i\°. 7104.
Maandag 16 April.
A0. 1S83.
Tweede Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Toor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post.1-40.
Afzonderlek® Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
TRIJS DEB ADVERTENTIE» 8
Van 1—regels 1.05. Ieder© regel meer 0.17$.
Grootere leltera naar plaatsruimte. Voor hel incawee-
ren buiten da «tod wordt 0.10 berekend.
Voor de inteekenaren daarop behooren
bij dit nummer van het Leidsch Dagblad
No. G7 der Ingekomen Stukken van den
Gemeenteraad.
EEISES, 14 4pril.
De afdeeling Leiden en Omstreken der Maat
schappij tot Bevordering der Bouwkunst hield gis
teravond hare lilde vergadering in het Huts-
gebouw.
Vóór de opening der samenkomst werd men in
de gelegenheid gesteld een werk te bezichtigen, ge
titeld „La brique ordinaire", welwillend door den
heer G. Looman aangeboden, dat in den volsten
zin des woords op den naam van „kunstbeschou
wing" kon aanspraak maken.
De voorzitter opende de vergadering met een
welkom aan de heeren Hoos en De la Bije, die voor
de eerste maal op do vergadering aanwezig waren.
Ha het voorlezen van de notulen der vorige bij
eenkomst leverde de hoer Looman eene bijdrage
over „de geschiedenis der metselsteenen".
Spreker hoopte met deze vertaling, die hij in het
Hederlandsch had overgezet uit „L'histoire de la Bri
que", de leden eenige oogenblikken aangenaam en
nuttig bezig te honden, en behandelde achtereen
volgens in korte trekken de wording en vorming
der steenen.
De metselsteenen, zoo begon spreker ongeveer,
waarvan de naam afgeleid is van het Kettische
woord „briq", behooren tot de oudste kunstmatige
producten die bij het bouwen gebezigd worden.
Hoever echter de oorsprong reikt aan gene zijde
der oude geschiedenis, ging toch de kunst van pot
tenbakken haar vooraf. "Wel is waar was hot slechts
grof werk, doch er was ook ongetwijfeld verbetering
te bespeuren en eer de gebakken steenen gebruikt
werden, bestonden reeds vazen van een glanzend
zwart, behoorende tot het bronzen tijdperk.
Ook in het vervaardigen van steenon, die bf in
ovens gebakken of in de zon gedroogd worden, nam
de vaardigheid spoedig toe en uit verschillende oude
werken haalde spreker het gebruik van en den voor
uitgang in de steenen aan.
Ha het historisch overzicht van den steen liet
de heer Loomau Dog eenige beschouwingen volgen
en besprak hij de tweeërlei soorten die, behalve den
gedroogden steen, gebruikt werden, nl. de gebakken
steenen en de steenen die door bijvoeging van kalk
of cement onder een grooten druk verkregen wor
den, bekend onder den naam van hydraulische of
kunstzandsteonen.
Vooral het gebruik der laatste soort maakt reu
zenschreden en dat materiaal belooft door prijs,
sterkte en sierlijkheid veel voor de toekomst. Hotels,
die door den kundigen ingenieur Monneur Oudry
na de wereldtentoonstelling te Parijs in 1867 van
die steenen vervaardigd zijn, bewijzen heden ten
dage nog de deugd van het gebezigde materiaal.
Ook de kleurstof, die door een eoormen hydrau-
lischen druk er ingebracht wordt, maakt een goed
effect en het gebrn'k dier kleuren staat geheel in
eigen macht.
Deze vertaling, die door ieder met aandacht ge
volgd werd, mocht zeker uitstekend geslaagd ge
noemd worden en onder luide toejuichingen eindigde
de heer Looman zijne beschouwing. Ook de voor
zitter bracht hem uit naam van allen dank en
verzocht het geheele stuk in het archief der afdee-
ÜDg te mogen opnemen. Tevens sprak hij den wensch
uit het ter wille van de groote belangrijkheid aan
het hoofdbestuur op te zenden, waarin de heer
Looman toestemde.
De secretaris bracht vervolgens verslag uit over het
jaar 1882—83, waaruit bleek dat, met uitzondering
van deu financiëelen toestand, die met een klein nadee-
lig saldo sloot, de toestand niet ongunstig was, en de
afdeeling by het einde van het jaar 49 leden telde.
Aan de orde kwam hierna het benoemen van
afgevaardigden der Mei- en Septomber-vergadering,
de eerste te Amsterdam, de laatste vermoedelijk te
Leiden te houden. Voor die te Amsterdam werden
benoemd de heeron P. G. Lancel, secretaris, on
G. Looman, terwijl bij eventueele verhindering do
heeren Adr. Verhoog en P. L. Van Erkel als hunne
plaatsvervangers benoemd werden. Voor do Sopt.-
vergadering zou in eene volgende vergadering de
benoeming plaats hebben.
Ter behandeling kwam thans aan do orde eene
missive van het hoofdbestuur, betreffende het stichten
van een Maatschappelijk Gebouw.
Ook de voorzitter der afdeeling achtte de op
richting daarvan geen weelde en als men nagaat
dat het huis, of liever hok, waar thans de bij
eenkomsten plaats hebbeD, uit een vergaderkamer
bestaat, waarin niet meer dan zes stoelen kunnen
staan, dat duizenden portefeuilles met een belang
rijken inhoud op zolder liggen opgestapeld, dan zal
men zeker wel met die meening meegaan.
Het hoofdbestuur had een „schema" van het
gebouw ingezonden, waarbij tevens de planüen als
anderszins in korte trekken besproken werden. Hier
uit bleek dat die oprichting een voordeel voor de kas
zou zijn en hoowel een en ander geenszins rooskleurig
was voorgesteld, leidden de rekeningen tot een voor-
deelig saldo niet alleen, maar werden daardoor nog
vele andere voordeelen verkregen, zooalsmeerdere
bekendheid der Maatschappij buiten, toetreding van
vele inzenders als leden, omdat hun faciliteiten, als
lid, gewaarborgd worden en zij het weekblad, waarin
hot ingezondene besproken wordt, gratis ontvaDgen.
Door die besprekingen worden de nieuwere bouw-
artikolen beter bekend, uitgevers zullen hunno wer
ken of tentoonstellen óf op de bibliotheek ter in
zage leggen enz. enz welke voordeelen in het ge
heel niet onbelangrijk zijn.
Men vond het wenscholijk eene commissie te be
noemen die dit alles nader zou onderzoeken en be
spreken en hiertoe werden gekozen do afgevaar
digden voor Amsterdam met hunne plaatsvervan
gers, die op de vergadering namens de afdeeling hun
gevoelen moesten uitbrengen, benevens de heeren
Yan Aken en Kersbergen.
De bijdrage vau eerstgenoemde over de inrichting
van de nieuwste duikertoestellen werd wegens het
gevorderd uur uitgesteld tot eene volgende verga
dering.
Ten slotte verzocht de voorzitter eens in beden
king te nemen het maken van een wetenschappelijk
uitstapje, waaromtrent men dan bij eene volgende
vergadering in nadere bespreking kon komen.
In de bas werd een vraag gevonden, dio door
den heer Schaap, den voorzitter, alsdan mede zon
worden beantwoord, aldus luidende:
Welke bezwaren bestaan er tegen het bezigen
van den Waal vorm voor de Rijnsteenen?
Hoe vorhouden zich de prijzen van dezelfde qua-
liteiten Rijn- en Waalsteen tot elkaar, d. w. z.
wat kost aan een muur van steen dikte 1 M3.
Rijnsteen en wat 1 M3. Waalsteen, de buitenzijden
gevoegd en de beide soorten in dezelfde specie ge
metseld
De gemeenteraad van Gouda heeft tot wet
houder benoemd den heer W. Post Drost.
Het transport terogkeerende militairen van
het stoomschip „Voorwaarts" bestaat slechts uit
twee onderofficieren en acht soldaten. - Yan het
vorig transport,laatstleden Zondag met de „Sumatra"
to Amslerdam aangekomen, waren twee soldaten te
Marseille gedeserteerd en was er een op do reis over
boord in zee gesprongen.
De 1ste luit. H. W. Yan Wijk, van het 4de
bat. 4de reg. infanterie te Haarlem, wordt gedeta
cheerd bij het corps genietroepen te Utrecht.
Als een bewijs dat er nog veel te doen valt om met
de plaatsing der goederen voor de tentoonstelling te
Amsterdam op 1 Mei klaar to komen, kan strekken
dat er bijna dagelijks een extra-goederentrein loopt
van Rotterdam naar Amsterdam, uitsluitend voor d&
tentoonstelling. Deze trein neemt geone goederen
op tusschen Rotterdam en Amsterdam en vervoert
dus niets dan van andere natiën afkomstige goe
deren. Deze week zijn reeds ruim 80 geladen wa
gens alhier gepasseerd bijna geheel afkomstig van
Bolgië en Eogeland.
Gemengd Nieutvs.
Hu het monument voor Leidens ont
zet gereed, doch men het omtrent de plaats tot
oprichting Diet nog eens is, maakt men ons de opmer
king dat de Ruïne in oen enkel opzicht misschien wel
eenige aanbeveling verdient, wat betreft de mindere
kostbaarheid, omdat daar ter plaatse reeds een zwaar
fondament moet bestaan. Althans in 1807 heeft
men er voor 1500 galden heipalen ingeslagen. Het
fondament heeft toon met den eersten steen en de
koperen plaat, bij die gelegenheid er in gemetseld,
in het geheel 19,482 gulden, 15 stuivers on S
penningen gekost: namelijk voer een fondament
beneden deu grond. In hoeverre van deze mede-
deeling gebruik zal kunnen worden gemaakt, durven
wo natuurlijk niet beslissen. Men kan ze echter
vinden in het Wenkenbook van de rekening der
Ruïne, waar het geld vandaan kwam en waar het
is hooogegaan.
Wy vestigen de aandacht op de in
deze courant voorkomende advertentie van de-
Leidsche Tramwegmaatschappij, waarbij de vroegere,
goedkoope prijzen der abonnementskaarten van mor
gen af weder worden ingevoerd.
Hedenvoormiddag om tien uren heeft
alhi?r een schoorsteenbrand plaats gehad ten huiz»
van den tapper S., aan den hoek van den Zuid
singel en de Heerengracht. Door middel van water
werd het vnnr gebluecht.
In verge vorderden staat van ontbin
ding werd gistornamiddag omstreeks vier uren uit
den Marensingel het lijk opgehaald van zekeren
F. v. d. B., oud 23 jaar, dio bij zijne ouders in do
Kaarsenmakerstraat inwoonde. Het lijk word naar
de voor drenkelingen bestemde loods overgebracht.
Tegen zeven uren werd gisteravond in
de Bierstraat te 's Hage een zware rookwolk gezien,
weinige oogenblikken daarna gevolgd door een nit-
slaande vlam. In een oogwenk stond de fabriek
van dekens en watten in die straat, toebehoorende
aan de firma Hoek te 's-Hage en Scheltus te Am
sterdam, in lichterlaaie. Do fabrieksbevolking, voor
namelijk bestaande uit jongens en meisjes, had nog
jaist tijd om het perceel te ontruimen, hetwelk
weldra, vooral in het achtergedeelte aan de zijde
van het Spui, een vuurzee vertoonde. Haar alle
zijden sloegen de vlammen naar buiten, zoodat zelfs
de toren van de Hieuwe Kerk door het licht werd
beschenen. Wegens de onmiddellijke nabijheid van
het magazijn van verfwaren, olie en loog en van
het laboratorium der apotheek van den heer D. v.
T. op het Spui, vreesde men het ergste. Do inmid
dels aangerukte brandweer slaagde er in, onder
leiding van den opperbrandmeester Bodenz, het
vuur, dat steeds voedsel vond in de licht ontvlam
bare stoffen, waaronder een groote hoeveelheid pluk
sel, binnen een uur tijds te blnsschen en de belen
dende huizen te sparen. Do fabriek is nagenoeg ge
heel een prooi der vlammen goworden en wat nog
voor het vunr werd behoed, heeft door den aan
voer der watermassa groote schade geleden.
