Op de begrooting der gemeente 's-Graven-
hage, dienst 1881, zijn de inkomsten geraamd op
gewone f 2,357,244.75; buitengewone f 656,390,
te zamen f 3,013,634,75. De uitgaven komen
met deze cijfers overeen.
Mijnheer de Redacteur,
In het Leidsch Dagblad van 27 Juli nam u
gedeeltelijk over een artikel uit den Nederland-
schen Kunstbode van jhr. Victor De Stuers, be
treffende de inwendige wijziging van de kerk der
Luthersche gemeente alhier.
Nadat andere dag- en weekbladen ook stukjes
desbetreffende hadden opgenomen, achtte de bouw
commissie der Luthersche gemeente, die in dat
stuk van vandalisme was beschuldigd, zich verplicht
er op te antwoorden, wat echter o. a. op mijn
dringend verlangen is nagelaten. Ik achtte het be
neden hare waardigheid aan het stuk van De S. zoo
veel eer te bewijzen.
Toch wil ik hier als mijne meening te kennen
geven dat de toespeling op den maatschappelijken
stand van hh. kerkrentmeesters ten hoogste kinder
achtig, zoo niet erger is. Of hangt de mate van ontwik
keling, die iemand bereikt heeft, uitsluitend samen
met den maatschappelijken stand waarin hij leeft
De geschiedenis en ervaring zeggen juist het tegen
deel. De grootste mannen zijn meestal uit het volk
zelf voortgesproten en bij hen, die door hunne
hoogere afkomst het voorbeeld van ware beschaving
moesten geven, merkt men niet zelden het tegen
deel op.
Doch genoeg hiervanmen heeft de commissie
hardgevallen, zonder op de hoogte der feiten te zijn.
Nu het geschrijf over deze zaak schijnt geëindigd
te wezen, wil ik mededeelen wat er geschied is.
Daaruit zal blijken dat de commissie op mijn advies
heeft gehandeld.
Vooraf nog het volgende, ten einde duidelijk te
maken welke waarde door mij aan het oordeel van
De S. wordt gehecht en hoe daardoor het stuk
in den „Kunstbode" voor mij vereerend is.
Toen ik het plan voor het gebouw der Kweek
school voor Zeevaart alhier gereed had, maakte
een der leden van de commissie de opmerking
„het zal mij benieuwen wat Victor De Stuers zal
zeggen als het werk voltooid is." Ik meende dat
mij geen grooter ramp kon overkomen dan dat De
S. mijn werk goedkeurde, want dan was het onwe-
derlegbaar een onding.
Nadat door een lid van het kerkbestuur mijn
advies was gevraagd over een voorgenomen ver
andering van het inwendige der kerk, ben ik
later door het kerkbestuur uitgenoodigd een ont
werp tot wijziging te maken. Er was toen nog
sprake om het bewuste schotwerk met de banken
te gebruiken, maar dit werd door mij bepaald
geweigerd, daar ik mij niet wilde leenen tot op
lappen van banken enz., die misschien eenige
waarde gehad hebben, maar door herhaalde wijzi
gingen verknoeid waren. Het hek voor den preek
stoel met koperen bogen en zwaan zijn op drin
gend verlangen van de commissie gebleven, wat
ik kon toegeven omdat het een geheel op zich
zelf staande partij is, die later kan worden opge
ruimd en door een ordelijker, in den geest van onzen
tijd passende afsluiting vervangen.
Van de koperen bogen of smakeloos bij elkander
geplaatste krullen en het dier op het hek (waarvan
men omdat het in een Luthersche kerk staat, meent
dat het een zwaan is), heb ik toen gezegd dat ze
in mijn oog waarde hebben als bewijs voor de
ervarenheid van den werkman dier dagenniets meer.
Zij kunnen ook strekken als bewijs dat op verre
na niet alles in dien tijd van goeden smaak getuigde.
Aan het bewuste schotwerk en banken heb ik
geen waarde toegekend. Ze waren in het bestek als
afbraak voor den aannemer opgenomen, wat op ver
langen van de commissie is gewijzigd, omdat deze
meende het hout met voordeel te kunnen verkoopen,
daar reeds vroeger een aanbod was gedaan. Dat er nu
een goede som voor is gegeven, bewijst volstrekt
niets voor de kunstwaarde; zulke prullen zijn
zooveel waard als een dwaas er voor geven wil.
Met daaraan waarde toe te kennen zou ik mij
compromitteeren en verlagen tot een rariteiten
liefhebber als b. v. de Engelschman die voor de
appel waarin Eva in het paradijs heeft gebeten,
een kapitale som gaf.
De heer De Stuers c. s. die alleen oog en
hart hebben voor vermolmde, vetgeduimde prullen,
waarvan een fatsoenlijk man vies is ze aan te
raken, behoorde de commissie dankbaar te zijn
immers door hare reddende tusschenkomst zijn
die heeren in de gelegenheid gesteld hun rommel-
magazijn aan te vullen. Ik had liever gezien dat
ze der goede smaak waren gebrandofferd.
Het schotwerk was volgens De S. uit de 17de
eeuw, toen men de kluts kwijt was om practiseh,
bruikbaar te bouwen en dat gebrek bedekte
met ongemotiveerde krullen en wanstaltige figuren
die wij verplicht zijn bij elke voorkomende
gelegenheid op te ruimen.
Wat betreft de voorwaarde dat een kopje als
gedachtenis moest bewaard blijven, is als aardigheid
van een lid der commissie te beschouwen en niet
als gehechtheid aan het o n d e.
Uit het voorgaande blijkt de onjuistheid dat
de commissie was voorgelicht door haar architect
den heer P. G. Lancel om het schotwerk te ver
koopen. Aan hem is eerst na de vaststelling van
het plan de uitvoering opgedragen.
De Vandaal is de ondergeteekende, die, wat
betreft de opmerking over het lage standpunt van
ontwikkeling der commissieleden, meent dat zij
bewezen hebben heel wat hooger te staan dan
het clubje dompers De Stuers c. s., dat zich
niet boven het peil van het voorgeslacht kan
verheffen. Misschien zijn deze heeren te bekrom
pen, om aan de steeds voortgaande ontwikkeling
der menschheid te gelooven en bewegen zij zich
liever in een cirkelgang, om helaas ieder, die het
waagt daarbuiten te gaan en naar hooger te
streven, ten strengste te veroordeelen.
Hiermede stap ik voorgoed van de banken-
geschiedenis af, U „Mijnheer de Redacteur" dank
zeggende voor de verleende plaats in uw blad,
met verzoek mij binnenkort andermaal een plaatsje
te geven om nog een en ander te zeggen naar
aanleiding van het bewuste stuk van jhr. Victor
De Stuers in den Nederlandschen Kunstbode.
C. Blansjaar.
400. NO. 7644, 7974 f 200. NO. 5851, 7009, 13582
17664, 17884 100.
Prijscourant der Effecten.
lk
INGEZONDEN.
304de STAATSL.OTE1&IJ.
Trekking wan Dinsdag 7 September.
N». 2751 f 5000. No. 11659 f 1000. NO. 2322, 8983
Prijzen van f 2©.
144 2985 5490 7697 9679 11855 14269 16379 18724
210 3090 5502 7781 9761 11S69 14377 16483 18747
224 .3153 5575 7787 9950 11914 14404 16528 18787
244 3161 5603 7791 9987 11973 14412 16533 18788
331 3172 5622 7866 9995 12032 14436 16552 18792
347 3179 5653 7878 10064 12041 14446 16581 18925
360 3180 5744 7916 10066 12141 14454 16612 1S952
422 3215 5791 7938 1019S 12162 14498 16632 18982
448 3483 5835 7972 10304 12167 14501 16648 19057
450 3499 5839 7975 10389 12187 14511 16680 19089
479 3505 5889 8063 10412 12209 14514 16778 19099
493 3549 6001 8086 10470 12252 14609 16856 19105
532 3567 6026 8124 10505 12273 14629 16907 19203
682 3589 6085 8150 10510 12301 14652 16957 19214
685 3611 6127 8174 10532 12503 14658 16967 19220
808 3725 6158 8207 10639 12538 14740 16982 19274
879 3839 6252 8241 10660 12581 14754 16984 19304
969 3962 6300 8280 10682 12633 14772 17009 19344
1024 4035 6330 8383 10707 12724 14846 17112 19405
1028 4079 6330 8399 10736 12763 14971 17113 19406
1049 4107 642S 8470 10742 12789 15039 17272 19436
1092 4138 6464 8509 10755 12798 15062 17298 19475
1097 4169 6477 8520 10784 12810 15101 17311 19494
1128 4176 6485 8560 10895 12883 15177 17313 19523
1171 4194 6579 8582 10916 12929 15192 17322 19526
1211 4215 6580 8616 10921 13017 15204 17346 19571
1315 4221 6705 8635 10952 13038 15225 17375 19583
1446 4227 6716 8674 11014 13041 15250 17527 19610
1463 4229 6744 8724 11029 13044 15261 17534 18670
1526 4258 6781 8761 11033 18075 15295 17554 19705
1548 4384 6815 8793 11064 13088 15540 17688 19804
1561 4417 6850 8803 11094 13099 15541 17692 19806
1645 4418 6923 8856 11095 13206 15559 17772 19874
1648 4464 6934 8873 11121 13232 15606 17S68 19881
1672 4504 7011 8883 11136 13273 15696 17899 19936
M97 4609 7087 8S90 11172 13323 1573S 18021 20057
1.898 4624 7161 8923 11195 13334 15754 18171 20083
1901 4779 7179 8940 11226 18362 15790 18202 20117
1938 4794 7180 8955 11287 13601 15853 18231 20131
2135 4849 7212 8960 11293 13662 15950 1S269 20178
2146 4851 7246 8973 11360 13718 16009 18283 20199
2162 4868 7261 9025 11362 13769 16052 18284 20204
2204 5013 7314 9068 11365 13863 16067 18289 20255
2281 5022 7402 9138 11483 13893 16101 18328 20280
2468 5077 7444 9147 11509 13932 16129 18361 20316
2471 5128 7524 9161 11517 13936 16150 18378 20412
2481 5129 7534 9205 11550 13983 16185 18406 20419
2490 5161 7544 9261 11571 13996 16190 18443 20473
2553 5183 7592 9287 11679 14194 16225 18478 20543
2593 5194 7595 8290 11717 14205 16236 18499 20661
2643 5239 7614 J354 11807 14219 16291 18513 20684
2724 5262 7610 9375 11814 14228 16301 18593 20735
2843 5296 7622 9412 11829 14254 16370 18676 20S68
288S 5359 7628 9549 11836 14267 16373 18721
2906 5442 7692 9672
-■nuTTCTnCTVTr.-rzrinai«i ■■■HBBnEgsDaaMasKg-
AMST&RDA M, 7 Sept.
Staatsfondsen.
Tor. dag.
Laagste.
Hoogste
Nederl., Cert. Nat. W. S. 2J pCt.
657/16
653/ifi
dito dito 3
781/,
dito dito 4
102%
dito 1878... 4
10211/p,
Hongarije, Gondl5
Oostenrijk, Pap.Mei/Nov.6
61%
dito in Zilv. Jan. en Juli.. 5
6215/ig
62 %6
Port.,O.Bcutenl.l853/693
51%
511/,
Rusl.,O.Hope&C°.1798/1816.5„
91%
99%
Obligatiën 1866ƒ10005
96
dito 1877 Amst..5
94K/m
dito 2de Ooaterl..5
5711/16
675/g
n/l6
dito 1872 gecons..5
89%
8913%
dito 1873 dito ..5
8915/is
897/g
16/l6
dito 187541
827/lg
82%
dito 18804
767/ig
Oblig. Keening 1867/69.4
79%
79%
Spanje,ObLBuit.1867/72.1
207/16
201/j
7/l6
dito Buitenl. 1876...2
427/lfi
427/p,
dito Binnenl1
20
201/g
dito Binnenl. 1876..2
39
Turk\je, Obl. Alg.S.18656
9Vs
Egypte, Obl. Leen. 1876.6
61Vl6
Spoorweg- dito 1876.5
891/3
-
N.-A.,O.Ver.Statenl876.4i
dito dito 1871.. 5
102Va
-
Florida Certificaten8
Mexico 18643
6%
6%6
Brazilië,Ob.Lond. 1865. .5
917/8
977/g
98
341/4
333/,
7/8
Peru, Oblig. 18706
171/3
17%
dito dito 18725
15 Va
15%
8%6
89/l6
n H
43/8
Iudustr. en Fin. ondern.
Ned.Aand.Kanaal-Maatsch
42%
42%
Aand. N. H.-M. Beseontre.6 pCt.
111%
1115/16
A and. Ned.-Ind. Handelsbank.
127%
1273/,
Rott. Hand.-Ver. Aand
167/s
1613/ie
Amer.Cert.ColoradoIiandM.7pCt.
Maxwell aandeelen
2415/16
86%
dito Income-bonds
3Ö3/16
Spoorweglecningen.
Ned., Aand. Holl. IJz.-Spoorw.
Aand. M. tot Expl.St.-Spw
Aand. Ned. Centr.-Spoorw
25%
251/3
Aand. Ned. Rijn-Sp. Volgef
158
153
ObL Boxtel-Wezel5 pCt.
701/s
71
Rong., Theias.-Sp. oand.5
Obl. Theiss.-Spoorweg.. .5
8 bil/K
851/9
Italië. Obl.Znid-Italië Sp.8
501/j
503/g
V*
Oostenr.A.Elis.Sp.(Gi»ela)5
69S/g
Polen, Aand. W.-Weenen
81
Rush, Aand. Gr. Sp.-M.5 pCt.
134
131
V4
Aand. Balt. spoor8
563/,
56
V*
Obl. Br.-Grajewo5
945/8
dito Jelez-Griasi5
89
dito Jelez-Orel f 1000..6
91
ditoKursk-Chark./1000.5
Obl. K.-Cb.-Azow5
86
Aand.Mornchansk-Sysran.S
695/8
691/9
70
Oblig. Orel-Vitebsk5
91%
dito Mo«k.-Sm. f 1000. .5
94
dito Poti-ïifli8 ƒ1000.. .5
90%
91
Va
Aand. Riaachk-Wiasroa.5
6S%6
6 9l/2
70
dito Znid-Weat-Spoorw..5
60%
601/16
V*
N.-A.,O.Atl.Miss.Ohio. .7
94%
Cairo St.-Lonis Cert, en Oblig.
567/8
dito Californië-Oregon 6
104%
dito St.-Joaqnin Valley ..6
106%
Cert.v.Aand.Canada-Southern.
62%
621/4
Cert. v. Aand. North-W eatarn.
12S
1273/4
Oblig. Chic. S.-Weat7 pCt.
1143/,
Gert. v.Aand.Olev. Col.&Cin
71%
Oblig.Clev.MountVernon.7 pCt.
dito Denver Pacific7
dito Denver Rio-Grande.7
1057/g
106
V,
Cert. Amat. Illinois
118
Obl. Kansas-Pac6 pCt.
109
dito St.-Loois-St.-Eaat. .7
1053/4
106-
dito Miss. Kane. Texas 7
1063/8
IO6I/4
Miss. K. Texas Incomcbond..
67%
Cert. Oregon-Calif
483/,
dito Padneati-Eiixabethtown
577/g
571/2
dito Pad. Memphis
463/,
St.Paul Min.& Man.2e Hyp.6pCt.
99%
Port Huron Certif
77%
Preinieleenlngen.
Nederl., Stad Amsterdam.3 pCt.
1083/,
108l/s
3/4
dito Stad Rotterdam..8
1023/,
Hongarije, Leen. 1870
Tbeiss Regul. loten4 pCt.
933/,
Oostenr., StL/7250, 1854.4 pCt
dito 500, I860..5
112
dito 100, 1864
147
Stad Weenen 1874 fl. 100
1013/,
Rnsl., Staatsleening 1864.6 pCt
141%
141
Spanje, Loten Madrid
67%
Turk. Spw.-Leen8
6%
Prolongatie 3i/2 pCt
