LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 7281.
Zaterdag ÏO November.
Ac. 1883.
Avond-editie.
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Leiden per 3 maanden1.10.
Franc per post1.40.
AfzonJerlyke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PBIJ9 DER ADVERTENTIE!*:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.'
Grooiere lettere naar plaatsruimte. Yoor het incasae»-
ren bniten de stad wordt 0.10 berekend.
LEIDEN^ 9 November.
Hedenoamiddag ontvingen we per Eogelscbe
mail, via Brindisi, de nog ontbrekende Indische
bladen van 26 tot en met 29 September.
In het Nntsgebouw werd gisteravond de 115de
algemeene vergadering gehouden van de afdeeling
Leiden en Omstreken der Maatschappij tot bevor
dering der Bouwkunst.
Na afloop van het leesuur werd er eeoe kunst
beschouwing gehouden, bestaande uit eene prachtige
en in alle opzichten bezienswaardige collectie photo-
litographipën of lichtdrukken nit het werk „Archi-
tektnr Berlins", verzameld door deo architect Hugo
Licht en toebehoorende aan den heer Joh. Vlaan
deren alhier. Aan eene welverdiende aandacht ont
brak het niet.
De secretaris, de heer P. G. Lancel, nam hierna
een aanvang met zijne bijdrage, tot onderwerp
hebbende de „Plateelbakkerskunst", welke hij aan
een daarop betrekking hebbend werk had ontleend.
Tot de versiering van een gebouw - zeide spre
ker - draagt de plateelbakkersknnst veel bij en ook
levert deze küDst een aantal voorwerpen voor
huisraad.
Het gebruik van verglaasde steenen was in ons
land niets nieuws, daar men in Zeeland zelfs der
gelijke gebouwen vindt uit de 15de eeuw, terwijl
,de Nobelpoort te Zierikzee ten deele van zulken
steen is opgetrokken, waarbij echter de kleur eene
geheel ondergeschikte rol speelt.
De heer Lancel ging na hoever deze kunst het in
Frankrijk bad gebracht, en hoe men daar altijd
door een verkeerden weg vol^fc en geen gebruik
weet te maken van het prachtig materiaal, dat
Frankrijke bodem in overvloed oplevert.
Het aardewerk heeft in deze eeuw veel sporen
van verval gegeven. De kunst scheen verloren te
zijn. Italië had zijn prachtig majolica vergeten en
Urbino trok niet meer de bekende arabesken op
haar rondbuikig vaatwerk.
Te Delft was de tijd der groote meesters reeds
lang vervlogen, Arnhem leverde niet meer na den
dood van Jan Yan Kerkhoff, Aalmis en Bouw
meester te Rotterdam stierven zonder opgevolgd
te worden.
Spreker toonde aan hoe het porselein daarna
alleenhoerscher geworden was, hoe de plateel
bakkerskunst weer herleefde, hoe groot do vooruit
gang is die er valt op te merken, en wees ook op
den geringen prijs waarvoor dit aardewerk is te
verkrijgen.
Te betreuren viel het dat ons land te dier tijde
zoo ongunstig afstak bij Frankrijk en Engeland,
ja - zelfs werd uit Engeland Delftsch(?) aarde
werk Holland ingevoerd.
Hierna werd meer uitvoerig de fabriek te Sèvres
behandeld - de belangrijkste van geheel Europa.
Ten slotte kwam de heer Lancel op ons herleefd
Lelftsch aardewerk, en de fabrikant, de heer Joost
'1 Hooft, kan gerust ia het strijdperk treden met
frankrijk, Engeland en Duitschland.
Met aandacht werden de uitvoerige bijzonder
heden omtrent de plateelbakkerskunst aangehoord.
Jbr. A. C. Van Haeften gaf eenige bijzonder-
eden omtrent de Maatschappij tegen invaliditeit
en ODgelukken. Hij toonde de wenschelijkheid aan
hierin deel te nemen, vooral voor de meer
gegoeden, die hierdoor een voorbeeld zouden zijn
^eor den werkman. Het krijgen van een ongeluk
*an dagelijks gebeuren en door tusschenkomst van
Jhr. Yan Haeften kan de werkman ook bij weke-
hjksche termijnen betalen.
Eene vrij langdurige discussie werd over dit onder
werp gevoerd, en algemeen was men van het nut
^er instelling overtuigd.
Als gewone leden werden ten slotte bij acclamatie
aangenomen de heeren Adr. Yan Achterberg en
Van der Kamp, en als geïntroduceerde" de heeren
A. W. Goosen en L. Couvée.
Aan den heer Jesse kon geene belooning voor
de prijsvraag worden uitgereikt, daar de persoon
in qnaestie niet ter vergadering was. Alsnu zal deze
plechtigheid op eene volgende bijeenkomst plaats
hebbeD.
Na afloop van de agenda gaf de heer Looman
nog als zijn wensch te kennen dat aan het leesuur,
dat heden voor hot eerst - en met succes - gehouden
werd, in dien zin eenige uitbreiding werd gegeven,
dat ieder die in het bezit was van vaktijdschriften
enz. deze mede ter leziDg zou afstaan. Thans toch
waren er alleen het „Bouwkundig Weekblad" en
de „Opmerker" op de tafel nedergelegd. Met instem
ming werd dit voorstel begroet.
De opbrengst van het vervoer over den spoor
weg LeidenWoerden in de vorige maand was
als volgt: reizigers (13,049) f 6519.37, bagage
(12 ton) f 38.71, bestel-, ijl- en vrachtgoederen
(2294 ton) f 1,814.59, levende dieren en rijtaigen
f 305.20; totale ontvangst f 8722.87, tegen
f 10,577.35 in 1882. Totale ontvangst van 1 Mei
1883 af f 59,578.13l/„ tegen f 63,624.17 in 1882,
zijnde per dagkilometer f 8.99 in 1883 en f 9.60
in 1882. Er is dus weder achteruitgang merkbaar.
De Raad der gemeente Wassenaar heeft zich
gewend tot de Tweede Kamer met het verzoek
het aanhangige ontwerp tot verandering der grens
scheiding van de gemeenten 's-Gravenhage en
Wassenaar niet aan te nemeD, of althans het zoo
te wijzigen als in een bijgaand ontwerp wordt
aangegeven.
Tot hoofd der openbare school voor on ver
mogenden aan de Tullingstraat te 's-Gravenhage
is benoemd de heer A. Knoppien, hoofd eener
openbare school te Nieuwveen.
By de te 's-Hage op 7 en 8 dezer gehouden
akte-examens L. O. werden geëxamineerd 18, afge
wezen 10 en toegelaten 8 candidaten, o. a. de heer
A. De Yos, van Noord wijk. De examens zijn hier
mede afgeloopen.
In zijne inlichtingen aan de Tweede Kamer
op het adres van ingezetenen van Bodegrave over
de bewariDg van buskruit in de Wierickerschans,
geeft de minister van oorlog de verzekering dat de
meeste waarborgen bestaan dat de veiligheidsdienst,
alsmede de bestaande voorschriften ter verzekering
van de veiligheid in en bij buskruitmagazijnen, met
de vereischte strengheid en nauwgezetheid worden
uitgevoerd.
Het voorstel van den heer Yan Eek strekt
om, in overleg met de Eerste Kamer, de adressen
van antwoord op de troonrede te doen vervallen
en daarvoor in de plaats te stellen eene korte be
tuiging van dank en hulde aan Z. M. den Koning, in
de vereenigde zitting, onmiddellijk na het uitsproken
der Troonrede, door den president der Eerste Kamer.
Prinses Hendrik zal Maandag a. 8. te Am
sterdam haar intrek nemen in het Amstel-Hotel,
en gedurende eenige weken daar ter stede vertoeven.
Het stoomschip „Voorwaarts," van Amster
dam naar Batavia, vertrok gisteren van Marseille.
Gemengd N i e u w
De landbouwer Dorus Bohemer, die
hedenmorgen van Stompwyk naar Leiden reed, had
het ongeluk met rijtuig en paard - een joDg beest-
in de Stompwijksche vaart te vallen. Zekere Jacobus
Hage sprong den man na, bracht hem op het droge,
doch men vreest helaas voor Bohemens leven. Wel
werd dadelijk geneeskundige hulp verleend, doch
de ongelukkige, die in het water onder zijn paard
was geraakt, was zóó gewond dat ook deze weinig
zal baten. De vader van Bobemen bevond zich
mede in het rijtnig, maar sprong er nog bijtijds nit.
Bij den brand van de groote boe r-
derij, bewoond door de wed. Koningen te Aalsmeer,
is ook van het graan niets gered, terwijl van het
vee drie koeien en vijf kalveren in de vlammen
gebleven zijn. De oorzaak van den brand is onbekend.
Woensdag-avond omstreeks kwart over
zevenen ontstond in de Haarlemmermeer brand in
een aschnur van den kastelein P. Kok aan de Vijf
huizen, welke door behulp der buren is gebluscht
geworden. Men vermoedt dat de brand aan kwaad
willigheid, met behnlp van petroleum, is toe te
schrijven. Door de politie wordt onderzoek gedaan.
Gisternacht heeft men te 's-Hage in
de Bierstraat bij den expediteur v. d. H. inbraak
gepleegd. Twee lessenaars zijn opengebroken en
daaruit is ongeveer f 100 ontvreemd. Ook een
paraplnie en een beitel zijn gestolen.
De commissaris van politie in de 3de
afdeeling te Rotterdam acht zich, in het belang
van den handel, verplicht mee te deelen dat de
overbekende koopmanWillem Aalbert Yan Dolder
zich in die gemeente heeft gevestigd aan de Ver
lengde Hof kade No. 23zijne vrouw is genaamd
Grada Elisabeth Doesburg. Hij is dezelfde die in
het vorig jaar aldaar een kantoor had in de School
straat onder de firma Doesburg Co. en tegen
welke firma toen door de politie bij herhaling in de
nieuwsbladen is gewaarschuwd. RottNbl.)
Te Naaldwijk is de koster der R.-K.
kerk van de trappen zijner woning gevallen en on
middellijk daarop gestorven.
De wecLuwe Lemeil, koffiehuiehoud-
ster te Havre, werd, toen zij den 24-jarigen werk
man Prevost, die ten gevolge van den drank reeds
in zeer opgewonden toestand verkeerde, weigerde
nog meer te geven, door hem aangevallen en met
een mes midden door het hoofd gestoken. De schedel
was geheel gespleten en oogenblikkelijk na het
toebrengen van de wonde gaf de vrouw dan ook den
geest. De moordenaar, overigens een knap werkman,,
is aan het gerecht overgeleverd.
In Missouri heeft een hevige wer-
velstroom vrijwat schade aangericht te Springfield,
Bridgetown en Brookline. Zeven menschen kwamen
om het leven en twintig anderen werden gekwetst.
Te Diest, in Belgisch Brabant, heeft
de gemeenteraad besloten om de Bank van LeeniDg
te sluiten, aangezien zij tot niets nut was.
Volgens het „Journal de Liège"is
het water in de bronnen van Chaudfontaine plot
seling twee graden warmer geworden. Aan de warme
bronnen van Aken moet een dergelijk verschijnsel
zijn waargenomen.
Henry Powell, een metselaar, die,
naar indertijd vermeld is, onder ergerlijke omstan
digheden den zoon van zijnen patroon vermoord
had, is Woensdag 11. in de gevangenis te Londen
opgehangen. De nieuwe scherprechter Binns trad bij
die gelegenheid het eerst in fnnctie.
Yoor een der gerechtshoven te Par ij s
stond dezer dagen terecht een kamerdienaar, Pierre
Fulcheri, beschuldigd van bigamie. Terwijl zijne eerste
vrouw, eeDe brunette, in leven was, had hij eene
andere, ditmaal eene blondine, gehuwd en stond
thans ep het punt met eene derde in het huwelijks
bootje te stappen. Het grappigste van de geschie
denis was, dat de drie dames, respectievelijk in
zwart, grijs en blauw kostuum, als om strijd, met
tranen in de oogen, de reohiers bezwoeren den
„man harer keuze" aan haar terug te geven. De
mannen der wet echter, de onmogelijkheid inziende
om, op het voetspoor van wijlen Salomo, den Adonis
in drieën te doen houwen, veroordeelden hem onder
verzachtende omstandigheden tot vier jaren gevan
genisstraf.
