LEIDSCH DAGBLAD. N°. 6723. Maandag 16 Januari. A0. 1SN2 PBIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden...1.10. Franco per post.1.40. Afzonderlijke Nommers.0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PBIJS DER ADVERTESTIETf: Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer O.I7f Grootere letters naar plaatsruimte. Voor bet incssseo- ren bnitea de stad wordt 0.10 berekead. Dit Nommer bestaat uit Ti VEE BLADE Jï. Eerste Blad. Voor de lnteekenaren daarop behooren bij dit nummer van het Leidsch Dagblad de Nos. 9 tot 12 der Ingekomen Stukken van den Gemeenteraad. btadsi-bidrichten. NATIONALE MILITIE. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN doen te weten, dat ingevolge art. 18 der Wet van den 19den Augustus 1861 (Staatsblad n°. 72) allen, die volgens art. 15 dier Wet voor de nationale militie behooren te worden ingeschreven (zij die op den lsten Januari hun 19de jaar waren ingetreden en alzoo de geborenen in 1863), verplicht zijn zich daartoe bij Burgemeester en Wethouders aan te geven tusschen den lsten en den Sisten Januari; dat bij ongesteldheid, afwezigheid of ontstentenis van den militieplichtige, zijn vader, of, is deze ■overleden, zijne moeder, of, zijn beiden overleden, zijn voogd lot het doen van die aangifte verplicht is; en dat overtreding van het aangehaalde art. 18, krachtens art. 183 der meergemelde wet, wordt gestraft met boete Tan 25 tot/ 100. Voor hen, die verzuimden zich op de door het Gemeen tebestuur bepaalde dagen ter inschrijving aan te melden, wordt mitsdien daartoe alsnog gelegenheid gegeven ter .gemeente-secretarie, van 's voormiddags 10 tot 's namid dags 3 uren, op iederen werkdag, tot en met den 31sten Januari aanstaande, op welken dag het register van in schrijving, des namiddags te 4 uren, voorloopig wordt ge sloten. Burgemeester en Wethouders voornoemd, DE KANTER, Burgemeester. E. KIST, Secretaris. Leiden, 14 Januari 4882. Een loterij-praatje. Met de toenemende ontwikkeling en beschaving onder alle standen der maatschappij ging hand aan hand het verdwijnen van velerlei vroeger nog vrij algemeen heerschende dwaalbegrippen, met name het geloof aan kaartlegsters, koffiedikkijk sters of hoe men soortgelijke zieners en zieneressen ook moge noemen. Wij zijn dan ook stellig over tuigd, dat onze lezers en lezeressen er vreemd van zonden opkijken, als wij beweerden, dat wij nu reeds wisten wat er in het pas aangevangen jaar 1882 al zoo zal gebeuren. Na, aan voorspellingen in zoo algemeenen zin zonden wij ons dan ook niet gaarne wagen; er zijn echter van die telken jare vrij regelmatig torug- keerende verschijnselen waaromtrent men bij ana logie - om eens een Hollandsch woord te gebruiken - met tamelijk groote zekerheid kan verklaren, dat zij ook dit jaar niet zullen uitblijven. Zoo zouden wij nu reeds vrij stellig durven voorspollen, dat bij de behandeling der verschil lende begrootingen voor 1883 met name der wet op de middelen in de beide takken van 's lands vertegenwoordigingen op het einde des jaars ook ter sprake zal worden gebracht de vanouds be kende en veeleer beruchte dan beroemde staatslo terij. Zelfs in het afgeloopen jaar, hoe bitter weinig tijd er ook overbleef voor de beraadslagingen, werd er aan beide zijden van het Binnonhof nog een lans gebroken voor de afschaffing van die instel ling, gelijk dat dan ook elk jaar plaats heeft. De aanhouder wint, denken stellig de tegenstanders der staatsloterij, en misschien zullen zij met dat aanhoudend hameren op hetzelfde aambeeld dan ook eindelijk het door hen gewenschte doel bereiken. Zou dat zoo heel verkieslijk zijn? In sommige opzichten misschien wel, in andere zeker niet. Yroeg men ons, indien er geen staatsloterij bestondmoet die instelling worden ingevoerd? - wij zouden de eersten zijn om een ontkennend antwoord te geven. Een andere vraag is echter, nu zij eenmaal bestaat en - wat meer is - in het volksleven is ingeworteld moet zij worden afgeschaft? Tor beantwoording van die vraag willen wij een andere doen: hoe wordt er, met name door do volksklasse, in de loterij gespeeld? Het antwoord kan zonder eenige bedenking luidenmatig qn zon der eenigen hartstocht. "Wij kennen werkplaatsen waar de werklieden voor gezamenlijke rekening aan de staatsloterij deelnemen tot een bedrag van ruim f 1.50 per hoofd (de helft van een zoogenaamd twintigste lot). Rekent men nn drie loterijen, dan komt dat per jaar en per hoofd op f 5 te staan. Nu vertegenwoordigt ongeveer de helft van het aantal loten een prijs, de meeste wel is waar kleine - zoogenaamd eigen geld - doch ook enkele grootere. Yan die f 5, welke een werkman per jaar aan de loterij uitgeeft, keert dus licht, over de massa be rekend, drie of vier gulden in zijn beurs terug. En van die twee of drie centen, die de man per week aan de loterij besteedt, een uitgaaf, die het. budget zelfs van een werkman moeilijk kan bezwaren, heeft hij plezier, meer plezier dan zijn door de fortuin meer begunstigde natuurgenoot, die het bij de loterij niet behoeft te zoeken en wellicht op hare afschaf fing aandringt, zich bij mogelijkheid kan voorstellen. Hoop doet leven, dat weten wij allen. En dat de werkman, die een gezin heeft te onderhonden met zijne trouwe en spaarzame wederhelft, heel wat tobben moet om hot jaar mot eere rond te komen, dat weten wij ook allen. Maar ziet ge, dat „twintigje", dat hij met zijn buurman speelt, - och ja, hij rekent al vrij stellig op een niet; maar toch, 't geeft hem een kans en dat houdt er den moed nog wat in. Als hij eens een portie van de honderd- of al was het maar van de vijftig- of twintigduizend trok en hij kon dan het huisje koopen, waar hij in woonde! Nn, duizend tegen één dat het hem niet te beurt valt, en dat weet hij zelf ook wel. Gewoonlijk komt hij er uit met zijn „eigen geld" of met een niet. „Ja, dat liet zich begrijpen 1" luidde het in 't laatste geval, meer op een toon van natuurlijke berusting dan van ontevredenheid of teleurstelling, en ook tijdens de trekking is er geen sprake van hartstochtelijkheid of speelwoede, gelijk b. v. do Italianen die kennen. In di\t opzicht is de Neder- landsche Staatsloterij niet demoraliseerend te noe men. Ondanks hare materiëele strekking beschouwen wij haar dan ook veeleer als een tamelijk onschul dige en onschadelijke illusie van den werkman, en hem die enkele illusie - want zijn leven is er waar lijk niet rijk aan - te willen ontnemen, zie, daartoe behoort moed. Toch denke men niet, dat wij hier willen optreden als verdedigers en lofredenaars van de Staatsloterij. Wij wilden veeleer wijzen op de schromelijke over drijving van hen, die haar noemen een ziel en lichaam verdervend hazardspel, noodlottig voor vrouw en kinderen en waarbij de revolver de laatste rol speelt. Zulke hazardspelen worden op heel andere plaatsen en onder heel andere standen in beoefening gebracht, zooals de noodlottige gevolgen somtijds aan het licht brengen. Of het daarom te verdedigen is de loterij te hand haven als bron van inkomst voor de schatkist, is een andore vraag. Men zij echter voorzichtig met haar ontkennend te beantwoorden, want in één adem zon er op moeten volgen het votum: afschaffing van den accijns op het gedistilleerd, een bron van inkomst van heel wat onzedelijker strekking dan de Staatsloterij, om wier voortbestaan een lid der Eerste Kamer zich zelfs genoopt zag tegen degeheelewet op de middelen zijn stem uit te brengen. LEIDEN, IA Januari. Op de daartoe gedane oproeping ter aanstelling van een vierden opzichter bij de gemeentewerken alhier, op eene jaarwedde van f 800, zijn ingeko men 64 adressen. Uithoofde do aanstelling meer uitsluitend ten doel heeft, het opzicht te versterken over het werk der bestrating, heeft zich de keuze meer bijzonder moeten bepalen tot de adressanten die kennis en ervaring van dat vak bleken te be zitten en overigens van gunstige getuigenissen waren, voorzien. De commissie van fabricage beveelt daarom het volgende drietal ter keuze aanJ. Iaing, straat- maker te Delft, J. Annart, straatmaker te Uithoorn, en C. Yan den Heuvel, opzichter bij de gemeente werken te Werkendam. Het Rijks-Kabinet van prenten en pleisterbeel den alhier is in het vorige jaar bezocht door 325 personen; het Rijks-Museum van Oudheden op de Breestraat en dat op het Rapenburg waarin de afgietsels van Olympia zijn ten toongesteld, door 5568. Het Rijks-Ethnographisch Museum was het geheele jaar gesloten. De heer Groothuizen, beambte van den stations dienst bij de Rijnspoor alhier, wordt met ingang van morgen overgeplaatst als stationschef naar Hazers- woude, ter vervanging aldaar van den heer Schudde- boom, die naar Oudewater is overgeplaatst. Gedurende deze week zijn dagelijks in het Werkhuis alhier opgenomen van 49—70 volwassen personen en van 812 kinderen. De heer Th. De Yan, hoofd van do dorps school te Zoeterwoude, is op voorstel van den district8-schoolopziener door den raad van die ge meente benoemd tot hoofd van een nieuw te stichten school aan de Heerenstraat nabij de voormalig© Koepoort van Leiden onder Zoeterwoude. Er zijn ingekomen te Zoeterwoude 27 aanvragen voor vergunning om den kleinhandel in sterken drank te mogen uitoefenen. Het vergunningsrecht aldaar te heffen van de lokaliteiten waar sterke drank zal verkocht worden, bedraagt de som van f 10 voor elke 100 huurwaarde of gedeelte daarvan. In het afgoloopen jaar zijn binnen die gemeente geboren 142 kinderen, zijnde 73 van het mannelijk en 69 van het vrouwelijk geslacht, waaronder één tweelinggeboorte. Gevestigd hebben zich in de ge meente 163 mannen en 207 vrouwen, te zamen 370 personen. Er zijn overleden 81 personen, zijnde 19 ongehuwde mannen, 28 ongehuwde vrouwen, 14 gehuwde mannen, 9 gehuwde vrouwen, 3 we duwnaars en 8 weduwen. Vertrokken zijn uit de gemeente 386 personen, waarvan 182 mannen en 204 vrouwen. Twintig huwelijken werden er vol trokken, waarvan 14 tusschen jonkmans en jonge- dochter8, 3 tusschen weduwnaars en jongedochters, 2 tusschen weduwnaars en wedawen en 1 tusschen een weduwnaar en gescheiden vronw. De bevolking der gemeente bestond op 31 Dec. 1881 uit 1917 mannen en 2116 vrouwen, te zamen 4033 personen. De minister van oorlog heeft bepaald dat bij de regimenten infanterie de miliciens der lichting 1881 op den laatsten April a. s. in het genot van onbepaald verlof zullen worden gesteld, wanneer zij niet voor het blijvend gedeelte zijn aangewezen- Het blijvend gedeelte, waarvan de sterkte berekend is naar de behoefte van wachtdiensten enz., keert 15 September in de burgerlijke maatschappij terug- De heer C. H. Elout, kiezer te Domburg, heeft bij de Tweede Kamer een protest ingediend tegen de verkiezing van mr. Thooft tot lid van. die Kamer in het hoofdkiesdistrict Middelburg. De prins van Oranje heeft f 40 geschonken aan het Geuzengesticht te Brielle. De heer Herman Ten Kate is bezig hot portret te maken van den Koning als kolonel van het regiment grenadiers en jagers. Men leest in de Haagsche kroniek der N. Gron. Crt.: De Koning en Koningin wandelen schier eiken middag, veelal zonder eenig gevolg. Men kan hen vaak op den Scheveningschen weg in de bosohjes ontmoeten. Zij namen ook de banken, ter eere van wijlen de keeren Ver-Huëll en Cremer opgericht, in

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1882 | | pagina 1