N°. G334.
11 Ocïober.
A". 1880.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Dit Nommer bestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blad.
Maten en gewichten.
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per S maanden.1.10.
Franco per post..1.40.
Afzonderlijke Nommers-n 0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels
Iedere regel meer.
)Grootere letters naar plaatsruimte.
«a.a t 1.05.
0.17*.
I STADS-BERICHTEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN Bren
gen ter algemeeue kennis dat de passage over de brug over
den Rijn tan liet Haagsche Schouw, wegens herstelling,
van den llden tot en met den 20sten October a. s. voor rij
en voertuigen, paarden en vee zal zijn gestremd, terwijl in de
passage voor voetgangers door middel van een roeiboot zal
worden voorzien.
Burgemeester en Wetbonders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
9 October 1.880. E. KIST, Secretaris.
Iu de laatste aflevering van de „Vragen des
Tijds" komt een belangrijk artikel voor van onzen
gewaardeerden stadgenoot, den hoogleeraar P. Van
Geer, dat vooral om zijne actualiteit der lezing
overwaardig is. Niemand onzer lezers zal daaraan
twijfelen, wanneer wij zeggen dat het handelt
over „maten en gewichten", en wel naar aan
leiding van het onlangs ingediende wetsontwerp,
waardoor die zaak opnieuw aan de orde werd gesteld.
Welke zienswijze de hoogleeraar op dit stuk is
toegedaan, blijkt reeds uit een van de eerste vol
zinnen der weinige inleidende regelen, waar het
luidt: „Niet alleen dat het ingediende ontwerp
te kort schiet, ook de toelichting is zoo mager
en onboteeKenend, dat men hieruit allerminst tot
het gewicht der te behandelen zaak kan besluiten".
De schrijver schaart zich dan ook zonder aar
zelen in de rijen van hen, die in de dagbladpers
of op andere openbare wijze hun stem tegen de
strekking van het wetsontwerp hebben doen hooren,
en de lezing van het belangrijke opstel zal ieder
overtuigen, dat hij hun een machtig bondgenoot is.
Indien onze ruimte het gedoogde, wij zouden
gaarne het bondig betoog volgen, waar het 't wets
ontwerp ontkleedt door de geschiedenis van het
metrieke stelsel te raadplegen. In onze kolommen
moeten wij er ons echter toe bepalen te wijzen
op die zinsneden, waarin de hoogleeraar opkomt
tegen den maatregel om het gebruik der vreemde,
zoogenaamd systematische, aan twee doode talen
ontleende, ten deele verminkte, ten deele zeer
onlogisch toegepaste benamingen verplichtend te
stellen.
Hier toch geldt het bij uitnemendheid een
actueel belang, dat wel in de eerste plaats alle
handel- en neringdoenden raakt, maar tevens de
koopers, die bij hen ter markt gaan, met één
woord, alle ingezetenen zonder onderscheid. De
strekking van dien voorgestelden maatregel trou
wens is reeds vinnig genoeg gehekeld, ja belachelijk
gemaakt door voorstellingen als die der dienst
maagd, die bij de nadering van een politie-be-
ambte den melkboer op onthutsten toon een hec
tare melk vraagt, of wel van den persoon, die in
een slagerswinkel een kilometer worst verlangt,
Een politiebeambte! Neen, het was niet mensch
kundig gezien van den satyricus. Of wie zou in
het algemeen de politie-agenten bevoegde rechters
of zelfs maar bekeurders achten in den doolho"
der deci's en deca's, der centi's en hecto's? Het
is voor wetenschappelijke mannen, die wel de samen
stellingen met hecato en chilio, maar niet die met
het onmogelijke hecto en kilo behoeven te hegrijpen
al dwaas genoeg.
Te recht merkt dan ook de hoogleeraar op dat
ook in Italië, Spanje, Portugal en Griekenland het
metrieke stelsel is aangenomen, doch met be
ïoud van landsbenamingen, hetgeen vooral
vreemd klinkt voor het laatste land, omdat de
zoogenaamd systematische namen zooveel mogelijk
aan de classieke Grieksche taal werden ontleend.
Een ieder zal dan ook de woorden van onzen
scherpzinnigen stadgenoot onderschrijven, waar hij
zegt: „Geen wet zal ooit ons volk dwingen voor
de meest gewone en gebruikelijke zaken een der
gelijk stel bastaardwoorden in plaats van de duide-
ijke namen, die zij bezitten, in te voeren. De
deinbandel zal dus geplaatst worden tusschen het
volksgebruik en den wettelijken dwang; wat hiervan
iet gevolg zal zijn, is licht na te gaan. Opnieuw
zal de wet krachteloos blijven, tot vele bekeuringen
en processen aanleiding geven en zoo de invoering
van hel metrieke stelsel tegenwerken. Nooit heeft
trouwens de Volksvertegenwoordiging groote voor-
iefde tot de vreemde benamingen aan den dag ge-
egd. Bij de behandeling der wet van 1869 in de
Tweede Kamer werd een amendement voorgesteld
om uitsluitend de vreemde benamingen in te voeren
en de volksnamen te weren; van al de aanwezige
eden stemden slechts zeven voor het amendement
twee van dezen (de beeren Van Eek en Insinger)
zijn thans nog lid der Kamer."
Inderdaad, het wetsontwerp is nog niet aange
nomen en er bestaat gelukkig een zeer groote
kans dat het zoo niet zal worden aangenomen
ook. Voordat dit geschiedt, verdient de tabel,
door den hoogleeraar aan het slot van zijn g
schrift gegeven ter vervanging van de regeerings-
tabel, geraadpleegd te worden. Dat daarin, naast
de systematische namen, de gebruikelijke volks
benamingen van mijl tot streep, van vat tot vin
gerhoed, van pond tot korrel zijn behouden, zal
wel geen nader betoog vereischen.
LEIDEN, 9 October.
Het aantal candidaatleden van het Leidsch stu
dentencorps bedraagt heden 116, dus eenige meer
dan het vorige jaar. Ook dit jaar is evenwel dit
cijfer niet betrouwbaar, daar nog dezelfde storende
invloeden van den overgangstoestand blijven wer
ken. Eerst in 1883 zullen die geheel opge
houden hebben.
De verdeeling dier nieuwe studenten over de
faculteiten, die, behalve enkele van andere univer
siteiten of die tijdelijk afwezig waren, alhier hunne
studiën aanvangen, is dat de juridische faculteit dit
jaar bijzonder veel is toegenomen, de medische
liet gewone contingent heeft gekregen, de litera
rische iets minder dan de beide laatste jaren, de
theologische meer dan in de laatste vier jaren het
geval was; terwijl geen enkel student in de philo
sophie zich heeft laten inschrijven.
In de maand September zijn binnen deze ge
meente geboren 130 kinderen, als: 63 zoons en
67 dochters, waaronder zijn begrepen 3 tweeling-
geboorten overleden 74 personen, als14 mannen,
12 vrouwen, 24 zoons en 24 dochters daaren
boven als levenloos aangegeven 2; gehuwd 29 paren.
Evenals vroeger wordt de Ruïne, nu ze
weder vrij is, gebruikt om „schuin over te ste
ken." Waarom zou men dit ook niet doen om
den naasten weg te kiezen. Met genoegen hebben
we echter opgemerkt dat velen daartoe zooveel
mogelijk de paden kiezen en de grasperken vrij
laten. Moge dit voorbeeld ook door anderen ge
volgd worden. Het voor een park nog bruikbare
aal daardoor gespaard blijven, en men zal er boven
dien door toonen dat men een verbetering van
het plein zal weten op prijs te stellen. Daar door
de mime verspreiding van ons blad, deze regelen
onder de oogen van bijna iederen Leidenaar komen,
hopen we dat allen ook tot het goede doel zullen
willen medewerken. Voor het dagelijksch bestuur der
gemeente zal het een krachtige steun zijn om een
voorstel in dien zin aan den Raad te doen.
Tot hoofdonderwijzer aan de Christelijke
school alhier is benoemd de heer A. Van Dorp
te Elburg.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 5568 volwas
sen personen en van 412 kinderen.
Het voorloopig comité voor de hulde aan
Cremers nagedachtenis heeft de belangstellenden
uitgenoodigd tot het houden van een vergadering
in „Diligentia" te 's-Hage op Zaterdag den 16den
October, des namiddags te vier uren.
Prinses Hendrik is gisteren in de residentie
teruggekeerd.
De officieren van het regiment grenadiers
en jagers, van de cavalerie en van de artillerie
in de residentie in garnizoen, benevens de opper
en hoofdofficieren der residentie zijn vanwege den
Koning uitgenoodigd a. s. Dinsdag tegenwoordig
te zijn bij den plechtigen doop van prinses Pauline
in de Willemskerk. De doop zal te één uur plaats
hebben.
Op uit. December 1879 waren bij de Neder-
landsche spoorwegen 416 locomotieven aanwezig,
waarvan 207 bij de Maatschappij tot Exploitatie
van Staatsspoorwegen, 85 bij de Hollandsche
IJzeren-Spoorweg-Maatschappij, 88 bij de Neder-
landsche Rijnspoorweg-Maatschappij en den spoor
weg Leiden-Woerden, 6 bij de Lnik-Maastricht-
sche Spoorweg-Maatschappij, 20 bij den Nederl.
Centraal-S poor weg en 10 bij de Noord-Brabantsch-
Duitsche Spoorweg-Maatschappij.
Het wenschelijk achtende dat gedurende
den aanstaanden winter, waar de gelegenheid dit
toelaat, ook aan niet tot bereden corpsen behoo
renden onderricht gegeven worde in de rijkunst,
heeft de minister van oorlog bepaald1°. dat ge
durende den aanstaanden winter de oefeningen in
de rijkunst, zoowel loor officieren van onbereden
wapens en diensten, als voor studenten voor den
militairen geneeskundigen dienst en kweekelingen
van 's rijks veeartsenijschool, in de garnizoenen,
waar zich bereden corpsen bevinden - te Leiden
echter voor zooveel daartoe paarden beschikbaar
zijn - weder op den gebruikelijken voet zullen
plaats hebben, en 2°. dat tot het geven van be
doeld onderricht van 1 November tot 1 April a. s.
een detachement van het 4de reg. huzaren ter
sterkte van 24 rijkspaarden en onder het bevel
van een luitenant met het noodige kader en verder
personeel te Leeuwarden zal worden gestationeerd. -
De inspecteur van den geneeskundigen dienst der
landmacht zal de noodige maatregelen nemen tot
voorziening in den veterinairen dienst bij het boven
bedoelde detachement.
In de maand Juli of Augustus van het
volgend jaar zal te Arnhem worden gehouden eene
nationale tentoonstelling voor decoratieve schil
derkunst, voor alle voorkomende werken, in ver
band staande met het schilders- en glazenmakers
vak, benevens van gereedschappen, grondstoffen,
enz. Op deze tentoonstelling worden de inzendingen
toegelaten vandecoratieve kunstenaars, mrs. schil
ders of firma's, ambachtsscholen (leerlingen), parti
culiere inrichtingen of scholen (leerlingen)werk
lieden, bij mrs. schilders werkzaamleveranciers
van verfwaren, lakken en vernissen; leveranciers
van gereedschappen, schildersbehoeften, enz.;
uitgevers of boekhandelaars van platen en boek-
