N°. 7216.
Maandag 07 Augustus.
A0. 1883.
Eerste Blad.
leidsch
dagblad:
PRIJS DEZER COURANT:
▼oor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post.1.40.
Alscoderl^jke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
▼an 10 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.'
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseer
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Dit Kommer bestaat uit TWEE BLADEN.
Nederlandsche Pétroleuses.
Tegenover rechten staan, althans behooren te
staan, plichten. Dat dit evenwel niet altijd het geval
is, leert de ondervinding ons dagelijks. Of, juistor
gezegd, het ontbreekt niet zelden aan het middel
om hom, die zijne plichten verzuimt, tot de nakoming
daarvan te noodzakeD.
Ora sloohts dit ééne te noemenwie kan den Dala-
tigen huisvader dwingen zijn gezin van het noodige
te voorzien, waarop het toch wel degelijk aanspraak
heeft? Bij het sluiten van het huwelijk worden
beide partijen op hunne verplichtingen gewezen, maar
als b. v. de man zich niet ontziet om ten koste
van vronw en kinderen een deel, soms een vrij
groot deel van zijn weekloon in de herberg te
verteren, welke macht is dan in staat hem dat te
beletten
En men behoeft daarbij niet in de eerste plaats
te denken aan hen, die zich aan wtsbrnik van
sterken drank schuldig maken; door het geregeld
gebruik worden tallooze gezinnon te kort gedaan.
Wie geen vreemdeling in Jeruzalem is, weet het
maar al te goed dat vele hoofden van gezinnen
gewoon zijn ten eigen bate een zeker bedrag van
het weekloon af te zonderen; zij beschouwen dat
als een soort van recht, vergetende dat met dat
geld menige behoefte, die nu maar onvervuld moet
blijven. bestreden worden.
Of wij dan niemand een geoorloofde uitspanning
of versnapering gunnen? Zeer zeker, maar hij, die
aan het hoofd van een gezin staat, mag naar onze
meenmg geen ander genot zoeken, dan dat, waarin
vrouw en kinderen kunnen deelen.
Reeds het matig genot buitenshuis is voor den ge
huwden maD, die zijne verplichtingen jegens zijn
gezin goed begrijpt, ongeoorloofd; hoeveel te meer
dan die genietingen, welke de maat te buiten gaan
Hoe moet het de vrouw van zulk eon man, de
moeder zijner kinderen, te moede zijn, als zij, na
een gansche week van werkon en tobben, van lijden
en ontbering, eindelijk, op den laten Zaterdag-avond
dien man tevergeefs te huis wacht? Het is voor
haar reeds lang geen geheim meer, waar hii zich
ophoudt. Heeft zij niet menigen avond van uit de
verte het afschuwelijke drinkhol bespied, totdat zij
eindelijk, toen de deur zich weder voor een slacht
offer van den drank opende, te midden van walm
en tabaksrook ook hem ontwaarde, den vader van
hare kinderen? Schaamtegevoel had haar belet dien
drempel te overschrijden, en daarom, ze had ge
wacht, totdat hij met wankelende schreden buiten ver
schoen, om hem huiswaarts te geleidon en althans
nog datgene in veiligheid te brengen wat van het
zuur verdiende loon daarbinnen nog niet verteerd was.
Door de ruwheid zijner metgezellen afgeschrikt,
heeft ze reeds sinds lang die tochten opgegeven, en
thans wacht ze in doffe wezenloosheid op het oogen-
blik dat de verachtelijke dronkaard de trap der ar
moedige woning opstrompelt, om gevoelloos op eea
atoel neer te zinken. Daar zit hij, bij eiken onver-
staanbaren klank, dien hij uitstoot, den walgelijken
jeneverwalm om zich hoen spreidende.
Is het wonder, dat bij die vrouw het medelijden
allengs in afkeer, de afkeer in haat is overgegaan,
haat tegen den ellendige, die niet langer de vader,
maar de vijand is van hun beider kinderen, voor
wie zij toch reeds siDds lang hot brood moet ver
dienen? En de haat - men weet het - voert soms
tot waanzin, zelfs tot de razernij der pétroleuses.
Ja, ook Nederland heeft zijne pétroleuses. Eerst
daags zal de tweede voor de rechtbank verschijnen.
Pétroleuses, afgrijselijker nog dan die der Parijsche
commune, die althans slechts gebouwen, maar geen
menschen in vlammen deden opgaan. "Wel liet de
wet haar zonder bescherming tegenover den man
die haar en hare kinderen in het verderf stortte,
maar tock - zij is eene pétroleuse. Yraag niet, wat
die vrouw heeft geleden, eer zij tot do vreeselijke
misdaad overgÏDg. Immers, honderden andere vrou
wen deelen in haar lot, zonder daarom hare man
nen naar het leven to staan.
En dat alles geschiedt in Nederland, dat zich
verheugt in het bezit van een drankwet! Of die wet
veel uitwerkt? Men zou het betwijfel on, ook bij het
vernemen der klachten over hare on voldoende hand
having, in de jongste vergadering van het Volksbond
uitgesproken. Of zou zich werkelijk het verschijnsel
voordoen dat do tegenstanders der drankwet van
hare invoering vreesden, dat nl. het geheime drank
misbruik, de dronkenschap binnenskamers, toeneemt?
Wij weten het niet, maar wat wij wel weten is dit,
dat vóór de invoering der drankwet de dronken-
manspétroleuses in Nederland onbekend waren.
Zal in ons Vaderland de gehuwde vrouw het
steeds machteloos moeten toezien, als haar man
door drankmisbruik het welzijn van haar en de
haren verwoest? Is het te gronde richten van het
gezin door hem, die geroepen is het te verzorgeD,
niet evenzeer een te kort doen aan de buwelijks-
verplichtingon als bv. het plegen van echtelijke
ontrouw?
Ziedaar zoovele vragen, waartoe de beide treurige
feiten, waarop wij het oog hadden, aanleiding geven,
feiten, waardoor met schrille kleuren een tafereel
wordt opgehangen van éh bitiore jammer en ellende,
die ondanks de drankwet nog in zoo menig gezin
door het afschuwelijke drankmisbruik wordt gesticht.
LEIDEN, 25 Augustas.
Aan don 32sten verjaardag van den Prins van
Oranje werd heden alhier op de gebruikelijke wijze
gedacht, nl. door het bespelen van het carillon,
zooals trouwens reeds eiken Zaterdag het geval is,
door het uitsteken dor vaderlandsche driekleur van
openbare en particuliere gebouwen en door het
houden eener parade, op het Schuttersveld, van
de te dezer stede nog in garnizoen aanwez:ge
troepen.
Het programma is verschenen van het zesde
internationale congres dor Oriëntalisten, dat van
10 tot 15 Sepi. alhier zal worden gehonden. Daaraau
is het volgende ontleend:
Ten gevolge van het overlijden van den hoogleeraar
Dozy zal in zijne plaats dr. A. Kuenen hot voor
zitterschap bekleeden.
Dr. H. Kern is ondervoorzitter; het secretariaat
wordt waargenomen door dr. M. J. De Goeje en
dr. C. P. Tiele, terwijl dr. W. Ployte penningmeester
is. Do leden van het bestuur zijn: dr. J. P. N.
Land. dr. C. Leemans, mr. P. A. Van der Lith,
dr. H. Oort, dr. J. Pijnappel, dr. G. Scblegel, dr.
L. Serrurier, dr. P. J. Veth, dr. A. C. Vreede en
dr. T. C. L. "Wijnmalen.
Er zullen vijf sectiën zijn, waarvan de eerste -
de Semitieche - uit 2 afdeelingen bestaat: a. de
Arabische en letterkunde van den Islam; b. de
andere Semitische talen en de teksten ia spijker
schrift. De 2de sectie is do Arische, de 3de de
Afrikoansche (Egyptische), de 4de ie die van Mid
del-Azië en het verre Oosten, de 5de de Maleische
en Polynonische. Er zullen twee algemeene zittingen
worden gehouden tot opening en tot sluiting van
het congres (in de Stadszaal)voor de zittingen der
sectiën zijn de zale» van het universiteitsgebouw
aangewezen.
Reeds is de opgaaf van ruim veertig belangrijke
onderwerpen ingekomen, onder deze eene Egyptolo-
gische studie van eene Engelscbe dame, miss Amelia
B. Edwards te Londen, en zeventien van Neder
landsche geleerden. Prof. De Goeje zal een en ander
mededeel en over eene nagelaten, maar helaas onvol
tooide stadie van zijnen ambtgenoot Dozy, door
dezen voor het congres bestemd. Tusschen de drie-
en vierhonderd vreemdelingen en landgenooten heb
ben zich als leden opgegeven; van ruim tweehon
derd is bericht ontvangen dat zij aan de vergade
ringen zullen deelnemen.
Tot de eigenaardige feestelijkheden, welke tofc
verpoozing van de weten schappelijke werkzaam
heden znllen dienen, behoort een bezoek aan de
internationale tentoonstelling, met de ontvangst der
leden door het gemeentebestuur van Amsterdam.
Voorts zal er in het Gemeenlandshuis van Rijnland
eene tentoonstelling van handschriften, boeken en
kleine voorworpen worden gehouden, belangrijk
voor hen, die aan de Oostersche stadiën zich wijden.
Omstreeks negen oren viel gisteravond een
ongewone drukte aan het spoorwegstation waar te
nemen: de leerlingen der scholen 3do en 4de klasse
keerden terug van hun uitstapje naar Rotterdam.
Ofschoon het voor de jongelui een vermoeiende dag
was geweest, verkondigde hnn blijde toon dat zij
zich uitstekend hadden vermaakt. De uiterBt vrij
gevige wijze, waarop de toegaDg tot de Rotterdam-
sche Diergaarde aan schoolkinderen wordt verleend,
had een bezoek aan die schooue inrichting mogelijk
gemaakt; het overige van den dag was besteed aan
het bezichtigen van Rotterdamsche merkwaardig
heden, het Park en de Maasbrug niet te vergeten.
Een flinke maaltijd in het kosthuis in de Kipstraat,
welks directear uitnemend voor het noodige had
gezorgd, was een aaDgename afwisseling in de prac-
tische aanschouwings- en gymnastiek-oefeningen,
die zulk een tocht eigen zijn.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 3159 volwassen
personen en van 28 kinderen.
De zeventiende tentoonstelling van pluimge
dierte, gisteren in den ZoÖlogischen Tuin te 's-Hago
voor hot publiek opengesteld, levert een vernieuwd
bewijs van den vooruitgang der vogelteelt hier te
lande. Negentig inzenders hebben op het voortref
felijk ingerichte terrein 582 diersoorten bijeenge
bracht, eene belangstellende bezichtiging ten volle
waardig. Do jury heeft echter geene termen ge
vonden om de door den Koning en de Koningin
en door de vereeniging „De Dierentuin" uitgeloofde
groote gouden medailles toe te kennen.
Bekroond werden o. a. de heerenP. Van Rhijn
te Leiderdorp met een tweeden prijs voor fazanten
en met een eersten prijs voor donkere fazanten;
Jos. Van Coeverden te Hazerswoude met een tweeden
prijs voor zwarte hoenders; C. D. Meurs te Alfen
mot een tweeden prijs voor Padua-kuifhoenen, met
een eersten prijs voor Engelsche rechthoenen en
met een tweeden prijs voor Plymouth-rokshoen
freule M. Van Brienen te Wassenaar met een eersten
prijs voor Hollandsch kriel (rood met zwart) en
mot een zelfden prijs voor witte zwanen; graaf
M. Van Limburg Stirum te Wassenaar met een
eersten prijs voor witgehoran zwanen; dezelfde met
een tweeden prijs voor knobbelganzen, ziet een
gelijken prijs voor Toulouse-ganzen en met een
eersten prijs voor tamme ganzen; P. Van Rhijn te
Leiderdorp met een tweeden prijs voor waaier
eenden, met een eersten prijs voor Karolina-eenden,
met een zelfden prijs voor Bahama-eenden en met
een tweeden prijs voor bergeenden; freule M. Van
Brienen te Wassenaar met een eersten prijs voor
wilde eenden; graaf M. Van Limburg Stirum to
Wassenaar met een tweeden prijs voor tamme
eenden; C. D. Meurs te Alfen met een tweeden
prijs voor Rouaansche eendengraaf Van Limburg
Stirum met een eersten prijs voor Holl. eenden;
C. D. Meurs met een tweeden prijs voor kuifeenden
graaf M. Van Limburg Stirum met een tweeden
prijs voor kwakereenden.
