Woensdag 2® Juli.
s
N°. 0270.
A0. 1880.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCH
T'
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per S nuinden.V1.10.
Franco per post.1.40.
Afzonderlijke NommenxrïTTVTÏTTTï.a 0.05.
PRIJS DEB AD TEUTEN TIEN:
V*n 1—.7.1.05.
Ieder* regel meer.......s 0.17J.
Grooier* letten neer pUetiniimte.
LEIDEN, 27 Juli.
De heer Victor De Stuers heft in het laatste
nommer van den Nederlandschen Kunstbode een
klaagtoon aan over den achterlijken toestand van
ons volk, zooals die heden op het gebied van
kunstzin merkbaar is en morgen vrij zeker even
bedroevend zal zijn. Immers om slechts één
punt te noemen het staat te vreezen dat men
nog laugen tijd in Nederland gemeenteraden zal
vinden zooals die van Grave en van Eraneker, en
deftige vereenigingen zooals die van Sl.-Joris te
Middelburg, welke de prachtigste kunstvoortbreng
selen van de bloeiperioden onzer geschiedenis,
eeuwen lang met angstvallige zorg van geslacl t
tot geslacht bewaard, aan den meestbiedende zullen
verkoopen. Twee nieuwe feiten, dezer dagen ge
beurd, wettigen deze vrees; te meer, wijl zij plaats
vonden in de stad die zich niet zonder welgevallen
het Nederlandsch Atheen noemt, en niet
zonder grond als het brandpunt van wetenschap
ea veelzijdige geleerdheid wordt beschouwd.
Den 19den Juni jl. o. a. besteedde de bouw
commissie der Evang. Lnthersche gemeente te
Leiden de zoogenaamde restauratie van hun
kerkgebouw voor 6880 aan. Voorgelicht door
hun architect, den heer P. G. Lancel, besloten zij
72 strekkende Meter fraai eikenhouten beschot
werk voor 400 te verkoopen aan een Haagsch
koopman, die er twee weken later 1400 vau
maakte! Dit beschotwerk, dat uit de XVIIde
eeuw dagteekende, was voorzien van pilasters waar-
tusschen bogen waren, en van een fijn geprofileerd
hoofdgestel met goed gebeeldhouwde koppen. De
heeren waren toch aan „de oudheid" gehecht,
want zij conditioneerden, dat zij één dier koppen
„als gedachtenis" in de consistoriekamer
mochten bewaren!
„Waartoe," zoo vraagt de heer De Stuers, „was die
vernieling noodig? Zeker niet om dit schoon beschot
door beter wagenschot te vervangen, maar om de
eene of andere geestelooze en smakelooze restauratie
„in den geest van den tijd" te verrichten. Het
vandalisme dier kerkvoogden, en de onkunde
waarmede zij hun kerkgebouw bedierven en hun
kas benadeelden, mogen verschooning vinden in
den nederigen maatschappelijken stand dier heeren,
en de geringere ontwikkeling welke in dien stand
wordt aangetroffen."
Naar aanleiding van het bovenstaande kunnen
wij het volgende mededeelen. Van de eene of an
dere smakelooze restauratie is geen sprake. Reeds
sedert jaren verkeerden de bevloering en do ban
ken in een toestand, die eene geheele vernieu
wing van het inwendige der kerk noodzakelijk
maakte. Kerkrentmeesters stelden zich daarom in
contact met den architect C. Blansjaar, die een
plan ontwierp dat, als de vertimmering gereed
is, stellig de goedkeuring ook van den strengsten
criticus zal wegdragen.
Daarbij moest het eikenhouten beschot tegen
over den preekstoel noodzakelijk vervallen, om
plaats te maken voor een ruim en doelmatig gang
pad. Dit beschot, van veel geringer afmeting dan
boven opgegeven wordt, verkeerde daarenboven in
een vrij gebrekkigen toestand en strekte zich niet
lager uit dan ter hoogte der zittingen van de
daaraan verbondene banken. Werkelijk werd het
dan ook, als onbruikbaar voor de kerk, aan een
Haagsch koopman voor de medegedeelde som ver
kocht. Dat deze het op zijne beurt zoo voordee-
lig heeft van de hand gezet, kon niemand, zelfs
geen bouwkundige, vermoeden.
Dat eindelijk de zoo ruw bejegende kerkrent
meesters toonden, genoegzamen kunstzin te bezit
ten om in het oude het waarlijk schoone en
bruikbare te waardeeren, bewijst het behouden
blijven van het keurig gebeeldhouwde hekwerk
rondom den preekstoel met zijne koperen bogen
enz. Hadden zij dit verkocht, dan zouden zij zich
aan modern vandalisme hebben schuldig gemaakt.
Uit alles blijkt dat de schrijver van het stuk
in den Kunstbode slechts ten deele goed was in
gelicht. Van de plannen en teekeningen heeft hij,
alvorens te oordeelen, blijkbaar geen inzage ge
nomen.
Gedurende de tweede helft der maand Juni
zijn aan het postkantoor alhier bezorgd de
volgende brieven, welke wegens onbekendheid der
geadresseerden niet besteld konden worden
N. Voorbij, Alphen; P. Witalli, Snoek, G.
Oudman, mevr. M. JanseD, Amsterdam; Prins
en Zwanenburg, Bergen-op-Zoom; mej. M. Van
Heyuen, Delft; Van der Leeuw, wed. L. Donker,
P. De Zoeten, J. G. Lagrand, E. Donker, mej.
M. J. E. Van Amerom, wed. Welvaars, M. Blok-
poel, mej. J. P. Van Hoorn, 's-Gravenhage; D.
J. Koldenhof, Huizen; mej. C. Verstraaten, Lei
den; P. Van Buuren, Mniden; Uitgever Noord-
wijker Courant, Noordwijk; S. Van der Spek,
Woubrugge; G. J. Olthof, Wierden; P. C. Im-
meraeel, Woerden; mej. W. v. d. Wiel, mej. A.
Overtoon, niet vermeld. Briefkaarten: C. Duy-
kers, A. Boer, A. W. Brakel, Amsterdam; C.
Baert, P. v. d. Kaai, 's-Gravenhage.
De door het dagelijksch bestuur aan den
raad van Nieuwkoop overgelegde gemeenterekening
over 1879 bedraagt in ontvangst 12,254.151/ï
en in uitgaaf 10,775.22'/3 en sluit alzoo met
een batig saldo van ƒ1478.93. Het openbaar lager
onderwijs vorderde eene uitgaaf van 2475.77>/3.
De Koning en de Koningin zullen Dinsdag
3 Augustus des avonds te halfacht van het Loo
vertrekken. De Koningin geniet voortdurend de
beste gezondheid.
De Eerste Kamer heeft gisteravond hare
werkzaamheden hervat. De ingekomen geloofsbrieven
van mr. Van Tienhoven werden gesteld in handen
eener commissie, bestaande uit de heeren Borsius,
Rijckevorsel en Blijdenstein. Met het oog op de
beweging betrefi'ende grondwetsherziening hier te
lande, heeft de minister van buitenlandsche zaken
aan de Kamer aangeboden een exemplaar der
grondwetten van verschillende Staten, behalve Enge
land, welk aanbod met erkentelijkheid is aange
nomen. De ontwerpen, laatst door de Tweede Kamer
aangenomen, werden verzonden naar de afdeelingen.
De afdeelingen hebben zich heden bezig ge
houden met het onderzoek der aanhangige wets
ontwerpen.
Bij het hoofdbestuur van de Rijkstelegraaf
zijn plannen in bewerking waardoor de vooruit
zichten der beambten bij de telegraphie eenige
verbetering zouden ondergaan. Zoo zullen b. v. de
traktementen, die de telegrafisten 1ste klasse
kunnen verkrijgen, met ƒ200 verhoogd worden.
Door het Rott. Nbl. wordt met zekerheid gemeld
dat een koninklijk besluit daartoe reeds geteekend
is en dat de traktementen voor de directeuren
der groote kantoren opnieuw geregeld en aan
merkelijk verbeterd zijn. Het koninklijk besluit
zal binnen een niet te ver verwijderd tijdstip ge
heel zijn uitgevoerd.
Van hoogerhand zijn reeds aan de militaire
autoriteiten in de verschillende garnizoenen de
noodige bevelen gegeven om bij de aanstaande be
valling van onze Koningin het voorgeschreven aan
tal saluutschoten te lossen, t. w.101 bij de ge
boorte van een prins en 51 bij de geboorte eener
prinses.
Te Kralingen doet zich een geval van
pokken voor.
Het stoomschip „Conrad", van Batavia naar
Amsterdam, vertrok Zondag van Marseille; de
j „Gelderland", 12 Juni van Rotterdam vertrokken,
j arriveerde Zaterdag te Bataviade „W. A. Scholten"
j vertrok Zaterdag van Nieuw-York naar Rotterdam.
Gemengd Kienw
Volgens „Le Petit Courrier de la
Haye" zijn in de vorige week te Scheveningen
aangekomen 489 vreemdelingen met 40 bedienden
en waren er in het geheel 1288 vreemdelingen met
121 bedienden.
De bijn a 5 0-j arige vrou w van M. v. d. B.
op 't St.-Jacobskerkhof te 's-Bosch, is gistermorgen
door haar man dood in bed gevonden, in knielende
houding met het hoofd omlaag. Zij schijnt door ver
stikking den dood gevonden te hebben, ten gevolge
van het misbruik maken van sterken drank.
Bij het baden in zee zijn te Helder
van het aldaar in garnizoen liggend bataljon van
het 7de regiment infanterie twee miliciens ver
dronken. Verscheidene andere manschappen hebben
naar het schijnt in groot gevaar verkeerd, maar
werden door de krachtige hulp van hunne kame
raden gered. Nog twee anderen moesten in het
hospitaal worden opgenomen.
Zondag-morgen is aan de zalmvis-
scherij „Klein Profijt" onder Rhoon het reeds in
vergevorderden staat van ontbinding verkeerende
lijk van een man opgevischt. Naar men meent,
zou 't het lijk zijn van den heer H. De R., ge
wezen hulponderwijzer te Poortugaal, die in het
laatst van het vorige jaar met schaatsenrijden op
de Oude Maas verdronken is. De schaatsen zaten
den drenkeling nog onder de voeten.
Men herinnert zich de vergiftiging
van brood te St.-Denis, door middel van arseni
cum, ten gevolge waarvan 300 personen ziek
werden. De schuldige, Jean Baude, is ter dood
veroordeeld; toen het vonnis werd voorgelezen,
viel hij flauw.
Een werkman, die in een herberg te
Bouillac reeds de noodige hoeveelheid sterken
drank had Daar binnen geslagen, ging een wed
denschap aan, dat hij nog wel een liter brandewijn
zou kunnen opdrinken. Inderdaad werd dit hel
denstuk in weinige minuten volbracht, maar nau-
walijks had hij het laatste glas uitgedronken of
de man viel dood neer. Hij laat eene vronw en
drie kinderen achter.
Op de Detroit-rivier, niet ver van de
stad Detroit, kwamen een stoomschip en een
stoomjacht met elkander in botsing. Zestien per
sonen verdronken.
KOLONIËN.
BATAVIA, 23 Juni.
Eergisteren vertrokken per „Koning Willem Hl"
naar Samarang de ond.-intendant 1-ste kl. Puhri
met echtgenoote en 2 kinderen, en de kapt. Van
Kampen, echtgenoote en 1 kind; naar Soerabaya de
lste luit. La Eeber en echtgenoote.
In het Solosche heeft, bij een Europeesche
familie, een allerbrutaalste ketjoe-partij plaats gehad.
Ook in Djokja nemen de rooverijen toe. Volgens
een schrijven in „Mataram," zou de oorzaak van de
