LEIDSCH
DA GBLAD.
N°. 7110.
Maandag 23 April.
A0. 1883.
Eerste Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER AD VERTESTIEN
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17%.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor het incassee-
ren buiten de stad wordt ƒ0.10 berekend.
Dit nonimer bestaat uit DRIE BLADEN,
Weelde»
Gij kent ze, jonge moeder, die uw eersteling, het
pand der huwelijksliefde, op den schoot hebt. Hoe
glimlacht gij hem toe en hoe blij zjjt ge te moede,
als gij zijn eerste lachje aansobouwt. Gij moogt
niet tot'de rijken der aarde behoorcn, toch zult
gij u rijk achten in zijn bezit. Als uw lieveling
eenigBzins onrustig slaapt, hoe zjjt ge dan al bezorgd
en als gij aan zijn ziekbedje zit, hoe staan uwe
oogen vol tranen en zacht gij en bidt, dat de kleine
moge herstellen. Geen zorg zoo groot als die van
een goede moeder voor haar kind. Als de geneesheer
haar op do vraag: wat hem van haar kindje dunkt,
schouderophalend antwoordt, o, hoe is zij dan treurig
te moede! Moet zij het rouwkleed dragen, o, dan
denkt ze nog aanhoudend aan de weelde, die zij
smaikte, toen zij haar kindje nog had. En is baar
die droefheid bespaard en groeit baar kind en die
zij nog daarna krijgt, voorspoedig op, met welk een
vergenoegden blik kan haar moederoog hen allen
aanschouwen. De vader ziet dat: en ook hij kan
van weelde spreken, Wat rechtgeaarde ouders voor
hun kinderen zijn, kunnen deze niet genoeg waar-
deeren. Hoe meer zij dat doen, des te meer ver-
hoogen zij den levenslust hunner dierbare ouders.
Wie zal de weelde, die een ouderenpaar in het
bezit van flinke kinderen geniet, niet een kostbaren
schat noemen!
Weelde is een woord, waaraan door allen dan
een liefelijke beteekenis wordt gehecht. Die heeft
het woord niet altijd, want het spreekwoord zou
er dan niet kunnen zijn: Het zijn sterke beenen,
die de weelde kannen dragen. Deze weelde kont
hij, die zich boven zijn stand of liever boven zijn
vermogen tooit, want Mevrouw de Mode maakt dat
aan de kloeding den stand niet meer te herkennen
is. Of is het u niet gebeurd, dat gij dacht een voor
naam heer voorbij te gaan, terwijl het een per
soontje was dat zich als genen kleedt. Kijk, de
weelde in dien zin speelt menigeen ongelukkige
parteu.
Twee menscben, die in eikaars nabijheid wonen
en soms hetzelfde bedrijf uitoefenen, zijn door de
fortuin ongelijkmatig bedeeld. De eene is een man
van middelen en kan, om zoo të zoggen, doen en laten
wat hij wil, zonder dat het hem hindert. Zijn huis
is rijk gemeubileerd, zijn dochters dragen kostbare
stoffen, heur ooren en hals schitteren vanjuweelen
en diamanten. Zijn zonen gaan evenzeer smaakvol
gekleed. Doch al die tooi veroorzaakt hun vader
geen zorg. Hij is een zeer welgesteld man en kan
flat alles contant betalen. Hij heeft sterke beeDCD,
flie do woelde kunnen dragen. Doch Diet alzoozijn
buurman. Hij heeft zijn brood, maar de weelde,
waaraan de zijnen offeren, bezorgt hem menig kom
mervol oogenblik. Zij willen evenals de kinderen
van hun rijken buurman gekleed gaan en moeder
voegt zich, helaas! naar hun luimeD, terwijl de
vader ook al toegeeft, zonder dat beiden er aan
denken, dat zij onmogelijk op dion voot kunnen
blijven leven, hoe voorspoedig hun zaak ook moge
gaan, omdat hot hun aan voldoende eigen mid
delen ontbreekt.
Zoo maakt dat zoogenaamd fatsoen, dat op hen
het spreekwoordhet zijn sterke beenen, die de
weelde kunnen dragen, toepasselijk blijkt. Want
nu geen rekenschap wordt gehouden met hun in
komsten, verslindt de weelde alle winsten, ja ver
rijst eindelijk een berg van schulden. Het einde
der historie is, dat zij de weelde, waarin zij hun
rijk bemiddelden buurman volgdeD, toch moeten
vaarwel zeggen en een eenvoudiger levenswijze leiden,
die, hadden zij het van meet af gedaaD, hun zoozeer
te stade zoude gekomen zijn en hen voor velerlei
verdriet hebben gevrijwaard. Menig ander voorbeeld
vau weelde waaraan men o, zoo voorzichtig moet
zijn zich over te geven, zou nog bij te brengen zijn,
doch wij gelooven, dat deze greep wel volstaan kan.
Onze vaderen wisten het, welke schromelijke
gevolgen het kan hebben de weelde voet te geven
on drukten hun levenswijsheid eigenaardig uit in
't spreekwoord: 't zijn sterke beeDen, die de weelde
kunnen drageb. Voor die weelde waren zij ook zoo
bevreesd, als hun middelen het hun niet veroor
loofden haar to volgen en waarschuwend lieten zij
dat spreekwoord de hunnen hooren. Dat was wijze
behoedzaamheid. Door hun handelingen en gedra
gingen, kortom hun geheele zijo, daarmee in over
eenstemming to breDgen, konden zij zich voor schade
en schande vrijwaren. "Wie dat niet deed, moest de
nadeelige gevolgen eener verkwistende levenswijze
ondervinden.
Hem trof niet het medelijden, maar het billijk
verwijt, dat in hun kernachtig gezegde: 't zijn
sterke beenen. die de weelde kunnen dragen, ligt
opgesloten. Hot spreekwoord bleef, maar niet altijd
en door allen werd aan de waarschuwing gedacht,
welke het ontegenzeglijk bevat. Wie zal het dan
niet billjjken, dat wij ook aan de weelde in dien
zin eenigö woorden hebben gowij i. Er zal toch
wel niemand gevonden worden, die niet gaarne
erkennen zal dat ook voor onzen tijd de bespreking
zijn nut heeft van do waarheid, welke het voorge
slacht reeds beaamde, dat weelde tot armoede kan
leiden en helaasleidt, indien men niet - gelijk
datzelfde voorgeslacht insgelijks in een ander nog
gebruikelijk spreekwoord zoo eigenaardig uitdrukt -
de tering naar de nering zet.
Onze vaderen kenden ook de weelde, waar zij
een liofelijk beeld te aanschouwen geeft. Trouwens,
schilders van hun tijd, ja ook van later en nog
van oDzen tijd, schepten in de voorstelling van oen
groepje, dat weelde verkondigt, blijkbaar boh3geD.
Moge deze weelde aller ouders deel zijn of wor
den! Mocht integendeel ieder bedacht zijn dat, met
toepassing op hem, het spreekwoord niet gehoord
wordt't zijn sterke beenen, die de weelde kuDnen
dragen
LEIDEN, 21 April.
In hun adres aan den gemeenteraad betref
fende de gelegenheid tot verpleging van krankzin
nigen alhier, geven de inspecteurs van de gestich
ten voor krankzinnigen te kennen dat het hnnne
aandacht heeft getrokken dat sedert eenigen tijd
in hot Caecilia-gasthuis binnen deze gemeente krank
zinnigen tot aan hunne opneming in een genees
kundig gesticht bewaard worden. Ten gevolge der
overbevolking in de krankzinnigengestichten duurt
die tijdelijke bewoning niot zelden zeer lang, het
geen tot groot nadeel strekt van hen, die aldus
bewaard worden, daar hunne kaDS van genezing
ongunstiger wordt, naar mate zij langer van des
kundige behandeling in een wèl ingericht gesticht
voor krankzinnigen verstoken zijn.
Adressanten hebben kennis genomen van de wijze
waarop die tijdelijke bewariDg der behoeftige krank
zinnigen alhier geschiedt en mogen niet ontveinzen
dat zij verre is van te beantwoorden aan het denk
beeld, dat men zich van eene doelmatige verpleging
van krankzinnigen vormt.
Tevens hebben zij de overige lokalen van het
Caecilia-gasthuis in oogenschouw genomen en het
is hun voorgekomen dat die lokalen zonder grooto
kosten zouden kunnen ingericht worden tot een
geneeskundig gesticht, waarin 100 tot 120, misschien
meer, krankzinnigen behoorlijk verpleegd kunnen
worden.
Zij raeenen dat uit de bedoelde verbouwing van
het Caecilia-gasthuis de volgende voordeelen voor
onze gemeente zouden voortvloeien
lo. de behooftigen te Leiden, di9 in een staat
van krankzinnigheid geraken, kunnen spoedig onder
doelmatige behandeling geplaatst worden;
2o. de betrekkingen dergencn, die in de gemeente
Leiden tehuis behooren, kunnen gemakkoiijk in de
gelegenheid gesleld worden hunne krankzinnigen
te bezoeken;
3o. de gemeente wordt, ton aanzien van de plaat
sing harer behoeftige krankzionigeD, onafhankelijk
van de besturen van gestichten in andere gemeenten
4o. de kosten der verpleging, waartoe ook de
rijks- en provinciale subsidion behooren, komen ten
bate van Leiden en zijne inwoners, terwijl thans
in andere gemeenten het vooordeel daarvan genoten
wordt; bovendien zouden ook krankzinnigen nit
andere gemeenten kunnen opgenomen worden, waar
door bij eene goede administratie de kosten der
krankzinnigenverpleging voor deze gemeente aan
zienlijk kunnen verminderon;
5o. do mogelijkheid zal geboren worden, om
klinisch onderwijs in de psychiatrie aan de univer
siteit te geven, wanneer men zich daaromtrent met
de Regeering verstaan kan.
Do inspecteurs meenden het bovenstaande onder
de aandacht van den gemeenteraad te moeten bren
gen en spreken tevens den wensch uit dat de Raad
het Dagelijksch Bestuur uitnoodige een plan van
verbouwing van het Caecilia-gasthuis tot het om
schreven doel te doen ontwerpen, waarbij zjj zich
gaarne bereid verklaren den bouwkundige de noodige
inlichtingen te verschaffen.
Do gisteravond in de Stadszaal gehouden
meeting over „Zondagsrust" was zeer druk bezocht,
althans het bovenlokaal kon niet alle belangstellenden
bevatten, zoodat velen zich enkel met een kijkje
in de zaal moesten tevreden stellen. Nadat de heer
S. Bnytondijk, predikant te IJselstein, het onderwerp
breedvoerig had ingeleid, werd gelegenheid tot dis
cussie gegeven, waarvan echter alleen maar door
den hoer Donner kort kon worden gebruik gemaakt,
aangezien men, met het oog op het gevorderde uur,
meende, dat, al was het doel dezer samenkomst om
de Zondagsrust te bevorderen, de nachtrust er niet
onder moest lijden. Er zal dus later een nieuwe
vergadering worden uitgeschreven. Allerlei standen
van allerlei richting waren vertegenwoordigd.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 48—64 volwassen
personen en van 812 kinderen.
De afdeeling Dordrecht der Maatschappij tot
bevordering der Toonkunst heeft met medewerking
van mej. Wilhelmina Gips, den heer D. uit Leiden, de
zangvereeniging „Amicitia" en ruim 90 verpleegden
in hot weeshuis, in de Groote Kerk aldaar een
concert gegeven, ten behoeve der nagelaten betrek
kingen van de onlaDgs verongelukte visschers. Met
begeleiding van orgel en harmonium werden de
verschillende nummers uitgevoerd. Meer dan 2200
toehoorders woonden dit concert bij, zoodat de bruto-
opbrengst ongeveer 1100 bedraagt. Aan de wees
kinderen werd namens eene vriendelijke hand, die
onbekend wenscht te blijven, suikerwerk uitgereikt.
Tot onderwijzers aan de openbare lagere scholen
te Lekkorkerk zjjn benoemd de heeren H. Schenk
te Barendrecht en J. Van der Most te Zoetermeer.
De Koning en de Koningin worden Woens
dag as. op het paleis te Amsterdam verwaoht.
Het gevolg zal bestaan uit de heeren graaf Schim-
melpenDinck Yan Nijenhuis, Yan Capelle, Taeta
Yan Amerongen Yan Natewich, Bentinck, Dumon-
ceau en AJewjjn, benevens de hofdames Van de Poll
en Yan Ittorsum. Het prinsesje zal op 1 Mei to
Amsterdam komen, om den volgenden dag met hare
koninklijke ouders naar Luxemburg te vertrokken»