LEIDSCH
DAGBLAD.
Donderdag 27 April.
N°. 6808.
A0. 1882.
PRIJS DEZER COURANT:
foor Leides per S maanden...1.10.
Franco per post.1.40.
4£zond«rHjke Nommers... 0.05.
Oete Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE!*
Van 16 regeli 1.05. Iedere regel meer 0.17J.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor bet iacasset-
rea buiten da stad wordt 0.10 berekeBd.
LEIDEN, 26 April.
Nadat de Israëlietische "Weezen-Corporatie
alhier onlangs met eene gift van veertig galden
van den Prins van OraDje vereerd werd, viel haar
heden weder de eer te beurt, honderd golden van
den Koning en de Koningin te ontvangen.
De netto opbrengst dor door de stafmnziek
en de onderofficieren van het 4de reg. inf. in den
Schouwburg gegeven liefdadigheidsvoorstelling ten
voordeele der wedawe en kinderen van wijlen den
sergeant-majoor Van Dendekom is 962.10.
Bij de vanwege het departement van koloniën
gehouden aanbesteding was voor 600 m. donker
blauw grein het minst ingeschreven door de heeren
Yan Hartrop Zoon alhier voor ƒ473.40 en voor
300 st. wollen dekens door de firma Jan Zuurdeeg
4b Zoon voor f705.
Reeds is in ons blad aangekondigd dat pro
fessor Kuenen alhier deze en de volgende week
te Londen de „Hibbert Lectures" zal honden. Hij
zal spreken over „den oorsprong en den vooruit
gang van den godsdienst". Zijne lezingen zijn over
5 dagen verdeeld als volgt: 1ste lezing: Inleiding.
De Islam. 2de lozing: De populaire godsdienst van
Israël. De priesters en profeten van Jahveh. 3de
lezing: De universaliteit der profeten. De vestiging
van het Jodendom. 4de lezing: Het Jodendom en
het Christendom. 5de lezing: Het Buddhisme.
Besluit. - De hoogleeraar zal in hot En gelach spreken
en volgens een part. corr. der Haarl. Crt. waar
schijnlijk een sympathetisch publiek voor zich zien,
op de goedo opkomst waarvan de aanstaande feesten
ter gelegenheid van prins Leopolds huwelijk wel
geen invloed zullen uitoefenen.
Het internationale Orientalisten-Congres, dat
in 1884 te Leidon zou gehouden worden, is met het
oog op do te Amsterdam te houden internationale
koloniale tontoonstelling een jaar vervroegd.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der cor
respondentie naar Noord-Amerika door middel van
het stoomschip „Amsterdam", van Amsterdam ver
trekkende, waarvan de laatste buslichting aan het
postkantoor alhier is bepaald op Yrijdag den 28sten
April a. s., des nachts te 12 uren.
De Commissaris des Konings in de provincie
Noord-Holland heeft tot lid en voorzitter der com
missie voor de te Amsterdam te houden eind
examens der hoogero burgerscholen met vijf jarigen
cursus benoemd dr. D. Yan Lankeren Matthes,
directeur der hoogere burgerschool te Amsterdam,
en tot leden dr. H. Brongersma, directeur, dr. A. E.
Yan Royen, mr. F. A. De Graaff en L. Ober-
muller, leeraren aan de hoogere burgerschool te
Haarlem, dr. A. Yan Hennekeler, dr. I. G. Ringeling
en I. Yaux, leeraren aan de hoogere burgerschool
te Amsterdam, dr. F. De Boer, dr. G. J. Dozy en
L. P. H. Eykman, leeraren aan de hoogere bur
gerschool te Leiden, E. M. Van Soest, leeraar te
Alkmaar, mr. I. H. L. Oven, leeraar te Zaandam,
cn dr. C. A. Tebbenhoff, directeur te Hoorn.
Ia de Staatscourant van heden komt het be
sluit voor van burgemeester en wethouders der ge
meente Katwijk, waarbij aan G. J. C. A. Levedag,
op diens verzoek, vergunning wordt verleend voor
den verkoop van sterken drank in het klein, in het
Hotel Levedag in de restauratiezaal en op het ter
ras aldaar en wel voor den tijd van dén jaar.
De uitslag der verkiezing voor een lid van
den gemeenteraad van Alkemade, ter vervanging
van wijlen den heer Th. Yan Klink Jz., is als volgt:
Gekozen de heer H. Heemskerk Jz., van Rijpwete-
ring, met 99 van de 178 uitgebrachte stemmen. Op
den heer C. Yan Berkel waren uitgebracht 46, op
den heer A. Los 29 en op don heer M. Oosthoek
2 stemmen, terwijl 2 biljetten verklaard werden te
zijn van onwaarde.
Yoor het beroep naar de Christ.-Ger. gemeente
te Waddingsveen is door ds. G. A. Gezelle Meer
burg, pred. te Spijkenisse, bedankt.
Behalve de openbare school, zullen te Bode
graven dit jaar nog twee nieuwe scholen worden
gebouwd. Het bouwen van eene school voor Chr.
nationaal onderwijs met bewaarschool i9 aangenomen
voor ƒ6075 en dat van eene R.-K. school voor 7000.
Namens den Koning, is door den minister van
waterstaat, tot wederopzeggens, aan dijkgraaf en
hoogheemraden van Rijnland vergunning verleend
tot het gebruik eoner electrische geleiding tusschen
de zeesluis te Katwijk en het stoomgemaal aldaar.
De uitslag der gemeenteraads-verkieziDg te
Alphen is als volgt: Uitgebrachte stommen 139,
waarvan van onwaarde 3, zoodat het aantal geldige
stemmen 136 bedroeg en de volstrekte meerderheid
69. De stemmen waren aldus verdeeld: C. Yan
Abshoven 50, S. Yan Yelzen 45, B. Erkelens 39,
G. Yan Kempen en dr. A. M. Prins ieder 1. Er
moet dns eene herstemming plaats hebben tusschen
de twee eerstgenoemde heeren. Drie biljetten waren
in blanco.
De Koüing heeft het aanbod van den Haag-
schen gemeenteraad om het paleis van wijlen den
Prins van Oranje en aanhoorigheden en terreinen
voor een som van 500,000 aan de gemeente
's-Gravenhage over te doen, aangenomen.
- Gisternamiddag te vijf uren precies kwamen
de Koning en de Koningin met gevolg, onder hevige
regenbuien, te Ylissingen aan. Aan het Havenstation
bevonden zich 's Konings Commissaris in Zeeland
met zijne e^htgenoote, benevens de burgemeester
van Ylissingen, met welke personen Z. M. zich
eonige oogenblikkon onderhield. Mevrouw Yan Kar-
Debeek bood der Koningin een bouquet aan. De
vorstelijke personen begaven zich vervolgens onmid
dellijk aan boord van de „Yalk", die aan de ponton
gereed lag en te zeven uren zou vertrekken.
Naar de N. R. C. verneemt, is dezer dagen
een ontwerpbesluit aan den Koning tor goedkeuring
voorgelegd, dat ten doel heoft do Staatsloterij pro
ductiever voor de schatkist to makoD. Daarin zou
namelijk bepaald zijn dat, te beginnen met do vol
gende loterij, de inkoopprijs der loten met één gul
den zal worden verhoogd (zonder dat het den ver-
koopers vrij staat aan de spelers hoogeron prijs te
berekenen) en, zoo die maatregel goed werkt, do
verhooging tot op vijf gulden zal worden gebracht.
De gewone audiëntie van don minister van
marine zal Yrijdag a. s. niet plaats hebben.
Het stoomschip „Utrecht", van Batavia naar
Rotterdam, arriveerde gisteren te Point de Galle;
de „Limburg", van Rotterdam naar Java, arri
veerde eergisteren te Padang; de „Zuid-Holland",
van Java naar Rotterdam, arriveerde gisteravond te
Port-Said.
Z. M. heeft mr. H. D. Van Ketwich Verschuur
met 1 Mei a. s. benoemd tot schoolopziener in het
arrondissement Harlingen.
„Mathesis Scfentlarum GenHrlx."
Het Genootschap telde op 1 Januari 11. 43 eere
en 150 gewone leden, welk getal met 7 nieuwe
leden werd vermeerderd, en 182 leerlingen. Yan
wijlen den heer B. J. Weyraar ontving het een
legaat van 1000.
Bij de uitgeschreven prijsvragen dongen 2 leer
lingen naar 3 medailles tegelijk en 3 leerlingen
naar 2 medailles. Het onderwijzend personeel onder
ging geen verandering.
In zijne openingsrede ter 97ste algomeene ver
gadering herdacht do voorzitter, prof. J. M. Yan
Bemmelen, de afgestorven bestuursleden Hendrik
Jan Giezen en Gerard Henri Bertrand, overleden
resp. den 17den Juli en 7den October.
Eerstgenoemde was een aankweekeling der school
i in 1833, behaalde in 1840—43 de kleine en groote
zilveren medaille, werd in 1855 bestuurslid als
tweede secretaris, was van 1856—63 en van 1876—81
eerste secretaris en bleef dit tot zijn dood; hij was
dus gedurende 26 jaren tweede of eerste secretaris.
De heer Bertrand was van 182833 mede aan
kweekeling der school, welke hij „met lof" heeft
verlaten; in 1839 werd hij gewoon lid van hefc
Genootschap, in 1849 bestuurslid en sedert 1858 -
dus gedurende 22 jaren - was hij tot zijn dood
onafgebroken penningmeester.
Gedurende beide vacaturen werden de werkzaam
heden er van waargenomen door de heeren J. A.
Yan Dijk en P. J. Groen, welke laatste nu tot
permanent secretaris is verkozen.
Aan de heeren Yan Lith en Bierens De Haan
riep de voorzitter naar aanleiding van hun aftreden
als bestuurders een warm woord van afscheid toe.
Tevens bracht hij een woord van dank aan den
heer Schaap, het eenige bestuurslid dat nog, als
vroeger bestuurslid én onderwjjzer, den vrijen tijd
over heeft om te besturen en te onderwijzen tevens
zoomede aan den gemeenteraad voor het verhoogde
subsidie, en aan het Dagelijksch Bestuur voor de
aangebrachte verbeteringen in de ventilatie van het
gebouw.
Yervolgen8 sloeg hij een blik op het voorheen
en thans in het onderwijs; nog altijd blijft het
vraagstuk ter oplossing om de vrije keuze van
vroeger in overeenstemming met een aanlog en den
lust te verbinden met het goede van thans.
De wet van 1864 zal dan alleen deugdelijk blij
ken, wanneer zij datgene, wat in do praktijk des
levens proefhoudend is bevonden, verplichtend maakt
en bij hot openen van nieuwe wegen slechts de
richting aangeeft.
In 1862 had het eersto examen van toelating
plaats. Io 1864 werd de Burgeravondschool door het
Genootschap opgericht, gelukkigerwijze met behoud
van haro oude school. In 1870 verdween de Bur
geravondschool en werd zo tot een voorbereidenden
cursus van 2 jaar hervormd, waarop voortgezet
lager onderwijs werd gegeven; het oude werd dus
behouden, maar gewijzigd en verbeterd. Die 2-jarige
cursus sloot zich nu bij den 4-jarigen cursus der
Ambachtsschool aan.
Ook het programma van onderwijs in 81—82
werd herzien en gewijzigd, want men mocht niet
altijd op het oude blijven doorgaan.
De wenschelijkheid werd uitgesproken dat de
leerlingen na afloop van den zesjarigen cursus hunne
oefeningen in ornament-teekenen, in de theorie der
bouwkunde en in het bouwkundig teekenen bleven
voortzetten. Gelukkig doen sommigen dat. Drie lie
ten zich zelfs voor de tweede maal inschrijven,
nadat zij reeds in 1881 eindexamen hadden gedaan.
In overweging werd genomen of het niet goed
zou zijn om een gedeelte van het eindexamen - als
wiskunde en natuurwetenschappen - aan het einde
van de 5de klasse, dus na afloop van den driejari
gen cursus, te stellen. Dan kunnen de leerlingen
zich in de 6de klasse onverdeeld wijden aan het
hand- en bouwkundig teekenen en de daaraan ver
wante vakken en één of twee jaar later het diploma
daarvoor verworven.
Dit jaar is een poging gewaagd om do jongelie
den er toe te brengen, zei ven een ontwerp uit te
voeren. Daarom werd een getuigschrift mot boek
geschenk uitgeloofd voor het beste ontwerp van
eene bekapping op een gebouw van oen opgege
ven vorm.
De vergadering was zeer talrijk bezocht; o. a.
waren ook tegenwoordig de Burgemeester, de wet
houder De Fremery, dr. De Goeje, dr. Pleyte, mr.
Yan Doorn enz., allen in betrekking tot het onder
wijs hier ter stede staande.
De leerlingen die practischo werkstukken, o. a.
trappen, haddon vervaardigd, werden afzonderlijk