LEIDSCH
DAGBLAD.
.v.
7550.
Zaterdag 27 September.
A0. 1884.
,-JJi
PRIJS DER AD VERTE NT IEN:
Van 16 regels 1.06. Iedere regel meer 0.174.'
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor hel iociMM*
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Veor Leiden per 8 maanden....1.10.
Franco per post1.40.
Afronderlijke Hommers.8 0.05.
Deze Coarant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
LEIDEN, 26 September.
Het programma voor de feestelijke onthulling
op 3 Oct. a. s. van het gedeukteeken van Leidens
Ontzet is thans definitief vastgesteld als volgt:
Des voormiddags te halfachtinwijding
van den feestdag door salvo's van het geschut en
klokkengelui.
Te acht urenkoraalmuziek van koperinstrumenten
op den toren van het Raadhuis.
Dank- en bedestond in onderscheidene kerken.
Te twaalf uren: Gekostumeerde optocht door
werkliedenvereenigiDgen, voorstellende Leidens wor
ding en vergrooting, bestaande in zes groepen, be
geleid door drie muziekcorpsen en vertrekkende
van het schuttersveld aau den Rijnsburgersingel
naar de Rnïne.
Des namiddag8 te halféón: Onthullingsplech
tigheid op de Ruïne:
a. Uitvoering van „De Oranjevaan" van R. Hol,
door Leiden8 Mannenkoor met begeleiding van
koper-instramenten, onder leiding van den heer
B. H. Taylor. - b. Feestrede (eerste gedeelte) te
houden door den hoogleeraar dr. M. De Vries,
voorzitter der commissie tot oprichting van het
gedenkteeken. - c. Onthulling van het monu
ment. - Uitvoering der „Kinder-cant&te" van
J. N. W. C. A. Ruygrok, door ongeveer 1000
kinderen, leerlingen van openbare en bijzondere
scholen van zangscholen, onder leiding van den heer
B. H. Taylor, met begeleiding der schutterij-muziek. -
e. Feestrede (tweede gedeelte) ^n aanbieding van
het gedenkteeken aan de gemeente door den feest
redenaar. - f. Aanvaarding van het monument door
de gemeente, bij monde van den burgemeester, den
heer L. M. De Laat De Kanter. - g. Uitvoering
van de „Hymne" van F. Kücken, door Leidens
Mannenkoor en het Kinderkoor, met begeleiding
van koper-instrumenten, onder leiding van den heer
B. H. Taylor.
Optocht van de kinderen die aan de uitvoering
van do cantate hebben medegewerkt, met de schut-
terijmnziek, naar de Gehoorzaal, waar zij op ver-
verschingen worden onthaald.
Voortzetting van den gekostumeerden optocht door
verschillende, reeds medegedeelde, straten der stad.
Te halfzesFeestmaaltijd door den gemeenteraad
aan de commissie voor de oprichting van het ge
denkteeken en verdere genoodigden aangeboden,
in het lokaal van den heer Wijtenburg op het
Steen8chnur.
Te zeven urenConcert door den gemeenteraad
aangeboden aan de deelnemers van den optocht
met hunne dames in de Gehoorzaal. [Schutterij-
muziek].
Des avonds: Verlichting van het Raadhuis
met ga8toestellen.
Te halfacht: Muziekuitvoeringen op de Bees
tenmarkt door de jagers- en op de Ruïne door
de i fanterie kapel.
Verlichting van de Ruïne met eerepoorten en
electrische verlichting van het gedenkteeken.
Te tien uren: Vuurwerk op de Ruïoe, vervaar
digd door den heer A. Gall te Rotterdam. N
De drie muziekcorpsen, welke den optocht zullen
opluisteren, zijn: de stafmuziek van bet 4de regi
ment infanterie, de muziek van het 3de reg. huzaren
en de muziek der jagers.
Het op de Ruïae af to steken vuurwerk zal o. a.
voorstellen: Gloria, prijkende met de buste van Van
der Werf, door vuurbrakende batterijen gedecoreerd
en eindigende met zware kanonnades; een groot
caroussel van piramides en kronen met draaiende
zonnen versierd; - eene aardglobe, wentelende boven
een voet van roode sten-en, - en zal eindigon nut
een groot slotstuk.
De optocht wordt geopend met een escadron
huzaren. Voorafgegaan door de leden der vereeui-
ging „Nut en Genoegen" (lste afd.) volgt de eerst
groep: Leidens stichting (lste—6deeeuw),voorstel
lende lo. de oorspronkelijke bewoners, als Batavieren
en Kaniuefaten2o. de vestiging der RomeineD
3o. de stichting van het Praetorium (Roomburg);
4o. de Romeinsche landvoogdij, - waarop volgt de
2de afd. van de vereeniging „Nut en Genoegen."
In sub. 3 zal Agrippina, gemalin van Germa-
nicus, de zoon van Drasus, op een wagen, getrokken
door 2 paarden, door eene dame worden gerepre
senteerd.
Ds tweede groep geeft eene voorstelling van de
opkomst van Leiden in het Frankische tijdperk
(6de—12de eeuw) en is aldus ingedeeld: lo. De
Franken en Saksen2o. de Deenen in Nederland
3o. Leiden als residentie van den graaf [Gcdebald,
bisschop van Utrecht] en de bouw van St.-Pieter.
Leden van de kleedermakers-vereeniging „Een
dracht door Vriendschap", met banier.
De derde groep is: Leiden als stad (13de16de
eeuw) lo. Oudste priveleges van Rijnland (1255);
2o. Oudste bevestiging der eerste stadsrechten
(L266); 3o. uitbreiding van Leiden met den Burcht
(de Waard); 4o. vergrooting van Leiden met Maren-
dorp (1347); 5o. vergrooting van LeideD met het
Oost- en West-Nieuwland (1386).
Ia sub. 2 vindt men o. a. graaf Floris V en den
beul van Leiden, en in sub. 4 gravin Margaretha
van Holland, in een wagen, getrokken door 2 paardeD.
Leden der fabrieksarbeiders-vereeniging „Een
dracht maakt macht," met banier.
Vierde groepDe zegepraal van Leidens vrije
ontwikkeling (einde der 16de eeuw), lo. De strij
dende partijen, waarvan aan het hoofd Louis Van
Boisot, aanvoerder der Zeeuwsche vloot; 2o. do
burgerij, waarvan aan het hoofd de burgemeester
Van der Werf, voorgesteld door den heer W.
Broekveld; 3o. de zegepraal, waarin Prins Willem
I (te paard) voorgesteld door den heer P. Peeters.
Leden der werklieden-vereeniging „Eendracht
maakt Macht."
De vijfde groepLeidens wasdom (17de18de
eeuw), wordt voorgesteld door een achttal gilden
en besloten metDe Academie, voorgesteld door
eene jeugdige vrouw, dragende de fakkel der ver
lichting, waaraan hangt een lambel met de Latijn-
sche spreuk„waar ik verwijl, verdrijf ik de
duisternis."
De zesde groep: Leidens toekomst, bevat eene
allegorische voorstelling, waarin do Leidsche stede
maagd - beschermd door de Godin der Wijsheid en
de Nijverheid, in hare beweging tot vrije uitbreiding
belemmerd door de buitengemeenten Zoeterwoude,
Leiderdorp en Oestgeeat - door de Nederlandsche
Maagd met de hoop op eene betere toekomst wordt
gesterkt. Ze is gezeten op een wagen, getrokken
door vier paarden.
Daarna volgt eene allegorische voorstelling van
de Practische Ambachtsschool, w. o. ook een wagen
getrokken door twee paarden, terwijl de gehe9le
trein weer met een escadron huzaren wordt besloten.
Het aantal gekostumeerden zelf bedraagt een
kleine tweehonderd.
Uit het dezer dagen verschenen programma
voor het jaar 1884 van het „Haagoche Genootschap
tot verdediging van den Christelijken godsdienst"
blijkt dat de bestuurders in huDne najaarsvergade
ring aan geen van de vier antwoorden op de prijs
vragen van 1882 den cereprijs hebben toegewezen.
Ter beantwoording vóór 15 December 1885 zijn
door hen drie prijsvragen uitgeschreven, de eerste
twee bij herhaling, de derde voor de eerste maal.
Zij luiden als volgt:
I. Het Genootschap verlangt: Een critisch-histo-
risch onderzoek naar den oorsprong van het a p o s-
to laat en de beteekenis, die er, volgens de Schriften
des Nieuwen Testaments en de verdere Christelijke
literatuur van de eerste twee eeuwen, in de Chris
telijke Kerk aan werd toegekend.
H. Het Genootschap wenscht te ontvangen: Een
leesboek voor beschaafden, waarin, met het oog op
de behoeften van den tegenwoordigen tijd, de be
langrijkste vragen betreffende het zedelijk leven
worden in het licht gesteld en beantwoord.
III. Het Genootschap verlangtEene verhandeling
waarin het gebruik van «yio? en de daarvan afge
leide woorden in de Schriften des Nieuwen Testa
ments genetisch verklaard en ter kenschetsing van
het oudste Christendom aangewend wordt.'
Nadere inlichtingen zijn te vinden in het pro
gramma zelf, waarvan op franco aanvrage exem
plaren te verkrijgen zijn bij den secretaris van het
Genootschap, prof. A. Kuenen te Leiden.
Gedurende de eerste helft der maand Ang. zijn
aan het postkantoor alhier bezorgd de volgende
brieven, welke wegens onbekendheid der geadres
seerden niet besteld konden worden:
Kassteelen, Krijn, Gewis, Amsterdam; mr. Vail
Diggelen, Kok, W. J. F. Timmerman, 's-Graven-
hage; J. Kluse, Nieuwediep; Schoorel, Oudshoorn;
dr. W. Pleijte, RuurlooP. Gootjes, Schagen;
A. Winterkam, niet vermeld. - Briefkaarten: M.
De Hondt, 's Gravenstein.
Verzonden geweest naar Duitschland: Dr. A.'
Nijkamp, Dusseldorf. - Engeland: A. Guldemond,
Manchester. Frankrijk: Mme Chewet, Lille.
Tot het gevolg van den Koning en de Koningin
gedurende hun verblijf in Luxemburg behooren
Zr. Ms. adjudant luit.-kok baron Schimmelpenninck
Van der Oye, de kamerheer baron Taets Van
Amerongen tot Natewisch en een hoofdambtenaar
van 'sKonings kabinet.
Het 3de regiment huzaren is heden in ge
deelten met verschillende treinen van de Rijnspoor
wegmaatschappij van de cavalerie-manoeuvres in
Gelderland in het garnizoen te 's-Hage teruggekeerd.
Jhr. mr. W. E. Th. M. Van der Does De
Willebois heeft in de heden gehouden zitting van
den Hoogen Raad den eed afgelegd als advocaat
en procureur.
De bisschop van Haarlem heeft den weleerw.
heer Drabbe, pastoor te Schiedam, benoemd tot
pastoor van de nieuwe St.-Jacobskerk te 's-Graven-
hage, in de plaats van wijlen mgr. Rioche.
Aan den stafmuzikant De Korte, van de
Kon. Mil. Kapel van het reg. grenadiers en jagers,
is de zilveren medaille voor 24-jarigen militairen
dienst toegekend. Dit onderscheidingsteeken zal
hem a. 8. Zondag worden uitgereikt.
De statuten der Eerste Nederlandsche Wereld
taal (Volapiik) Vereeniging zijn verschenen. Blijkens
art. 1 is het doel der Vereeniging: a. het aanleeren,
de beoefening en verspreiding der wereldtaal; b
het stichten van vereenigiDgen in andere plaatsen
van Nederland; c. zich in verbinding stellen met
alle binnen- en buitenlandsche vereenigingen.
In het „Staathuishoudkundig Jaarboekje" der
Vereeniging voor de Statistiek in Nederland vindt
men o. a. een overzicht van uitkomsten der loting
voor de nationale militie in de 20 laatste jaren.
Daaruit blijkt dat het menschengeslacht in Neder
land althans lichamelijk niet achternitgaat. Was
bijna 13 pet. in 1863 beneden de maat, in 1883
bleek slechts even 5 pet. te klein te zijn; terwijl
het aantal van hen die langer dan 1.70 M. waren
van 1863 tot 1883 van 23 op 31'/4 pet. is gekomen.
Het stoomschip „Schiedam", van Nieuw-Vork
Daar Amsterdam, passeerde gistermorgen Lizard;
de „P. Caland" is gisterochtend vroeg van Rotter
dam te Nieuw-York aangekomen12 dagen reis.
Z. M. heeft benoemd tot surnumerair der
directe belastingen, invoerrechten en accijnzen de
heeren: PotjeD, Fokker, Maas Geesteranus, Haisma,
Van der Patten, Greiner, Van BeriDgen, Stort,