LEIDSOÏÏ
DAGBLAD.
Maandag 12 Mei.
N°. 7433.
A0. 1884.
Derde Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Voer Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Attooderl^'ke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PBIJ3 DEE ASVERTEHTlElfl
▼ai 18 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17V
Grootere letten naar plaatsruimte. Voer het incaasee-
ren buiten de stad wordt f 0.10 berekend.
Gemengd Nieuws.
Aan hot strand te Scheveningen
zijn proeven genomen met het vuurpijltoestel van de
Noord- en Zuid-Hollandsche Reddingmaatschappij.
De trein van Rotterdam, die gister-
middag te 1 uur 48 minuten te 's-Hage aan het
station van den Hollandschen Spoorweg aankwam,
heeft een oponthoud gehad van ongeveer 12 min.,
veroorzaakt door het warmloopen van het post-
rijtuig in dien trein. Met behulp van het spoor
wegpersoneel werd het rijtuig ontruimd en ver
volgens uit den trein genomen Een derde-klasse
rijtuig deed voor de verdere reis naar Amsterdam
dienst als spoorwegpostkantoor.
Bij het opgraven der straat voor
het leggen eener nieuwe gasbuis op de Nieuwmarkt
te Amsterdam, kwam men, naar „De Tijd" mede
deelt, tot de merkwaardige ontdekking dat ver
scheidene bewoners er sedert jaar en dag gas
hebben gebrand nit de Eogelsche fabriek, zonder
dat zij dit wisten. Wel waren hunne meters van
De Bruin en betaalden zij ook geregeld het door
hen verbruikte gas aan de Hollandsche fabriek,
maar toch waren hun verbindingspijpen aan de
Engelsche hoofdbuis aangesloten. Hfjt spreekt van
zelf dat hier slechts aan een vergissing te denken
valthoe deze zich echter zoo lang en zoo her
haaldelijk heeft kunnen voordoen, behoort tot de
geheimen der gasfitterskunst.
Te G i e s s e n - N i e n w k e r k heeft een
geweldige brand gewoed, ontstaan doordien een
loodgieter, die aan de dakgoot der sigarenfabriek
van den heer A. Van Golverdingen eenige repa
ration had to verrichten, daarbij niet met de noodige
behoedzaamheid /te werk ging. Althans het dak
vatte vlam en deze breidde zich zóó snel uit dat
weldra het geheelo perceel in brand stond, en de
vlammen zich ook mededeelden aan eene aangren
zende broodbakkerij, eene kuiperij en twee manu
factuurwinkels, welke vijf paoden allen door het vuur
vernield zijn, terwijl men alleen de inboedels hoeft
kunnen bergen. Met behulp der brandspuit nit de
gemeente en die van Giessen-Ondekerk en Peursum
heeft men ten laatste den brand bedwongen en den
verderen voortgang gestuit, daar ook de daken van
een paar boerderijen reeds vuur hadden gevat. Met
uitzondering van de sigarenfabriek waren al de
huizen verzekerd.
Uit Gorkum wordt medegedeeld dat
aldaar in den laten avond de heer N., die zich
huiswaarts begaf, verraderlijk in de Achterstraat
is aangevallen en met een scherp voorworp ge
stoken. De aangevallene werd den volgenden mor
gen gevonden en huiswaarts gebracht, waarna
onmiddellijk geneeskundige hulp ingeroepen werd.
Men meent den dader op het spoor te zijn.
Red Fish Lake, een bergmeer in het
Noord-Amerikaansche territoir Idaho, dat zeer diep
en verscheidene mijlen lang was, is plotseling droog-
geloopen, en de millioenen roode visschon, welke er
in rondzwommen, zijn onnaspeurlijk verdwenen.
Het meer lag ongeveer 3300 meter boven de opper
vlakte der zee, te midden van dichte bosschen. De
rotsen bestaan er uit graniet en kalksteen, en er
is een gapende afgrond ontstaan.
Te Héri8son heeft z ekere Marie Bar u-
tal, oud 26 jaren, hare 80-jarige grootmoeder dood
geslagen met hare klompen. De oude vrouw was
reeds lang kindsch. De moordenares is in hechtenis
genomen.
J3èn vader te Ziilpich was dezer dagen
door de brutaliteit van zijn zoon zoozeer in woede
ontstoken dat hij hem met eene geladen revolver
dreigde. Zijne bedoeling was nochtans niet om te
vuren, maar helaas! hot schot ging af en de jonk
man viel als lijk voor zijns vaders voeten.
In het dep. Tarn-et-Garonne heeft een
loteling zich dicht bij zijn huis opgehangen.
Een welgekleed heer vervoegt zich
bij den ambtenaar van den burgerlijken stand met
eenige papieren en de mededeeling dat hij wenscht
te trouwen.
„Met wie?" vraagt de ambtenaar.
„Wel, met eene vrouw!"
„Ja, dat spreekt vanzelf."
„Neen, mijnheer, dat spreekt niet vanzelf; want
ik heb een zuster en die is getrouwd meteen man."
KOLONIËN.
BATAVIA, 4 April.
Omtrent het bekende, den 21 sten Maart gehou
den ernstige gevecht wordt nader uit Atjeh ge
meld dat we daar 9 dooden en 53 gewonden had
den, waarvan reeds 6 overleden. Drie soldaten vielen
levend in handen van den talrijken (8000) en ver
woeden vijand en werden in het gezicht van onze
troepen getjintjangd (met ontelbare klewanghouwen
toegetakeld). Op het oogenblik zat het om Glé-
Kambing zoo vol vijanden dat de communicatie
alleen nog maar bestond in het wisselen van seinen
met de optische telegraaf. Zij hadden daar evenwel
voor een maand vivres, rapporteerden dagelijks per
seintoestel: „alles wel" en zouden binnenkort weer
wat munitie en proviand ontvangen met eene dek
king van pl. m. 1200 man. En dat kon do heer
Pruys Van der Hoeven wel af met zijne politiedie
naren O schandelijke spot, o menschelijke dwaling
De gouverneur Laging Tobias heeft overplaatsing
gevraagd. Hij is te ijverig ambtenaar om een be
trekking te vervullen, die hem eigenlijk geen werk
verschaft, want in de militaire zaken mengt hij
zich volstrekt niet, en voor werkelijk civiel bestuur
valt er niets belangrijks te doen. Men zegt dat ook
bij het bezoek van den nieuwen gouverneur deze
overplaatsing is ter sprake gebracht en de heer
Tobias niet tot aanblijven is te bewegen. (D. v. N.)
Door den gouverneur-generaal van Ned.-Indië zijn de vol
gende beschikkingen genomen
Civiel Departement. Ben oemd: Tot 2de onderw. Bakker;
tot voorzitter van den Landraad te Patjitan Mac Lean; tot lid
van den Justitieraad te Padaog Lorch; tot auditeur-militair te
Willem I Schuijten; tot substitant-offle. van justitie te Makassar
Pool; tot adj.-comm. bij den post- en telegraafdienst: P. Krajjoe,
K. H. Van Leijen, K. A. Simon; f. L. Van Olden en J. H.
Manz; zij worden geplaatst: de eerste, tweede en vierde te
Weltevreden, de derde te Cheribon en de vijfde te Soerabaia.
Verleond: Een 2-jarig verlof aan Van Schmid, kapt.; id.
aan Sandt Van Nooteü, onderwijzeres; id. aan Lommeü, 1ste
luit.-kwartierm.; id. aan Kranss, comm. bij het haven-depart.
te Batavia.
Goedgekeurd: De benoeming tot vicc-consnl van Groot-
Britannië te Soerabaii van den heer Warren.
Overgeplaatst: Naar Malaog de majoor Van de Pol;
bij den dienst van de post- en telegraaf: van Weltevreden naar
PadaDg de comm. 2de kl. G. C. P. F. De Rochebrnne; van
idem Daar Cheribon dc comm. 3de kl. K. L. F. Hagenaar
van het hoofdbureau mede naar Cheribon de comm. 3de kl.
J. N. Van Loon.
Bepaald is, dat, op plaatsen waar geen gouvernements
telegraafkantoor gevestigd is, telephoonkantoren opgericht en met
het guuvernements-telegraafnet verbonden kunnen worden.
Eervol ontslagen: Krommenhoek, dokmeester.
INGEZONDEN.
Tramlijn-Havendienst.
Mijnheer de Redacteur
Ofschoon niet geheel juist, blijkt het toch dat
het vermoeden van een Haarlemmerst rater niet
ODgegrond was, toen hij in uw geacht blad be
weerde dat er pogingen waren aangewend om den
zomerdienst op de Havenlijn te beperken tot 4
maandeD, nl. van 1 Juni tot 1 October, omdat
de Tramonderneming zulke slechte za
ken maakt.
Naar aanleiding van een voorstel van Burg. en
Wethouders is er nu eene commissie uit den Raad
benoemd, om de fioantiëele resultaten van die
onderneming te onderzoeken en daarover haar rap
port uit te brengen. Maar waartoe zal dat onder
zoek leiden? Ia de eerste plaats tot uitstel, zooals
nu reeds het geval isin de tweede plaats tot een
allertreurigst rapport, en eidelijk dat de Raad zich
gelijk blijft, en het besluit van hot voorgaand jaar
handhaaft, óf tot toegeven aan hot verlangen van
de Tramonderneming.
Evenals het voorgaand jaar zal de Raad weder
worden gesteld voor een alternatief, nl. óf de
Havenlijn buiten werking laten, óf dat de onder
neming den heelen boel in den steek laat. Het zal
hier niet zijn „la bourse on la vie", maar dood
eenvoudig: „als ik mijn zin niet krijg dan trek
ik er uit."
Yan haar standpunt genomen, kan die onder
neming niet anders handelen; want de zaken zijn
en kunnen hier niet anders dan zeer ongunstig zijn.
Waarom? Omdat in Leiden een Tramonderneming
geen reden van bestaan heeit; daarvoor is er te
weinig handel en te weinig verkeer voor zoo'n
kostbare onderneming.
Dat springt al dadelijk in het oog als men be
denkt dat van eene bevolking van meer dan 40,000
zielen, er maar 300 inwoners zijn, van wie men
kan zeggen dat zij geregeld gebruik maken van
den Tramdienst, - en dat zal er niet beter op worden,
maar veel slechter, want het nieuwtje is or af, en
het gedurig heen en weer rijden met den Tram
wordt altijd een kostbare zaak voor burgermenschen,
die, behalve de fabrieksarbeiders, het hoofdbestand
deel van Leidens bevolking uitmaken.
Nu zullen er onder die 300 geregelde Tram
passagiers wel zijn, die zeggen: „Wat geef ik om
de Havenlijn als ik die van de Plantage maar be
houd: ik heb liever een half ei dan een leegen
dop." Dat is een practische redeneeriDg voor
egoïsten of voor menschen die geheel om zich zelf
denken, en wien het onverschillig is hoe het een
ander gaat. Maar in maatschappelijken zin dient
toch te worden gevraagd of dat „half ei" mag
worden verkregen met opoffering van de belangen
van anderen.
Om in casü op die vraag een juist en bepaald
antwoord te kunnen geven, dient men te overwegen
dat in deze gemeente meer dan 5300 personen zijn,
die bijdragen aan de inkomstenbelasting, doch dat
er ook maar 300 ingezetenen zijn die van den
Tramdienst een geregeld gebruik malton. Gaat het
nu aan om die 5000 ingezetenen te laten bijdragen
voor datgeen waarvan 300 personen genieten?
Immers al wil men het nog zoo onbeteekenend doen
voorkomen, het lijdt toch geen twijfel - en een
ieder zal het moeten erkennen - dat aan de exploi
tatie van genoemde onderneming onvermijdelijke
onkosten voor de gemeente zijn verbonden, waaraan
alle belastingschuldige burgers, ieder naar zijn ver
mogen, moeten bijdragen.
Hot is van den Raad een zeer humaan denk
beeld zich onledig te houden met het onderzoek
naar de finantiöele uitkomsten van de Tramonder
neming en het is werkelijk een bemoedigend voor
uitzicht voor ieder, die voor de gemeente eenig werk
aanneemt of verplichtingen aangaat, want bij weet
nn dat, als hij zich misrekend heeft of als zijne
zaak verkeerd uitloopt en hij zonder schade niet
aan zijne verplichtingen kan voldoen, hij zich dan
maar tot den Raad heeft te wenden, ten einde óók
een onderzoek naar de finantiëele uitkomsten van
zijne onderneming te vragen, hetgeen hom dan ook
billijkerwijze niet kan geweigerd worden.
Slechts een eventueel voorbeeld tot opheldering.
(Slot volgt.)