aan een gemeenschappelijken maaltijd, met
bestuurderen en anderen als gasten, aanzitten.
Viert het bestuur, uit den aard der zaak, op
meer verheven wijze feest, den oud-leerlingen blijft
het overgelaten meer aan de vreugde te offeren.
Te hopen is het, dat ruime toelagen hen in staat
mogen stellen, op waardige wijze de gevormde plan
nen ten uitvoer te brengen.
Daarvoor slniten zij zich dan ook nauw aaneen
en bewijzen daardoor dat zij nog steeds daokbaar
zjjn voor het genotene op „M. S. G."
De leerlingen zullen vermoedelijk door het geven
eener tooneelvoorstelling en het houden van een
optocht bewijzen dat zij, als directe medevertegen
woordigers van het Genootschap, ook gansch niet
onverschillig zijn, nu het 100-jarig bestaan daarvan
herdacht wordt.
Zij willen en zullen, als echte Hollandsche jon
gens, uit volle borst jubelen en feestvieren: de
door hen ingeslagen weg schijnt daarvoor de
goede te zijn.
Plechtig zal voor velen het oogenblik zijn waarop
de feestrede, die mede op het bestuursprogramma
voorkomt, uitgesproken wordtmen zal dan verband
kannen zoeken tusschen het verleden en Let heden,
om van de toekomst te vragen.wat zjj ons bren
Tan
PRIJS DER ADVERTENTIES:
1regel» 1.08. Iedere regel meer f 0.171-
Grooiere letters naar plaatsruimte. Voor kei incassee-
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
gen zal? - Wel, wat anders dan het goede, het
nuttige.
„Mathesis" schrijde voort op den ingeslagen weg,
zjjnen bekwamen bestuurders en geheel Leiden tot
eer, en wordt dan een 125-jarig bestaan herdacht,
dan zal men ervaren dat, hoewel hoogbejaard, „M.
S. G." de banier van wetenschap en kunst hoog
wist te houden.
Prijzenswaardig is dan ook het streven van een
vijftal Leidsche dames, die willen zorgen dat de
zinnebeeldige banier, waarvan zooeven sprake was,
werkelijkheid zal worden.
Zij willen het Bestuur, als geschenk der leden
en als blijvend aandenken aan dit feest, eene banier
overhandigen, eenvoudig als het Genootschap zelve,
doch beantwoordende aan de eischen van goeden
smaak. Eene opwekking aan de leden, om het aan
de circulaire gehechte inschrijf biljet niet oningevuld
af te geven, zal wel geheel onnoodig zijn; men be
wijze door ruime bjjdragen dat men ingenomen is
met het streven dier dames.
De kenrige wijze waarop deze zaak behandeld
wordt, striekke ons ten bewijze, dat zjj zich in goede
handen bevindt; dat de leden dan zorgen voor het
welslagen, na zooveel lieve handen hnlde willen bren
gen aan het onderwijs. L.
LEIDEN, 28 Maart.
Wij meenen velen, die voornemens zijn Maan
dag-avond de Duitsche voorstelling van „Der Pro-
bepfei!" te gaan bijwonen, geen ondienst te doen
met hier vooraf in het kort den inhoud van het
stuk mede te deelen:
Beate, de dochter van graaf en gravin Dohnegg,
is verliefd op Bognmil Krasinski, een Poolsch pianist,
die zich voor componist uitgeeft, maar zich niet
ontziet „notendieverjj" te plegen. Uit een der briefjes,
welke, naast een paar medaillons, inwikkeling en
ontknooping vertegenwoordigen, blijkt zelfs, dat hij
in Genna een muziekstnk van een anderen musicus,
zekeren Bellini, gestolen en het stilzwijgen van
Francesca Bellini, de dochter, gekocht heeft, door
haar te bedreigen, zoo ze dit uitbracht, te zullen
vertellen, welke bedenkelijke gunsten zij hem heeft
toegestaan. Die daad is, natuurlijk, zeer domwant
als hij de muziek niet ten gehoore brengt, heeft
hjj niets aan den diefstal, en wordt ze uitgevoerd,
dan is ze publiek domein.
De baron Leopold Van der Egge wil niet graag
dat Krasinski met Beate trouwt; want bij bestemt
zijn neef Hellmnth voor baar, en hij beweert, dat
de Pool het meisje, ofschoon mooi, adellijk en lief,
alleen neemt om haar geld. Maar de baron Van
der Egge beeft zelf Hellmnth onder de leiding
gesteld van Hortense Van Walnack, eene vrouw van
de wereld, die den min beduidenden jongen bemint,
geljjk hij haar. Nu vindt de schrijver, de heer Oscar
Blumenthal, hert ongehoord, dat Hortense haren vrijer
voor zich tracht te behonden, en als zij tot dat
einde een medaillon gebrnikt, aan welks keerzijde
de jonkman van onvergankelijke liefde gesproken
heeft, dan noemt de schr jj ver dit een „vergiftigden pijl."
Op zekeren avond deelt de brave man in
het stak, een losse célibataire, oom deB jonkmans
(Van der Egge), aan een groot gezelschap mee, wat
er gebeurd is tusschen den Pool Krasinski en vader
en dochter Bellini. (De aldus onverdiend aan de kaak
gestelde juffrouw Bellini komt niet ten tooneele.)
Beate wordt echter, zoo doende, van dit huweljjk
afgetrokken; maar Hellmuth is nog niet a prendre -
want dat medaillon zit er tusschen. Gelukkig heeft
de oom een tweede medaillon, waaruit eene vroegere
andere relatie, óók van Hortense, blijkt, ea zoo laat
deze zich bewegen van Hellmuth afstand te doen.
Het derde bedrijf dezer komedie is op Pailleron
gestudeerd: Bellac is hier Krasinski. Verder komt
er nog een belacheljjke ritmeester in het stuk voor,
die vroeger Hortense bemind en haar dood geloofd
heeft, welke bijzonderheid Hellmuth van haar ver
vreemdt. Die ritmeester heeft zich nn aan eene
Megsera, met name Julia, verslingerd, die, even
als de Bellini's, achter de schermen blijft. Dan
hebben er nog een paar uitdagingen in bet stuk
plaats: de eene van Hellmuth aan het adres van
Krasinski, omdat de musicus weigert aan hem een
muziekstnk af te geven, door Beate gecomponeerd;
de andere aan het adres van den oom, omdat die
Krasinski voor een nietswaardige heeft uitgemaakt.
Gedurende deze week zijn dagelijks in de
Stedelijke Werkinrichting alhier opgenomen van
58—99 volwasser personen en van 611 kinderen.
In de avondzitling van gisteren der Tweede
Kamer werd de behandeling van het ontwerp tot
wijziging der Drankwet voortgezet.
Met medewerking der Begeering is hersteld da
oude bepaling, dat wegens het toedienen van sterken
drank op publieke plaatsen aan kinderen beneden
16 jaren alleen strafbaar is de verkooper van sterken
drank of zijn vervanger in de uitoefening van zjjn
bedrijf. De onders en voogden zijn daaronder dns
niet begrepen.
De voorgestelde verbenrdverklariDg en in beslag
neming van de bij herbaalde overtreding gebruikte
vaten, fksscben enz. is verworpen.
De strafrechterlijke aansprakelijkheid van zedelijke
lichamen is ook uitgestrekt tot beheerende vennooten.
Ten aanzien van de overgangsbepalingen voor
gecombineerde bedrijven waren amendementen voor
gesteld
1°. van den heer Van der Kaay om als voor
waarden voor vergunning alleen te eischen dat in
die localiteiten het drinken van sterken drank niet
worde toegelaten noch daartoe gelegenheid worde
gegeven
2#. van den heer Clercx om het tappen in tap
perijen met andere winkelneringen binnenshuis ge
meenschap hebbende toe te laten, of anders den
be8taanden toestand te verlengen tot 1890;
3°. van den heer Goekoop om alleen den eigenaar
bevoegd te verklaren over de verkregen vergunning
te beschikken.
De beide eerste amendementen werden sterk be
streden door de heeren Beelaerts en Borgesins,
maar toegejuicht door de heeren Lieftinck en Bnma,
terwijl de minister van binnenlandsche zaken al
de amendementen bestreed en verklaarde de wet
te znllea intrekken als het amendement-Clercx werd
aangenomen.
Heden om tien uren voortzetting.
Gemengd Nieuws.
Werd eenige dagen geleden in dit blad
gemeld dat de beer Dee, onder meer, zich ook belastte
met het aanleggen van electrische bellen, met ge
bruikmaking van de nienwste vindingen op electrisch
gebied, en werd hem de steun onzer stadgenooten
toegewenscht, ook een andere stadgenoot mag ge
noemd worden, die zich niet minder verdienstelijk
tracht te maken op het gebied van electriciteit. Het
is namelijk de e;gnaar van het naaimachinen-magazijn,
Haarlemmerstraat 283, de heer A. Van Big teren,
die mede niets onbeproefd laat, om wat er nieuws
op dit gebied voorkomt, in praktijk te brengen-
Ook bij hem is de werking der electrische bellen
te zien en zjjn het magazjjn met de overige kamers
door geleidingen verbonden. Alles wat tot den aan
leg vereischt wordt, ziet men in mime kenze voor
zijne winkelruiten uitgestald, terwjjl hjj tevens het
aanleggen van geleidingen, zoo binnen- als buitens
huis, op zich neemt.
Een der practisohe vindingen, de eleotrische licht-
aansteker, die het gebruik van lucifers onnoodig en
overbodig ma«kt, is bij hem te zien en verkrijgbaar^