LEIDSCH
DAGBLAD.
3°. 7563.
Dinsdag 14- October.
A0. 1884.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lei eten per 8 maanden.1.10.
Franco per post1.40.
A&ooderlQke Nommers.0 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIESt
▼m 1—0 regel* 1.05. Iedere regel meer 0.17f3
Grootere letters nair plaatsruimte. Voer het
ren builen de stad wordt 0.10 berekend.
OfHciëele Keimisgfevingen.
Burgemeester en Weths. der gemeente Leiden brengen Lij
deze ter kennis van de kiesgerechtigden dat ingevoige art.
8 der wet van 29 Juni 1851 (Staatsblad No. 85) de ver
kiezing, (er vervulling der opengevallen plaatsen, ten ge
volge van het vertrek uit de gemeente van den heer J. C.
VAN DER ZWEEP, die in 1887, en van de heeren
J. SCHELTEMA en S. DE CLERCQ Wz., die in 1885 moes
ten aftreden, zal plaats hebben op Dinsdag den 21 sten
October aanst., ran des morgens negen tot des namiddags
vier uren.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
4 Oct. 1884 E. KIST, Secretaris.
LEIDEN, 13 October.
Naar aanleidiug van do plaats gehad hebbende
onthulling van het gedenkteeken voor Leidens ont
zet, schrijft de Nederl. Spectator van heden: „Wij
hebben meer dan eens het monument besproken,
het is thans voor ieder zichtbaar en wij zullen dus
geen beschrijving geven. Kloek en schoon verrijdt
het nu op zijne plaats, en wij behooren thans te
erkennen dat de bezwaren tegen de plaatsing naar
bet noorden een deel van hun gewicht verloren
hebben. Althans met het licht dat op den 3den
October schceD, bij eene grijze lucht, is het beeld
vrij voldoende verlicht; ook zal hefc een deel van
den dag uit het westen ter zijde genoeg verlicht
worden. Het voetstuk, door Vogel in 6trengen stijl
uitgevoerd, met zijne bas-reliefs en spreuken, werkt
uitmuntend samen met het beeld. De hoofdliju gaat
met schoone profielen en overgangen geleidelijk nar.r
het beeld op, en dit bekroont op uitmuntende wijs
het geheel. Laten wij hopen en bidden dat men
door geen hek de overgangslijnen van den grond
en het terras zal breken en bederven. Dat zou ook
weer eene gelegenheid bieden om er projectielen over
te werpen, iets waartoe elk hek do speelsche jeugd
uittart. In de open lucht doet Koelmans beeld eene
zeer schoone monumentale werking. De tot in kleine
onderdeeleu zoo gewetensvol behandelde figuur ver
liest hierdoor niets van hare kloekheid en grootheid,
Het fraaie voetstuk, de beteekenisvolle bas-reliefs,
de door prof. De Vries mot juisten smaak gekozen
inschriften, ten deele ontleend aan liederen der
16de eeuw, de duidelijk uitgesproken beteekenis en
fiere handeling van het beeld, de historische en
aesthetische waarde van het geheel maken dit ge
denkteeken tot het schoonste dat wij bezitten.*'
Tot onderwijzer aan eene bijzondere school
te Rotterdam is benoemd de heer A. Donkers Jz.
te Leiden.
De Duitsclie keizer heeft te Leiden eene
merkwaardige verzameling Arabische manuscripten
aangekocht en aan de koninklijke bibliotheek te
Berlijn ten geschenke gegeven. De collectie bestaat
uit 1600 werken, in 1052 deelen vervat. Het oudste
der handschriften dagteekent van 1058 n. C., mis
schien van vroeger; het heet de „Kitab Elfelahe"
of „boek van den landbouw", door den beroemden
Ilenwakshije. De verzameling was door de firma
Brill alhier verkregen van den Zweedschen oriën
talist dr. Lnndberg, die in Syrië en Egypte gereisd
had. De Duitsche regeering zond prof. Ahlwardt
uit Greifswaldt, om de waarde der manuscripten te
onderzoeken en de minister van fiuanciën ried
naar zijn advies den keizer aan, de Berlijnsche biblio
theek met dit gescheuk te verrijken.
De gisternamiddag door ons via Napels ont
vangen nog ontbrekende Indische bladen loopen van
1 tot en met 5 September.
Het 100 jarig bestaan der „Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen" zal ook in het departement
Gouda feestelijk worden herdacht. De voorzitter,
dr. D. Terpstra, zal op Dinsdag IS Nov. a. 8. eene
feestrede uitspreken, de zangvereeniging Apollo"
zal eenige muziekstukken doen hooren en den vol
genden dag zal bij genoegzame deelneming een
feestmaaltijd worden gehouden.
Voldaan hebben aan hot examen voor tweeden
laitenant bij de infanterie hier te lande de navol
gende officieren van den hoofdcursus uit KampeD
de sergeanten J. M. Mazel, L. W. H. Hofdijk,
C. H. Do Veer, H. J. R. LanziDg, W. Van Druyneo
en A. Copes Van Hasselt, terwijl de sergeant van
het O.-I. leger L. A. Tergu6en heeft voldaan voor
luitenant bij het O.-I. leger.
Tot heden zijn aan de universiteit te Utrecht
72 nieuwe studenten aangekomen, van welke in
de godgeleerdheid 31, in de geneeskunde 26, in
de rechten 9, in de pharmacie 3, io de wi6- en
Datuurknnde 1 en in de lettoren 2. Van dezen zij a
27 ingeschreven als novitii bij het studentencorps.
Ons land heeft de uitnoodiging van Duitsch-
land tot het bijwonen van eene conferentie over de
We6t-AfrikaaDsche (Congo) quaestie reeds aange
nomen. In die uitnoodiging wordt medegedeeld dat
ze wordt gedaan ingevolge eene voorafgegane over
eenstemming met Frankrijk. De dag ""der bijeen
komst zal wordon vastgesteld zoodra de regeeringen
de uitnoodiging zullen hebben aangenomen. Voor
dien datum wordt gerekend op het laatst van
October of het begin van November.
De Staatscourant van heden bevat de wet van
7 dezer, tot wijziging en aanvulling der wot van
21 Juni 1881, houdende bepalingen omtrent de
zcovisscherijenzoomede de wet van 7 dezer, hou
dende wijziging van art. 1 der wet van 9 April
1877, tot vaststelling van de klassen en samenstel
ling der arrondissemeuts-rechtbanken, van de jaar
wedden der leden van en ambtenaren bij die recht
banken, alsmede van de klassen der kantongerech
ten en van de jaarwedden der kantonrechters en
der ambtenaren bij de kantongerechten.
Door den minister van waterstaat is een
wetsontwerp ingediend tot verhooging van hoofd
stuk IX der Staatsbegrooting van 1884 om voor
dat jaar 75,000 gulden beschikbaar te stellen voor
de hoofdcommissie belast met de behartiging der
Nederlandsche belaDgen op de tentoonstelling te
Antwerpen. Gelijk bedrag wenscht de RogeeriDg
ten laste van het dienstjaar 1885 te brengen, zoo
dat, het geheele krediet voor deze zaak 150,000
gulden zon bedragen.
Bij beschikking van den minister van binnen-
landsche zaken i9 bepaald dat de commissie, belast
met het examineeren van hen, die eene akte van
bekwaamheid wenschten te verkrijgen tot het geven
van middelbaar onderwijs in het hand- en rechtlijnig
teekenen en bootseeren, voor 1884 zitting zal houden
te Amsterdam, en zjjn benoemdtot lid en voorzitter
dier commissie, jhr. mr. V. E. L. De Stuers, referen
daris bij het dep. van binnenl. zaken te 's Graven -
hage; tot leden: W. B. G. Molkenboer, directeur
der normaalschool voor teekenonderwijzers te Am
sterdam; S. Altman, hoogleeraar aan do Rijks
academie van beeldende kunsten te id,; C. P. Holst
Gz., leeraar aan de normaalschool voor teekenonder
wijzers te id.; F. Lz. Berghuis, directeur der Am
bachtsschool te Arnhem; John F. Grol), architect
opzichter bij 'a Iiijks Museumgebouwen te Amster
dam; Bart Van Hove, leeraar aan de Quollinus-
school te Amsterdam, en G. Sturm, leeraar aan de
school voor kunstnijverheid te Amsterdam.
Bij beschikking van den minister van wuter-
6taat is bepaald dat de commies der posterijen 4de
kl. F. T. M. Henrar zijne functiën zal uitoefenen
ten postkantore te Delft.
Z. M. heeft den kapt. G. N. De Wendt, van
het lste reg. inf., in zijn raDg overgeplaatst bij bet
reg. grenadiers en jagers; - aan den heer C. M.
G. A. M. Ecoraa Yerstege, gewezen resident van
Banka, met verlof hier te lande, met 1 Oct. jl., I
op zijn verzoek, eervol ontslag uit 's lauds dienst
verleend, met toekenning van pensioen.
Nieuwit
De gouden penning, door den heer N. J;
Van den Worm, afstammeliog van Yan der Werf, aan
de stad Leiden geschonken, heeft den vorm van
een langwerpig vierkant. Op de voorzijde tusschen
het jaar 1574, onder eene kroon, staat de Holland-
sche leeuw, staande op zijne achtorklauwen, houdende
met de voorste een speer, waarop de hoed der vrij
heid rust; binnen dit opschrift Haec 4- Libertatïs
4- Ergo aan de andere zijde leest men in den bui
tenrand: Godt Behoede 4- Leijden, waarbinnen,
rondom het Leidsch wapenschild deze letters: N*
O. Y. L. S. G. I. P. A. C., hetgeen beteekent: Num-
mus, Obses, Urb, LugduD, Sub, Gab, III, Prin,
Aura, Cns.
Hot schijnt dus het (door den Prins van Oranje
aan den Loidschen burgemeester voor diens stand
vastigheid geschonken) gonden afbeeldsel te zijn
der hier toenmaals uitgegeven papieren noodmunt.
Voor het gerechtshof te 's-Hage heeft
het getuigenverhoor plaats gehad ten aanzien
der reeds vermolde mishandeling, welke de bouw
man C. B. te Ter Aar in den avond van 6 Juni
jl. op zijn eigen erf had te verduren. De mishan
delde verklaarde dat hij na een twist over hefc
biljartspel in een koffiehuis te Woubrugge zich per
rijtuig naar zijne woning had begeven, maar daar
spoedig was achtervolgd door de personen met wie
hij zich in het koffiehuis had bevonden. De eerste,
zekere De J., had hem toen terstond een slag met
een klomp op het hoofd toegebracht en de tweede,
B. v. d. W. te Nieuwkoop, had hem mede op hefc
hoofd geslagen, waardoor bloedstorting was veroor
zaakt en hij gedureude drie dagen belet was ge
worden zijn werk te verrichten. De vrouw en de
gewezen dienstbode van B. bevestigden diens ver
klaring, maar de beklaagde v. d. W., die met De J.
door do Haagsche rcchtbauk tot dén maand celstraf
was veroordeeld, doch alléén appel had aangetec-
kend, ontkeude zich aan mishandeling te hebben
schuldig gemaakt. Hij deed het voorkomen dat hij
op het geroep der vrouwen niets anders had ge
daan dan B. en De J. vau elkander gescheiden.
Deze verdediging werd nader toegelicht door den
alvocaat mr. Snel, die er voornamelijk op wees dat
de vrouwen nu anders dan voor de rechtbank had
den verklaard. Het kwam hem overigens voor dafc
er bij v. d. W. die met B. steeds op zeer vriend»
schappelijken voet had gestaaD, geen bedoeling had
bestaan om eenigen moedwil te plegen, op grond
waarvan hij tot vrijspraak of subsidiair tot opleg
ging eener boete concludeerde.
Adv.-gen. mr. Gregory meende dat geloof moest
gehecht worden aan de verklaringen door de drie
eerste getuigen nu afgelegd, waaruit bleek dat v. d. W.
geweld heeft gepleegd 6n er niet aan eene kalme
scheiding was te denken. Hij geloofde dat er alles
zins termen waren om in deze gevangenisstraf op
te leggen en eischfre mitsdien de handhaving der
uitgesproken veroordeeling.
De uitspraak is bepaald op a. s. Donderdag.
Op eene te Aar landor veen gehouden
vergadoring lot bespreking der verbetering van hefc
Zuid-Hollandscho veeslag was het gevoelen der
meerderheid dat het wenschelijk zou zijn, dat eene
vereen iging werd opgericht tot veredeling van hefc
veeslag langs de Rijnstreek, welke vereen iging zon
bestaan op zich zelve, zolder samenwerking der
Landbouw-afdeelingen; alzoo zou een ieder lid van
die vereeniging kunnen worden, zonder verplicht te
zijn, ook lid te wezen van eeae landbouw-afdeeling.
Verder werd het wenschelijk geacht dat de op
te richten vereeniging zou werken
lo. op de keuring en bekroning van stieren, waar
van de kosten uit do kas der vereeniging behoorden
betaald te worden