Een prachtige inrichting van onderwijs.
steïj
BUITENLAND.
BVankrlJk.
De heer Ferdinand De Lesseps heeft gisteren
Parijs verlaten om zich naar Engeland, Nederland
en België te begeven, ten einde er lezingen te
honden over de doorgraving van de landengte van
Panama, of er mededeelingen over te doen.
Koning Jan van Abyssinië heeft onlangs
twee Katholieke zendelingen gevangen laten zetten
de Fransche consnl te Massowah heeft op hunne
invrijheidstelling aangedrongen.
De heer Clemencean interpelleerde gisteren
in de Kamer de regeering over hare hooding
jegens de manifestatie op den 23sten Mei. Hij
aeide dat de houding en de taal der ministers
veel verschilden van die uit den tijd van het kei
zerrijk, toen zij in de oppositie waren. De regee
ring is altijd van meening dat Frankrijk niet rijp
is voor de vrijheid. Groote vrijheid bestaat in
Engeland en België, en als België geannexeerd
was bij Frankrijk, dan zou de regeering zich
overtuigd houden dat ook dit land niet rijp was
voor de vrijheid. De heer Clemencean diende een
met redenen omkleed voorstel in, waarbij het
ministerie wordt gelaakt. Door eenige afgevaar
digden werd voorgesteld om tot de orde van den
dag over te gaan, zonder meer, waarmede de regee
ring zich vereenigde en welk voorstel werd aange
nomen met 309 tegen 31 stemmen.
XXnitsclilaixdL
Het huis der afgevaardigden heeft gisteren be
raadslaagd over het ontwerp over de Mei-wetten.
De minister van eeredienst deed uitkomen dat
een vergelijk met de kerk niet dan langzamerhand
op den grondslag der Pruisische wetgeving te ver
krijgen is. De onderhandelingen te Weenen hebben
geleerd dat een gemeenschappelijke rechtsgrond
slag niet te vinden is en alleen naar een „modus
vivendi" gestreefd worden kan, waarbij de Kerk
vasthoudt aan haren invloed op geestelijk terrein
en de Staat zijn gezag handhaaft. Hiernaar heeft
men, zeide de minister, helaas tevergeefs te
Weenen gestreefd; de Curie stelde onvervulbare
eischen. Daar de Staat hierdoor voorzichtig ge
maakt werd, bleef alleen over, aan den Staat de
bevoegdheid te geven tot al of niet toepassen der
Meiwetten. Met betrekking tot de pauselijke breve
van 24 Februari bleek dat Borne die anders op
vatte dan de regeering, daar de laatste zich de
beslissing wilde voorbehouden. De regeering wilde
overeenkomstig de verantwoordelijkheid, die in
nationaal en moreel opzicht op haar rust, zekere
verkeerde kerkelijke toestanden, voor wier aanzijn
de Curie verantwoordelijk was, lenigen. De re
geering wist wel dat de Curie de plannen der
regeering niet goedkeurde, maar liet zich daar
door niet afschrikken van het indienen van het
tegenwoordig ontwerp. De minister ging de para
grafen afzonderlijk door, wees op art. 4. betref
fende de terugroeping der bisschoppen in den
voorgestelden of geamendeerden vorm als volstrekt
noodzakelijk. Het doel is overigens bij de toe
passing der Mei-wetten harde botsingen te ver
mijden, waarbij men zich alleen op politiek of
administratief standpunt kan plaatsen. De regee
ring hoopt door het ontwerp een vasten grond
slag te verkrijgen, waarop men zich in de bijzondere
concrete gevallen met elkander zal kunnen ver
staan. De Curie heeft, toen zij het laatste wei
gerend bescheid van 14 Mei aan de regeering
gaf, dit ontwerp nog nietmisschien zal dit eene
goede ontvangst vinden. De heer Falk sprak
tegen het ontwerp, dat aan de Curie slechts den
indruk van zwakheid der regeering kan geven. -
De heer Hammerstein sprak namens de uiterste
rechterzijde voor het ontwerp, maar wilde eene bepa
ling van een zeker tijdsverloop, gedurende hetwelk
de wet van kracht zal zijn, en nog eenige amende
menten. De heer Windthorst, van het centrum,
sprak tegen het voorstel, omdat de Kerk zich niet
onder den Staat laat buigen. Hij drong aan op
vollediger overlegging van stukken. Het centrum
zou bij de algemeene beraadslaging over zijne
definitieve stelling omtrent de quaestie geene ver
klaring afleggen. Al neemt het aan de beraad
slaging deel, dan wil het de rechten der kerk
daarmede niet verkort hebben: zonder den Paus
kan het geen vrede sluiten en een vollen vrede
tusschen Kerk en Staat achtte hij niet denkbaar
zonder herstel van den status quo ante. Het cen
trum zou volharden. Zooals het ontwerp daar lag,
kon het centrum het niet aannemenwerd het
eenigszins gewijzigd, dan zou dat echter wellicht
mogelijk worden.
België.
In een groot aantal kantons hebben de verkie
zingen voor de Provinciale Staten plaats gehad,
welke over het geheel ten gunste der liberalen zijn
uitgevallen. Vooral te Namen is dit het geval,
waar echter nog verscheidene herstemmingen moe
ten plaats hebben. Zoo de liberalen ook daarbij
overwinnaars zijn, zullen zij in de Staten der pro
vincie van dien naam de meerderheid hebben.
Italië.
Uit Borne wordt van gisteren geseind dat in
de Kamer zijn gekozen: Abigueute, dissident;
Vare, dissident; Maurogonato, constitutioneel;
Spantigati, ministerieel, tot onder-voorzitterseen
ministerieel, een dissident en twee constitutioneelen
tot secretarisseneen constitutioneel en een minis-
teriëel tot quaestoren. De parlementaire toe
stand is moeilijk. De ministeriëele partij is niet
sterk genoeg om de constitutioneelen en afvalligen
te staan als deze ééne lijn trekken.
Groot-Britaimlë.
De vice-minister voor buitenlandsche zaken, de
heer Dilke, heeft verklaard dat Engeland behalve
de bekende verbintenissen geen andere heeft
aangegaan.
De heer Gladstone heeft, den heer Chaplin
antwoordende, verklaard dat hij de benaming van
krankzinnig tractaat, die hij aan het Engelsch-
Turksche tractaat gegeven heeft, niet herroepen
kan, maar dat hij die niet herhaalt, daar hij dat
tractaat, welke meening hij daarover ook moge heb
ben, toch uitvoeren moet.
Wolseley kwam Dinsdag te Plymouth aan;
bij zijn vertrek van de Kaapstad werd een groote
demonstratie te zijner eere gehouden; een eere-
wacht deed hem uitgeleide en toen het stoomschip
de haven verliet, werden saluutschoten gelost. Baker
Bussell kwam te Plymouth den reiziger verwel
komen, die er best uitzag en bij zijn aankomst te
Londen door een talrijke menigte werd toegejuicht.
Meer dan 80 liberale afgevaardigden hebben
een adres geteekend aan Gladstone, waarin zij op
Sir Bartle Frère's terugroeping aandringen.
Bualand.
De „Begeeringsbode" behelst een besluit, waarbij
de veroordeelden bij het proces-Weimar verlichting
van straf hebben gekregen. Michaloffs doodstraf
is veranderd in twintigjarigen, Soburoft"s dood
straf in vijftienjarigen dwangarbeid en Trotschst-
schawski's twintigjarigen in tienjarigen dwangarbeid
in de mijnen. Weimar's 15 jaren dwangarbeid in de
mijnen is veranderd in 10 jaren vestingstraf.
Kolenkina krijgt nu 10 jaren, Bernikoff 8 jaren,
Löwenthal 6 jaren dwangarbeid in een fabriek,
Nathanson en Witanjewa zijn verbannen naar Siberië
en Malinofl'skaja naar Tobolsk.
Het „Journal de St.-Pétersbourg" zegt dat
de conferentie te Berlijn den 15den Juni een aanvang
zal nemen.
Bij de onthulling van het Prins-Hendrik-borst
beeld werd door den redenaar Leiden genoemd
„de stad der scholen bij uitnemendheid." Die
qualificatie is niet onverdiend, en aanhoudend is
het streven van ons bestuur daarheen gericht, om
haar bij toeneming van toepassing te doen zijn.
Toch kan niet ontkend worden dat onze goede
stad nog wel een of andere schakel mist in de
keten van ons volksonderwijs. Vinden de jongens
over het algemeen alles of bijna alles wat voor
hun vorming in verschillende richting noodig is,
de meisjes zijn vrij stiefmoederlijk bedeeld. Wel
zal hierin belangrijke verbetering worden gebracht
door de voorgestelde stichting eener hoogere bur
gerschool voor meisjes, maar uit den aard der zaak
kan deze niet voldoen aan de behoefte van dien
breeden zoom der middelklasse, die het hoogste
belang heeft bij een min of meer professioneel
onderwijs;
We zullen ons thans niet verdiepen in beschou
wingen, hoeverre het op den weg der besturende
machten ligt, in deze handelend op te tredener
kunnen zoowel argumenten vóór als tegen worden
aangevoerd. We wenschen alleen de aandacht te
vestigen op een inrichting, die de hoofdstad onzes
lands tot sieraad verstrektaan bevoegden zij het
dan overgelaten te beoordeelen, of ook hier kans
zou bestaan iets van dien aard tot stand te brengen.
Wij bedoelen de „Industrie school voor vrouwe
lijke jeugd", waarvan ons dezer dagen het 14de
jaarverslag, loopende over 1879, werd toegezonden.
Voor belangstellenden is het verkrijgbaar bij de
directrice, mejuffrouw A. Myné.
Toen den 2den Mei 1878 het 12'/i-jarig bestaan
der school werd herdacht, werd door het bestuur
het voorstel ontvangen en overgenomen, uit opge
spaarde en voor dit doel te scheuken gelden, een
eigen doelmatig en ruim gebouw te stichten. Van
onderscheiden kanten werd dit plan ondersteund.
Het gemeentebestuur stond tegen zeer matigen
prijs een terrein af op de Weteringschans; van
rijkswege werd kostelooze overdracht vergund. De
Maatschappij „tot Nut van 't Algemeen", welker
beide Amsterdamsche departementen in 1865 de
school hadden opgericht, stelde een subsidie van
f 6000 beschikbaar, en het departement „Amster
dam" voegde er een van f 3000 aan toe. Van
particuliere zijde werden groote en kleine schen
kingen gedaan, de ontbrekende fondsen werden
gevonden door een drie-percents-waarborg-leening
ten bedrage van f 35,000, en in November jl.
kon men tot de aanbesteding overgaan van het
nieuwe gebouw, dat in Maart 1881 voltooid moet
zijn. Inmiddels liet ook de hooge regeering zich
niet onbetuigdde rijkssubsidie, aanvankelijk op
ƒ3000 bepaald, werd bij de jongste staatsbegrooting
met de helft van dat bedrag verhoogd. De woorden,
waarmede de minister van binnenlandsche zaken
de aanneming van dezen post aanbeval, zijn hoogst
vereerend voor de school: „Lettende op de uit
nemende vruchten, die deze zoo gunstig bekende
inrichting afwerpt, is de ondergeteekende gaarne
bereid dat verzoek in te willigen, wanneer hem
daartoe de middelen worden verstrekt." Ook de
gemeentesubsidie werd van 2000 op 3000
gebracht.
Het getal leerlingen bedroeg op uit. December
158, waaronder 10 van elders, verdeeld over 3
klassen, waaraan onderwijs gegeven wordt door 16
onderwijzeressen en onderwijzers: de laatsten 5
in getal, in de vakkenboekhouden, pharmacie,
kunstgeschiedenis, houtgraveeren, handteekenen
(gedeeltelijk) en kartonneeren. De overige vakken
zijn: lager onderwijs, rechtlijnig- en patroon-tee
kenen, sapverf- en aquarel-teekenen, nuttige hand
werken, gebruik van de naaimachine, fraaie hand
werken, kantwerken, en lederbloemen maken. In
den loop van het vorig jaar hebben 34 leerlingen
der school zich aan examens onderworpen, en wel
aan de voor- en najaarsexamens voor handwerken
en voor teekenen te Haarlem, en aan het apothe
kers-examen te Middelburg. De 10 candidaten,
die zich voor het laatste aanmeldden, zijn allen
geslaagd, en van haar werd in het officieel ver
slag der staats-commissie getuigd, dat zij „bewijs
gaven, dat de receptuur haar goed was toever
trouwd, en dat zij in practische vaardigheid, net
heid en nauwkeurigheid uitmuntten. Niet alleen
het practische, maar ook het theoretische gedeelte
van het examen der vrouwelijke leerlingen getuigde
van degelijk onderwijs."
Yoor teekenen slaagden van de 5 cand. 3; voor
beide soorten van handwerken werden van de 24
slechts 2 afgewezen.
De school is bestemd voor kinderen uit den
burgerstand, en daarmede komt het schoolgeld,
f 25, vrijwel overeen. De eischen van toelating
zijn van dien aard, cfat leerlingen, die met vrucht
een goede lagere school hebben doorloopen, ge
plaatst kunnen worden. Er wordt per week 34
uren onderwijs gegevenin het laatste der 3 tijd
vakken is een meer bepaalde opleiding tot één of
meer vakken van nijverheid.
Vermelden we nog ten slotte, dat de school
meermalen opdrachten ontving tot vervaardiging van
voorwerpen van kunst, onder anderen van bare hooge
beschermvrouw H. M. de Koningin.
Waarlijk, oprichting van zulk een school mag
wel genoemd worden philanthropic van het edelst
allooi.
