LBIDSCH
DAGBLAD.
N°. 7104.
Maandag 16 April.
A0. 1883.
Eerste Bind.
FfiIJS DEZES COURANT:
Toer Lei dee per 8 msmdea.i.10.
Fi-mko jer post.....1.40.
üzcsdscl^ks No aimers.0.05.
Deze Oouiant wordt dagelijks, met nltzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DEB ADVERTENTIE?)!
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$*
Grootere letten naar plaat&mimte. Voor hel ÏDCMSiS®
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Dit Hommer bestaat nit DRIE BLADEN,
Officieel© Kennisgevingen.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Leiden
Gezien art. 8, lste alinea, der wet van 2 Juni 1875,
Staatsblad No. 95), tot regeling van het toezicht bij het
iprichten van inrichtingen, welke gevaar, schade of hinder
cunnen veroorzaken;
Brengen bij deze ter algemeene kennis dat door hen op
eden vergunning is verleend aan M. OVERDUIN Jr. en
ijne rechtverkrijgenden, tot plaatsing van een stoomtoestel
ot het drogen can wol en sajet in het perceel in de Haar
lemmerstraat No IC.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
12 April -1883. E. KIST, Secretaris.
Bloedgeld!
Dat het tot do verplichtingen van den Staat be-
toort zich do stoffelijke en zedelijke belangen der
icvolking aan to trekkeD, is eene stelling, die wel
loor niemand betwist zal worden.
Neemt men nu bovengenoemde verplichting aan
lan ligt het voor de hand dat eene Regeering -
letzij dan rijks-, provinciaal of gemeentebestuur - lijn-
echt in strijd met hare roeping handelt, wanneer
:ij zich veroorlooft bare onderdanen ter wille van
jenig bijzonder belang te benadeelen, of wel, zooals
nen dat noemt, te esploiteeren.
In den regel ziet men dan ook lioo, in geval de
Staat zich aan dergelijk misbruik in werkelijkheid
of slechts schijnbaar schuldig maakt, volksvertegen
woordigers en pers als om strijd voor de bedreigde
oeiangen der natie in de bres springen.
"Wij behooven hier slechts te wijzen op denjaar-
ks bij de behandeling der begrooting in do beide
Kamers regelmatig terugkeerenden strijd tegen de
Staatsloterij. Welk een storm van verontwaardiging
tak er bovendien niet onlangs in de pors op, toen
men het gevaar duchtte dat het gemeentebestuur
der residentie bij de uitgifte in erfpacht van het
Badhuis te Scheveningen een contract zou slaiten,
waarbij die badplaats gevaar liep behalve een Kur-
;aal ook een speelhol rijker te worden.
Zien wij nu met genoegen uit deze twee voor-
oeelden hoe, waar meq terecht of ten onrechte
meent dat het belaug van Rijk of gemeente tegen-
jvor dat van den burger gesteld wordt, een ern-
tig protest van hen, die daartoe in de eerste plaats
jeroepen zijn, gowoonljjk niet achterwege blijft,
;oo doet het ons daarentegen leed een ergerlijk
misbruik van dien aard te moeten constateereD,
eeds veel te lang, naar het ons voorkomt, onge-
toord gepleegd.
Wij bedoelen de wijze waarop de Regeering door
iet uitreiken van handgeld de dienstneming bij het
loger in Indië tracht te bevorderen, en die wij niet
■chromen met den naam van „ODgeoorloofden men
senhandel" te bestempelen.
Wat toch is hot geval? In plaats van door ver
kering te brengen in den toestand van den Indi
jken militair, zoowel gedurende zijn diensttijd als
ia afloop daarvaD, tracht de Regeering haar doel
o bereiken door de bekoring dio de klank van een
ïandvol rijksdaalders op armoede en ondeugd nood
wendig uitoefent. Voorzeker, een schrale vergoe
ding voorjaren van ellende en ontbering!
De arme bedrogenen begrijpen meestal niet weik
>on toekomst hen in „den Oost," waarvan de meesten
>ovendien slechts een vage voorstelliog hebben, te
wachten staat.
Ia do Indische maatschappij als een „paria" bo-
ichouwd, is het leven in de garnizoensplaatsen voor
Ion minderen militair, die nog eenig gevoel van
eigenwaarde bezit, ten eenenmale onverdraaglijk.
Ban volgen de expeditiëa, de uitputtende marschen
Q een tropisch klimaat, door bijna tnbegaanbare wil
dernissen; de gevechten tegen een wreedaardigen
vijand, die met do vlugheid van een tijger, zich
uit het kreupelhout op den doodelijk vermoeiden
soldaat werpt. Wee den ongelukkige zoo hij dan
overwonnen wordt
Maar waartoe doze boschrijving voort to zetten?
Ieder die in de laatste maanden o. a. de ook in
ons blad voorkomende berichten uit het in vredes
toestand verkeorende Atjeh gelezen heeft, zal ze
naar eigen smaak kunnen aanvullen.
Wanneer we straks spraken van „ongeoorloofden
monscheobander hadden wij natuurlijk niet het
oog op de vele vreemdelingen, dio zich bij het
werf-depot te Harderwijk aanmeldenmeestal avon
turiers van professie, of, erger nog, misdadigers die
aich in hun vaderland aan een gerechte straf hebben
weten te onttrekken en thans onder een valschen
naam en met valsche papieren, een schuilplaats in
onze ovorzeosche bezittingen zoeken.
Maar wie wij wél bedoelen, het zijn onze eigen
landskinderen: - de losbol, die, na zjjn vermogen
doorgebracht te hebben, den zedelijken moed mist
zich door eerlijken arbeid weder op to heffen; -
de ontevreden zoon do3 huizes, die uit baloorigheid
over vermeond onrecht voor Indië teekont, tot grie
vende smart zijner ouders wier levensgenot hij voor
altijd verbittert; of wel de knaap uit de lagero
volksklasse, die koloniaal wordt, louter om eens
goed ploizier te bonden van den mooien duit, die
het Rijk hem zoo maar „in den palm van zijn
hand" duwt. Zij allen worden door de Regeering
vorlokt tot een daad die in ncgoa en negentig van
de honderd gevallen buu toekomst voorgoed ver
nietigt.
En het is alsof er een vloek rust op het bloed
geld waarmede de Staat zijn zonen koopt. Meestal
in dronkenschap en zedeloosheid verkwist, strekt
het slechts om den gelukkigen bezitter naar lichaam
en geest totaal ongeschikt te maken voor de in
spanning en ontberingen, die hem aan gindsche
zijde van den Oceaan wachten.
Wat wij dan wel zouden wenschen In de eerste
plaats afschaffing van hot demoraliseerend hand
geld, dat. toch voor hot grootste gedeelte ten bate
komt van inrichtingen, door een hooggeleerd raads
lid onlangs zoo jaist als „welig voortwoekerende
giftplanten" gekarakteriseerd. Daarmede zou dan
echter moeten gepaard gaan afdoende lotsverbetering
voor den soldaat, die zulk een eervolle en te gelijk
zoo zware taak te vervullen heeft. Ons Indisch
leger zou dan niet meer voor het grootste gedeelte
een vreemdenlegioen behoeven te zijn, wat onge
twijfeld zijne bedenkelijke zijde heeft, maar door
opneming van betere elementen uit de natie zelf
ongetwijfeld in gehalte winnen.
LEIDEN, 14 April.
Wegens laDgdurigen diensttijd en ouderdom zijn
op de Koninklijke Nederlandsche Grofsmederij
alhier vijf werklieden gedurende hunne verdere
levensjaren door do directie in het genot van pensioen
gesteld.
De „Figaro" en de Temps," „Petit Journal,"
„Evenement," „La France," „Gil Bias" en „Paris"
en waarschijnlijk ook nog wel andere Fransche bladen,
waarvan wij het echter niet zeker weten, prijzen
om strjjd „Tète de Linotte," dat hier de volgende
weok wordt opgevoerd. Het stuk is vol scherts,
vol beweging en verrassing en verwarring, behalve
voor den toeschouwer, en opzet, inkleeding en ont
knooping wedijveren met elkander om den eerepalm.
Van het begin tot het einde doet het lachen, maar
niemand behoeft zich te 6chamen over dien lach,
die evenmin wordt opgewekt door burlesque ta-
fereelen.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 51—65 volwassen
personen en van 813 kinderen.
De minister van oorlog heeft ter kennis van
het leger gebracht dat de Israëlietische militairen,
die hun eerlaDg invallend Paaschfeest ten hunnent
wenschen te vieren en wier ouders of betrekkingen
in hunne garnizoensplaatsen wonen, daartoe in de
gelegenheid zullen worden gesteld, door hun op die
feestdagen vrij van dienst te verleenen. Aan de
overigen kan een verlof worden verleend van 20
tot 30 April a. s., met dien verstande dat zij die
in de termen verkeeren om tegen laatstgenoemden
datam met onbepaald verlof te worden gezondeD,
reeds den 20sten April in het genot van dat verlof
zullen behooron te worden gesteld.
De verkiezing van een lid voor de Provin
ciale Staten in het hoofdkiesdistrict Alfen, ter ver- -
vulling van de vacature ontstaan door het overlijden
van mr. C. Yan der Vlies, burgemeester van Ha-
zerswoude, zal plaats hebben op Dinsdag den Ssten
Mei en do herstemming, zoo noodig, op Dinsdag
den 228ten d. a. v.
De hoer J. Yan der Mast te Noordwijk staat
het eerste op de voordacht voor derden onderwijeer
aan school No. 31 te Amsterdam.
Bedankt is voor het beroep naar Opperdoes
door ds. A. De Vlieg, prod, bij de chr. ger. ge
meente te Noordwijk aan Zoe.
Benoemd is tot onderwijzeres te Katwijk mej.
H. Koestapel aldaar.
Men meldt uit Den Haag aan do N. R.
Crt. dat de heer Heemskerk met zijn ministerie
gereed is. Het zou samengesteld zijn als volgt: bui-
tenlandsche zakenjhr. mr. Van der Does de Wil-
lebois, oud-minister; - justitie: jhr. mr. J. J. Pompe-
Van Meerdervoort, anti-revolutionair lid der Tweede
Kamer: - binnenlandscho zakendo heer Van Kuijk,
Commissaris des Konings in Drente; - marine: een
gepensionoord hoofdofficier; - financiën: mr. J.
Heemskerk Az.; - oorlog: de generaal Weitzel,
oud-minister; - waterstaat, handel en nijverheidt
jhr. Tindal, oud-zeeofficier te Amsterdam- koloniën
de heer Raadt, oud-burgemeester van Maastricht
en vroeger kapitein bij de infanterie in Indië. Men
wacht alleen nog maar op de terugkomst des ko
nings om in functie te treden.
Blijkens de mededeelingen in de Staats-Cou-
rant hoeft de opbrengst van 's rijks middelen over
de eerste drie maanden f 121,562 meer bedragen
dan in het vorige jaar. Het zegelrecht alleen bracht
meer op f 543,000, maar dit voordeel werd grooten-
deels verslonden door de mindere opbrengst der
registratie-rechten van f 494,000. De hypotheek
rechten bloven nagenoeg stationair en het recht van
successie bracht circa f 94,000 meor op. Het geheel
der directe belastingen bracht meer op nagenoeg
f 198,000. In de accijnzen valt eene aanmerkelijke
vermindering van den sniker-nccijns op te merken
tot een bedrag van f 465,000. Het gedistilleerd is
daarentegen weder eenigszins stijgende, namelijk
met f 112,000. Op de gezamenlijke accijnzen zjjn
wij ruim f 276,000 achteruit. De rechten op den
invoer zijn stationair. De loodsgelden gingen iets
achteruit. De telegraphie is iets dalende, maar
daarentegen zjjn de posterijen stijgende. Eindelijk
is er eene loterij verantwoord, die in het eerste
trimester van het vorige niet voorkwam, tot een
bedrag van f 144,000, eo hierin ligt dan ook het
geheele gewin.
In een leekenbrief, voorkomende in het U. D.
van gisteren, wordt melding gemaakt dat de goud
voorraad der Nederlandscho Bank, die in Januari
dezes jaars tot 5 millioen was gedaald, geleidelijk
is gestegen en den 7den April f 18,233,342 be
droeg - zoodat de voorgedragen maatregel niet meer
dadelijk noodig is.
