N°. 6556.
Maandag A Juli.
A". 1881.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Dit Nomnier toestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blad.
Een kloeke daad van het voorgeslacht.
LEIBSCH
BAGBLAB.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden.1.1 ft,
Franco per post.1.4(1
Afzonderlijke Nommera.0.05.
PRIJS DER AD TERTEN TIEN j
Van 1—8 regels.1-05.
Iedere regel meer0,171.
Grootere lettert naar ptaalsraimta.
STADS-BERICHTEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN;
Gelet op art. J.7 der verordening van den 28sten October
1880, houdende reglement voor een Hoogere Burgerschool voor
Meisjes te Leiden (Gemeenteblad n°. 1 van 18S1);
Brengen ter kennis van belanghebbendèn dat de toelatingsexamens
van leerlingen voor de eerste of laagste klasse der Hoogere Bur
gerschool voor Meisjes znllen plaats hebben in bet schoolgebouw
aan de Oude Vest op Donderdag den 7den en Vrijdag den 8sten
Juli a. a., des voormiddags van 9 tot 11 nren en des namiddags
van 2 tot 4 nren, alsmede op Zaterdag den 9den Juli a. s. alléén
des voormiddags van 9 tot 10 uren.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DB KANTER, Burgemeester.
28 Juni 1881. E. KIST, Secretaris.
DE BURGEMEESTER van LEIDEN;
Gelet op art. 21 der wet van 4 December 1872 (Staatsblad
N«. 184);
Brengt ter kennis van de ingezetenen dat gedurende de afge-
loopen week geene peraohen aan mazelen zijn overleden.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
2 Juli 1881. DE KANTER.
De Burgemeester, Hoofd van het Gemeentebestuur van Leiden,
brengt bij deze ter algemeene kennis dat door hem aao den
ontvanger der directe belastingen alhier zijn ter band gesteld
de op den lsten Jnli jl. invorderbaar verklaarde kohieren van de
personeele belasting, dienst 1881/82, Wijk 4 en 5, zijnde een
ieder verplicht zijnen aanslag op den bij de wet bepaalden voet
te voldosn.
Leiden, De BnrgemeeBter voornoemd,
2 Juli 1881. 1)E KANTER.
Vergadering van den Raad der gemeente Leiden op Donderdag
den 7den Jnli 1S81, des namiddags te twee uren.
Het touweljjk van Filips den Schoonen met eene
Spaansche erfdochter had treurige gevolgen voor de
Nederlanden. "Wel vertoonden die zich nog nietten
volle onder zijn bestuur en dat van hnn zoon Karei,
omdat beide vorsten, in de Nederlanden geboren,
hunne landgenooten niet achterstelden bij de Span
jaardenmaar toen deze de heerschappij neergelegd
en zijn zoon Filips, geheel en al een Spanjaard,
hem in de regeering over Spanje en de Nederlan
den opgevolgd was, werd dit land als een winge
west behandeld en eene reeks van euveldaden ge
pleegd, die met eene zwarte kool in 's lands histo
riebladen staan geteekend. De rechten en vrijheden
des volks, door vorige graven verleend, werden ver
kort of ingetrokken. Billijke klachten werden niet
verhoord, ernstige gebeden met hoon beantwoord.
Toen het volk ongeduldig werd en tot betreurens
waardige uitspattingen oversloeg, door alle welden-
kenden ten allen tijde afgekeurd, werden alle Neder
landers door den Spaanschen monarch er voor aan
sprakelijk gesteld en Alva aan het hoofd van een
voor dien tijd geducht leger naar dit land gezonden
met eene uitgebreide volmacht, waarvan hij maar
al te zeer gebruik maakte door op burgers zelfs
de militaire tucht toe te passen.
Duizenden bij duizenden vloden op de treurmare
van zjjne komst het land uit, onder welke zich ook
de edele Prins Willem van Oranje bevond. Wel
zaten die vluchtelingen in den vreemde niet stil,
maar al hunne pogingen tot bevrijding des vader
lands hadden geen gewenscht gevolg. De straf
oefeningen en verbeurdverklaringen van goederen
namen bij den dag tee. Eindelijk wordt Den Briel
door een hoopje Watergeuzen, ruwe maar kloeke
mannen, ingenomen. Andere steden verklaren zich
daarop tegen Alva en voor Oranje. Van dien wor
stelstrijd weet het oude Leiden ook mee te praten.
De academie is het roemvol gedenkteeken vanLei-
dens trouw en moed voor de zaak der vrijheid.
Vijf jaren later werd het gedenkwaardig verbond,
de Unie van Utrecht, gesloten, waarbij gewesten,
steden, heerlijkheden en aanzienlijke personen elkaar
plechtig hulp en steun toezeiden tegen den gemeen-
schappeljjken vijand.
Filips wist echter van geen toegeven. Hij was de
leer toegedaan, dat het volk er was om den
vorst. Oranje koesterde die heillooze leer niet. Hij,
op wien het volk naast God vertrouwde, begreep
dat deze stelling juist andersom waarheid behelsde,
nl. dat de vorst er was om het volk.
Filips beschouwde hem, die de verpersoonlijking
was van dit nieuwere en betere regeeringssysteem,
als zijn grootsten tegenstander en deinsde er niet
voor terug zijne toevlucht tot sluipmoord te nemen
en - loofde eene aanzienlijke som gelds en brieven
van adeldom uit aan een iegelijk, die hem van kant
maakte. Hij slingerde tegen hem den banbliksem uit,
waarbij de Prins als een uitvaagsel der maatschappij
werd voorgesteld en vogelvrij verklaard.
Sedert liep het leven van Vader Willem" be
stendig gevaar van door eene laaghartige hand te
worden afgesneden, en deze zou daarvoor niet ver
volgd, neen zelfs beloond en in den adelstand opge
nomen worden!
Toen was de maat der ongerechtigheid van den
Spaanschen koning vol. De prins zuiverde zich in
een bondig verweerschrift of Apologie van den blaam,
op zijn goeden naam en zijne edele bedoelingen
geworpen.
De Staten versterkten 's prinsen lijfwacht en
begrepen, nu de koning tot zulke geweldige, ja
laaghartige middelen zijne toevlucht nam, dat
het niet mogelijk was ooit op eenige toenadering
van zijnentwege te kunnen rekenen. Zij gingen
thans over tot eene kloeke daad: zij zwoeren
Filips als graaf af en verklaarden plechtig hem niet
langer te kunnen gehoorzamen, omdat hij bleef vast
houden aan de leer, dat het volk er om of ten behoeve
van den vorst was. Openlijk verdedigden zij hunne
daad met aan te voeren dat de vorst er was om
het volk, dat, gelijk een goed huisvader ver
plicht is met zijn gezin, zoo ook de vorst met zijn
volk moest handelen. De absolnte macht des
konings wilden zij zich niet langer laten welge
vallen. Deze was gebleken tot schromelijke machts
overschrijding en geweldenarij te voeren en had een
toestand doen geboren worden, waarvan de Neder
landen zulke trenrige getuigen waren geweest.
Met het oude beginsel braken zij openlijk door
hunne manhafte daad op 26 Juli 1581.
Het nieuwere en betere beginsel huldigden zij
openlijk, en daar Filips hiervan volstrekt afkeerig
was, hield hij den strijd vol, maar niet met eenig
gunstig gevolg. Integendeel, Spanje, eenmaal groot
en machtig, leed ontzettende verliezen en 's konings
nazaat moest eindelijk in 1648 de Nederlanden als
een vrij en onafhankelijk land erkennen, waarop
hij noch zijne opvolgers ooit e«nige aanspraak meer
konden doen gelden.
Driehonderd jaar zal het den 26sten Juli
aanst. geleden zijn, dat 's lands vaderen openlijk dit
nieuwe beginsel met hart en ziel aankleefden, en
daar de Spaansche koning er bij geen mogelijkheid
voor te winnen was, ja, zij van hem zelfs de minste
toenadering niet hadden te verwachten, konden zij
hem, die het oude beginsel met hand en tand
wilde vasthouden, niet langer gehoorzamen en zwoe
ren zij hem plechtig af. Wij ondervinden de heil
rijke gevolgen van dat nieuwere en betere beginsel
voor waar volksgeluk, maar laten wij niet verge
ten, dat het eerst openlijk verkondigd is door 's lands
beschreven vaderen in 1581 op den eeuwig gedenk-
waardigen 26sten Juli.
Zullen wij zwijgen, nu weldra het derde eeuw
feest aanbreekt van dien heuglijken dag? Dat zij
immers verre. Geen enkel Nederlander zal er wel
gevonden worden, die dat verlangt, of hij mocht
de absolute macht eens vorsten wenschen; maar
dat is ook niet mogelijk; want hij zon daardoor
toonen de zegeningen niet te erkennen, die het
nieuwere beginsel heeft gewrocht.
Waar toch heerscht meer volksgeluk, onder eene
absolnte of constitutioneele regeering?
Welk eene vraag! welnu dan: wie het eerste
meent, dat die zwijge, maar wie het laatste erkent,
dat die juiche en de weldaden herdenke, die eene
constitutioneele regeering - want deze toch is een
uitvloeisel van dat nieuwere beginsel - voor waar
volksgeluk schenkt. Of we nu weer feest zullen
vieren? Wij zijn daar volstrekt niet tegen, maar
nu de voorloopige pogingen, in de hoofdstad
des lands daarvoor aangewend, schipbreuk hebben
geleden, meenen wij een ander voorstel te doen,
dat, naar wij ons vleien, alom instemming zal vin
den. Ieder steke op den 26sten Juli a. s. de
nationale driekleur uit ten blijke zijner ingenomen
heid met do kloeke daad van het voorgeslacht vóór
300 jaar, en het jonge geslacht, dat nog op de
schoolbanken zit, viere alom feest. De vreugde, die
de kinderen zullen smaken, zal den onderen goed
doen en dezen zullen van zeiven feestelijk gestemd
worden, als zij de blijdschap aanschouwen op het
gelaat hunner kinderen bij de nadering en de komst
van dien heuglijken gedenkdag. Dat zij zoo!
LEIDEN, 2 Juli.
Bij do heden gehouden aanbesteding tot het
leveren van 20 ijzeren ledikanten voor het Invaliden
huis waren 8 biljetten ingekomen. Laagste inschrijver
was do heer A. G. Yan Cleef alhier voor f 319;
de hoogste inschrijving bedroeg f 598. ,De gunning
is aangehouden.
Het stedelijk muziekcorps der dd. schutterij
alhier gaf gisteravond aan het Badhuis te Katwjjk
aan Zee het tweede der zes concerten, dat weder
door een prachtigen zomeravond begunstigd werd..
Het was dan ook inderdaad een kostelijk genoegen
onder de tonen der muziek eenige uren aldaar met
het gezicht op de kabbelende zee of aan het strand
door te brengen, al zagen de musici zich ook genood
zaakt door de inrichting der lessenaars - waardoor
reeds bij het kleine koeltje hunne partijen niet
altijd even rustig voor hen bleven liggen - enkele
wijzigingen in het programma wat betreft de groo
tere composities te brengen. - Jammer echter èn
voor de verdienstelijke leiding van den hèer Locher
èn voor den ondernemer dat van deze gelegenheid
niet nog moer gebruik gemaakt werd.'
Het concert- en operetten-gézelschap van den
heer Pflaging zal op Zomerzorg weder een enkele
soiree musicale komen aanbieden. Dé heer Pflaging
is hier van vroeger geenszins een"onbekendè; in
tegendeel heeft hij steeds getoond het den bezoekers
zoo aangenaam mogelijk te maken. Daardoor zal het
hem zeker ook nu niet aan belangstelling ontbreken.
Op „Rhynzigt" werden deze week 1272 baden
door heeren en 51 door dames genomen. De tempe
ratuur van het Rijnwater bleef tusschen 21° en 23° C.
Yrijdag 15 Jnli a. s., des namiddags te 1 uur,
zal, onder nadere goedkeuring, door of vanwege
den minister van waterstaat, aan het locaal van
dat Dep. worden aanbesteed het spannen en ophangen
van een draad aan de bestaande telegraafpalen tus
schen Amsterdam en Leiden.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 46—61 volwassen
personen en van 29 kinderen.
De therm. .Fahr. teekende gisteravond om 5 u.
82°, 8 u. 68°, 10 u. 64°hedenmorgen om 5 u. 62°,
8 u. 66°, 12 n. 78° en 's nam. 4 u. 70°. Wind: N.-W.
Aan den heer F. C. Cremers, onderwijzer te
Haarlemmermeer, is, op verzoek, eervol ontslag
verleend.
Bij de faculteit der wis- en natuurkunde aan
de universiteit van Amsterdam is met gunstig ge
volg het eerste natuurkundig examen afgelegd door
de heeren A. J. Salm, A. P. Duinker, H. Rippergh
en M. Romeny, studenten in de geneeskunde.