N°. 7485.
Maandag 14- Juli.
A0. 1884.
Eerste Blad.
S3B3
PRIJS DEZER COURANT:
PRIJS DER ADVERTENTIES
Voor Leiden per 3 maanden
1.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J.
Franco per post
1.40.
var. Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Groo'.ere letters naar plaatsrnimte. Voor hel incassee-
Afzonderlijke Nomraers
0.05.
ren builen de stad wordt 0.10 berekend.
raawiwHnaT^.-nMrojegBit^mpnffiPrH?:
Dit nommer bestaat uit TWEE BLADEN.
Voor de lnteekenaren daarop behooren
bij dit nummer van het Leidsch Dagblad
de Nos. 100 tot 109 der Ingekomen Stukken
van den Gemeenteraad.
Veiligheid door voorzorg.
Met eene verklaarbare spanning worden ook hier
te lande de dagelijksche berichten nagegaan om
trent de meerdere of mindere uitbreiding der ge
vreesde cholera in het naburige Frankrijk, terwijl
men zich vleit mot do hoop dat ons vaderland van
die zoo verraderlijke ziekte zal verschoond blijven.
Dat ook wij die hoop van harte doelen, behoeven
wij er wel nauwelijks bij te voegen, ja wij achten
het onzen plicht van onzen kaDfc zooveel mogelijk
tot haar verwezenlijking mede te werken, en in
die richting is nog wel iets te doen, dat zijn nut
kan hebben.
Zoo is het niet overbodig er op te wijzen, dat
die spanning, waarin men verkeert, haar goede en
haar kwade zijde kan hebben. Ontaardt zij in eene
„angstige" spanning, dan kan zij ongetwijfeld veel
nadeel stichten. Ook hier geldt het spreekwoord:
do vrees is eene slechte raadgeefster. En dit is zoo
waar, dat aan die overtuiging zelfs eene anekdote,
waaraan maar al te veel waarheid ten grondslag
ligt, haar ontstaan te danken heeft. Een Turk -
zoo luidt de legende in korte woorden - zag op
den weg naar Smyrna eene amazone voor zich
uitrijden, die niemand anders was dan de verper
soonlijkte cholera, welke hem meedeelde dat zij op
weg wa3 naar de stad, waar zij 2000 slachtoffers
wilde maken. Intusschen bleek den Turk bij aan
komst t9 Smyrna, dat daar wel 4000 personen
aan de ziekte waren bezweken, en toen hij later
nogmaals de weinig aanlokkelijke amazone ontmoette
en haar verweet dat zij tweemaal meer slachtoffers
had weggemaaid dan zij aanvankelijk bepaald had,
antwoordde zij, dat zij zich stipt aan het opgegeven
getal had gehoudeD, maar dat de 2000 anderen
niet door haar waren getroffen, doch door de Vrees.
Ziedaar wel eene legende, waarmee men zijn voor
deel kan doen. Inderdaad, de ondervinding leert
het, niets maakt den mensch meer vatbaar voor
eene ziekte dan de vrees er door te zullen worden
aangetast.
Heel wel mogelijk, hooron wij sommige lezers
zeggen, maar het is gemakkelijker gezegd dan ge
daan die vrees, wanneor zij zich eenmaar aan ons
opdringt, tegen te gaan.
Er is toch wel wat tegen te doen, g9ven wij hun
ten antwoord. Die spanning, wanneer zij, in stede
van tot angst te leiden, daarentegen tofc het nemen
van voorzorgsmaatregelen aanspoort, zal ten slotte
een gevoel van veiligheid doen ontstaan, dat alle
vrees zal verbannen.
Reeds gaf de overheid daarvan een voorbeeld,
dat èn om zijne practische, èn vooral ook om zijne
moreele gevolgen eene goede werking kan uitoefenen.
Op last van den Minister van Binnenlandscho Zaken
zijn de gemeentebesturen door Gedep. Staten her
innerd aan de in het vorig jaar gegeven wenken
tot wering der cholera, die nu van naderbij dreigt
en zich langs de kust der Middellandsche Zee schijnt
uit te breiden. Met verdubbelden aandrang wordt
de noodige zorg aanbevolen voor zuiver drinkwater,
voor reinheid, zoowel buiten als in do huizen, en
voor al hetgeen noodig is om de eerste lijders aan
cholera, die in een gemeente mochten voorkomen,
af te zondereD.
Ziedaar inderdaad bet voornaamste, wat niet alleen
aan gemeentebesturen en overheden, maar ook aan
ieder ingezetene in het bijzonder te doen staat, wil
hij zich reeds voor het verschijnen der ziekte dat
gevoel van veiligheid verzekoreD, dat als een der
beste voorbehoedmiddelen kan worden beschouwd:
reinheid binnen- en buitenshuis, reinheid in alle op
zichten, op lichaam, in kleeding en bij de bereiding
van voedingsmiddelen; reinheid ook door het bezigen
van desinfectie-middelen op plaatsen, zooals geheime
gemakken en rioloD, waar daaraan behoefte bestaat.
Het bijzonder daarvoor in aanmerking komende car-
bolznur is gemakkelijk en tegen lagen prijs te ver
krijgen en, indien wij ons niet vergissen, bij voor
komende epidemieën van gemeentewege wel eens
gratis verkrijgbaar gesteld voor onvermogende».
Gelukkig is het nog wel zoover niet, dat die
maatregelen voor hefe oogenblik onvermijdelijk nood
zakelijk 2ijn, maar, zooals wij reeds zeiden, men
zal verstandig handelen door ze eer te vroeg dan
te laat te nemen, vooral in deze dagen van afmat
tende warmte, waarin - dit zij in het voorbijgaan
opgemerkt - eene ernstige waarschuwing tegen het
onmatig gebruik van verkoelende dranken, onrijpe
vruchten enz. zeker niet overbodig is.
Waar van alle zijden op voorzorgsmaatregelen
wordt aangedrongen, waar, zooals wij zagen, van
wege de Regeering eene aansporing in dien zin tot
de gemeentebesturen werd gericht, moet het des te
meer verwondering wekken, dat diezelfde Regeoring,
nu zij do door de cholera bezochte Franscho havens
besmet hoeft verklaard, niet tevens maatregelen
van controle voor het verkeer te land van Belgische
zijde heeft verordend, een verzuim, dat aan Spanje
reeds aanleiding gaf om quarantaine voor te schrijven
voor van Nederland komende schepen. In Italië en
Duitschland h9eft men immers ook niet geschroomd
op het spoorwegverkeer eene hygiënische controle
toe te passen.
In Duitschlaod is men daartoe overgegaan na
het rapport van den bekenden ontdekker der cholera
kiem, dr. Koch, die zich naar Marseille had begeven
om een onderzoek in loco in te stellen. Volgens
hem is de aldaar en te Toulon heerschende ziekte
wel degelijk Aziatische cholera in hevigen graad,
die zich snel uitbreidt, en wordt de kiem der ziekte,
de zoogenaamde microbe, in water of met vruchten
en groenten in het lichaam opgenomen. Zij kan
echter door hitte worden gedood. „Goed koken van
het eten en ook van het drinkwater is das aan te
bevelen."
Dit laatste nu is althans een practische raad,
waarvoor men den Dnitschen geneesheer, die van
de gevreesde ziekte eene bijzondere studie maakte,
dankbaar mag zijn.
Wij leven nu eenmaal in een tijd van openbaar
heid, waarin het niet meer baat de gewoonte van
den struisvogel na te volgen, die meent dat bij het
gevaar ontkomt, wanneer hij zorgt het niet te zien
door den kop in den grond te steken. Wie ver
standig handelt zal het gevaar door gepaste voor
zorgsmaatregelen bestrijden, voordat het hem heeft
bereikt. Aan onze geneeskundigen de taak om op
het voetspoor van dr. Koch daartoe de noodige
voorschriften openbaar te maken. Zoo zal allerwege
een gevoel van veiligheid heerschen, dat krachtig
zal meewerken tot bestrijding van het kwaad.
L.132BE9?, 12 Juli.
Aan het eerste toelatingsexamen der Hoogere
Burgerschool voor meisjes alhier is deelgenomen
door 31 leerlingen. Een leerling werd toegelaten
voor de 5de klasse; twee werden toegelaten voor
de 2de en 23 voor de 1ste klasse.
De uitslag der overgangsexamens was als volgt:
lste klasse (27 leerlingen): onvoorwaardelijk be
vorderd 21, voorwaardelijk 3; - 2de klasse (22
leerlingen): onvoorwaardelijk bevorderd 17, voor
waardelijk 3; - 3de klasse (17 leerlingen): onvoor
waardelijk bevorderd 13, voorwaardelijk 1- 4de
klasse (8 leerlingen): allen onvoorwaardelijk be
vorderd.
Men verzoekt ons mede te deelen dat bij de
Luthersche gemeente alhier morgen niet de heer
Evelein, maar de heer Riimko zal optreden.
Het is morgen, 13 Juli, dertig jaroD geleden
dat do heer H. J. Labree zijne eerste beurt deed
in de Marekerk als collectant van het Nedorduitsch-
Hervormd Kerkgenootschap. Onvermoeid en vol
ijver, ja zelfs velen tot voorbeeld, gaat hij steeds
voort, en hij hoopt morgen zijne beurt weder in de
Hooglandsche Kerk te vervullen.
De 300-jarige gedenkdag van den moord, op
Willem den Zwijger gepleegd, ging ook hier ter
stede niet onopgemerkt voorbij. Yoor een vrij tal
rijk publiek toch trad ds. Gispen, van Amsterdam,
in eene openbare vergadering van „Patrimonium"
op, den Yader des Yaderland3 schetsende als be
schermer van het verdrukte volk, als geloovige, als
martelaar, en duidelijk doeDde uitkomen dat het
beginsel van vrijheid van belijdenis, dat zoo krachtig
bij den Prins uitkwam, niet ontsproot uit onver
schilligheid omtrent allen godsdienst of uit zooge
naamde neutraliteit, maar zijn grond vond in zijne
overtuigiflg, dat die vrijheid eisch is van den waren
Christelijken godsdienst.
Met onverdeelde aandacht werd spreker gevolgd
en ten slotte door den heer Donner mede namens
„Patrimonium" bedankt. De heer Donner sloot dit
samenzijn, in de Zaal Noordeinde, met dankzegging.
De bij het 4de rog. inf. nieuwbenoemde kapi
tein Sabron wordt ingedeeld bij het éde bataljon
van het reg. te Leiden. De kapitein Sabron ie,
met voorbijgang van ongeveer 150 lste luitenants
van het wapen, bij keuze tot zijn tegenwoordigen
rang bevorderd.
Naar wij vernemen, bestaat bij den ondernemer
van „Zomorzorg" het plan om in de weken tusschen
de zomer-concerten van don heer Yöllmar, bij
gunstig weder enkele buitengewone muziekuitvoe
ringen te doen geven door de muziekcorpsen der
schutterij en der infanterie alhier. Daardoor zullen
vele familiën tegen eene kleine entree in do gelegen
heid zijn aangename zomeravonden in zijn schoonen
tuin te genieten. Het eerste dier concerten zal volgens
achterstaande annonce plaats hebben op a. s. Dinsdag.
Wij wenschen en vertrouwen dat zoowel de onder
nemer als de concertgevers zich in eene goede op
komst zullen mogen verheugen.
Bij het eindexamen aan de H. B.-S. met drie
jarigen cursus, aan de Rijkslandbouwschool te Wa-
geningen, zijn geslaagdK. A. Yan Bemraelen, van
Leiden; Ja. C. Camphuis en N. J. Yan Dam, van
WageningenA. Daryt, van AmsterdamE. A. G. J.
Van Delden en H. Yan Druynen, van Wageningen;
C. Gerlings, van Utrecht; D. H. Goossen en G. W.
De Graaf, van Wageningen; W. H. De Savornin
Lohman, van 's-Hage; J. P. Lotsy, van Dordrecht;
L. Maes, van Arnhem; G. H. Obreen, van Rotter
dam; J. H. C. Rauwenhoff, van Leiden; A. A.
Denninghoff Stelling, van Wageningen; E. Suer-
mondt, van Indië; W. C. Thieme, A. A. P. M.
De Voogt en J. M. Wagenvoort, van WageniDgen,
en J. Th. Westerman, van Amsterdam. Niet ge
slaagd zijn vijf ad spiranten.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 3459 volwassen
personen en van 3—5 kinderen.
