LEIDSCI
DAGBLAD.
N°. 7439.
Maandag 19 Mei,
A0. 1884.
Derde Blad.
PRIJS DEZER COURANT t
▼•or L«ideü per 8 maasden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.03.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
Tan Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regel» 1.05. Iedere regel meer 0.17A.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasse*-
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
G e m o n g (1 Nlenwa.
Omtrent de voor eenige dagen doorons
gemelde ontploffing in de dynamiet-fabriek van den
heer Nobel te Ardees (Schotland) is nog bet vol
gende bekend geworden. In een van de dertig hut
ten der fabriek, waar vier jonge meisjes met het
vullen der patronen bezig waren, ontstond plot
seling eene ontploffing, door welke de vier werksters
op de plaats gedood werden. Drie naastbjzijnde
hutten vatten vnur en brandden met hun voorraad
dynamiet geheel af, zoodat er groot gevaar bestond
dat de vlammen zich over de geheele fabriek zouden
uitbreiden. Nochtans gelukte het, het vuur binnen
een kwartier meester te worden. In de drie door
het vnnr aangetaste hutten verbrandden ook nog
zes andere meisjes, voor de oogen harer werkgevers,
zonder dat deze iaatsten iets voor bnnne redding
konden beproeven; van 15 mei6jeB, die in vier
andere hutten werkzaam waren, verloren er 10 het
leven, terwijl twee andere zulke hevige brandwonden
hadden bekomen dat zij voor dood werden wegge
dragen. De oorzaak der ontploffing heeft men niet
kunnen ontdekken.
Een hardnekkige zelfmoordenaar. -
Een handelaar van Chartres heeft zich van het
leven beroofd door twee schoten in den buik, twee
in den schoudo? en een in het hoofd.
Bij eene dame to Par ij s k wa m een
zaakwaarnemer de betaling eener kleine som vragen.
Mevrouw noodigde hem in haar saloD, maar nauwe
lijks was hij daar, of zij sloot de deur, nam eene
revolver van den schoorsteen en eiBehte met het
wapen in de hand de afgifte van de schuldbeken
tenis. De zaakwaarnemer wist haar wel te ontwa
penen, maar toen bij naar de denr wilde gaan,
diende „mevrouw" hem een zoo geducht pak slagen
toe, dat de buren op 'smats geschreeuw kwamen
toeschieten om hem te ontzetten. Bij wijze van be-
looning konden zij vervolgens dienstdoen als getuigen.
In de Staatscourant der Zuid-Afri-
kaansche Republiek leest men de volgende aan
kondiging
„Muur-Contract.
„(Ware copy van dese Umzwazie Koning.)
„Hoofdstad Umbakkoelen.
Wij ondergeteekenden, U.mbandinne, Koning der
Umzwazies, en Johasnes Craffert en Staffnsus
Grouelaar hebben deze Huur ingegaan
„Umbandinne, Koning der Umzwazies, verhuur
aan de beide genoemde een zekere 6tuk grond,
groot naar gissing 6000 morgen, aan de Zoeterevier
gelegen.
„Deze huur bestaat voor den tijd van dertig
jaren, het huurloon is twee reunpaarden, die reeds
betaald zijn.
„Dit is gedaan in mij, Ujibandixne, Koning der
Umzwazies, en de hier ondergeteekende getuigen,
op den 30ste Julj 1883.
■^.Merk van UMBANDINNE, Koning
der Umzwazies.
-j-Merk van SEEKOEBA, Hoofdkap-
tein van de Hoofdstad."
De 0000 morgens, voor 30 jaren verhuurd voor
2 paarden, vooruitbetaald, zijn - naar men verzekert -
opperbest land!
In een der laatste nachten hoorde d e
politie te Luik eensklaps een schot weerklinken
op het plein der hoofdkerk aldaar. Bij onderzoek
bleek het gelost te zijn door een persoon, die als
schietschijf voor zijne revolver Diets meer of minder
had gekozen dan de hoofddeur van genoemde kerk.
De man, die verklaarde Jan Gcffin te heeten, schrijn
werker van beroep en gedomicilieerd in Holland,
werd na een geneeskundig onderzoek naar een
krankzinnigengesticht overgebracht.
Op de vlakte van Castean, nabij
Bergen in Henegouwen, liet een cavalerist gedurende
eene charge zijne lans vallen. Het wapen kwam
met de pnnt naarboven recht in den grond te staan,
zoodat het den ruiter bij het voortrijden geheel
doorboorde. Dat de man de vreeselijke verwonding
niet overleefde, Iaat zich begrijpen.
Twee onuitgegeven cantaten van
Beethoven zijn ontdekt. De eene werd te Bonn
geschreven bij gelegenheid van den dood van keizer
Joseph II in 1790, en de andere bij de troonsbe
klimming van zijn opvolger Leopold II. Het was
bekend dat ze bestonden, doch allo onderzoek was
vruchteloos gebleven. De heer A. Friedmann uit
Weenen ontdekte ze in de verzameling van een
oudheidkenner te Leipzig. Brahms verklaart dat ze
onmiskenbaar echt zijn. De cantaten zijn voor orkest
en koor met solo's.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur
Enkele dagen geleden vonden wij in het „Dag-
blad" een verslag over het Museum van Natuurlijke
Historie alhier. Ofschoon wij die geleerde verslagen
in den regel overslaan, zoo viel nn toch onze aan
dacht op den wensch, dat nit de uitgebreide ver-
zamoling in genoemd Museum eene kleinere zon
gevormd worden ten dienste van het groote
publiek. Wj meenen uit die uitdrukking te
moeten opmaken dat met dat groote publiek
bedoeld wordt de mindere stand, de werkman.
Is dit zoo, dan kunnen wj gerust den raad geven,
om die moeite en kosten na te laten. Wil men
waarljk iets meer voor ons doen dan prateD, mon
volge het loffelijk voorbeeld van het Stedelijk
Museum (Lakenhal), zette op Zondag de deuren
der verschillende Museums wjd opeD, en men zal
zien dat wij met belangstelling die gebouwen zullen
binnentreden.
Op werkdagen, al zegt men dat de toegang
kosteloos is, kunnen wj er geen gebruik van
makendan moeten wj werken voor onze huisge
zinnen. Wj hechten voel aan die openstaande
deuren: moeten wj bellen en men ons de deuren
openen, dit geeft in ons oog do verplichting tot
het geven van fooien en die kunnen de werklieden
waarljk niet geven.
Dat fooien geven wil ons buitendien niet bevallen
een van beide moet waar zjn: of de beambten
worden niet naar behooren betaald en moet het
tekortkomende door de bezoekers bjgepast worden,
èf zj krjgen een voldoend salaris, en dan is het
fooien geven onnoodig.
Men zegge niet, dat wj, zoo er op Zondag ge-
legenheid was om een of meor Museums te bezoeken,
daarvan toch geen gebruik zonden maken. Het
Stodeljk Museum, de Volksbjeenkomsten en de
Leesbibliotheek van het Nut v. h. Alg. geven de
bewjzen van het tegendeel.
Wj willen hopen dat de Redactie van het Leidsch
Dagblad een plaatsje over heeft voor ons geschrjf
en bij ven
Leides, Eesige Werklieden,
15 Mei 1881. die gaarne nog wat willen leeren.
Brieven uit Leipzig.
Sinds eenige weken heerscht hier in Leipzig eene
buitengewone drukte. Duizenden en duizenden
vreemdelingen bewegen zich langs straten en pleinen
en hebben hier voor kortoren of langoren tjd hunne
tenten opgeslagen, sommigen met, anderen zonder
tenten. De groote Leipziger Ostermesse heeft sinds
ongeveer midden April een aanvang genomen.
Heeft zj veel van hare vroegere belangrijkheid
verloren, toch trekt ze jaarljks (al wordt het ook
steeds minder) duizenden personen van wjdenzjd
hierheen. Markten en pleinen zijn met tal van
kramen bezet, doch doen oub aan onze kermissen
weinig herinneren. Men kan duidelijk het onderscheid
merken. Onze kermissen hebben geheel op het oog
om het volk te vermaken: deLeipzigermesse daaren
tegen heeft geheel den handel tot hoofddoel.
Hier is ook eik handelsartikel één vaste plaats
aangewezen en vindt men alzoo alles een vak
betreffende bij elkaar. Zult gj hier bjv. op de
groote Angustnsplatz aan de eene zijde bij het
groote theater alles vinden wat mot glaswaren in
verband staat, aan de andere zjde bj het museum
is het ledervak weer meer vertegenwoordigd en
kunt ge n tegen onzinnig goedkoope prjzen een
paar schoenen aanschaffen.
De kramen mot linnenartikelen zjn ook talrijk
vertegenwoordigd. Tnsschen die allen zjn natnnrljk
weer eene groote menigte kraampjes met verschil
lende koopwaren vermeDgd, welke echter nauwelijks
een beschouwing waard zjn.
De zoogenaamde Ross- en Künigsplatze zjn meer
ingericht ter verstrooiing van de vele vreemdelingen.
Doch maakt u niet te groote voorstelling! Hier treft
gj, om met het voornaamste te beginnen, Herzog's
hier algemeen bekenden circus. Verder eenige draai
molens, die, wat hot uiterlijk betreft, onze kleinen
zouden doen watertanden (één zelfs uit twee ver
diepingen bestaande), maar.zonder muziek. Kalm
en statig kan men een toertje draaien, zonder dat een
enkel naar muziek zwemend geluid zich laat hooren.
Alle muziek iB hior op straat verboden. Verder kunt
ge daar nog een vlooientheater (nog wel een „Pa-
riser"), eenige kijkspellen van bniten met vreeselijke
voorstellingen van geroostordwordende vrouwen enz.
beschilderd (zeker om het publiek tot binnentreden
te verlokken), twee zeemeerminnen, moeder en
dochter, en nog eenige andere dergelijke prullen
bewonderen.
Maar dat is dan ook alles wat er hier tot amu
sement op de MesBe te vinden is. Wafel- of pof
fertjeskramen zjn hier niet te zien, eenige Holland-
sche vischboeren met bokking, van welke boeren
ik onlangs het genoegen bad een bezoek te ont
vangen, doen u aan odb lief vaderland herinneren!
Zaterdag 10 Mei begon hier de Buchhaodlerznesse
die tal van vreemden zoowel binnen- als buiten-
landsche boekhandelaren en uitgevers hierheen
lokt. De feestelijkheden begonnen met eene gezellige
bjeenkom8t in het Krystallpalast (een gebouw
gel jk te stellen met de Leidsche Gehoorzaal). Deze
bjeenkomst is voornameljk voor diegenen aardig,
die er oude bekenden denken te ontmoeten. Zondag
12 Mei was er een groot diner in hetzelfde gebouw,
waarasn ongeveer 700 personen deelnamen. Dit
diner, waaraan elke boekhandelaar tegen betaling
deel kon nemen, duorde van halftwee tot zeven
uren en muntte vooral in het laatst door groote
gezelligheid en vroolijkheid nit. Maandag begon
de groote afbetaling op de Buchhandlerbürse en
dien avond werden de feestelijkheden besloten met
een zoogenaamd Kellerfest ook in het Krystallpalast
gegeven.
Thans zal het niet lang meer duren ofdeMesse
zal geheel eindigen en Leipzig tot zjn vorigen
staat van kalmte terngkeeren.
Duizenden metselaars en timmerhii hebben hier
sinds ongeveer 0 weken het werk gestaakt. Of ze
hun doel zullen bereiken is zeer te betwjfelen,
daar reeds vele vreemde arbeiders vooral nit
Bohemen hunne plaatsen hebben ingenomen. Ge
lukkig honden zj zich tot nn toe rustig en is alleen
zooals zich begrjpen laat junne verhouding tegen
over de nieuwe arbeiders minder vriendschappeljk.
Ü/V. C. G. L.
