Maandag 20 Juni. A°. 4881 Deze Courant wordt dagelijks, met afzondering Tan Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit DRIE BLADEN, Eerste Blad Het ontworpen Pensioenfonds voor Werklieden. i\°. 6544. DAGBLAD. v'' PRIJS DEZBB COURANT: Voor Leiden per 3 maanden.l.lfc Franco per post.a 1.4& Aftonderlijke Nonunem rtrT PRIJS DER ADTERTEHTIERi Tan 1—6 repela.l.Bfc Iedere regel meer0.17fc 1 Grootere letten naar plaatsrnimta. BTADS-BERICHTEN. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS DER GEMEENTE LEIOEN, ontvangen hebbende eene circulaire van den Commissaris des Konings in de provincie Zuid-Holland, van den 3den Februari 1881 {Provinciaalblad n°. 11), hou dende uitttoodiging orn, door het aansporen der ingezetenen tot milddadigheid, zooveel mogelijk het welslagen te be vorderen der jaariijksche Collecte, welke ten gevolge van Zijner Majesteits dispositie, van den IBden November 1820, 11°. 81, door de Districts-commissie M aanmoediging en onder- steuning van den 'Gewapenden Dienst in de Nederlanden, ral ■worden gehouden, doen te weten dat, ingevolge het verlangen van gemelde Commissie, de genoemde Collecte zal geschieden, door daartoe gemachtigde personen, met gesloten bussen, op Maandag en Dinsdag 20 en 21 funi aanstaande, aanvangende 's morgens te negen uren, aan de huizen der ingezetenen, die verzocht worden op de uit reiking hunner liefdegiften orde te stellen. Burgemeester en "Wethouders, gaarne voldoende aan het verlangen in gemelde circulaire vervat, noodigen de ingezetenen dezer gemeente dringend uit, door onbekrompen bijdragen kracht dadig mede te werken tot de ondersteuning der instel ling, welke -zij zoozeer behoeft, maar geloeven tevens dat de bestemming van de opbrengst dief Collecte reeds eene goede uitkomst verzekert en voor ieder rechtgeaard Neder lander, die in de geschiedenis van zijn eigen land geen vreemdeling is, alle verdere aansporing overbodig maakt. Het fonds, tot instandhouding waarvan die géiden wor den ingezameld, Strekt toch oiiet slechts in het belang der verminkten en irifirmen van den gedenkwaardigen enbe- Slissenden slag bij Waterloo (een dwaalbegrip dat bij velen Leerscht), neen, ongelukkigen van iederen strijd, waarin ons vaderland gewikkeld was en nog is, ondervinden het ■steeds, dat ten hunnen behoeve een blijvend liefdewerk is gesticht: strijders van den Belgischen veldtocht, hand havers onzer macht in Oost- en West-Indische bezittingen, veteranen van '40-jarigen dienst, genieten nu reeds, of hebben althaDS het vooruitzicht te genieten, van hetgeen hunne landgenooten hebben weggelegd en thans nog af zonderen tot leniging hunner smarten, tot ondersteuning van hunnen gebrekkigen ouderdom. De INederlandsche soldaat wete het, dat, zoo hij wer kelijk in en door den dienst infirm is geworden, er een ■fonds bestaat, met het doel om door toelage, boven en behalve zijn pensioen, zjjn ongeluk te verzachten; maar het Nederlandsche volk zij er dan ook, door dankbare belangstelling gedrongen, gedachtig aan die ondersteuning met meer mildheid te verleenen, opdat het fonds aan ai •<iie billijke aanvragen voldoe en de lijst der sollicitanten niet nog een aanzienlijk getal blijve aanwijzen, tot beschaming van den tijdgenoot, die aan het werk, eenmaal zoo krach tig aangevangen, slechts met slappe handen voortbouwt. Moge de goede uitslag dezer inzameling, waarvan Bur gemeester en 'Wethouders zich reeds vooraf overtuigd hou den,'het doen zien, dat deze roepstem niet tevergeefs ook tot Leidens ingezetenen werd gebracht! Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, DE KANTER, Burgemeester. R6 Juni 1881. E. KIST, Secretaris. In de algemaene vergadering van het Algemeen Kederlandsch Werkliedenverbond op 5 en 6 dezer te Haardem gehouden, kwam in de eerste - en we zouden geneigd zijn er 'bij te voegen: in de voor naamste - plaats ter sprake de quaestie van een algemeen Nederlandsch pensioenfonds voor werk lieden. ÜSJjna ails leden, die zich over deze zaak uitlieten, waren van meening dat het volstrekt onmogelijk was nat eigeta middelen een pensioen fonds te -stichten, .omdat de werklieden de betrek kelijk hooge wekdjjksche contributie niet beta len konden. Daar schuilt veeï waars £n die woorden. Indien een dergelijk pensioenfonds moest worden opgericht maar het voorbeeld van andere soortgelijke bestaande fondsen en het op dezelfde wijze moest werken; indien men moest beginnen met een zekere som ten laste van het fonds af te zonderen voor admi nistratiekosten, indien uit de kas van het fonds het ealaris der directie en het dividend der aan deelhouders moesten worden gekweten, dan zeker zou de wekeljjksche contributie voor den werkman veel te hoog zjjn. Dat alles behoeft echter niet plaats te hebben, en indien het tarief, door onzen verdienstelijken stadgenoot prof. P. Van Geer voor een Alg. Ned. Pensioenf. voor Werkl. opgemaakt, reeds toen be kend was geweest; indien toen reeds een begin was gemaakt met de later aangewende pogingen om door vrijwillige bijdragen van vrienden van den werkman, in de eerste plaats van de patroons, een klein kapitaal, ongeveer f 1#,000, bjjeen te bren gen tot dekking der onvermijdelijke administratie kosten - wij twijfelen niet of de discussie opmeer- gemelde algemeene vergadering zou alsdan een eenigszins andere richting hebben genomenimmers men zou dan een antwoord hebben kunnen geven op de toen onbeantwoord gebleven vraagop welke wijze het verlangde, het meer en meer onontbeer lijke pensioenfonds zon zijn tot stand te brengen zonder door al te hooge contributie buiten het be reik van de meeste werklieden te vallen. Gelukkig is thans in het verschenen ontwerp de weg aangewezen, waarlangs het beoogde doel is te bereiken. Daarbij behoeft geen sprake te zijn van het verleenen van directe staatshulp door het toe kennen van millioenen ten koste van het budget van oorlog, een voorstel, waartegen de voorzitter der algemeene vergadering te recht opkwam met de opmerking, dat men dan, evengoed, aan den staat den eisch kon stellen om aan alle ingezetenen pen eioen te verleenennoch ook van het schenken van indirecte staatshulp, door b. v. den patroons en fabrikanten bij de wet de verplichting op te leggen om bejaarde werklieden, die niet meer kunnen wer ken, te onderhouden, wat een niet te verdedigen inmenging zou zijn su particuliere belangen. Het verheugt ons dan ook van harte, dat deter vergadering te Haarlem aanwezige leden een heel wat veiliger weg insloegen, die het departement van oorlog geen enkelen gulden en den Staat geen enkel soldaat zal behoeven te kosten, door nl. de prioriteit te geven aan het voorstel van het centraal bestuur om een lid in de algemeene commissie voor de oprichting van een pensioenfonds te benoemen, welk voorstel met 27 stemmen tegen 1 werd aan genomen. Na het verschijnen der statuten van het ontworpen Werklieden-pensioenfonds is het toch ten duide lijkste gebleken dat van die zijde alleen de aan- wjjzing kon komen van den gulden middelweg: geen ziekelijk steunen op philanthropic alleen, geen on gemotiveerde en niet te verdedigen staatshulp, direct of indirect, maar tevens geen onmogelijk te berei ken doel door den werkman louter op eigen en in deze onvoldoende krachten te laten steunen. Zonder eenige overdrijving mag zelfs worden be weerd dat de patroons, op wie, en terecht, in de eerste plaats een beroep wordt gedaan, niet uitslui tend een daad van philanthropic verrichten door een bijdrage af te zonderen voor het gevraagde admi nistratiefonds, maar ook en vooral een daad van welbegrepen eigenbelang. De afgeleefde en voor arbeid ongeschikt geworden werkman wordt ook zonder pensioenfonds op een of andere wijze aan hethoog- noodige onderhoud geholpen, hetzij dan geheel alleen door een menschlievend patroon, hetzij door tusschenkomst van een of andere instelling, waar toe de patroons, evenals zoovele anderen, ook ruim schoots het hunne bijdragen. Zulk een enderstand is verre van vleiend voor den werkman, die hem op zijn ouden dag moet aan nemen met welk geheel ander gevoel daarentegen zal hij elke week de rechtmatig verworven pennin gen ontvangen uit het pensioenfonds, waarin hij trouw heeft bijgedragen om later op onafhanke lijke wijze den anders maar al te somberen levens avond te kunnen doorbrengen. Hier mag inderdaad sprake zijn van opwekking van het gevoel van eigenwaarde, en er valt dan ook zeker geen oogen- blik aan te twijfelen, of - dank zij de medewerking van zoovele weidenkenden in den lande, bij wie nooit tevergeefs werd aangeklopt ter bevordering van een goed doel de vereischte «om voor het adminïstratiefonds zal binnen korten tijd worden bij eengebracht. Het edelaardig voorbeeld van den hoog bejaarden prins Frederik, die een belangrijke bij drage toezeide, zal zeker navolging vinden. Niet uitsluitend tot een schier Boodélooze aan sporing tot medewerking namen wij dan ook de pen op, maar wel om er op te wjjzen, dat de weg, thans ingeslagen om het Alg. Ned. Pensioenf. voor Werkl. tot stand te brengen, de meest gewenschte is. Door de oprichting van dat fonds zal een schoon doel worden bereikt, maar tevens den werkman, vooral den jongeren, die tegen lage premie zal kunnen deelnemen, een zware verplichting worden opgelegd Zoo hij niet mocht deelnemen, zou hij zich later niet kunnen vrijwaren van het verwijt dat hij zich schuldig maakte aan een afkeurenswaardig verzuim, een verwjjt dat hem steeds zou worden tegengewor pen, indien hij tot anderen zijn toevlucht wilde nemen. LEIDEN, 19 Juni. Heden is aan de universiteit alhier de heer G. C. Nijhoff, geb. te Enkhnizen, arts te Amsterdam, bevorderd tot doctor in de geneeskunde, met aca demisch proefschrift, get.: „Schets van het leven en de physiologie van Herman Boerhaave." Door de alhier zitting houdende commissie, belast met het afnemen der examens van hen die wenschen aan te toonen dat zij tot de beoefening der natuur kundige wetenschappen genoegzaam zijn voorbereid, werden heden van de zes candidaten toegelaten de heeren: D. Schouwman, van Haarlem, en C. J. Laseur, van 's-Hage. Hiermede is het examen go- eindigd. Ter herinnering aan den 66sten gedenkdag van den slag bij Waterloo wapperde heden alhier van den stadhuistoren en andere gemeente- en lands- gebouwen de vaderlandsche driekleur. Wij vestigen de aandacht op de in dit nommer voorkomende advertentie der Rijnlandsche Stoomtram wegmaatschappij, waarin men de volledige dienst regeling vindt aangegeven, en men te gelijk kan zien hoezeer er naai- getracht is deze treinen zoo veel mogelijk aan die van Holl. en Rjjnspoor te doen aansluiten. Tevens annonceert de Noord-Zuid-Hollandsche Stoomtramwegmaatschappij een extra-trein met het oog op de zomerconcerten van Zomerzorg. Voor de bewoners der belanghebbende gemeenten zal deze gelegenheid zeker niet anders dan welkom zijn. Bij gunstig weder zal voortaan iederen Vrij dag-avond het muziekcorps der dienstdoende schut terij alhier, aan het badhuis te Katwijk aan Zee, een concert geven, te beginnen met de volgende week. Wij wenschen onze stadgenooten geluk met deze gelegenheid, welke hun weder geschonken wordt om op een aangename plek goede muziek ta hooren, terwijl het nieuwe gemeenschapsmiddel hen in staat stelt daarvan op de meest gemakkelijke wijze gebruik te maken. Naar men verneemt, is onze vroegere stadgenoot, dr. Pekelharing, thans leeraar aan 's rijks veeartsenij school te Utrecht, voorgedragen als hoogleeraar in de pathologische anatomie aan de rijks-universiteit te Utrecht. Op „Rhynzigt" werden deze week 725 baden door heeren en 33 door dames genomen. Het Rijn water bereikte gisteren eene temperatuur van 20° C. De therm. Fahr. teekende gisteravond om 5 u. 70°, 8 u. 66°, 10 u. 62°hedenmorgen om 5 u. 63°, 8 u. 70°, 12 u. 80° ennam. 4 n. 83°. Wind: N.-W. Gedurende deze week zijn dagelijks in het Werkhuis alhier opgenomen van 4463 volwassen personen en van 610 kinderen. Voor de betrekking van hoofd der school N*. 9, nabij het station Halfweg, te Haarlemmermeer, hebben zich 29 sollicitanten aangemeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1881 | | pagina 1