I
is er beschadigd. Ook zijn er huizen ingestort.
De schade is buitengewoon groot. Tot dusver is
men te weten gekomen dat 30 personen min oi
meer gewond zijn. De overheid neemt zooveel moge
lijk maatregelen van voorzorg, ook voor het ver
laten van woniugen. Te Agram heeracht een
algemeene paniek.
BUITEN LAND.
Frankrijk.
In i880 bracht Frankrijk 78 millioen hectoliter
tarwe op, dat is 19 millioen meer dan in 1879.
De belegering der monniken te Tarascon
duurt voort. Men verzekert dat zij voor acht
dagen levensmiddelen hadden. Yoor het overige
bevinden zich, volgens sommige berichten, duizenc
of zelfs tweeduizend gewapende boeren bij ken,
en wil de overheid hen door honger tot overgave
dwingen, om bloed vergieting te voorkomen, zon
der hun daarom het wegzenden van «nnutte mon
den te beletten. - Drie priesters, eigenaars der
gebouwen en bestuurders, gelijk zij zich noemen,
van hunne „burgerlijke vereeniging", hebben een
nadrukkelijk protest openbaar gemaakt, hunne
bespringers onder den grooten ban des Pausen
verklarende. - Naar men aan de Belgische „ïndé-
penaance" uit Marseille schrijft, dagteekeut de
belegerde abdij uit de middeneeuwen, met zeer
hooge en dikke muren en zoo gelegen dat het zeer
moeilijk, zoo niet onmogelijk zou wezen om erin
door te dringen.
De zitting der Kamer is gistermiddag
te twee uren geopend. De voorzitter, de heer
Gambetta, heeft een brief voorgelezen van den
heer Bethmont, die zijn ontslag vraagt, omdat
hij tot voorzitter van de rekenkamer is benoemd.
Daarna werd overgegaan tot de samenstelling der
bureaux. De minister Ferry las een ministeriëele
verklaring voor, waarin wordt gezegd dat de ver
andering van ministerie de richting van het be
stuur der staatszaken niet heeft veranderd; de
regeering is getrouw gebleven aan de politiek,
die bij de debatten in de Kamer is aangewezen.
De wetten betredende de congregaties zijn wetten
van verstandig beleid en noodzakelijkheid, en
waarborgen het welzijn der maatschapppij zonder
eenig dogma of geweten geweld aan te doen.
Een zeker aantal congregatiën heeft een verzet
tegen de wetten georganiseerd, en het is van be
lang, dat er een einde worde gemaakt aan een
toestand, die de openbare orde bedreigt. 261 in
richtingen, die niet geautoriseerd waren, zijn ont
bonden. De ontbinding is uitgestrekt tot alle
onwettige vereenigingen van mannen, maar de
regeering heeft geen plan die op vereenigingen
van vrouwen toe te passen. Verder wordt het in
de openingsrede wenschelijk genoemd, dat men er
naar streve cm de moreele en intellectueele ontwik
keling der natie te bevorderen. De regeering zal
doen wat zij kan om dat doel te bereiken, o. a.
door alle trappen van het openbaar onderwijs te ver
beteren overeenkomstig de beginselen der Constitutie.
Voort wordt de behandeling der wet tot herzie
ning van de rechterlijke inrichting aanbevolen. De
vertegenwoordiging, zoo wordt gezegd, zal er een
punt van eer uit maken, de ontwerpen op het
recht van vergadering en op de drukpers af te
doen. Zoolang de nieuwe wetten niet zijn goed
gekeurd, zal de regeering de thans bestaande toe
passen. De regeering kan niet ongewapend blijven
tegenover de ophitsingen tot den burgeroorlog. Zij
gelooft niet dat de omstandigheden thans het tot
stand komen eeuer algemeene wet op het recht
van vereeniging toelaten. Zij meent dat men zich
bepalen moet tot eene wet op het recht van beroeps
verenigingen. Den Senaat wordt het aannemen
van het algemeen tarief aanbevolen. Ten slotte
wordt gezegd dat de militaire organisatie voltooid
zal zijn door de wet op de bevordering der offi
cieren, enz.
De regeering zal mededeeling doen van de
onderhandelingen, die er plaats hadden nadat het
tractaat van Berlijn geteekend was. Uit die mede-
deeliugen zal blijken dat Frankrijks betrekkingen
met alle mogendheden goed zijn en dat de regeering
eene vredelievende staatkunde heeft voorgestaan.
„Wij hebben vertrouwen," aldus volgt erop, „dat
de wil der mogendheden ten slotte zal zegevieren.
In het voortduren der gemeenschappelijke beraad
slagingen is de zekerste waarborg gelegen voor de
rust van Europa. De Fransche republiek heeft niet
opgehouden in de beraadslagingen een geest van
onbaatzuchtigheid en van vredelievendheid te bren
gen, waaraan door niemand getwijfeld is en betgeen
ten gevolge had dat Frankrijk het vertrouwen der
wereld geniet. Het programma heeft geen over
eenkomst met die eerzuchtige manifesten, welke
alles omvatten zonder iets op te lossen. Om zooveel
nuttige werken goed ten einde te brengen, zijn
er twee dingen noodig: methode en esprit de
suite. Zonder deze is geen zitting van het parle
ment vruchtbaar. Ook moet het ministerie uw
volledig vertrouwen hebben. Wij stellen ons niet
tevreden met een oogenschijnlijk vertrouwen. Gij
weet wie wij zijn. Wij willen niet dat de meerder
heid ons eenvoudig duldt."
Nadat de verklaring in de Kamer van afge
vaardigden voorgelezen was, vroeg de heer Dela-
fosse verlof de regeering te interpelleeren over
hare buitenlandsche staatkunde. De dag daarvoor
is bepaald ter gelegenheid van het overleggen der
diplomatieke stukken. De heer Laisant heeft een
voorstel ter tafel gelegd, volgens hetwelk eene
commissie benoemd zal worden voor een onderzoek
naar hetgeen er bij het proces Jung-De Woestyne
ten opzichte van generaal De Cissey aan het licht
gekomen is. Hij vroeg voor zijn voorstel de urgen
tie, die aangenomen is met 263 tegen 108 stem
men. Hierna had er een debat plaats tusschen den
minister-president Ferry en Baltue over het vast
stellen van de orde der werkzaamheden. Ferry
vroeg de prioriteit voor de wet op het lager ouder
wijs, Baltue vroeg ze voor de wet op de rechter
lijke inrichting. De Kamer verwierp met 200 tegen
166 stemmen de prioriteit voor de wet op het
lager onderwijs en stelde de rechterlijke inrichting
bovenaan op de lijst der werkzaamheden. Deze
beslissing heeft eene beweging doen ontstaan.
Oosteiw.-Hong'. Monarchie.
De Oostenrijksche delegatie heeft de beraad
slaging over het gewone en buitengewone budget
van marine en oorlog gisteren ten einde gebracht.
Ter aanschaffing van geschut voor de haven van
Pola heeft zij, in plaats van de door de com
missie voorgestelde 320,000 fl., op voorstel van
Engerty 640,000 fl. toegestaan, nadat de minister
Von Haymerle nadrukkelijk verklaard had dat de
regeering bij de begrooting van uitgaven niet
minder dan een volksvertegenwoordiger, wie ook,
te rade is gegaan met den financiëelen toestand
des lands. De door de commissie geschrapte post
voor het aanleggen van een verschanst kamp bij
Krakau is, op voorstel van Engerty, ten bedrage van
700,000 fl. hersteld.
De „Politische Corresp." meldt dat de tus
schen kardinaal Jacobini en den Russischen ge
zant te Weenen sedert geruimen tijd plaats gehad
hebbende onderhandelingen geleid hebben tot eene
overeenstemming over zuiver kerkelijke aange
legenheden. Hetzelfde blad bericht dat kardi
naal Vanutelli benoemd is tot pauselijk nuntius
te Weenen.
'X'e&cgrx-Mjmjm.en.
PARIJS, 9 November. De heer Baudry d'Asson
heeft in de Kamer verklaard dat hij met alle
burgers de ministers van het slotenbrekers-gouver-
nement wil interpelleeren. De voorzitter antwoordde
dat hij de Kamer zal raadplegen of op hem de
censuur zal toegepast worden. Baudry d'Asson,
zich nader verklarende, zeide dat zijne woorden
de goedkeuring wegdragen van het land, dat de
schandelijke executie der monniken veroordeelt.
De Kamer heeft daarop de censuur, met tijdelijke
uitsluiting uit de Kamer, over Baudry d'Asson
uitgesproken. De voorzitter noodigde hierop Baudry
d'Asson uit zich te verwijderen. Deze weigerde
hieraan te voldoen. De zitting werd nu door den
voorzitter opgeheven.
Het Kabinet heeft ten gevolge der beslis
sing van de Kamer omtrent de orde der werk
zaamheden het voornemen te kennen gegeven om
af te treden. In den ministerraad, die er plaats
heeft gehad, hebben al de ministers de aanvrage
om ontslag geteekend. Het oHtslag zal hedenavond
aan den president der Republiek ter hand gesteld
worden.
In den Senaat is de voorlezing der ver-
iring van het ministerie afgebroken door leven
dige interrupties van de rechterzijde. Tusschen
rechter- en linkerzijde zijn scherpe woorden ge
wisseld.
De abdij der Premonstratensers te Tarascon
bij Marseille is „ingenomen". De monniken had
den ééne poort niet gebarrikadeerd. Door deze
poort zijn de troepen het klooster binnengedrongen.
Daar vonden zij geen ernstigen tegenstand. Onder
cavaleriebedekking werden de monniken naar
Tarascon getransporteerd. - Naar aanleiding der
toepassingen van de Maartbesluiten heeft reeds
een 400-tal rechterlijke ambtenaren zijn ontslag
ingediend.
PARIJS, 10 November. Ten gevolge van het
gisteren gevallen Kamerbesluit tot het vaststellen
van de orde van den dag, heeft het kabinet zijn
ontslag ingediend. De ministers en de onder
secretarissen waren gisteravond vergaderd en be
sloten af te treden. President Grévy heeft het
nemen van een beslissing uitgesteld tot heden.
De voornaamste republikeinsche bladen, zoo
als het „Journal des Débats", de „Siècle" en de
„République fran^aise", meenen dat bij de kamer
debatten gisteren een te betreuren misverstand
zich heeft voorgedaan. Zij hopen het kabinet heden
weder op zijn post te vinden. - De radicale bladen
willen of een nieuw kabinet of kamerontbinding. -
De conservatieve organen zeggen dat het kabinet
moest vallen, daar het geen inwendige kracht bezat.
LONDEN, 10 November. De lord-mayor gaf
gisteren zijn gewoon jaarlijksch feestmaal in Guild
hall. Gladstone voerde het woord. Hij zeide dat
in Ierland, niettegenstaande de oogst aldaar zoo
bijzonder voordeelig is, de toestand veel te wen-
schen laat, helaasde handhaving van de wetten
op den grondeigendom krachtige maatregelen ver-
eischt. Tot handhaving van de orde zal de regee
ring, zoo noodig, de machtiging tot het aanwen
den van andere middelen vragen. Wat de Oos-
tersche quaestie betreft, gaf hij te kennen dat
heden het Montenegrijnsche, het Grieksche en
het Armenische vraagstuk nog onopgelost zijn.
„Wij trachtten", zeide hij, „door samenwer
king der mogendheden tot uitvoering van het
tractaat van Berlijn te geraken, en wilden niet
tot een afzonderlijke handeling overgaan. Ik
geloof niet dat Engeland alleen verplichtingen
op zich moet nemen, waaruit voor Europa moeie-
lijkheden of gevaar zouden kunnen voortspruiten.
Het „concert européen" tot stand te brengen, te
ondersteunen en aan te bevelen, stellen wij ons
tot taakmaar die samenwerking, hoewel het mach
tigste werktuig, is niet gemakkelijk te handhaven.
Desniettemin wanhopen wij niet. Wij verwachten
iets er door te zullen bereiken. De sultan laat
heden telegrapheeren„Ik heb goede hoop dat heden
of morgen hoogst bevredigende tijdingen uit Dul-
cigno ontvangen zullen worden." Uit een vroeger
telegram van den sultan is af te leiden dat die
tijding zal zijnDulcigno is overgegeven. [Gelach].
Daar het bericht van den sultan zeiven komt, is
er reden tot voldoening."
LEIDEN, ÏO November.
Het aantal bewonderaars van mile. Agar
moet hier ter stede sedert het vorige jaar wel be
langrijk zijn verminderd, wanneer men althans op
de middelmatige opkomst van het publiek op gister
avond mag afgaan.
Misschien is ook het stuk, waarin de overigens
zoozeer gewaardeerde tragédienne optrad, er wel
grootendeels de oorzaak van. „Lucrèce Borgia"
toch is zeer zeker een tooneelwerk, dat niet bij
iedereen genade zal vinden, ook al wordt het in
het Fransch opgevoerd en werkt er Agar in mede.
De rijk begaafde kunstenares werd met warmte
ontvangen en herhaaldelijk teruggeroepen. Haar
spel in het verschrikkelijk onderhoud met don
Alphonse, haar echtgenoot, en na de vergiftigings
scène aan het slot was meesterlijk.
Laat er eens een Hollandsch schrijver opstaan
die het durft te ondernemen zulk een stuk voor
ons tooneel te bewerkenEn wanneer het dan op
de planken kwam! Wat al strijd, om niet iets
anders te noemen, zou er het gevolg van zijn,
hoeveel waarde het ook op tooneelgebied mocht
bezitten.
Toch werd er gisteravond aan de kunst veel,
zeer veel geofferd, niet alleen door Agar, maar ook
door hen die haar vergezelden. Op de beide bou-
quetten, haar geschonken, mocht zij dan ook zeer
