N°. 6598
Maandag 22 Augustus.
A0. 1881.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven
Dit Nommer bestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blacl.
Met 1 Sept. begint een nieuw kwartaal
van bet Leidsch Dagblad. Zij die zich als
dan op deze Courant abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
Een gewaande en een werkelijke vijand.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PEIJS DEZEB COURANT»
T«or Leiden per 8 aaudea.1.10k
France per post.1.0<1
Ahenderlake Nommen.0-0*-
PRIJS DEB ADVERTEHTIEU»
Va 1—6 rejeh.....l.Wi
Iedere regel meerQ.17|i
Grooter» lettere neer plulsrnimte.
S»,
Sedert de vijand Woensdag 11. voor het eerst een
poging deed om het fort Voordorp te overvallen,
wordt er van de verschillende forten in de Utrecht-
sche linie veel geschoten. Ruigenhoek is al eens
overdag en de Gagel en Ruigenhoek te gelijk 's nachts
aangevallen. Het knetteren van het geweervuur der
beide partijen gaat dan vergezeld van het kanon
gebulder der forten. Vijandelijke veldartillerie heeft
Donderdag en Vrijdag Voordorp beschoten, doch
werd steeds vrij spoedig verdreven door het zoo
veel sterker geschut van het fort. Er wordt nn
aangenomen dat de vijand vrij dicht bij de forten
in de omliggende dorpen gelegerd is.
Zoo meldden dezer dagen de bladen op gevaar af
van den eenvoudigen in den lande een rilling door
de leden te jagen. De vijand in het land! Gelukkig
dat de laatste zinsnede het alarmeerende bericht
kwam ophelderen door de bijvoeging dat het hier
slechts een denkbeeldigen vijand gold en men
slechts te doen had met manoeuvres tot oefening
van den soldaat.
Het is te hopen dat met die oefeningen het be
oogde doel zal worden bereikt en onze soldaten,
dank zij de thans opgedane ervaring, wanneer ooit
de vijand eens werkelijk in het land mocht komen -
waarvoor wij nog lang bewaard mogen blijven -
in staat zullen bevonden worden hem even Sink
af te weren, als hun dat thans met den denkbeel
digen aanvaller schijnt te gelukken. Moge het hun
dan evenmin aan moed ontbreken als thans.
Want moed hebben onze soldaten - het valt
niet te ontkennen; zij hebben zelfs te veel moed,
zij hebben overmoed.
Of wat te zeggen van dien infanterist, die - hij
aHeen, of liever hij in bondgenootschap met Bachus -
aan het station te Yeenendaal al de passagiers
van een Zondag-avondtrein met zjjn bajonet in be
dwang wist te houden?
Wat te denken van dien artillerist, die in de
garnizoenrijke residentie op klaarlichten dag met
zijn zwaard zijn moed beproeft op de ruiten der
woning van een rustig ingezeten?
Hoe te oordeelen over de tweehonderd verdedi
gers des vaderlands, die te Nijmegen een aanval
durven te wagen op een verdacht huis in de ge
ruststellende overtuiging dat de vijf man der
hoofdwacht toch te beschonken zijn om der voor
de overmacht bukkende politie ook maar den gering-
sten bijstand te verleenen?
Wat te getuigen van lafaards, die zich zelfs niet
ontzien hun zoogenaamden moed tegen ouden en
weerloozen te keeren?
Doch waartoe een verdere opsomming? Schier
eiken dag brengen de bladen nieuwe feiten van
mishandelingen, door militairen met hunne wapens
tegen vreedzame burgers gepleegd.
Dat willen en kunnen wjj ingezetenen niet langer
gedoogen. Aan dien ongebreidelden overmoed moet
paal en perk worden gesteld. Het is meer dan tijd
dat de discipline - of getuigen zulke feiten niet
van gebrek aan tucht? - worde hersteld. Aan de
bevoegde macht blijve het overgelaten de geschikte
middelen daartoe te bezigen in het belang van leger
en landsverdediging.
Wij, vreedzame ingezetenen des lands, hebben
voor het oogenblik een ander belang; wij hebben
het recht te eischen, dat de straten niet langer
onveilig worden gemaakt door beschonken en tevens
gewapende soldaten.
Een middel om de dronkenschap bij militairen
te beteugelen, schijnt voor alsnog niet gevonden te
kunnen worden. Welnu, de bevoegde autoriteit ga
in het belang der burgers dan althans ten opzichte
der wapens praeventief te werk en verbiede het
trouwens geheel nutteloos dragen van sabel of
bajonet huiten dienst.
Zoo niet, de verantwoordelijkheid voor do onhei
len die in den tegenwoordigen toestand niet zullen
uitblijven, zullen geheel komen voor rekening van
die bevoegde macht, doch dan, helaaswanneer het
te laat zal zijd.
Wie waarborgt ons in de gegeven omstandigheden
dat niet heden of morgen een zwaard in de onze
kere hand van een door misbruik van sterken drank
verdierlijkt soldaat een voor de zijnen onmisbaar
huisvader den schedel zal klooven of althans een
nuttig burger voor geheel zijn leven zal verminken
Dan zal een kreet van afgrijzen opgaan door het
geheele land en onder den drang der openbare mee
ning, waaraan geen autoriteit, hoe hoog ook geze
teld, vermag weerstand te bieden, zal men dan zijns
ondanks het verbod van het dragen van wapenen
buiten dienst moeten uitvaardigen, terwjjl men daar
toe thans nog vrijwillig kan overgaan.
Zooals de toestand na is, kan hij niet blijven.
De bedreiging van strenge straffen na het misbrui
ken van de wapens, waartoe men in sommige gar
nizoensplaatse» is overgegaan, levert voor de vei
ligheid der ingezetenen al hoel weinig waarborgen
op. Eerst wanneer het door ons bedoelde praeven-
tieve verbod zal zijn uitgevaardigd, zullen de inge
zetenen er zich vooral des avonds weer vreedzaam en
veilig, of althans zonder dadelijk levensgevaar langs
hunne straten kunnen bewegen.
Wanneer die heilzame maatregel zal zijn inge
voerd, zullen wij allen weer met belangstelling kennis
nemen van de berichten aangaande de zeker leer
rijke en nuttige manoeuvres, door onze troepen ten
uitvoer gebracht. Maar zoolang een werkelijke vij
and in de gedaante van beschonken gewapende
soldaten nog vrij en ongestoord in onze straten
rondwaart, kunnen wij al heel weinig belang stel
len in een spiegelgevecht, hoe interessant overigens
voor de mannen van het vak, tegen een denkbeel
digen vijand, van wien gelukkig nog geen gevaar
dreigt.
LEIDEN, 20 Augustus.
Bij den aanvang van den nieuwen cursus van
de Hoogere Burgerschool voor Meisjes zijn benoodigd
9 stuks banken, waarvan de kosten worden geraamd
op f 135, terwijl voor de Meisjesschool der 1ste
klasse behoefte bestaat aan 3 stuks banken, een
schuitbord in een der tusschcnlokalen en nieuwe
gordijnen bij de glasdeuren van een der tuinen; ver
volgens moet een der vertrekken, dienende tot woning
van het hoofd dier school, hetwelk tijdelijk ingericht
is geweest tot schoollokaal, worden behangen. De
kosten hierdoor gevorderd zullen te zamen f 120
bedragen. Vermits deze uitgaven niet uit de betrek
kelijke posten der begrooting kunnen worden be
streden, stellen B. en Ws. den gemeenteraad voor
de begrooting voor het loopende jaar met genoemde
sommen te verhoogen.
De Staatscourant van heden bevat de koninklijk
goedgekeurde statuten van de „Vereeniging tot
instandhouding van de bijzondere school der 1ste
kl., te Leiden, thans genaamd: Vereeniging tot
instandhouding der bijzondere school voor meer
uitgebreid lager onderwijs aan den Stillen Rijn",
te Leiden. Het onderwijs wordt, met waardeering
van alles wat in de nieuwere leermethode prijselijk
en proefhoudend bevonden is, aan Christelijke op
voeding dienstbaar gemaakt. Leden zijn zij, die,
instemmend met dit doel, jaarlijks ten minste vijf
gulden bijdragen. De geheele inrichting der school,
het benoemen en bezoldigen der onderwijzers en
wat verder tot haar beheer betrekking heeft, blijft
uitsluitend aan het bestuur opgedragen. Het bestuur
bestaat minstens uit drie lede» en wordt gekozen
uit en door do leden. Jaarlijks treedt een derde of
zoo na mogelijk een derde der bestuurders af, docht
is herkiesbaar. In eene algemeene vergadering van
leden wordt jaarljjks door het bestuur verslag ge
daan. De duur der vereeniging is bepaald op 29
jaar en 11 maanden.
Op „Rhynzigt" werden deze week 536 baden
door heeren en 60 door dames genomen. De tem
peratuur van het Rijnwater was 18° Celsius.
De heer A. Hamerling alhier is benoemd tot
onderwijzer aan de Christelijke school te Leiderdorp.
De therm. Fahr. toekende gisteravond om 5 u.
60°, 8 n. 58°, 10 u. 56°hedenmorgen om 5 u. 54°,
8 u. 58°, 12 u. 64° en 's nam. 4 u. 64°.W.: N.-W.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 4568 volwassen
personen en van 612 kinderen.
In eene daartoe door den president-kerkvoogd
belegde buitengewone vergadering is den heer K.
Keyzer te Noordwijkerhout een geschenk in zilver
met toepasselijke inscriptie aangeboden, ter herin
nering aan zijne 25-jarige betrekking als secretaris
van kerkvoogden en notabelen in den kerkeraad aldaar.
Door den Raad der gemeente Hazerswonde
is op verzoek eervol ontslagen het hoofd der open
bare school aan het dorp aldaar, de heer Th. Brouwer,
ten gevolge zijner benoeming als lsten onderwijzer
aan een der openbare scholen te 's-Gravenhage.
Uitslag der stemming in de Hervormde ge
meente te Haarlemmermeer over de vraag: Kerke»
raad of Kiescollege?"
Daarvan voor:
IngeleverdKerkeraad Kiescollege
Vijfhuizen 12 br. 11 1
Lijnden 13 6 7
Aalsmeerderweg 47 34 13
Hoofddorp 62 50 12
134 br. 101 33
Het debat over art. 38 Godsdienstonderwijs
werd in do 27ste zitting der Algemeene Synode
voortgezet. Opnieuw werd op verschillenden grond
en met verscheidenheid van argumenten gepoogd
aan de grieven van bezwaarde ouderlingen te gemoet
te komen en de woorden „bezwaren tegen de ge
loofsovertuiging der aannemelingen leveren geen
grond tot afwijzing op-' te verwijderen door een of
andere wijziging.
Algemeen zou de Synode daartoe stellig advi-
seeren, indien daarmede inderdaad de grieven zelf
waren verwijderd en de vrede hersteld. Met allen
nadruk werd echter beweerd dat dit het geval niet
zou zijn. In den grond der zaak, zoo werd aange
voerd, was de strijd der ouderlingen een protest
tegen het recht van bestaan der vrijzinnige richting
in de kerk. Die strijd mocht nieuw voedsel hebben
gevonden in woorden, die daartoe waren aange
grepen, als men zich herinnerde, hoe ze waren aan
genomen, dan scheen het duidelijk dat dit niet met
noodzakelijkheid om hun inhoud of beteekenis was.
Al werd ook van orthodoxe zijde verklaard, dat
men het feitelijk bestaan der moderne richting in
de kerk erkende en niemand wilde bannen, zelfs
niet bemoeilijken; dat de opheffing der ergerlijke
woorden vooral ook ten doel had, de martelaars der
vrijzinnige richting bij de aanneming tot lidmaten
te hulp te komen, het goed recht van haar ver
tegenwoordigers werd daarmede niet erkend, zooals
dezen meenen dat dit behoort to geschieden, zal
niet de Ned. Herv. kerk ten doode zijn opgeschreven.
