zonder officiëele staatsie ter aarde besteld. De
ongelukkige heeft zich in een bosch nabij Bern
genaamd „de Kleine Schans" door een pistoolschot
Tan het leven beroofd.
KOLONIËN.
BATAVIA, 25 November.
Uit Aljeh is bericht ontvangen dat op 17 en
18 dezer groote overstroomingen door de Atjeh-
rivier hebben plaats gehad. De kraton, alle maga
zijnen en het oude hospitaal zijn geheel in het
water gezet, de spoorwegdijk en de wegen ver
nield. Drie militairen en drie inlanders verdronken.
De gemeenschap met Lambaroe en eenige andere
plaatsen is gestremd.
De koorts blijft in de residentie Bantam nog
altijd veel slachtoffers eischen. Verleden maand
bedroeg het getal overledenen niet minder dan 2500.
Ook te Soerabaia zijn bij een brand 185 hnizen
vernield en is een tienjarig meisje in de vlammen
omgekomen.
Door don goavernesr-genersal van Ned.-Indië lijn de vol
gende beschikkingen genomen
Civiel Departement. Ontslagen: Eervol, de gew. comm.
3de kl. bij den postd. G. J. A. Boulet; eervol, wegens ziekte,
de griff. bij den landraad te Magetan (Madioen) Th. De Jagor.
Verleend: Een tweej. verlof naar Europa, wegens ziekte, aai
den not. tevens vendam, te Japara, L. C. Filz, aan den adi.-res.
van Panaroekan (Bezoeki), G. H. Blanken en aan den adsp.-contr.
bij het binnenl. best. op Java en Madnra, tijd. bel. met de waar
neming der betr. vai contr. 2de kl., H. Th. Hendriksz; een
tweej. verlof naar Enropa, wegens ziekte, aan den res. van
Madioen A. G. G. Peltzer; een tweej. verlof naar Europa, wegens
ziekte, aan dan onderw. 2de kl. A. Bjj voet. Benoemd: Tot
derden snbst.-griff. bij den raad van jast. te Batavia, mr. H. C.
Lammers Van Toorenbnrg; tot griff, by den laidr. te Magetan,
E. O. Hinze; tot 3den snbst.-griff. bij het hoog gerechtshof de
ambt. voor de rechterl. macht mr. V. A. Van den Bossche.
Tjjdeljjk belast: Met de waarneming der betr. van eontr.
2de kl. bjj het binneol. beat, op Java en Madura, de ambt. op
non-act. F. J. Potter. Geplaatst: Als hulpoaderwijzeres aan
de openb. lag. sohool te Tegal D. E. J. Vau der Werf; aan de
openb. 4de lag. school te Batavia G. J. De Voogt.
Departement van Oorlog. Verleend: Een tweej. verlof naar
Enropa, wegens 15 jaren onafgebr. dienst in Ned.-Indië, aan de
kapts. der inf. L. Th. Van den Upwioh en J. M. Jnda. Ont
sla g o 1Eervol, wegens volbr. diensttijd, met beh. van recht
op pens., de kapt. der art. S. A. Boas; eervol, d* borg. schrijver
5de kl. bij den milit. geneesk. dienst A. A. P. H. Jacobs. Be
vorderd: Bij de inf. tot maj. de kapt. C. J. Van den Vrij
hoef; tot laten lnit. de 2de lnit. A. J. Engelman. V ergon d:
Aan de van het leger in Ned. bjj dat in Ned.-Indië gedelach.
2de thans late lnits. der inf. W. F. K. Biscboff Van Heemskerk
en A. E. Roest Van Limburg, op hnn verzoek, naar Nederland
terng te keeren. Geplaatst: De 2de lnit. der inf. A. J.
F. J. Van den Berg, ter Weaterafd. van Borneo.
Departement van Marine. Ontslagen: Eervol, met beh.
van recht op pensioen, de schipper op don atoombaggermolen
N°. 2 bjj het marine-etabl. te Soerabaia, D. J. Wyl. Benoemd:
Tot marine-magazjjnmeester te Batavia J. J. H. Woesthoff.
INGEZONDEN.
Boomschenderij.
Wij lezen in het L. D. ran 27 dezer het
volgende
„B. en Ws. geven den Raad in overweging te
„besluiten tot het doen rooien en verkoopen van
„118 stnks boomen in verschillende deelea der
„stad. Tevens stellen zij voor, de beide zijden van
„het Rapenburg tusschen het Noordeinde en de 2de
„Doelensteeg en Houtstraat met nieuwe boomen te
„doen beplanten, waarvoor een 57-tal benoodigd is
„en waarin kan worden voorzien door verplaatsing
„vaa de boomen staande aan de gedempte Binnen-
„vestgracht bij het Plantsoen. De kosten hiervan
„worden geraamd op f 15 per boom ea alzoo op
855, terwijl de opbrengst van de te verkoopen
„boomen wordt berekend op f 900 a f 1008."
Eene eeuw geleden prijkte de hoofdstad vaa
het Pruisische rijk met de prachtigste lindebootaea,
die alom in de straten lommer en koelte ver
spreidden. Maar op zekeren morgei kreeg een
wijsneus het in het hoofd dat die boomen het
licht benamen en wist het door te drijven dat
de oude linden gerooid werdenhet zon dan
lichter worden in Berlijn.
De oude linden zijn gerooid, op een paar na,
die den klassieken «aam van „Unter den Linden"
behouden hebben, maar het is er daarom in Berlijn
niet lichter geworden, - alleen stoffiger en heeter.
De Duitsche schrijver aan wien wij dit feit ont-
leenen, laat er op volgen„De Hollanders zijn
verstandiger; die laten de oude, lieve boomen,
waaronder zij als kinderen gespeeld hebben, in
hunne steden groeien en bloeien, wel wetende dat
Gods scboone boomen het licht niet uitdooven
knnien, dat helder genoeg uit de groote oogen en
harten van het volk en ait de ruime vensters
hunner huizen uitstraaltomdat zij het licht niet,
zooals de Duitschers, van binnen smoren en uit
dooven."
Sinds de laatste twintig jaar zijn wij echter
hard op weg om de goede meening die bedoeld
Duitsch schrijver van ons volk had, te logen
straffen; en schijnt onzen gemeentebesturen eene
woede van boomschenderij in de ziel gevaren te
zijn, die door geen enkele reden gewettigd is.
Als brieschende leeuwen wandelen onze gemeente
raden en raadjes om, ziende of zij geen boomen
kunnen besnoeien of rooien.
Nauwelijks toch begonnen de jonge boompjes
op den Vestwal, van de oude Koepoort tot het
Plantsoen, eenige schaduw te verspreiden, of zij
werden, ééne maand geledeD, op de roekelooste
wijze tot op de kruin kaal gekapt, zoodat de arme
schildwacht, die voor den kruittoren de wacht
houdt, een pleizierigen zomer te gemoet gaat, als
hij de brandende laan, ten gerieve der veiligheid
van Leidens burgerij, mag op- en afloopen.
Zelfs het Plantsoen, dat oogenschijnlijk tot park
van uitspanning en wandeldreef der burgerij is
aangelegd, moet rentbaar gemaakt worden; en
jaarlijks wordt er in gehakt en gekapt, zoodat
de boomen er nooit tot verademing komen kunnen.
Buiten de stad is het niet beter gesteld, en
moet men uren gaan of rijden om hier en daar
nog een enkel lommerrijk wandelpad te vinden
waar men de frissche lucht, zoo noodig voor de
door stadslucht verpeste longen, kan inademen,
zonder geblakerd of gebraden te worden op de
kale, boomlooze straatwegen, die men van hunne
oude boomen beroofde ter wille van een paar
ellendige guldens, die door den verkoop van het
hakhout verkregen werden.
Onze gemeentebesturen schijnen te vergeten dat
boomen betere desinfectanten zijn dan carbolzuur
en drainagedat zij onderscheidene giftige gassen
opslorpen, zoodanig zelfs dat zij vele koortsen
weren
Het is geaaakkelijk genoeg te beweren dat men
toch hier altijd nieuwe boomen in plaats der
oude plant, - eilieve! boe lang dnurt het eer
dat zoo'n nieuwe rij boompjes het lommer en de
koelte der o«de gerooide boomen heeft?
Wilt ge dit weten? Wandel dan op een Augustus-
namiddag den Vinkweg eens op. Het is 23 jaar
geleden dat men daar de oude boomen met schen
dende hand veldeen nu, na bijkans een
vierde eeuw, geven de toenmaals geplante boompjes
nauw zooveel schaduw om een blanken Europeaan
niet tot Maleier te bruineeren.
Het is omstreeks 20 jaar geleden dat men de
oude boomen langs de laan van Katwijk-Binnen
naar Katwijk-aan-Zee roekeloos vernielde. - Ga,
en zie of de bezemstelen die er thans staan, u
zelfs in het minst tegen den feilen zonnegloed
beschermen.
Vraag het den bewoner van het Rapenburg van
af de Hontstraat tot de Ruïne hoe zij nu des
zomers geroosterd worden, hunne vensters angst
vallig door zomerblinden (die véél, véél meer licht
uit de vertrekken wegnemen dan de zwaarste boom
voor het raam geplaatst) moeten afsluiten, en eens
zoo dikwijls hunne voorpuien moeten laten op
schilderen, geblakerd en verbrand als de verf
wordt door de zonnehitte.
En let nu eens daarentegen op dén wandelaar
die des zomers van de heete Breestraat komende
bij het Noordeinde het Rapenburg opslaat; waar
frissche koelte hem wat verademing belooft. Hij
neemt zijn hoed af, vaagt zich het zweet van het
aangezicht, haalt eenige malen diep en zwaar adem,
toeft zoolang mogelijk onder de lommerrijke zware
takken die hem tegen den gloed van den Zonne
god beschermen.
En juist die boomen wil men gaan wegnemen
En waarom?
Is het op verzoek der bewoners dezer straat,
onder voorwendsel dat de boomen te veel licht
wegnemen? Wij betwijfelen dit; gednrende acht
of negen maanden des jaars zijn in ons klimaat
de boomen kaal en niet in staat het licht des
hemels te belemmeren. En gedurende de heete
zomermaanden zijn de meeste bewoners dezer straat
op vacantiereis, en sluiten gedurende dien tijd
i) In Engeland worden voor de ramen der melk- en boter-
fabrieken vlierboomen geplant omdat de ondervinding geleerd
beeft dat deze de lnckt zuiveren, en de melk en boter dienten
gevolge frisscher blijven dan wanneer zij aan den directen invloed
der buitenlucht zijn blootgesteld.
hnnne vensters met papieren gordijnen potdicht,
om toch geen straaltje der zon in hunne hnizen
binnen te laten. En hnn die er dan toch nog
over klagen, geven wij den raad liever wat minder
en wat dunnere gordijnen voor hnDne ramen te
hangenwant een trek- of rol-gordijn, plus een
paar binnengordijnen, plus een paar staatsiegordijsen
van zwaar damast of rips nemeH meer licht weg
dan tien zware boomen. Bovendien zullen zij ge
noodzaakt zijn, als die zware boomen eens door
de Neurenberger boompjes van de gedempte Bin
nenvestgracht vervangen zijn, aan al hunne ven
sters zonneblinden aan te brengen, die hun niet
alleen op zware kosten komen te staan, maar
bovendien hunne kamers tienmaal donkerder znllen
maken dan het zachte, groene lommer der oude
boomen dit thans doet.
Is het dat die boomen bouwvallig staan en de
ruiten en ruitjes der huizen bedreigen Wij hebben
daarvaD nog niets bespeurd, en de zware stormen
die dezer dagen gewoed hebben, deden zelfs geen
tak dezer boomen nederkomen.
Is het eindelijk het geldelijk voordeel der
gemeentekas? Die laatste vraag is te belachelijk
om zelfs in overweging genomen te worden. Vol
gens opgave van B. en Ws. zei ven worden de
kosten van de beplanting op f 855 geraamd,
terwijl de opbrengst der onde boomen berekend
wordt op 900 a f 1000.
Wij hebben eene te goede meening van onze
burgervaderen dan dat wij zonden aannemen dat
zij om de ellendige som van f 50 of f 150, de
bewoners van eene geheele straat, die door vreem
delingen als eene der sieraden der stad beschouwd
wordt, zonden willen ontrieven en plagen, door
hun, in plaats der goede boomen die hnnne huizen
tegen de felle zonnehitte en het helle licht der
zomerdagen beschermen, een vijfenzeventigtal ellen
dige verfdoospenseeltjes te geven.
Wij geven dus onzen gemeenteraad met nadruk
en ernst in overweging het voorstel van B. en Ws.
tot het rooien der Rapenburgsche boomen tot
zoolang te verwerpen, dat die boomen werkelijk
gevaarlijk voor mensch en huis beginnen te worden
en dit zal naar onze meening binnen de eerste
twintig jaren niet het geval zijn. Onze burgerij
zal hem dankbaar zijn dat hij dan onze stad de
eenige lommerrijke gracht waarop zij nog bogen
kan, heeft laten behouden. jQvpox<XQ7jg.
BUITENLAND.
Frankryk.
De minister van justitie heeft den voorzitter
der Kamer den tekst toegezonden van een vonnis,
waarbij het Bonapartistisch lid De Bouville wegens
oplichting tot een half jaar gevangenisstraf is ver
oordeeld. De Kamer zal nu te beslissen hebben,
of deze ook van zijn lidmaatschap moet worden
vervallen verklaard.
Groot-Britanniê.
De volgende bijzonderheden worden nog ge
meld omtrent de nederlaag bij Middelburg. De
bagagewagens van het 94<ste regiment waren in
een moeras geraakt, zoodat de soldaten verplicht
waren hunne wapens neer te leggen öm de wagens
er weer uit te halen. In datzelfde oogenblik grepen
de Boeren de soldaten aan en geboden hen zich
over te geven, wat geweigerd werd. Toen volgde
een bloedbad, waarbij 200 manschappen zwaar
verwond werden of in het moeras versmoorden.
YolgeDs de meening van den gouverneur staat
deze daad volkomen gelijk met een moord, daar
het begin der vijandelijkheden Dog niet aange
kondigd waa. Ook in andere deelen van de Trans
vaal werden kleinere troepenafdeelingen in de
pan gehakt.
Telegrunmen.
ATHENE, 27 December. Koning George was
bij het onderhoud met den Dnitschen gezant Von
Radowitz zeer opgewonden. Hij herinnerde er aan
dat Pruisen in 1868 en 1866 hetzelfde bad ge
daan wat men Griekenland thans wil verbieden
en verklaarde kort en goed dat hij van een
Europeescb scheidsgericht niets wilde weten.
MADRID, 27 December. Yermoedelijk zal Spanje
presideeren in de conferentie over arbitrage in de
Grieksche quaestie.
In de provincie Corunna ia door overstroo-
ming veel schade aangericht.
