LEIDSOH
DA GBLAD.
7132.
baandag £1 XVTei.
A°. 1883.
Eerste Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.10.
franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven-
PRIJS DS3 ARYERTENTIEJf:
Van 1—6 regels 1.06. Iedere regel meer 0.11\.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor bet incassee-
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Dit
v miner bestaat uit TWEE BLADEN.
Oitloiëelo KonnisgeyingeiL
Kostrlooze Inenting met stof afkomstig
van liet Half.
Burgemeester en "Wethouders der gemeente Leiden bren
gen ter kennis van belanghebbenden, dat gelegenheid
beslaat tot kostelooze vaccinatie en revaccinatie, met
slof afkomstig van het kalf, voor onvermogenden, in het
lokaal ;er Stadswaag en wel op de volgende dagen, als:
Maandag 21 Mei, Dinsdag 29 Mei, Woensdag 6 Juni, Don
derdag 14 Juni, Zaterdag 23 Juni, Maandag 2 Juli, Dins
dag 10 uli, Woensdag 18 Juli, Donderdag 26 Juli, Zater
dag 4 Augustus a. s, en zoo vervolgens met eene tus-
senenruiente van achtof als die dag op een Zondag of
Vrijdag valt, van negen dagen, telkens des namiddags
te één uur.
Burgemeester en -Wethouders voornoemd,
Lei Jon, DE KANTER, Burgemeester.
18 Mei 1883. E. KIST, Secretaris.
Nogmaals de Krankzinnigenverpleging.
De quaestie der krankzinnigen verpleging of -
wil men liever - bewaring binnen onze gemeente is
een andere phase ingetreden.
Naar aanleiding van het adres van den heer
A. W, Sijthoff hier ter stede, waarbij verzocht werd
door oprichting van een barak of wel op andere
wijze ide dringende behoefte aan gelegenheid tot
opneming van die ongelukkigen te voorzien, had
in de gemeenteraadszitting van 15 Maart jl. een
uitvoe ge discussie plaats, welke eindigde met
afwijzing van des adroseants verzoek en ook met
verwerping van het door den heer Van Dissol
voorgestelde amendement om aan de voordracht
van Bnrg. en Weths. om afwijzend te beschikken,
too te voegen de woorden: „en Burg. en Weths.
uit te Jioodigeu omtrent do inrichting van meerdere
tijdelijke bewaarplaatsen voorstellen te doen met
dien spoed, dien het gewicht der zaak zal toelateü."
Volgde het verzoekschrift van den hoogleeraar
G. D. L. ITuot, waarvan de hoofdstrekking was
dat op een wettige on betere wijze zou warden
voorzien in de tijdelijke verpleging der behoeftige
krankzinnigen. Dat ook op dit request afwijzend
werd beschikt, in de gemeenteraadszitting van den
19det dezer, was vrij verklaarbaar voor hen, die
letten op het hoofdmotief, dat bij de meerderheid
der raadsleden geldende was. Op het Rijk, zoo
ongeveer laidde die redenoeriog, rust de verplich
ting ia in de verpleging der krankzinnigen te
voorzicD. De gemeente bezit alleen de bevoegdheid
gevaarlijke krankzinnigen in bewaring te stellen
tot tijd en wijle zij krachtens bevelschrift van het
openbaar ministerie in een gesticht kunnen worden
opgenomen. Nu bestaat de gelegenheid tot opneming
in een krankzinnigengesticht feitelijk althans voor
belioeftigen wel niet, omdat het Rijk in dozo niet
voldoet aan zijn verplichting, maar dat is voor do
gemeente geen reden om datgene te volvoeren,
waarin het Rijk te kort schiet en wat zij eigenlijk
niet -Joen raag, althans voor zoover betreft douit-
broiding van het tijdelijk in bewaring stellen.
Volkomen juist geredeneerd, maar het brengt ons
geen stap verder om uit den inderdaad oühoud-
barer. toestand te geraken. „Wat heeft iemand",
zoo werd terecht in een raadszitting gezegd, „in zulk
een geval zich bevindende, er aan wanneer de patient
niet tijdelijk beschermd kan worden, voor zichzelven
en voor anderen, dat een ander kan betoogen dat
de hoofdschuld in doze volgens alinea zooveel van
art. zooveel niet ligt bij de gemeente, maar bij het
Rijk F Het is zeker een magere troost daarmede
te werden afgescheept."
Inderdaad, zoo kan de toestand niet blijven. Met
de honden in den schoot blijven zitten in afwachting
der in uitzicht gestelde opening van het rijkskrank-
zinnigengestiebfc te Medomblilc, dat bovendien al
heel spoedig, zoo niet reeds terstond geheel zal
gevuld zijn met het meer en meer toenemende aan
tal ouverzorgde krankzinnigen - 't mag niet zijn.
Wie zal zoggen of niet de genezing van menig
ongelukkige, dio thans öf in het geheel niet, óf op
onvoldoende wijze wordt verpleegd, daardoor voor
goed werd verijdeld? Immers, do deskundigen zijn
het daarover eens, dat een doelmatige behandeling
in het eerste stadium der zielsziokto de meeste
kans op herstel aanbiedt. Langer uitstel om op
afdoende wijze in onmiddellijke verpleging te voor
zin, ook al is er geen sprake van wettelijke ver
plichting, zou ee:i zwaro verantwoordelijkheid zjjn
tegenover die toch reeds zoo deerniswaardige onge-
lukkigeD.
Met instemming werd dan ook van vele zijdon
konnis genomen van hot adro3 van de inspecteurs
der gestichten voor krankzinnigen aan den Gemeen
teraad, waarbij zij, na op de hoogst onvoldoende
verpleging der tijdelijk in het Caecilia-gasthuis
geplaatste krankzinnigen te hebben gewezen, als
hun mcening te kennen geven, dat de lokalen van
dat gebouw zonder groote kosten zouden kunnen
worden icgericht tot een geneeskundig gesticht,
waarin 100 tot 120, misschien moer krankzinnigen
behoorlijk verpleegd kunnen worden.
Gelijk onze lezers zich zullen horicnoreD, worden
door genoemde adressanten een vijftal voordooien
opgesomd, aan dergelijke inrichting verbonden, nl.
spoedige doelmatige behandeling der behoeftige
krankzinnigengelegenheid voor do betrekkingen
der hier ter stedo te hais fcohoorendo lijders om
hen te bezoeken, een voordeel, dat wel eenige, ja
groote geldelijke opoffering rechtvaardigt; onafhan
kelijkheid der gemeente ten aanzien van do plaat
sing der behoeftige krankzinnigen (om niet te
zeggen: eenig middel voor het oogenblik om hen
geplaatst te krijgen); baten voortvloeiende uit de
verplegingskosten, met inbegrip van rijks- en pro
vinciale subsidiëo, en uit do opneming van krank
zinnigen uit andore gemeenten; mogelijkheid ein
delijk van clinisch onderwijs in de psychiatrie aan
de universiteit.
Wat de kosten betreft, bij do begrooting daarvan
dient in het oog te worden gehouden, dat in inin-
deriög daarvan moeten worden gebracht de betrek
kelijk hoogo uitgaven, thans verbonden aan de zoo
genaamd tijdelijk, maar feitelijk reeds ruim zeven
maanden verzorgde krankzinnigen, terwijl bij B.
en Ws. bovendien in overweging is hot door den
heer Buys aangegeven denkbeeld om te trachten de
voorloopig verpleegden in een hoogero klasse van
één of ander gesticht geplaatst te krijgeD, wat
natuurlijk een zo3r aanzienlijke verhooging van uit
gaven zou ten gevolge hebben, zonder dat de
gemeente in voorkomende gevallen van de kostbaro
voorloopige verpleging van lijders zou ontheven zijn.
Eindigen wij met te herinneren aan de woorden
van een geacht raadslid, die verklaarde er zeker
van te zijn, dat ieder ingezetene van Leiden het zou
toejuichen, indien hier voor onze krankzinnigen een
betore gelegenheid lot verpleging werd verschaft,
zoodat zij niet meer in krotten behoefden te worden
opgesloten. Het is hier niet in de allereerste plaats
een quaestie van geld, ook niet eene van verplichting,
maar vóór alles van humaniteit, van voegzame
verpleging van onze krankzinnigeu, de oDgoluk-
kigsten onder de ongelukkigen. De huidige toestand
strekt het land tot schande, maar ook onze gemeente
niet tot eer.
Ongetwijfeld zou aan een algemeen hier ter stede
gekoesterden wensch worden gevolg gegeven, indien
het door meergemelde inspecteurs aanbevolen plan
tot uitvoering werd gebracht.
Gelijk mea weet, is zulk eene pogiag met Delft reeds mislukt.
LEISiEN, 19 FtScl.
Golijk men weet, zal van 10 tot 15 Septem
ber alhier het zesde internationale congres der
Oriëntalisten bijeenkomen. Toon dit in de slotzitting
van het vorige congres te Berlijn was besloten,
meenden de Nederlandscho afgevaardigden aan de
modedeeliDg, dat de kenze van Leiden door de
Nederlandsche Regeering werd goedgekeurd, de
verzekering te mogen toevoegen dat de Oriëntalisten
in onze stad hartelijk welkom zouden zijn. Zij had
den hiervoor grond in do herinnering aan de hulp
door velo ingezetenen bewezen tijdens het eeuwfeest
onzor hoogeschool, in de verzekering van een drietal
in Berlijn aanwezige etadgenooteD, maar bovenal
in de wetenschap dat do eer onzer stad onzen mede
burgers na aan het hart ligt en dat zij het op prijs
stellen dat aan Leidon deze hulde bewezen wordt.
De commissie tot regeling van het zesde inter
nationale congres der Oriëntalisten vraagt nu of de
burgers den wissel in Berlijn op hunne gastvrijheid
getrokken, willen honoreeren. En wel in de eerste
en voornaamste plaats door zich bereid te verklaren,
ingeval het noodig zal zijn, oen of meer leden van
hot congres ten hunnent te willen herbergen. De
ruimte die de hotels aanbieden is geheel ontoereikend
en dwingt do commissie tot buitengewone maatrege
len. Door aan het verzook gevolg te geven, zullen
onze stadgenooten bewerken, evenals dit in 1875
geschied is, dat do leden van het congres mot voel
aangenamer indruk huiswaarts zullen keoren, dan
anders het geval zal kunnon zijn.
De commissie bestaat uit de heeren: M. J. De
Goeje, H. Kern, A. Kuenen, J. P. N. Land, C. Lee
mans, P. A. "Van der Lith, H. Oort, W. Pleyte,
J. Pijnappel, G. Schlegel, L. Serrurier, C. P. Tiele,
P. J. Veth, A. C. Vreede en T. C. L. Wijnmalen.
Zoo nu en dan kan men gevoelen dat de
zomer in aantocht is, ofschoon weder andere dagen
zonden doen veronderstellen dat we meer achter-
dan vooruitgaan, doch zien doet de bereids ontlui
kende natnur het eerste geheel en al. Het frissche
groen en de in vollen bloei staande vrucht - en andere
boomen lokken - hoe kil de wind ook heden mag zjjn -
tot genieten nit. Maar ook op andere wijze wordt
ons hot zomersoizoon aangekondigd. Do eigenaar
van het eenige en zoo gezochte „Zomerzorg" maakt
opnieuw de bepalingen bekend, volgens welke hij
voornemens is do kapel der grenadiers in zijn
prachtigen tuin een serie van acht concerten te doen
geven. Die voorwaarden zjjn als andere jaren
bijzonder gunstig en als men daarbij in aanmerking
neemt den goeden indruk, welken Völlmars muziek
corps van vroeger hier moet hebben achtergelaten
en de geriefelijkheden, waarvoor de beer Couvée
tegenover do bezoekers zorg draagt, dan zal het
niemand verwonderen of ook nu zal het niet aan
eene ruime deelneming ontbreken en zal men - indien
moeder Natuur zich over ons onlfermt - menigmaal
Leidons lusthof met wat Loidens burgerij schoons
en edels aanbiedt, onder de bezielende macht der
reine accoorden, zien prijken.
Het diner van eenige Kamerleden, dezer dagen
te 's-Hage gehouden, was - blijkens de Std. - een
eoremaaltijd, door „de anti-revolationaire Kamer-
club," onder leiding van ror. L. W. C. Keuchenins,
aangeboden aan haren voorzitter, den afgevaardigde
voor LeideD, O. baron Yan Wassenaer Yan Catwijck,
die zijn presidium heeft neergelegd. De voorzitter
van het Centraal-comité, dr. A. Kuyper, was als
gast tegenwoordig.
De oe8terbanken van den heer Wagtho te
Tholen liggen in de Schelde. Het Zoölogisch station
der Nederlandscho Dierkundige YereenigiDg wordt
dan ook niet op deze, maar op het terrein van de
oesterput van genoemden hoer W. gevestigd. Aan
de aldaar in te stellen onderzoekingen zal door ver
schillende leden der Vereeniging deelgenomen worden*