Maandag 123 Februari.
N°. 7673.
A0. 1885.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
?an Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE»»
Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN.
Eerste Blad
Zondagsrust een maatschappelijk belang.
LEIDSCH
DA fiBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
?aor Leiden per 8 maanden.f 1.10.
Franco per pest1.40.
Afzonderlijke Nomroers.0.05.
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.171-
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor h
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
De omstandigheid dat tegen aanstaanden Dins
dag-avond in het Nulsgebouw opnieuw een meeting
wordt aangekondigd ter bespreking van het vraag
stuk der Zondagsrust, geeft ons aanleiding om aan
deze zaak eenige regelen te wijden.
De vrees, dat de betreurde dood van den stichter
der Yereeniging, die zich bevordering dier rust tot
taak stelt, haar in de eerste opkomst zou doen
bezwijken, heeft zich gelukkig niet bewaarheid.
Het werk van Professor Hofstede De Groot wordt
met beleid en volharding voortgezet, en, naar de
toenemende belangstelling te oordeelen, niet zonder
hoop op welslagen.
Zal de beweging tot vrijmaking van den rustdag
onzen maatscbappelijken toestand ten goede komen,
dan raoeten eon aantal mannen en vrouwen zich bij
haar aansluiten. Zoowel in haar hoofdbestuur als
in har9 afdeelingen, inzonderheid ook in de Leidsche,
telt de Yereeniging personen van de meest uiteen-
loopeode richtingen op staatkundig en kerkeljjlc
gebied: zij staat geheel boven en buiten den partij
strijd onzer dagen. Haar program is hoogst een
voudig en tevens zoo ruim, dat het met geen enkele
overtuiging in botsing komt.
Reeds vroeger is in dit blad uiteengezet, van
hoeveel belang de handhaving van de Zondagsrust
is voor de zedeljjke en verstandelijke ontwikkeling
van OBs volk, voor het behoud van levensmoed en
van arbeidsvermogen, voor de opvoeding in de ge
zinnen. Wij behoeven daarop niet terng te komen,
te meer omdat het zeer bekende waarheden zijn
die we toen onder de aandacht brachten.
Bovendien wezen wij er reeds op, dat de Ver
eeniging geenszins overdreven eischen wil stellen.
De doodsche eentonigheid van den EDgelschen
Zondag is haar ideaal n:et. Zij erkent dat er maat
schappelijke belangen zijn, die do volledige staking
van allen arbeid onmogelijk maken; dat de levende
stroom van het maatschappelijk verkeer niet plot
seling tot stilstand kan gebracht worden. In het
volstrekt onvermijdelijke behoort men z'ch te schik
ken. Doch niet, voordat inderdaad die onvermijde
lijkheid vaststaat als een ontegensprekelijk feit.
Er moeten perken aangewezen worden die men niet
raag overschrijden, en waar het algemeen belang
het offer van iemands rustdag gebiedend eischt,
moet die eiech niet willekeurig gesteld, maar met
deugdelijke bewijzen gestaafd zjjn.
Gevoelt men nu niet van hoeveel gewicht het
is, dat in een laud een zeker aantal personen zich
met het onderzoek van dit vraagstuk bezighouden
Zeer zeker kan elke Afdeeling dit in haar eigen
kring doen. Hare leden knnaen zich op de hoogte
van de verschillende toestanden stellen, en over
wegen of er iets gedaan kan worden tot verbetering
van min-gunstige verhoudingen.
Toch is dit niet het eenige waardoor het recht
van bestaan der Vereeniging boven allen twijfel
wordt verheven. Dat bestaan zelf is reeds een maat
schappelijk feit. Of is niet nu reeds de invloed
merkbaar, die van de uitvoering van het goede
denkbeeld des Groninger Hoogleeraars is uitgegaan?
Zien we niet, dat van Overheidswege reeds onder
scheiden maatregelen zijn genomen, die eene betere
behartiging van dit maatschappelijk belang in de
toekomst waarborgen?
Er is nog meer. Als wij in beginsel erkennen,
dat Zondagsrust iets goed3 is, dan zullen we het
ons ook tot plicht stellen, persoonlijk te doen, wat
haar kan bevorderen. We zullen alzoo onwillekeurig
er toe komen, aan onze medemenschen to denken.
Wij galooven dat, hoe grooter het aantal is van hen,
dio de belangen van anderen tot een onderwerp
hunner gedachten maken, des te meer wij het ideaal
der algemeene menschonliefde naderen.
En evenals hot leven bestaat nit eene aaneen
schakeling van kleinigheden, evenzoo zjjn er in
eiken familiekring kleine plichten te vervullen, welke
onderdeelen zijn van dien eenen grooten plicht, zoo
pas genoemdkleine voorzorgen te nemen, die tot
eene geede inachtneming van die groote zorg be-
fccoren. Yooral onze huismoeders kunnen in dit
opzicht ontzaglijk veel goeds doen. Daarom zonden
wij het voortreffelijk achten, als een groot getal
Nederlaudscho vrouwen als leden der Yereeniging
cptraden, en drukken wij den wensch uit, dat vele
van onze vrouwe'ijke stadgenooten zich opgewekt
mochten gevoelen, do meeting van Dinsdagavond
bij te wonen.
Want tevergeefs zal men met leedgevoel wijzen
op den Zoudagsarbeid van dienend personeel op
Zondag, wanneer bet vrouwelijke hoofd des gezins
niet met ernst overweegt wat zij doen kan om dien
in te krimpen en zijn zoo onnoemelijk veel
kleine zaken, waarop gelet kan worden zonder
eenig belang te krenken. In den regel zijn het niet
de mannen van den handel en de nijverheid die
hierin den toon aangeven: 't is het publiek.
Men spreekt weleens, met krachtige woorden,
van hervorming der zeden. Doch deze wordt niet
van buiten aangebracht en komt evenmin uit de
lacht vallen. rJan rao9t met Jan beginnen," zei
De Gemestet, - en de minister Modderman richtte
tot odb allen don niet overbodigen wenk: „Herzie
uzelf." Het streven daartoe openbaart zich vooral
ia het kleine: en wanneer nu een zeker getal
personen de handen ineenleggen met het doel om
deze hervorming te beginnen, daar, waar zij den
meesten kans van slagen heeft, wordt er meer
gedaan dan wanneer wo optreden met een grootsch
plan om aan de wereld eens door tooverslag eene
andere gedaante te gevon.
Indien het waar is, dat vrij making van den Zon
dag een goed werk is, vooruit dan mannen en
vrouwen van goeden wille! Gij hebt het in nw
macht, dat werk tot een gewonscht eirde te brengen.
Wij spreken de verwachting uit, dat de aange^
kondigde bijeenkomst velen moge opwekken, om
zich tot samenwerking bereid te verklaren.
LEIDEN, 31 Februari.
Heden is aan de universiteit alhier de heer W.
E. J. Yan Balveren, geb. te Utrecht, bevorderd
tot doctor in de rechtswetenschap, met academisch
proefschrift, get.: „De rechtsvordering tot ontbin
ding van wederkeerige overeenkomsten (de arlt.
1302 en 1303 van hot B. W.)"
Gedurende deze week zijn dagelijks in do
Stedelijke Werkinrichting alhier opgenomen van
4191 volwasser personen en van 510 kinderen.
Door wijlen den heer Cornelis De Break, te
Haarlem overleden op don 30sten November 1884,
is bij uiterste wilsbeschikking gelegateerd aan het
bijzonder wees- en armenhuis der gomeente Wou-
brugge, uit achting voor de geboorteplaats zijner
moeder, eene som van tweehonderd gulden, contant
geld, vrij van het recht van successie en overgang.
Het hoofdbestuur der Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur heeft dezer dagen voor de
in Maart a. s. te Haarlem te houden groote vijf-
jaarlijksche tentoonstelling van bloeiende bol- en
knolgewassen enz. weder eenige toezeggingen ont
vangen van uit te loven gouden medailles, ter
waarde van ƒ50, en wel van mevrouw Yan Waveren-
Mickenhagen te Hillegom, den heer F. Van Velzen Sr.
te Overveen en de firma E. Krnyff te Sassenheim.
Dergelijke bewijzen van sympathie worden door
het hoofdbestuur zeer op prijs gesteld. De uit te
loven medailles zijn: de gouden a 50,de zilveren
vergulde a 15, de zilveren a 10 en de bronzen
a ƒ5. De uitlovingen kunnen worden opgegeven
aan den algomeenen secretaris, den heer D. Bakker
te Haarlem.
Prioses Hendrik wordt in de laatste dagen
dezer maand uit Duitschland te 's-Hage terugver
wacht.
De prins Salm-Salm, uit Anholt, is wederom
in de residentie aangekomen ea thans afgestapt aan
het „Hotel des Inies."
B. en Ws. van 'o-Gravenhage hebben bij den
Raad hun voorstel ingediend, om ter zake de water-
verversching in hoofdzaak te besluiten tot uitvoering
van het plan van den provincialen hoofdingenieur
Van der Vecht, volgons welk plan het grachtwater
langs een gedeeltelijk nieuw kanaal geleid wordt
naar een stoomgemaal, dat het water overbrengt
naar een duinplateau, waaronder het langs buizen
in zee vloeit. Gedurende het badseizoen behoeft niet
gespuid te wosden. Het water wordt dan gebruikt
tot irrigatie van door het Rijk te verkoopen duin-
gronden bij het kanaal.
De groothertogin van Saksen staat hare gronden
kosteloos af; de heer Goedkoop vraagt voor zijne
eigendommen 115,000, met welke som de raming
stijgt tot 600,000, te vinden door leening, rente
en aflossing en te dekken door verhooging van
bestaande of invoering eener nieuwe belasting.
De gemeenteraad van Den Haag heeft het
voorstel van B. en Ws. tot het doen bouwen van
eene schutsluis in de Loosduinsche vaart met 32
tegen 2 stemmen (de heeren Rietstap en Maas)
aangenomen.
De Raad ontving de mededeeling dat ten behoeve
van het Gemeentemaseum zijn aangebodenin
eigendom een grafzerk uit de 15de eeuw, gevonden
in den tuin van het Hofje van Nieuwkoop, door
ridder De Van der Schueren, namens den regent
van dat Hofjeea in bruikleen eene sohilderij, ver
moedelijk afkomstig van Potter, door mr. J. Addink,
namens den naar Oost-Indië vertrokken heer G. J.
G. W. L. Van Oordt.
B. en Ws. hebben, op verzoek van de bewoners,
den naam van Hamerslop veranderd in Hamerstraat.
In het ontwerp-zegelwet, dat aan de Kamer
van Koophandel is toegezonden, stelt de minister van
fioanciën de volgende heffingen voorschuldbe
kentenissen, pakhuiscedullen en volgbriefjes, cherte
partijen, vrachtprijzen, cognossementen, koopbriefjes
van effectenmakelaars 5 cent; effecten 1 per mille;
loten 5 pet. van den prijs (loterijen over niet meer
dan 100 vrij)brandassnrantiën 25 cent (5 cent
bij assurantie voor vasten tijd tot premie beneden
10), zeeassurantiën Pct- der premie, levens
verzekeringen 50 cent (bij betalingen der bijdragen
per maand of korter termijnen 5 cent), andere
assurantiën 5 cent; onderhandsche huurcontracten
voor gebouwen 25 cent iot 150 vrij), voor andere
onroerende goederen l/K pet. van den huurprijs (tot
50 vrij). Met quitantiën zijn gelijk gesteld alle
stukken, die ontvangst van gelden aantoonen, o. a.
ook rcfu's van postwissels. De opcenten worden afge
schaft en de prijs der formaatzegels gesteld op (de
cijfers tusschen haakjes wijzen aan, wat thans de
prijs der hoofdsom is), 1.75 (thans 1), 1.25
(thans 0.75), 0.75 (thans 0.50), ƒ0.40 (thans
0.25), 0.25 (thans 0.15).
Door jhr. mr. A. L. E. Do Stuers, Zr. Ms.
minister-resident te Madrid, is aan het Rijk voor
'e Rijks museum van schilderijen te Amsterdam, in
bruikleen afgestaan eene schilderij, door Poter
Brueghel den Ouden (Boeren Breughel, geboren
omstreeks 1525, overleden in 1569), voorstellende
een kermis.
In den nacht van 19 op 20 dezer is te Utrecht
overleden mr. G. J. Ver Loren van Themaat, oud
lid van Gedeputeerde jStateu van Utrecht.