r. 6584.
Vrijdag 5 Augustus.
A". 1881.
1
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
I Ms
1781 5 Augustus 1881.
DAGBLAD.
PRIJS DEZES COURANT:
Tm Leidta p«r 8 ra««n iVnf Lit
ifnect per pest.IR
Afeaaterigks Nomnw».
PRIJS DER ADVERTENTIES:
1—4 repta.LW
Men regel meer0.171»
G rcoter» ItUers sur pUitsmmt».
In Neerlands hoofdstad zal op den dag yan mor
gen een herinneringsfeest worden geyierd, dat terug
wijst op een feit, dat een zoo belangrijke plaats op
1a lands geschiedrollen inneemt, dat het, nu eenmaal
de 8toot tot de feestviering is gegeven, allerminst
met stilzwijgen mag worden voorbijgegaan.
En dat te minder, nu men yan sommige zijden
op het gewicht yan dat feit wel het een en ander
schijnt te willen afdingen.
De zeeslag, die den 5den Augustus 1781 bij Dog-
gersbank werd geleverd - zoo is er door enkelen
beweerd - was geen zegepraal. Zij, die zoo spreken,
geven blijk van weinig vaderlandsliefde door een
schaduw te willen werpen op schier het eenige
lichtpunt, waarop in de overigens weinig roemrijke
dagen van vóór honderd jaar valt te wijzen.
Laten zij, die den treurigen moed hebben zulk
een wanklank te mengen in de vreugdetonen van
het vadorlandsche feest, het bedenken dat zij zich
daardoor scharen aan de zjjde der toenmalige vijanden
van ons land, die ja zich de overwinning toeschre
ven, doch ten bewijze daarvan geen ander zege-
teeken wisten te toonen dan de vlag, die zij van
een der boven water uitstekende bramstengen van
het gezonken oorlogsfregat de „Holland" hadden
neergehaald, een bodem, welks bemanning onder
kapitein Salomon Dedel zich zoo dapper had geweerd,
dat het schip niet meer boven water was te houden,
ofschoon men het geschut over boord wierp, eu dat
het scheepsvolk in den nacht, volgende op het ge
vecht, op een adviesjacht moest worden overgehaald,
daar het oorlogsvaartuig in de diepte begon weg
te zinken.
Mogen zij, wien het lust den roem van het voor
geslacht te verkleinon, het ontkennen dat de Engel-
schen na drie uren strijdens en herhaalde vruchte-
looze pogingen om door de Hollandsche linie heen
te slaan, afhielden, daar de vice-admiraal Hyde
Parker, schoon de onversaagde schout-bij-nacht Johan
Arnold Zoutman hem moedig bleef afwachten, geen
lust scheen te gevoelen nogmaals tegen het Holland
sche vlaggeschip op te komen en dan ook maar
liever de wjjk nam naar de Engelsche kust.
Licht dat zjj geen woord van hulde overhebben
voor de nagedachtenis van kapitein Wolter Jan
Gerrit baron Bentinck, die reeds in het begin van
den strijd doodelijk werd gekwetst, doch met kloek
moedige kalmte het bevel overgaf aan den tweeden
kapitein van zijn bodem Lambert Bosch, die daarop
het gevecht zoo dapper voortzette, dat hij na verloop
van anderhalf uur zijn Engelschen tegenstander deed
afdeinzen; doch een ander vijandelijk schip, hem
dwars op zijde komende, gaf hem driemalen de
volle laag, zoodat zijn bodem in brand vloog. Nadat
het vuur was gebluscht, hield de wakkere kapitein
Bosch moedig stand tegen drie Engelsche schepen,
die zijn bodem genoegzaam tot een reddeloos wrak
schoten.
Wat eindelijk zullen zij aanvoeren tegen het feit
dat de Hollandsche oorlogsvloot den 12den Augustus
in Tessel binnenkwam met de aan hare hoede toe
vertrouwde koopvaardjjschepen, die zij dus wel dege
lijk had weten te beschermen?
Doch vooral wanneer men den zeeslag van Dog-
gersbank beschouwt met het oog op den toestand
waarin de toenmalige republiek verkeerde, mag men
dat gevecht veilig een zegepraal noemen, ook al
kan wellicht geen van beide partijen zich de over
winning toeschrijven. De dapperheid, in dat hard
nekkige gevecht door bevelhebbers en zeelieden ten
toon gespreid, herstelde althans voor het oogenblik
het vertrouwen, dat maar al te zeer was geschokt.
En geen wonderDe Republiek, in de vorige eeuw
de eerste zeemogendheid der aarde, zag zich op
een tijdstip, dat zjj zelve nauwelijks 20 linieschepen
bezat, in een oorlog gewikkeld met het machtige
Engeland, dat een vloot van bijna 300 oorlogssche
pen in zee had, een oorlog - men weet het - die
daarenboven ontstaan was ten gevolge van een ver
boden handel in oorlogs- en scheepsbehoeften, door
gewetenlooze kooplieden gedreven met de zich aan
het Britsch gezag ontworstelende Yereenigde Staten
van Noord-Amerika, gevoegd bij het beruchte plan
van een handels- en vriendschapsverdrag tusschen
genoemde Staten en de Republiek, dat den Engel
schen noodlottigerwijze in handen Viel.
Dat de onberekenbare schade, die de Republiek
reeds in het eerste jaar van den oorlog had te lij
den, zóó door het verlies van tal van koopvaardij
schepen als van verscheiden belangrijke koloniën
de algemeene ontevredenheid en moedeloosheid nog
deed toenemen; dat de staatkundige partijen elkan
der wederkeerig al die onheilen ten laste legden
zonder dat daarmee het treurige feit kon worden
te niet gedaandat leger en vloot beide even schro
melijk waren verwaarloosd - het zjjn bekende daad
zaken, doch die aan den vooravond van het eeuw
feest van den slag bij Doggersbank nog wel eens
in herinnering mogen worden gebracht om het des
te duidelijker te doen uitkomen wat wij boven reeds
zeiden, dat de zeestrijd onder Zoutman schier het
eenige lichtpunt is, waarop in de overigens weinig
roemrijke dagen van voor honderd jaar valt te wijzen.
Aan dat wapenfeit ter zee, dat de dagen van een
De Ruiter en Tromp in de herinnering terugriep,
was het dan ook ongetwijfeld toe te schrijven dat
Engeland zich nog in datzelfde jaar niet ongeneigd
betoonde een billjjken vrede te sluiten met de Repu
bliek. Dat die eerst geruimen tijd later en op vj^j
ongunstige voorwaarden tot stand kwam, nadat
Frankrijk op minder locale wijze met Engeland
een afzonderlijk vredesverdrag had gesloten, is zeker
evenmin aan den wakkeren Zoutman en de zijnen
te wijten als de treurige waarheid dat de vloot der
Republiek, hoewel belangrijk versterkt, zich verder
in dien oorlog slechts door lauwe werkeloosheid
onderscheidde. Reden te meer voorzeker om het
wapenfeit der helden van Doggersbank, de eenige
helden, waarvan de geschiedenis dier dagen heeft
melding te maken, op den dag van morgen met
warme erkentelijkheid en billijken trots te herdenken.
LEIDEN, A Augustus.
Na de eerste kennismaking onlangs met het
tegenwoordige gezelschap van den heer Pflaging,
was Zomerzorg gisteravond bij de opening der drie
hier té geven soirees zeer goed bezet. Het bleek
opnieuw dat in dit concert- en operettengezelschap
een zelden beter geheel is bijeengegaard. Alle leden
ondervonden warme en welverdiende blijken van
waardeering. De wijze, waarop de heer Emil Borowsky
reeds de vorige maal ons in „das Reich der Töne"
verplaatste en beurtelings de beroemdste klassieke
componisten de revue laat passeeren, verdient aller
lof. De dwerg Diederich Ulpts is als aanvoerder der
„Imitirten Tyroler" bijzonder vermakelijk; het dames-
personeel is goed en met name verstaan Frl. Lina
Ernst, miss Lilly met mr. Carlé de kunst oog en
oor te streelen. Mysterieus, maar tevens niet minder
hewonderingwekkend blijft de „Costum-Verwand-
lungsscène" van den heer Charles Carlé en ook voor
buitengewone kunstverrichtingen werd door het op
treden van den jongleur Poldy Carlé zorggedragen.
Bij dit alles wordt een ensemble aangeboden, dat
in aardige operettes, die het opvoert, eenheid en
rolvastheid ontwikkelt, zoomede een kostumeering
en decoratief, die smaak aan frischheid paren- zoo
dat het geenszins te verwonderen zal zijn als ook
de soirees van heden en morgen tal van stadgenooten
lokken.
Z. M. heeft bij de dienstdoende schutterij te
I Leiden benoemd: tot officier van gezondheid der
2de kl. a la suite dr. A. Nijkamp, thans 2den luit.;
tot kapt. mr. W. D. Bosch en W. J. Suringar^
beiden thans lsten luit.; tot 1 sten luit. G. Sandifort,
A. Sijthoff, J. P. Riedel, T. J. W. Exler en J. A.
M. A. Grondhout, allen thane 2den luit.tot 2dejt
luit. mr. J. S. D. Van Doorn, thans schutter.
Langs de lijn LeidenKatwijk der Rijnland-
sche Stoomtramweg-Maatschappij zijn in de maand
Juli vervoerd 48,787 personen in 934 ritten met
een ontvangst van 6598.60, tegen 36,186 personen
in 788 ritten met een ontvangst van f 4750.35 in
het tijdperk van 430 Juni. Van den dag der
opening (4 Juni) tot op den laatsten der vorige
maand werden dus in het geheel vervoerd 84,973
personen in 1722 ritten, en bedroeg de ontvangst
11,348.95. - De opbrengst per dag-kilometer was
in Juni 20.70 en in Juli f 25.04, de gemiddelde
per rit f 6.59 en per trein-kilometer f 0.77'/^
Met het stoomschip „Utrecht", waarvan het
vertrek uit Rotterdam op 6 Augustus a. 8. is be
paald, wordt behalve naar Batavia ook eene brieven
maal naar Padang gezonden.
Voor den Gemeenteraad van Haarlemmermeer
is gekozen de heer J. Y. Ran met 166 stemmen;
de heer P. Koppes verkreeg 155 stemmen.
Den Haag. Geel biljet. Uitgebracht 1693 stemmen.
Gekozen de heer J. Stam met 879 stemmen. De
heer W. A. Smit had 755 stemmen. De heerenW.
A. Schroot en jhr. mr. J. F. Schourbeque Boeye
hadden ieder 780 stemmen. Er werd één brieije
meer in de bus gevonden dan het aantal gestemd
hebbende kiezers, hetwelk invloed kan gehad beb-
ben op den uitslag der stemming, zoodat een geheel
vrije stemming zal moeten plaats hebben.
Aarlanderveen. In plaats van den burgemeester,
die hij zijne periodieke aftreding als raadslid voor
de vernieuwing van zijn mandaat bedankt had, is
hij de herstemming gekozen de heer M. Van Muis
winkel.
Reeuwijk. Gekozen de heer L. Kompier, met 61
stemmen; op den heer P. L. Stofberg werden 54
stemmen uitgebracht.
Stompwijk. Gekozen de heeren A. Van der Akker
en A. Haagen.
Yeur. Gekozen de heer J. Van den Bosch.
Door de directie van het begrafenisfonds „tot
Nut van 't Algemeen", gevestigd te 's-Gravenhage,
is goedgevonden en bepaald: 1*. om van af primo
Augustus 1881 bij overljjden van loden boven de
18 jaren, die twee jaren of langer deelgenoot zijn
geweest, onverschillig voor welke klasse ingeschre
ven, hoven en behalve het bedrag der gewone uitkee-
ring of begrafenis voor iedere klasse vastgesteld,
eene premie van vijf gulden uit te koe
ren; hiervan zijn echter uitgesloten die leden,
wien ingevolge hunne akte reeds boven en behalve
het bedrag der gewone uitkeering of begrafenis,
eene toelage is toegekend- 2°. om met ingang van
dienzelfden datum het traktement der boden cent
te verhoogen, waardoor dit thans gebracht is «pi
1 cent per week van ieder lid.
In de 13de zitting der Algemeene Synode
werd een schrijven van de gemeente Hagesteyn
naar aanleiding van een besluit van het prov. kerkb.
van Zuid-Holland verwezen naar de Syn. commissie,
om daarin naar bevind van zaken te handelen. Een
bezwaarschrift van J. Van Noordam c. s., teBleis-
wijk, tegen een gehouden stemming kon niet in
behandeling worden genomen, daar het een eindbe
slissing gold.
Een schrijven van de classicale vergadering en
van die van Harderwijk, afkeuring uitsprekende
ever de uitspraak van het prov. kerkb. van Over-
jjsel in zake Oberman, werd voor kennisgeving aan
genomen. Naar aanleiding van een adres van de
Vereeniging voor Godsdienstonderwijzers, om maat
regelen te nemen, ten einde kweekelingen in staat
