LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
3°. 7539.
Maandag 15 September.
A°. 1884.
Eerste Blad.
PRIJS DEZER COURANTS
▼•or Leiden per 8 maanden.1.10.
Franco per post.1.40.
Afzonderlijke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DEB JJ) VERTE STIESs
Tan 1—6 regels 1.05. Ied«r« regel meer 0.1TA.'
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor bet i
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Dit nommer bestaat uit TWEE BLADEN.
Voor de Inteekenaren daarop behooren
bij dit nummer van het Leidsch Dagblad
de Nos. 140 tot 142 der Ingekomen Stukken
van den Gemeenteraad.
Ofliciëele Kennisgevingen.
MRUALIKCSOKDERWIJ9.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
Gezien art. 3 der Verordening van den I2den Januari
1882, tot regeling van het Herhalingsonderwijs in de ge
meente Leiden (Gemeenteblad Nó. 11);
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de inschrij
ving van leerlingen voor het Herhalingsonderwijs zal
plaats hebben van den 15den tot en met den 20sten Sep
tember a. s. voor meisjes in het schoollokaal in de Van
der Werfstraat, voor jongens in dat aan de Korte Mare,
telken dage des namiddags van zeven tot acht uren.
Tot het onderwijs kunnen worden toegelaten:
lo. de leerlingen van de scholen der 3de en 4de klasse,
die verkregen hebben het getuigschrift, bedoeld bij art.
18 2 der Verordening van 11 November 1880 (Gemeente
blad 1881, No. 4);
2o. zij die, bij een af te leggen examen, blijken goed
aan de daarvoor gestelde vereischten te kunnen voldoen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
12 Sept. 1884. E. KIST, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het adres van de firma P. CLOS LEEM
BRUGGEN alhier, houdende verzoek om vergunning tot
uitbreiding harer fabriek aan de Langegracht door het
overbrengen van beweegkracht door middel van een stoom-
buis naar de nieuw te bouwen fabriek aan de Binnen
vestgracht;
Gelet op de artt. 6 en 7 der wet van 2 Juni 1875
(Staatsblad N°. 95);
Geven bij deze kennis aan het publiek dat genoemd
verzoek, met de bijlagen, op de Secretarie dezer gemeente
ter visie gelegd is; alsmede dat op Vrijdag den 26sten
Sept. aansL, 's voormiddags te elf uren, op het Raad
huis, gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren tegen
dat verzoek in te brengen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
12 Sept. 1884. E. KIST, Secretaris.
Het Verzekeringswezen.
Dezer dagen werd te Haarlem de 15de verga
dering der Nederlandsche Juristenvereeniging ge
houden.
Dergelijke bijeenkomsten gaan voor het groote
publiek gewoonlijk onopgemerkt voorbij. Men heeft
aan den naam reeds genoeg - waarom ook niet
liever rechtsgeleerden in plaats van juristen? - en
dan, men is al verheugd genoeg, wanneer men het
in zijne zaken buiten de bulp van advocaten en
mannen der wet kan stellen, om zich nog te be
moeien met hetgeen die heeren in hunne vergade
ringen bespreken.
Dat oordeel laat zich verklaren, en toch het is
veeleer een vooroordeel. Gelijk meermalen, heeft de
Juristenvereeniging ook dezen keer getoond dat zij
op de hoogte van haar tijd is en onderwerpen van
actueel belang weet te behandelen. Daartoe toch
behoort ongetwijfeld de door haar in hare jongste
vergadering besproken quaestie der levensverzekering,
en wel in dien uitgebreiden zïd, dat daarbij ook de
begrafenisfondsen niet werden vergeten.
Levensverzekeringen - daar bestaan er al ver
scheidene in ons land, en zoo nu en dan wordt
haar aantal met eene nieuwe vermeerderd, en ook
baitenlandsche hebben hier hare vertakkingen. Zon
den zij alle solide zijn Wie kan die vraag voor
het oogenblik beantwoorden? Immers eerst na ver
loop van tal van jaren komt de tijd dat proef-
oudervinderlijk moet blijken, of zulk eene instelling
voortdurend aan hare verplichtingen kan voldoen.
"Wanneer nl. de leden in leeftijd toenemen, de "sterf
gevallen menigvuldiger worden en daarmede ook
de voor het overlijden bedongen uitkeeringen, zal
alleen die verzekeringmaatschappij aan hare ver
plichtingen kunnen blijven voldoen, die van de
ontvangen premiën een reservekas heeft gevormd,
voldoende om aan de later toenemende eischen het
hoofd te bieden.
Doch tot de grondslagen der levensverzekering
behoort Dog heel wat meer, zooals het bij de op
richting te storten waarborgkapitaal, de sterfte-
tafels, de tarieven, de bestemming der winst enz.
Kan nu het publiek, de belanghebbende, die zich
wil verzekeren, al die gegevens beoordeelen Neen,
antwoordt de jurist, en daarom moet de wetgever
het beschermen, niet door vergunning van staats
wege, welke onvoldoende is gebleken; niet ook door
staatstoezicht, dat niet wenschelijk is nit het oog
punt van vrijheid en zelfstandigheid, bovendien óf
tot onbeduidende controle óf tot vitzucht leidt en
een prestige kan verleenen, dat onverdiend is, terwijl
het den belanghebbende in slaap wiegt, - maar door
bij de wet voorgeschreven openbaarheid, een stelsel,
dat ook in Engeland wordt gehuldigd, waar geëischt
wordt lo. een jaarlijksche balans, die de activa en
passiva duidelijk en voor ieder verstaanbaar aan
wijst, vergezeld van bescheiden, die den financiëelen
toestand en de lotgevallen in een helder licht stellen
2o. om de drie of vijf jaren een wetenschappelijke
balans, aanwijzende sterftetafels, tarieven, rentevoet,
bedrag der loopende risico's, bedrag der noodige od
der betaalde premiën, winstverdeeling enz.
Maar, zal men zeggen, al schrijft de wetnuzalk
eene openbaarheid voor, wat zal het baten? Het
groote publiek zal toch niet in staat zijn die be
scheiden te beoordeelen. Goed, antwoordt de jurist,
maar onder het publiek, onder de geassureerden,
dus de belanghebbenden zeiven, komen ook enkele
deskundigen voor, en nit vrees voor dezen en voor
concurrenten zullen de beheerders van levensver
zekeringmaatschappijen zich van misbruiken ont
houden. Want - en dit is eigenlijk de voorwaarde,
die moet voorkomen, dat het voorschrifc der open
baarheid een doode letter wordt - wanneer het
den belanghebbenden nit de bescheiden blijkt dat
de maatschappij niet solide is, moet de wet hnn het
recht geven de ontbinding en liquidatie der maat
schappij te bevorderen.
Zal echter, zou men hier willen vragen, wel
altijd zoo gemakkelijk de man zijn te vindeu, die,
zooals men dat in het dagelijksch leven noemt,
de kat de bel zou willen aanhangen en als aan
klager van de in zijn oog insolide maatschappij
optreden De ondervinding leert, helaas, zoo dik
wijls het tegendeel!
Hoe dit zij, de toestand, zooals die tegenwoordig
zich voordoet, is verre van gezond. Er bestaat niet
de minste controle tenzij de maatschappijen zelve
vrijwillig daartoe de gelegenheid geven, en nn
moge het waar zjjn, dat do meeste, ja laat ons
aannemen alle groote maatschappijen dat nit wel
begrepen eigenbelang doen, dit neemt niet weg,
dat hier slechts sprake kan zijn van eene daad
van goedwilligheid, waar eene verpliehting moest
bestaan, terwijl in alle geval de belanghebbende,
die meent met den toestand der maatschappij geen
vrede te kannen hebben, niet het minste recht kan
doen geldeB.
En dan die kleinere levensverzekeringen, die men
begrafenisfondsen noemt, want zij behooren tot
dezelfde rubriek, al loopen de bij hen gesloten
verzekeringen slechts over betrekkelijk kleine be
dragen. De beruchte geschiedenis der nog altijd in
praeventieve hechtenis gevangen ziKende vrouw,
die men de Leidsche giftmengster noemt, heeft
opnieuw de aandacht gevestigd op de misbruiken,
waartoe die instellingen maar al te dikwijls aan
leiding geven. Naast onevenredig hooge premiën dik
wijls algeheel gemis van of althans slechip opper
vlakkig geneeskundig cmderzoek, inschrijvingen v*i
één esa denzetfden persoon bij ettelijke maatschap
pijen, en wat niet al meer. Inderdaad, er valt daar
heel wat kaf van het koren te scheiden. Het
is waar, in het algemeen komen die begrafenis
maatschappijen getrouw hare verplichtingen na,
maar dat bewijst volstrekt niet, dat er aan de
grondslagen, waarop zij zijn gevestigd, niets valt
te verbeteren, en evenmin dat er niet een tijd
kan komen dat een fonds b. v. bij gebrek aan een
toereikende reserve, niet meer in staat zal zijn aan
zijne verbintenissen te voldoen. Openbaarheid is dns
ook hier gewenscht, ook in het belang der degelijke
maatschappijen zelve, die, wel verre van die publi
citeit te moeten schromen, er slechts baat bij zullen
vinden, terwijl de minder solide hoe eer hoe beter
dienen te worden opgeheven.
Zooveel is zeker, dat de Juristenvereeniging een
verdienstelijk werk verrichtte door de zaak der
verzekeringmaatschappijen tot een onderwerp van
bespreking te maken. Daardoor is de aandacht op
nieuw op die gewichtige zaak gevestigd en de
noodzakelijkheid van een afdoende regeling dezer
materie, in welken zin dan ook, nogmaals aangetoond.
LEIDEN, 13 September.
Ter gelegenheid van den 29sten verjaardag van
Prinses Maria, wed. van Prins Hendrik der Neder
landen, zal morgen, Zondag, door het garnizoen
alhier eene groote parade worden gehouden op het
Schuttersveld.
Ongetwijfeld zal het velen aangenaam zjjn
nit eene in deze courant voorkomende advertentie
te vernemen, dat door de Commissie voor de Volks-
bijeenkomsten twee bijeenkomsten zijn belegd, welke
voornamelijk ten doel hebben om het volk op de
beteekenis van het feest van den 3den October
te wijzen en hen het tijdperk voor en tijdens het
beleg te doen kennen en begrijpen. Eene opwekking
om deze vergaderingen bij te wonen is zeer zeker
overbodig. "Wij vestigen er dan ook alleen ma&r
de aandacht op en kunnen tevens mededeelen dat
bij die lezingen den bezoekers wellicht nog andere
genietingen wachten.
Verder wordt in de rubriek ingezonden stukken
de weg vermeld, welken de historische optocht
zal nemen.
Bij het herdenken aan de dagen van weleer is
het zeker niet onaardig om ook eens kennis te
maken met do muziek nit dien tijd De heer B. Blan
kenberg heeft daartoe de gelegenheid aangeboden
door de uitgave van: „Het Liedeken van Doesa",
marsch uit de dagen van Leidens ontzet, met andere
oude wijzen, voor klavier bewerkt door D. J. v. D.
In zeer oude archieven werd het teruggevonden.
Het titelblad bevat het portret van den bevelhebber
der burgerij.
De 1ste luit. K. J. Van Ravenswaay van de
5de bat. 2de reg. veld-art. te Leiden, is door den
gen.-majoor, inspecteur van het militair onderwijs,
aangewezen om op den I6den Sept. a. 8. te 's-Hagö
deel te nemen aan eene voorloopige vergadering
der vaste examen-oommissie voor onderofficieren ter
verkiijgiog van den rang van 2den luit., en waar
aan hij als examinator ie toegevoegd. Vervolgens
zal hij den 28sten Sept. d. a. v. weder te 's-Hage
moeten tegenwoordig zijn, ten einde tot nader order
de eigenlijke werkzaamheden der commissie bij
te wonen.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 4767 volwassen
personen en van 912 kinderen.
Tot predikant te Valkenburg is beroepen is.
A. S. E. Talma te Nichteveoht.
De Commissaris des Konings bezocht gister-
namiddag ook de gemeente Alfen.
De Koning heeft, zooals thans gebleken is,
niet alleen aan het dienstdoend personeel van wijlen
den Pi^ns van Oranje het laatstelijk genoten trak-
