Maandag 222 November.
N°. 6370.
A0. 1880.
Dese Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Derde Blad.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maaadetu1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke NommenOAS.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 1-1 refatt1.0S.
ledara rafel maar0.17^
Grootara letten naar ptaauniiiu.
LEIDEN, 3ö November.
Van de „Christelijke Werkzaamheid onder
Eabrieksjongens en Fabrieksmeisjes te Leiden" werd
ons heden het financieel verslag van November
1879 tot October 1880 toegezonden. Behalve een
aantal geschenken in goederen en andere voorwerpen,
alsmede boekwerken, bedroegen de gezamenlijke
ontvangstenin kas op 1 November 1879 ƒ279.215,
aan jaarlijksche contributiën 273.50, aan giften
in geld 677.185, renten van een legaat ƒ20.78
en renten van geld a déposito 9 54, te zamen
1260.22.
De uitgaven zijn aldus verdeeldSalarissen
392.25, schoolbehoeften 30.27, naaibehoeften
9.57, vuur, licht, lokaalhuur, voor de meisjes
school 107.25, lokaalhuur voor de jongensbijeen
komsten 25, lokaalhuur voor de zondagschool
20, bloemzaden, bollen enz. 2.25, Kerstfeest
viering 79.91, kleedingstukken 172.73, ver
kwikking voor zieken 16, drukloon, porten
17.72 en knechtsloon ƒ34.55, te zamen ƒ907.50,
zoodat den 31sten October 11. in kas was 352.72.
In deze inrichting worden jongelieden, die op
fabrieken arbeiden, onderwezen in lezen, schrijven
en rekenenof wordt het vroeger geleerde met hen
herhaald. Het blijkt toch voortdurend dat niet
weinigen boven de 12 jaren bf nog hoogst ge
brekkig of in bet geheel niet kunnen lezen en
geheel onontwikkeld zijn. De fabrieksmeisjes wor
den bovendien onderwezen in den zang en in
nuttige vrouwelijke handwerken. En aan allen,
jongens en meisjes, wordt op eenvoudige, kinder
lijke wijze de bijbelsche geschiedenis verhaald.
Het verslag zegt dat het doel is, hen bekend
te maken met den éénigen naam, waardoor zon
daren kunnen zalig worden, en waardoor zelfs de
diepst gezonkenen onder hen degelijke menschen
en nuttige leden der maatschappij kunDen worden.
Zeer verschillend zijn degenen, die tot de inrich
ting komen het knappe, stille fabrieksmeisje, door
vader en moeder bewaakt en bewaard, en de licht
zinnige deerne, wier jeugdig gelaat reeds getuigt
van een wereld van verwoesting- de flinke, vlugge
jongen, met het open gelaat, en de stille gluiper,
nu reeds een dobbelaar, eerlang een dronkaard en
leeglooper.
Sedert 1867 hebben ruim 700 fabrieksarbeidsters
de meisjesschool bezocht, waar steeds gemiddeld
160 onderwijs ontvangen, en die tweemaal per week
na afloop der fabrieken gehouden wordt in het
lokaal der Christelijke School voor on- en min
vermogenden, op de Middelstegracht.
In het gebouw der Christelijke Wijkvereeniging
van ds. De Wolff wordt met 60 a 70 fabrieks
meisjes zondagschool gehouden.
Het bleek onmogelijk, zelfs bij uitnemende
hulp, een 50-tal knapen van 14 tot 16 jaren, van
de ruwste soort en door geenerlei dwang ge
bonden, in hetzelfde lokaal te vereenigen. Het
ongeluk van deze jongens is, het volslagen gebrek
aan tucht in zeer vele gezinnen; waar de vader,
aan den drank verslaafd, alle ontzag verbeurd
heeft, en men der slovende moeder reeds vroeg
alle gehoorzaamheid heeft opgezegd. Met een 25-tal
jongens wordt geregeld voortgegaan.
Vijftien dames, bijgestaan door den onderwijzer
Labruyère, hebben de verschillende werkzaamheden
onder zich verdeeldterwijl de plaatsen, die door
ziekte of andere verhindering openvallen, met
groote bereidwilligheid door enkele vrienden of
vriendinnen worden aangevuld. Gedurende de 13
jaren van deze werkzaamheid hebben ruim 38 per
sonen zich er korter of langer aan gewijd.
Tot het geven van inlichtingen en ontvangen
van giften zijn volgaarne bereidde directrice mej.
M. A. De Vriese, Rembrandstraat 5, de penning
meesteres mevr. De Wolff, Heerengracht 31, en
o. a. ook de predikant J. Drost, die de rekening
heeft nagezien en in orde bevonden.
De volgende officieren der zeemacht worden
met 1 December a. s. geplaatst, te wetenop
scbroefstoomschip „Koningin Emma der Neder
landen": luit. ter zee 1ste kl. P. G. Bruch, als
lste officier, thans op non activiteit; idem G. J.
A. Van der Mieden, idemluit. ter zee 2de kl.
M. F. Tydeman, van artillerie-instructieschip „bet
Loo"; idem W. L. baron Van Verschuer, van
ramschip „Stier"; idem J. H. Calmeyer, van
wachtschip te Amsterdamidem C. F. De Ruyter
De Wildt, van instructiebrik „Zeehond"; adel
borsten lste kl. J. G. A. Goedhart, J. H. Commijs,
B. Nierstrasz, J. J. Van Laar, jhr. H. L. Wichers,
E. E. Dullemoud en P. D. Holtzapffel, van wacht
schip te Willemsoord; off', van gez. lste klasse
D. Matak Eontein, thans op non-activ.off. van
adm. lste kl. C. H. S. Pastor, van opleidings
schip „Admiraal Van Wassenaer"; scheepsklerken
J. Lombaard en J. S. De Bruyn, van wachtschip
te Willemsoord; op ramschip „Stier" luit. ter zee
2de kl. L. C. Koster, van wachtschip te Willems
oord; op instructiebrik „Zeehond": idem W.
Allirol, van non-activ.; op wachtschip te Willems
oord idem B. Brutel de la Rivière, van idem
idem te Amsterdamidem J. B. Snetblage, van
idem; op artillerie-instrnctieschip „het Loo" idem
H. Backer, van idem; op wachtschip te Helle-
voetsluis: idem J. M. Wijers, van idem.
Vooral door de mannen van het vak zal
zeker met belangstelling vernomen worden dat
bij den uitgever A. M. E. Van Dishoeck te Zie-
rikzee van een „Hypothekair, Kadastraal en Scheeps-
Wetboek", verschenen is de lste afdeeling„Hy
pothekair Wetboek", door J. Franse. De naam
van den schrijver, die reeds de uitgave van zoo
menige wet bezorgde, is op dit gebied te gunstig
bekend dan dat een aanbeveling ook dezer uitgave
noodig zou zijn. Wij kannen ons dus bepalen met
de mededeeling dat tal van aanteekeningen bij den
tekst zijn gevoegd en levens den netten druk en
het handig formaat van het boekje zeer te roemen.
Het geheele werk zal met nog twee afdeelingen
van eenigen minderen omvang compleet zijn. De
prijs der lste afd., 190 blz. groot, is slechts 1.50.
Gemengd Nieuws.
Volgens een bericht uit Stettin be
schouwt men het op 27 Oct. van Amsterdam
derwaarts vertrokken stoomschip „IJmuiden" als
totaal verloren; er was o. a. voor 200,000 aan
koffie aan boord.
Zooals te wachten was, om het onstui
mige weer en de hevige regens der laatste dagen,
was het water weder sterk wassendete Maastricht
o. a. in de laatste dagen 2 M., terwijl het te
's-Bosch een stand heeft bereikt van 4.02 M
Men vreesde dat weer spoedig de gemeenschap
met de Langstraat zou worden gestremd, ten
tweeden male binnen enkele weken.
Te Tilburg is de fabriek van den heer
J. Verbunt Janssen geheel uitgebrand. Ook het
bovengedeelte van het woonhuis werd vernield. De
schade is zeer aanzienlijk en een 100 werklieden
zijn door de ramp buiten werk. Alles was verzekerd.
Van het huis van den eigenaar der
Utrechtsche Tekantjes-Bakkerij „den Dubbelen
Arend" Ie Utrecht was het oude uithangbord
„gemoerd" - ofschoon gezegde „Arend" onder
bijzondere protectie van het studentencorps staat.
Thans heeft de eigenaar het terugontvangen en hij
bedankt hiervoor per advertentie aldus
„Mijnen hertgrondighen danck aen alsulcken
eerbeken ende medelijdenden Straatroover, die mij
mijnen seer gewaardeerden eighendom door nach-
telicke wederghevingh heeft geluckiglijken doen
wedervinden.
„Al so geerne sie ick Koopers in MIJNEN
Winckel als weghnemers daer voor.
„Daertoe stelt ick my by vernyewinghe onder
UEd. protectie."
Naar het huis van arrest te Middel
burg ziju gisteren overgebracht zekere M. Goense
en zijne dienstbode C. Vette, wonende te Ove-
zande. Zij zijn beschuldigd van te zamen de vrouw
van eerstgenoemde onwettig te hebben opgesloten
en haar zonder behoorlijke verzorging te hebben
gelaten.
Op een stroopapier-fabriek te Hoo-
gezand kwam de 65-jarige werkman C. Kraster
met de linkerhand tusschen een hakselmachine,
waardoor de arm gebroken en de hand geheel
verbrijzeld werd. Per spoor is hij naar het ziekenhuis
te Groningen vervoerd.
Toen Dinsdag-avond de heer Co 11a nge,
wijnkooper te Parijs, van een reis tehuis kwam,
vond hij zijne vrouw, zijne 17-jarige dochter en
zijne drie bedienden, ten prooi aan de hevigste
pijnen, op den grond liggen stuiptrekken. De ge
neesheer, in allerijl door den hevig verschrikten
man te hulp geroepen, constateerde vergiftiging
en schreef een sterk werkend braakmiddel voor;
doch niettegenstaande al zijne pogingen tot red
ding bezweek spoedig een der bediendende
overige personen, hoewel nog in zeer ernstigen
toestand verkeerende, hoopt men te behouden. Een
voorloopig onderzoek naar den aard der spijzen
waaruit het middagmaal bestaan had, wierp groote
verdenking op een zoogenaamde hazepeper, waar
van de ingrediënten bestonden uit long, lever en
restantjes schapevleesch. De voorafgaande knollen-
soep, die met de hazepeper den menu van het
middagmaal had uitgemaakt, bleek volkomen on
schuldig te zijn. De justitie houdt zich ernstig met
de zaak bezig.
Victor Paquet, die door den afschu
welijken moord op zijne zuster, in April 11.
Versailles met afschuw vervulde, is tot levens
langen dwangarbeid veroordeeld, en Hélène Du-
maire te Moulin, de moordenares van haren min
naar, den geneesheer Picart, tot tien jaren opsluiting.
Voor een paar dagen zaten eenige
jongelieden te Berlijn gezellig bijeen, toen een
hunner de weddenschap aanging, dat hij 3 goud
stukken van 5 mark zon inslikken. Hij won zijne
weddenschap, doch is later aan eene darmont
steking overleden.
Zekere B., een expediteur te Parijs,
is in hechtenis genomen wegens het verduisteren
van allerlei hem ter verzending toevertrouwde goe
deren, tot eene waarde van 40,000 fr.
Volgens een telegram uit Nieuw-York
kan heden of morgen weder stormweer verwacht
worden beneden 35 gr. N.-B. op de Spaansche en
Portugeesche kusten.
Voor het huwelijk van den Oosten-
rijkschen kroonprins zullen niet minder dan 26 gala-
rijtuigen, elk getrokken door 6 paarden, noodig zyn.
