eoss.
A'. 1881.
'ZÏÏ
andag 31 October.
Deze Courant wordt dagelyks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven-
Dit Nommer bestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blad.
Bij dit nommer van het Leidsch Dagblad
behoort voor de inteekenaren daarop het
officiéél Verslag der Handelingen van den
Gemeenteraadzitting van Maandag 24 Octo
ber, bladz. 93—96.
Voor de Inteekenaren daarop behooren
bij dit nummer van het Leidsch Dagblad de
Nos. 246 tot 219 der Ingekomen Stukken
van den Gemeenteraad.
De Transvaal-Conventle.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maasdenl.lbi
Franco per post.U*9-
Afzonderlijke Kommen.8.05.
PRIJS DER ADVERTENTIE»:
Via 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17*.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incassee-
ren buiten de stad wordt/ 0.10 berekend.
Een heuglijke tijding werd ons deze week door
de telegraaf overgebracht. De Volksraad van de
Transvaal nam met algemeene stemmen het vol
gende besluit„De Volksraad, vertrouwende op de
belofte van Engeland, dat de conventie gewijzigd
zal worden indien het bljjkt dat zij in de uitvoe
ring moeiijjkheden oplevert, hecht haar goedkeuring
aan de met Engeland gesloten overeenkomst."
Dat besluit behelst een waarborg voor de toe
komst der herboren Znid-Afrikaansche Republiek,
niet zoozeer om den inhoud der conventie, die menige
bepaling bevat, alleszins geschikt om de vrije ont
wikkeling van de Transvaal tegen te gaan; men
denko slechts aan de steeds dreigende inmenging
van Engelsche zijde in zake de verhouding tusschen
de Boeren en de inboorlingen, en aan de beper
kende bepalingen ten opzichte der buitenlandsche
betrekkingen van den jeugdigen staat, om nog van
de voor het alles behalve rijke land zoo belangrijke
geld-quaestie niet te spreken; maar dien waarborg
vinden wij hierin, dat het besluit om de conventie
aan te nemen, het bewijs levert dat de Boeren naast
den bewonderenswaardigen moed, die hen het zwaard
deed trekken tegen een overmachtige annexeerende
natie, tevens genoeg bezadigdheid bezitten om bij
tijds den weg der minnelijke schikking te bewandelen.
Dat besluit was een zedelijke overwinning, groot
sober ongetwijfeld dan de zegepraal der wapenen,
bij Langsnek behaald, hoe roemrjjk ook op zich zelf.
Men denke zich slechts een oogenblik in de plaats
der Transvalere, en men zal het ton volle begrij
pen. Overwinnaar zijn en een overeenkomst aan
nemen, waarbij men, althans in sommige opzichten,
als overwonneling wordt behandeld, wien do wet
wordt voorgeschreven - zie, dat getuigt van beza
digdheid, dat belooft iets goeds voor de toekomst.
Door dat besluit hebbeu de Trausvalers zich
nieuwe aanspraken verworven op de sympathie van
het beschaafd Europa en van ons, hun stamgenooten,
in de eerste plaats. Den toestand juist inziende,
hebben zij begrepen dat zij in eene hernieuwde
worsteling met het overmachtige Albion op den
daar het onderspit zonden delven, dat de moed,
die hen sierde, niet in laakbaren overmoed mocht
ontaarden, waardoor het welzijn, ja het bestaan
van hun tweede vaderland in de waagschaal zon
worden gesteld.
Intns8chen, met de aanneming der conventie, het
oinde van den oorlog, heeft niet alle atrjjd opge
houden; integendeel, de kamp duurt nog voort, hij
is slechts wat van gedaante veranderd en overge
bracht op vreedzaam terrein. De naijver tnsschen
het Hollandsch en hot Engelsch element, die diepere
oorzaak van de aanhoudende verwikkelingen Tan
Engeland met de Transvaal, is door de conventie
niet opgeheven, maar zal zich blijven openbaren,
en dat wel onder voor de Boeren hoogst moeilijke
omstandigheden. Dat dezen dit zelf gevoelden, blijkt
genoegzaam uit de clauBule in het aannemingsbe-
eluit: „vertrouwende op de belofte van Engeland,
dat de' conventie gewjjzigd zal worden indien het
blijkt dat zjj in de uitvoering moeilijkheden oplevert",
•en clausule, waaruit voor hem, die tusschen de
regels leest, niet zoozeer spreekt het vertrouwen
op Engelands loyauteit - waarvoor de Boeren trou
wens weinig reden hebben - als wel de overtuiging
dat het op den duur met deze conventio niet zal gaan.
Na moge men den wensch uitspreken, dat de
schadeljjke naijver tnsschen Hollanders en Engel-
schen in Zuid-Afrika moge overgaan in een wel-
dadigen wedijver om tegenover, of liever ten bate
van den inlander, ie vaan der Eoropeesche bescha
ving omhoog te honden, dat nèemt niet weg dat
de strijd bestaat, en in dien strijd hebben de Boeren
behoefte niet alleen aan onze sympathie, maar ook
aan onze daadwerkelijke hulp.
De hulpbronnen van bet Bchaars bevolkte land
moeten worden ontwikkeld. Dat is een onafwijsbare
eisch vooral thans, nu met de opperheerschappij
van het Britsche rijk ook de machtige finantiëele
steun van Engeland voor de Transvaal heefc opge
houden. De draagkracht van het land moet worden
verhoogd, nu het geheel in eigen behoeften zal
moeten voorzien en daarenboven aanvankelijk nog
gebukt gaat onder den last der schulden, welke een
nalatenschap zijn van de annexatie, die het zjjns
ondanks werd opgedrongen.
En dat de behoeften vele zijn in een land met
gebrekkige of in het geheel geen middelen van ge
meenschap, met onvoldoend onderwijs en met nog
zooveel meer' gebrekkigs - ligt voor de hand. Dat
gevoelen de Boeren zelf; vandaar dat onder meer
ook de onder president Burgers reeds ontworpen
spaorweg naar de Delagoa-baai weder ter sprake komt.
Niet minder verdient de aandacht het streven om
in handelsbetrekking te komen met ons vaderland,
eau streven, dat zich niet alleen in de Transvaal,
maar ook elders in Zuid-Afrika openbaart, een
merkwaardig bewjjs dat in het algemeen het Hol
landsch element meer en meer op den voorgrond
treedt. Ouze lezers zullen begrijpen dat wij hier
het oog hebben op de Boerenhandelsvereeniging, te
Bethlehem in den Oranje-Vrij staat opgericht en wier
comité in eo* schrijven, onlaDgs tot professor Har-
ting gericht, verklaarde dat aldaar „een groote be
geerte bestaat om zooveel als eenigszins mogelijk
is, den handel met het oude moederland, Holland,
te openen", terwijl voorts de hoop wordt te kennen
gegeven op het tot stand komen van een recht-
streeksche vaart tusschen Nederland en Zuid-Afrika.
Zulke pogingen verdienen aanmoediging. De vrij
heidsliefde der Boeren, die met zoe schitterenden
uitslag werd bekroond, die den ond-Hollandschen
naam weder met eere deed noemen in Europa en
vooral, en terecht, in ons vaderland weerklank rond,
geeft den Zuid-Afrikaners thans ook recht op den
stoffelijke» steun van allen, welke dien knnnen ver-
leenen. En do handelsbetrekkingen, aanvankelijk ter
wille der fiere stamgenooten in het zuiden van
Afrika aangeknoopt, zullen in de toekomst ook voor
het vaderland belangrijke voordeelen knnnen af
werpen.
LEIDEN, 39 October.
Naar aanleiding van de opmerking door den heer
Scheltema in de raadszitting van verl. Donderdag
dat in de Memorie van Antwoord ten aanzien van
de rekening der gemeente over 1882 door B. enWs.
onjuiste cijfers zouden zijn medegedeeld, hebben
deze daaromtrent onverwijld een onderzoek ingesteld
en daaruit is gebleken dat die cijfers volkomen
juist zijn. Ton bewijze daarvan is de gemeente
rekening over het jaar 1882 in de Leeskamer ter
inzage voor de leden nedergelegd en doen ze onder
de ingekomen stukken een uittreksel uit die rekening
volgen, voor zoover betreft de posten die tot grond
slag hebben gestrekt van de berekening in de Memorie
van Antwoord opgenomen.
Ter vervulling der vacature aan de openbare
meisjesschool 2de klasse, ontstaan ten gevolge van
het aan mej. A. M. Will verleend eervol ontslag,
is de volgende voordracht opgemaakt: mej. P. W.
Tan Amerom, thans tweede onderwijzeres aan de
bedoelde school, mej. A. Honig en mej. L. J. C.
Kuyl, beiden mede tweede onderwijzeres aan dezelfde
school. De beide laatsten zijn op de voordracht ge
plaatst ter voldoening aan de bepalingen der wet.
Ten gevolge van het vervallen der hoogste klasse
aan deze school, doordat de meeBte leerlingen daar
van naar de Kweekschool v«or onderwijzers en
onderwijzeressen zijn overgeplaatst, kan zondèr
nadeel voor het onderwijs eene onderwijzeres min
der zijn, zoodat in de vacature te ontstaan door
de eventueele benoeming van mej. Van Amorom
tot 1ste onderwijzeres, niet behoeft voorzien te worden.
De jaarwedde bedraagt f 1200.
Naar aanleiding van het TToeger reeds uitvoerig
medegedeelde rapport van B. en Ws. over de plannen
van den heer Swaan tot bebouwing van de buiten
plaats Vreewijk, aan den Witten Singel, onder
Zoeterwonde, heeft laatstgenoemde zich opnienw tot
den Raad gewend met een breedvoerige toelichting
zijner plannen, welke z. i. de medewerking der
gemeente Leiden waard zijn, daar ze haar ten
goede komen. Hij vraagt slechts demping enz.
der sloot f 3400 en een brug over de Singelgracht
f 4200. Één voor één.geeft hij de bedenkingen op
die bij hem tegen het eerste rapport van B. ea Ws.
ontstaan, die intusscheu in hnn nader advies aan
den Raad ep verschillende gronden bij hun voor
stel blijven volharden om de overeenkomst niet
aan te gaan.
Als blijk van hoogachting hebben de leden
van het stafmuziekcorps van het 4de reg. inf. alhier,
bnnnen gewezen kapitein-adjudant Kraal, naar aan
leiding zijner benoeming tot majoor bij Toornoemd
regiment, beden een fraai schrijfbureau met toepas
selijke inscriptie aangeboden.
Bij de door bostuurderen van het Werkhuis
gehouden aanbesteding voor de levering van levens
middelen van 1 November 1881 tot 31 October 1882
zijn de benoofligde artikelen gegund tot de volgende
prijzen: aardappelen f 5 de 100 kilogr., rundvleesch
69 cents, randvet 60 cents, gort 14*9®*
12*°/1#0, groene erwten 15M/it»> bruine boonen
15'Vu», capucijner erwten 4 groenten 6*Vimj
peper 70, koffie 89, cichorei 15 en siroop 12 cents
per kilogr.; zoetemelk 77!/1M cents per liter en
karnemelk f 3 de 100 liter.
De heer J. Van Rossum Du Chattel, civiel-
ingenieur te Leiden, is benoemd tot leeraar in de
wis- en natnnrknnde aan de middelbare meisjes
school te Middelburg.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 49—71 volwassen-
personen en van 412 kinderen.
De therm. Fahr. toekende gisteravond om 5 n.
48*, 8 n. 44®, 10*. 40°; hedenmorgen om 5 u. 34°,
8 n. 39°, 12 u. 44° en 'snam. 4 u. 40°. W.: N.-O.
Voor het museum van het Friesch Genootschap
van geschied-, oudheid- en taalkunde te Leeuwarden,
sedert 1 April geopend in de uit het batig saldo
van de in 1877 aldaar gehouden historische tentoon
stelling van Friesland aangekochte kapitale huizen,
is door de heeren mr. J. Dirks, mr. W. B. 8.
Boeles en C. H. F. A. Corbelijn Battaerd een cata
logus samengesteld, geheel geschoeid op de leest van
den catalogus van het stedelijk museum te LaideD,
opgemaakt door dr. W. Pleyte. Hij beslaat meer
dan 300 bladzijden en doet den rijken inhond van
het museum eerst thans recht kennen.
Naar men verneemt, zal de heer De Jonge,
lid van de Tweede Kamer voor het district Mid
delburg, de zittingen niet meer bijwonen. Men kan
duB eerstdaags een officieel nederleggen van zijn