Maandag 4 April.
N°. 6482.
A0. 1881.
Dit nommer bestaat uit DRIE BLADEN,
Eerste Blad.
Een prozaïsch onderwerp.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COÜRART:
Voor Leiden per 8 maandenf 1.10.
Franco per post.a 1-dO-
Afzonderlijke Nommera.0.05.
STADS-BERICHTEN
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Gemeente Leiden;
Brengen ter kennis van belanghebbenden dat de passage voor
rij- en voertuigen langs den Ouden Singel van den Oude llare-
poortslrug tel de Janvossensteeg, op Dinsdag den aden April
a. 3. by dag gesloten zal zijn.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTBR, Burgemeester.
2 April 1881. E. KIST. Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Gemeente Leiden;
Brengen ter kennis van belanghebbenden dat de coupure van
liet Plantsoen, zijnde de doorvaart van den Zoeterwoudschen
Singel naar het Levendaalwegens vernieuwing der daarover
gelegen brug, op Dinsdag 5 en Woensdag 6 April a. s. voor
de scheepvaart zal gesloten zijn.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
2 April 1881. E. KIST, Secretaris.
PRIJS DER ADYERTENTlENj
Van 16 nph.1.08.
Iedere regel meer0.17fc
Grootere letten naar plaatsruimte.
De verwijdering van afval en vuil uit de sterk
bevolkte middelpunten, en de beste wijze van be
schikbaarstelling dier stoffen daar waar zij belang
rijke diensten kunnen bewijzen, moge geen „aan
trekkelijk" onderwerp van bespreking zijn, - dat
het zijn nut kan hebben soms de aandacht aan dat
vraagstuk te wijden, zal niet licht betwist kunnen
worden. Immers, tweeërlei ingrijpende belangen zijn
er mede gemoeidaan de eene zijde de hygiënische
die eischen dat stoffen, welker verspreiding in onze
vloeibare en gasvormige voedingsmiddelen (water
en lucht) nadeeüg is, zoo spoedig mogelijk worden
verwijderdanderzijds de oeconomische, die door rui
men en gemakkelijken aanvoer dierzelfde stoffen
ten zeerste worden gebaat.
De zoogenaamde „faecaliën-quaestie'zal ons thans
niet bezighouden; alleen willen wij er op wijzen
dat in de meeste groote gemeenten die stoffen een
voudig worden verzameld in groote open, met water
gevulde kanalen, waar zij op den bodem blijven
liggen, soms in beroering worden gebracht door
schuiten, schepen en stoombooten welke die gezegde
kanalen bevaren, - dewijl diezelfde reservoirs ook
gebezigd worden als communicatiemiddelen. Somtijds
als de hoeveelheid vaste stoffen zoo groot wordt
dat de vaartuigen gevaar loopen aan den grond
te geraken, wordt er wat uitgebaggerd, insgelijks
in open schuiten, die de kostbare lading eindelijk
brengen waar zij thuis behoort, - naar buiten ter
beschikking van den landbouw. En dan durft men
soms nog beweren, dat de hooggeroemde Ho 11 and-
sche" zindelijkheid in vele opzichten een fictie is!
Maar - voor heden hebben wij een minder inge
wikkeld onderdeel van het reinigings-vraagstuk ge
kozen: de inzameling nameljjk van „huiselijken"
afval, asch en dergelijken, zooals deze in Leiden
geschiedt. We zouden er ook de straatreiniging bij
kunnen halen, maar deze is er hier geheel van af
gescheiden en heeft plaats door de gemeente in
eigen beheer. Dat zjj op sommige bjden alles be
halve voldoende blijkt, ligt niet aan het stelsel,
dat we zeer toejuichen, - maar aan de beknoptheid
vam het personeel met dezen tak van dienst belast.
De verzameling van haardasch en vuilnis wordt
verpacht, en is alzoo voor de gemeente een bron
van inkomsten. De vraag is weieens bij ons gerezen,
of de voordeelen niet grooter zouden zijn, indien
ook hier het systeem van eigen beheer werd ge
volgd; in elk geval zou het even gemakkelijk zijn,
afnemers te vinden, als thans de pachter zijn eigen
dom kwijt raakt. Wel zijn er vaak eigenaardige be
zwaren aan verbonden: te Groningen bijvoorbeeld
kwam er een soort van revolutietje onder de koopers,
maar dat kwam eenvoudig daardoor, dat de gemeen
telijke ambtenaar de hoeveelheid niet wilde waar
borgen, - hetgeen natuurlijk een bïPjiko eischwas.
Dat is de financiëele zijde van het vraagstuk: ih
gewicht moet zij onderdoen voor de technische en
de sanitaire.
Bij eigen beheer zou er voldoende zorggedragen
kunnen worden dat de verwijdering met zorg ge
schiedt, en met zoo min mogelijk hinder voor de
ingezetenen. In beide opzichten is thans, naar het
ons voorkomt, grond voor aanmerkingen.
Een groot deel van bedoelde stoffen wordt thans
eenvoudig in de grachten geworpen. Dat is wel in
strijd met de plaatselijke verordening, maar de veel
vuldige overtreding is een feit. Wie zich de moeite
wil geven er een weinig op te letten, kan elk oogen-
blik vrouwtjes uit de huizen zien te voorschijn tre
den met een aschbak of vuilnisemmer in de hand, -
er wordt even rechts en links geloerd of ook de
uniform der politie zichtbaar is, - en daarna, -
klets! Als het een poos dicht water is, dan ziet
men langs de walkanten ontzaglijke hoopen, die
niemand zich de moeite gunt weg te ruimen en die
na den dooi zoo goed en zoo kwaad als het kan
onder de wateroppervlakte wegduiken.
Hét ophalen van de asch laat weinig te wenschen
over: het geschiedt met karren, door een paard
getrokken. Alleen zouden wij wenschen dat die
voertuigen minder open waren, om het stuiven te
vermindoren. Ook zien wij ze dikwijls rjjden op
het midden van den dag, op plaatsen waar druk
verkeer is. Daar kon, vooral door vermeerdering
van het aantal, tegen gewaakt worden.
Het ophalen van vuilnis gaat nog veel gebrekkiger.
Dat gebeurt met open wagens, door een man go-
trokken. Deze sorteert telkens dood op zijn gemak
den ontvangen rommelhij heeft een zak voor papier,
een anderen voor - ja, wie kan zeggen welke schatten
hij aan haar vuile omgeving onttrekt. Of er al wol
ken van stof opstijgen terwijl hij bezig is, komt er
minder op aanen dat de verzamelings-operatie hijna
den ganschen dag dnurt, terwijl zij, met gebruik
making van geschikter middelen en zonder dien sor-
teering8arbeid, in de morgenuren kon zijn afgeloopen,
schijnt ook van weinig belang. Nu en dan is de
wagen overladenwelnu, wat er te veel op is, valt
niet lager dan de straat. De wagens worden inde
stad in een schuit overgestort, wat hoogst aange
naam moet zijn voor de daar wonenden.
Waarom voor dien arbeid geen overdekte wagens,
met een paard er voor, die den inhoud onmiddellijk
brengen naar de verzamelplaats buiten de stad of
dien ten minste overladen op plaatsen waar niemand
er hinder van heeft? Waarom wordt er niet bevolen
dat het „sorteeren" van den afval geschiedt op die
verzamelplaats, en niet gedurendo het ophalen?
Mocht er eens over gedacht worden, in het thans
gevolgde stelsel verandering te brengen, dan zouden
wij in bedenking geven:
Of het verzamelen van asch en vuilnis in eigen
beheer, door gemeentelijke werklieden, aan wie tevens
wordt opgedragen het wegwerpen in grachten zoo
veel mogelijk te beletten;
Of aan de pachterij zoodanige voorwaarden te
stellen, dat de inconveniënten, waarop wij, naar we
meenen terecht, gewezen hebben, worden vermeden.
LEIDEN, 2 April.
Heden is aan de universiteit alhier de heer P. C.
A. Sichterman, geb. te Zwolle, bevorderd tot doctor
in de rechtswetenschap, met academisch proefschrift,
get.„Eenige opmerkingen over het recht van
aanwas bij legaten en erfenissen."
Gedurende de afgeloopen maand werden per
Leidschen tramweg vervoerd 28,824 personen.
Het zal ongetwijfeld velen stadgenooten ge
noegen doen te vernemen dat de heer M. De Vries,
oud-voorzitter en tot de annexatie lid van den Volks
raad der Zuid-Afrikaansche Republiek, ook hier ter
stede zal ontreden, ea wel Honderd Doe tri en
Vrjjdag in het Nutsgebouw. Iu andere plaatsen
zijn, volgens de daar verschijnende bladen, zijne
mededeelingen over de Transvaalsche Boeren steeds
met ingenomenheid ontvangen. -Die Eige Boere sijn
taal," waarin -de voordrachten plaats hebben, moet
ze zeer' karakteristiek maken, maar ook aan de
duidelijkheid volstrekt geen schade doen.
Den lOden April a. s. is het 25 jaar geleden
dat de heer M. Van Wezel aan de Israëlietische
gemeente alhier verhonden werd als secretari-, en
loeraar san de Isr. school, en veie andere corpo
ration. Moge het den geachten jubilaris op dien dag
niet ontbreken aan belangstelling zoowel van zijne
gemeenteleden als van zijne oude en jonge leerlingen.
Door den minister van oorlog is bestemd om
aan den inspeoteur van het militair onderwijs te
worden toegevoegd de kapt. van het 4de reg. inf.
J. H. Engelbregtweder bij het leger hier te lande
ingedeeld, bij het 4de reg. inf., de lste luit. der inf.
J. W. Van Bergen, gedetacheerd geweest bij het
leger in Ned.-Indië.
Bij hot 4de reg. infanterie zijn bij koninklijk
beslnit benoemd en aangesteld: tot lsten luitenant
de 2de luitenants R. Froger, van het corps; .T. J.
A. Verbrugge, van het 6de rog. inf., en J. H. De
Wildt, van het corps.; - bij het 2de reg. veldartil
lerie, .tot kolonel de luitenant-kolonel jhr. O. J. A.
ridder baronet Speelman, commandant van het corps';-
bij het wapen der infanterie tot lsten luit. de 2de
luitenants F. O. J. Bossehart, F. H. Donner, O. A-
De Jongh, J. S. Koolemans Beynen, P. G. Weu-
ringh en L. G. A. H. Feber, van het waper»,
allen gedetacheerd hij .het leger in Ned.-Indië.
Tot de verbintenis om, na het verkrijgen van
den titel van arts, eene benoeming tot off. van gez.
2de kl. bij het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht aan te nemen, zjjn toegelaten
de nagonoemde acht studenten in de geneeskunde,
als: van de universiteit te Utrecht: D. Snoeck
Henkemans, J. E. Van Persijn, G. J. Teljer en
W. F. Verhoeff; van de universiteit te Leiden:
J. W. Bergansius, T. J. H. Snijders en C. A. J.
Krolvan de universiteit te Groningen J. D. C. Koch.
Lang na het afdrukken van ons vorig nommer
ontvingen wo eerst gisteravond per Hollandsche
mail de Indische bladen van 22 tot en met 25
Februari. De Fransche mail, vijf dagen later van
Batavia vertrokken, doch reeds gistermiddag hier
gearriveerd, verdient dus een complimentje: 8 Maart
van Batavia en 1 April reeds hier is toch wel vlug.
Het voornaamste nieuws vindt men hierachter.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 5570 volwassen
personen en van 712 kinderen.
Eerstdaags mag men de aankondiging der
openbare aanbesteding van het bouwen van de twee
te stichten nieuwe schoolgebouwen en woningen te
Noordwijk-binnen en te Noordwijk aan Zee te ge-
moet zien. - Uit zeer vertrouwbare bron vernemen
wij tevens dat het plan tot het bouwen van eene
R.-K. Parochiale school te Noordwijk-binnen zal ver
wezenlijkt worden; reeds moet men bezig zijn de
plannen voor school en woning te ontwerpen; de
gehouwen zullen in den pastorie-tuin worden ge
plaatst. - Spoedig, zoo schrijft men ons verder,
zal de tijd daar zijn om in do vacature van raadslid,
ontstaan door het overly den van den heer D. Wasse
naar, te voorzien. Tot heden hoorde men nog geen
candidaten noemen.
De directeur van het post- en rijkstelegraaf
kantoor te Boskoop, de heer P. J. F. Du Bois, wordt
met 19 April a. s. eervol van zijn tegenwoordig
beheer ontheven en met behoud van titel voor vijf
jaren gedetacheerd bij de afdeeling telegraphic van
het departement van waterstaat.
Door den minister van koloniën is de heer
ch\ W. Mure!. 1. - °"n de kon. hooeere burger-
