Kerdijk niet voor het dilemma stellen van voor een
gewichtig ambt te bedanken, dat hij nog geen
jaar vervult.
De heer Yan Gorkom is echter de man, omdat
hij in de Transvaal is werkzaam geweest, om het
onderwijs aldaar in den geest onzer maatschappij
te regelon, en toen de Engelschen hun roof pleeg
den, heeft hij al3 eerlijk Hollander voor een Engel-
sche betrekking bedankt, zoodat hij een zwaar offer
heeft moeten brengen. RN.)
Het is heden de dag, waarop 50 jaren geleden
de heldhaftige Yan Speyk, liever dan zijn schip en
het dierbare dundoek aan den vijand prijs te geven,
de lont in het kruit stak en met zijn wakker volk
tot handhaving van Neerlands eer het leven liet.
Welk Nederlander gevoelt zijn hart heden niet
sneller kloppen wanneer hij zich dit schitterende
feit, hom reeds in zijn vroegste jeugd verhaald en
beschreven, in al zjjne bijzonderheden nog eens voor
den geest stelt!
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 6889 volwassen
personen en van 718 kinderen.
Ook van Nieuwveen is, voorzien van vele hand-
teekeningen, ingezonden eene verklaring van adhaesie
aan den inhoud van het adres aan Engelands koningin
in zake de Transvaal.
Niet te Nieuwveen, maar in het aan die ge
meente grenzende Zevenhoven, is voor de slachtoffers
van den watersnood gecollecteerd f 105.42.
Op het drietal voor predikant bij de Hervormde
gemeente te Alkmaar staandd. Winckel te 's-Gra-
venpolder, Haan te Onstwedde en Verhoeff te
Bodegraven.
Onze stadgenoot prof. P. J. Veth vergast de
lezers van „De Gids" op het eerste deel van een
opstel over „onze TransvaalBche broeders." Meer in
het bijzonder staat hij stil bij de groote emigratie,
die tot de stichting der beide Afrikaansche repu
blieken aanleiding gaf on de wijze, waarop de En
gelschen zich daarbij gedragen hebben. Niets had
verderfelijker voor de emigranten bedacht kunnen
worden, dan do weg door de Britsche autoriteiten
ingeslagen - schrijft prof. Veth. „Men liet de Boe
ren vrij trekken, men liet ze decimeeren door de
wanhopige worsteling met de Matabelen en het
gruwelijk verraad van Dingaan. Maar toen zij door
voorbeeldeloozon heldenmoed en in de kracht van hun
Godsvertrouwen over allo moeilijkheden gezegepraald,
Dingaan getuchtigd, het „beloofde land" veroverd,
Pietermaritzburg gegrondvest en, onder 21 saluut
schoten, do banier der Zuid-Afrikaansche Maat
schappij to Port-Natal geheschen en met don uit
roep: „Gedankt zij de groote God, die ons door Zijn
genade de overwinning heeft gegeven", begroet had
den, - toen werd eensklaps de Britsche Leeuw,
evenals in 1877, indachtig aan zijn „high responsi
bilities", aan zijn duren plicht om de oorspronkelijke
rassen tegen den overmoed der blanken te bescher
men, en legde hij den zwaren klauw op het mot
zóó zware offers verworven land, waarin de Boeren
zich op het punt waanden rust na zwerven, veilig
heid na duizend gevaren, overvloed na lange ont
bering te zullen genieten."
Bij jhr. mr. G. J. Th. Beelaerts Van Blokland
te 's-Hago is voor het hoofdcomité tot behartiging
van de belangen dor Transvaalsche Boeren, sedert
de laatste opgaaf, aan verschillonde'giften ontvangen
f 108.40; gezamenlijk bedrag f 356.73.
Aan een particulieren brief uitdeKaapdd.il
Januari is het volgende ontleendDe Boeren hebben
den opstand knap overlegd, en daar zij gedetermi
neerd zijn om te vechten en hunne vrouwen hen
aandrijven, zal Engeland het land niet zonder groot
verlies aan troepen en zonder het geheel te zuiveren,
kunnen veroveren. Maar nu is tevens overal in Zuid-
Afrika de strijd tusschen Engelsch en HollaDdsch
ontbrand. - Schoon or verteld wordt dat Natalsch?
Boeren door den Vrijstaat naar bét Transvaalsche
gaan om de republikeinen te helpen, schijnt het, dat
Paul Krdg'Or zelf orde heeft gegeven om geen vrij-
WUngv™ van over de Va,alrivier toe te laten. - Be
drieg ik mij ilipt. dap wo*a.t reeds van Portugeesche
zijde overlegd, welke landen het best voor
de Tranmalseho Boeren <leu80n zullen> als Z1J
opnieuw hun land verlaten. - De J^sen, vroeger
predikant te Groningen, later proc. -«raifêFftal m de
Transvaal, ook onder Engelsch bestuur, is thans lid
van het Uitvoerend Bewind der Republiek en schoon de
Boeren eigenlijk niet van hem houden, hebben zij
een zeer knap raadsman in hemmaar de Engelsche
bladen ijveren er voor, dat men hem, als men hem
beetkrijgt, als rebel zal laten ophangen.
De vereeniging „AlgemeenKies- en Stemrecht"
te Amsterdam heeft wederom, evenals in Februari
van het vorige jaar, een adres aan de Tweede Kamer
gericht, waarin zij den wensch uitdrukt dat deze
ten spoedigste, vóór andere zaken, art. 76 der
Grondwet zal herzien en wel zoodanig dat in Neder
land het algemeen kiesrecht ingevoerd worde met
volstrekt geheime stemming. Zoo de Kamer tot een
goheele herziening der Grondwet mocht overgaan,
wenscht de vereeniging een commissie benoemd te
zien, door het geheele volk gekozen, om daarbij
te dienen van advies. Het doel van dit adres is,
te gelijk een protest uit te brengen tegen de laatste
troonrede, waarin met geen enkel woord werd mel
ding gemaakt van de voornemens der regeering ten
opzichte van het kiesstelsel, en van de, naar de
vereeniging beweert, alom in den lande ontstane be
weging ter verkrijging van het algemeen kiesrecht.
Ook wordt daarin te velde getrokken tegen de
meening, door sommige Kamerleden uitgesproken,
als zou de meerderheid des volks nog niet naar
herziening der Grondwet verlangen en het ook niet
aangaan die wet op één punt te wijzigen.
Door het bestuur van het departement Vlissingen
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen is aan
de afdeelingen een circulaire gericht naar aanleiding
der voordracht van het hoofdbestuur ter voorziening
in de vacature van den aftredenden algemeenen
secretaris, nl. het drietal: dehh.:mr.A.Kerdijk, W. J.
Van Gorkom en P. Bruyn. Bij alle leden toch rees
onmiddellijk de vraag, waarom het hoofdbestuur in
dezen tegenover de departementen zich niet strikt
onzijdig heeft gehouden, door eenvoudig de namen
öf alphabetisch of na loting te plaatsen? Bij gemis
toch van dat onzijdig karakter sloot nu de voor
dracht van zelf de voorspraak van den eerstgeplaatste
in. Daartegen hebben wij, zoo wordt in de circulaire
gezegd, na rijp en ernstig beraad, gemeend eene
bescheiden bedenking te moeten inbrengen. Het
herinnert ons, dat mr. Van Hees, na gedurende zes
jaren het adjunct-secretariaat te hebben waarge
nomen, algemeen secretaris geworden is, en met toe
wijding van al zijne krachten de belangen der Maat
schappij heeft gediend; met die herinnering doen
wij vrijmoedig de vraag, of niet een zelfde verleden
van den heer Bruyn, die volgens getuigenis van dat
zelfde hoofdbestuur „sedert '77 onafgebroken werk
zaam was aan het algemeen secretariaat", ons met
eenig recht mag doen verwachten dat hij de betrek
king van algemeen secretaris nauwgezet vervullen
zal - Er worden ten slotte enkele vragen gedaan,
waarop het antwoord de leden van het departement
Vlissingen eenstemmig tot de keuze van den heer
P. Bruyn deed besluiten.
Op het adres, door de hoofdcommissie der
Vereeniging voor christeljjk-nationaal onderwijs tot
den minister van binnenlandsche zaken gericht om
trent tegenwerking van het christelijk onderwijs door
den burgemeester van Nieuwveen, is door den
minister geantwoord dat de bedoelde handeling van
den burgemeester niet tegen het christelijk onderwijs
gericht was. Zonder eenige bedoeling om dit onder
wijs tegen te werken, heeft hij alleen op vertrouwe
lijke wijze den officier van justitie te Leeuwarden
opmerkzaam gemaakt op de bezwaren, die naar zijn
inzien bestonden tegen het collecteeren door de echt-
genoote van den heer J. Sasse te Nieuwveen. Hij ver
keerde bovendien in do meoning dat collecteeren voor
inrichtingen van onderwijs ongeoorloofd was, doch is
van hoogerhand op de onjuistheid dier meening ge
wezen. - De hoofdcommissie heeft in dit antwoord
niet berust, maar een nieuw adres tot den minister
gericht, om haar leedwezen te kennen te geven dat
in het antwoord geen woord voorkomt, waaruit kan
worden afgeleid dat de handeling van den burge
meester de' goedkeuring van den minister niet weg
draagt; zij wenscht voorts dat maatregelen ge
nomen zullen gorden, dat niet meer het ambtelijk
gezag worde aangewend tot zoo onwaardige tegen
werking van het chris^Ul'k onderwijs, als het yan
den burgemeester van Nieuwveen heeft ondervonden.
Het stoomschip „Hampton", van Batavia naar
Rotterdam, vertrok Dinsdag van Point de Galle;
de „P. Caland" is Donderdag van Nieuw-York naar
Rotterdam vertrokken.
Bij de Bataviasche havenwerken kunnen worden
geplaatst 13 machinisten, bij voorkeur ongehuwden.
De voorwaarden en vereischten worden vermeld in
de Staatscourant van heden.
De gewone audiëntie van den minister van
justitie zal Dinsdag, 8 Febr. a. s., niet plaats hebben.
BUITENLAND.
Groot-Britanni
Aan de „Daily News" wordt uit Durban van 2
Februari gemeld dat zware verliezen, die het 58ste
regiment bij het bestormen van den pas bij Langs»
nek heeft geleden, worden toegeschreven aan het
feit, dat het niet genoegzaam ondersteund werd. De
verliezen van de Boeren, die zoo uiteenloopend zijn
geschat, zijn bij dien aanval, volgens dezen bericht
gever, niet van veel beteekenis geweest. Volgens
den correspondent van de „Times" in Kaapstad,
zijn velen daar van meening dat do Engelsche ver
sterkingen, die naar de Transvaal zijn gezonden,
nog niet talrijk genoeg zijn om de Boeren te over
winnen, daar deze waarschijnlijk door vrijwilligers
uit den Oranje-Vrijstaat zullen geholpen worden.
In do „Times" en de „Daily News" wordt mel
ding gemaakt van een artikel van het Amster-
damsche Handelsblad, waarin een protest der Boeren
wordt medegedeeld, dat reeds in Februari 1877 was
opgesteld en bestemd was om aan de Europeesche
mogendheden gezonden te worden, maar dat toen
om verschillende redenen teruggehouden is. Ook
wordt gemeld dat het Handelsblad de bemiddeling
van Nederland tusschen Engeland en de Transvaal
wenscheljjk acht. „Engeland - deze zinsnede van het
Handelsblad wordt in het Times-telegram vermeld -
heeft eens zijne vrijheid uit de hand van een Willem
III ontvangen; laat het in de negentiende eeuw een
anderen Willem III dankbaar kunnen zijn voor het
herstellen van een staatkundigen misgreep."
De overspannen zenuwen van sommige Parle
mentsleden tijdens de laatste zittingen hebben na
tuurlijk tot standjes en minder parlementaire uit
drukkingen geleid. Nu en dan ging men zelfs tot
een scheldwoord over. Toen Samuelson aan het
Huis een opmerking wilde mededeelen, die hij door
Sullivan aan een zijner vrienden achter hem had
hooren maken, schold Sullivan den eerste voor „luis
tervink" uit. Sullivan sprak dikwerf te midden der
redevoeringen van anderen hardop en gaf dan over
luid zijn critiek te kennen. Healy vergeleek Fitz
gerald - dien hij een „creatuur der Kroon" noemde-
met een ouden krokodil of liever met den „vader
van alle krokodillen". Milbank viel Parnell in de
rede en verbeeldde zich toen te hooren, dat Biggars
„stemmachinerie" hem een leelijk epitheton toevoeg
de. Biggar ontkende dat, maar Milbank meende zijne
ooren beter te moeten vertrouwen en stapte op
Biggar toe om hem met de ruwste scheldwoorden te
overstelpen. Biggar hief reeds zijn hand op om zijn
geachten mede-afgevaardigde een tuchtiging toe te
dienen, toen nog juist bijtijds een verstandiger lid
naast hem zijn arm vasthield. Gelukkig dat het niet
tot erger is gekomen, want bij de overspannen ge
moederen zou er waarschijnlijk meer gebeurd zijn
dan het geven en ontvangen van een enkelen klap.
In het Lagerhuis zeide de heer Dilke gisteren
in antwoord aan den heer Worms, dat de meening
geheel zonder grond is, volgens welke Rusland zich
zou verbonden hebben Merw niet te bezetten wan
neer Engeland van Kandahar afzag. Er is reden om
te gelooven dat Rusland niet op Merw zal aanruk
ken; maar het is daartoe niet verplicht, en er is
zelfs niet over onderhandeld. - De heer Forster
stelde voor de wet ter bescherming van personen
en eigendommen in Ierland voor den tweeden keer
te lezen. De heer Bradlaugh bestreed dit voorstel.
Over het geheel leverde het debat weinig belang
wekkends ep. De voortzetting der discussie is op
Maandag a. s. bepaald.
TelegraMimea.
DUBLIN, 4 Februari. Men verwacht dat de
„Landleague" ontbonden en hare bureelen door de
politie in beslag genomen zullen worden. - Door de
