j\T°. 6093.
Maandag 529 December.
A°. 1879.
Frans neemt afscheid van den
Bisschop van Bamberg
Keizer Karei V bij Fngger.
LEIDSOH
DADBLAI).
PRIJS DEZER COURANT:
Franco per post140
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Afzonderlijke Nommers..vrr.*;v.v.0 05
Grootere letters naar plaatsruimte.
Dit Nommcr bestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blad.
AAN DE ABONNÉS OP HET LEIDSCH DAGBLAD.
De Uitgever heeft het genoegen aan de
Abonnés als premie tegen betaling van ƒ2.50
aan te bieden twee prachtige staalgravuren,
voorstellende:
en
Deze beide gravuren, die een handels
waarde van f 24 vertegenwoordigen, zijn in
het magazijn der Heeren D. SALA ZONEN
op de Breestraat tentoongesteld.
Ten gevolge eener overeenkomst met die.
Heeren worden de lijsten tot den hoogst
billijken prijs van f 4.50 per stel kant en
klaar afgeleverd.
Aanvragen, natuurlijk alleen van Abonnés
op het Leidsch Dagblad, worden, met het
bedrag, ingewacht bij
DEN UITGEVER.
Aan liendie zich deze platen wenschen
aan te schaffenwordt herinnerd dat ze alleen
voor zooverre de voorraad strekt, tot 31 December
worden afgeleverd. Er zijn nog slechts 19 stel
voorhanden.
STADS-BEKICHTEN.
De BURGEMEESTER van LeideD,
Gelet op art. 21 der wet van 4 December 1872 (Staatsblad
N®. 134);
Brengt ter kennis van de ingezetenen dat gedurende de week
van 21 tot en met 27 December zijn aangegeven als door rood
vonk aangetast 15 personen; als aan die ziekte overleden 7.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
27 December 1879. V. d. BRANDELER.
Eere wien eere toekomt.
Er heeft zich hier te lande in de laatste dagen een
beweging geopenbaard, die onzer natie tot eer
verstrekt, omdat zij het bewijs levert dat wij
Nederlanders nog hoog genoeg staan om waarlijk
groote mannen te waardeeren.
Wij behoeven er wel nauwelijks bij te voegeD,
dat wij, dit nederschrijvende, het oog hebben op
de hulde, die menig landgenoot gebracht wenscht
te zien aan den generaal, die, gedachtig aan de
kenspreuk der orde, die zijn borst zoo waardig
siert met moed, beleid en trouw, een einde wist
te maken aan den kostbaren en laugdurigen oorlog
met het rijk van Atjeh.
Met moed want dien bewonderen wij in den
veldheer, die, aan het hoofd zijner troepen door
een kogel in het oog getroffen, het zwaard niet
opstak, maar zijne dappere beuden, die 't wel
wisten op wien zij vertrouwden, bleef aanvoeren
tegen den hardnekkigen tegenstand biedenden
vijand en niet rustte voordat aan hem de over
winning was.
Met beleid want dat toonde hij niet alleen
bij het kiezen der punten van aanval, maar nog
wel het allermeest nadat de overwinning was be
vochten, toen hij aan gepaste gematigdheid jegens
hen, die als overwonnenen tot hem kwamen, onver
biddelijke gestrengheid wist te paren tegenover
hen, die nog een oogenblik in den waan mochten
verkeeren, dat verzet tot de mogelijkheden behoorde.
Met trouw want al is het geen geheim
dat generaal Van der Heyden, aan eigen wensch
gehoor gevende, thans reeds het Atjehsche strand
den rug zou hebben toegekeerd, toch aarzelde hij
niet, te verklaren, dat, zoolang 's lands belang het
eischte, hij zijn plicht zou weten te doen en op
zijn post zou blijven.
Is het wonder dat van vele zijden, ook uit de
Volksvertegenwoordiging, stemmen zijn opgegaan
om twijfel uit te drukken of het wel raadzaam
ware dat reeds thans de overwinnaar zich ver
wijderde uit het door hem onderworpen gebied
Voorwaar bewijs genoeg, welk een gewicht men
hecht aan zijne persoonlijkheid.
Jammer genoeg, dat zelfs in 's lands vergader
zaal door een enkel afgevaardigde in afkeurenden
zin werd gesproken over de door den generaal
gevolgde zienswijze op een enkel punt, waarbij hij
volgens de meening van ieder onbevooroordeelde
juist een groote mate van beleid en doorzicht aan
den dag legde.
Ook daar berisping, waar slechts lof moest worden
vernomen. Doch voorzeker, b(j den landgenoot vond
die afkeurende stem geen weerklank, of wel de natie,
die in de laatste jaren standbeeld bij standbeeld
deed verrijzen voor groote mannen van het ver
leden, zou blind moeten zijn voor de verdiensten
van die van het heden. En de drang tot hulde
betoon, die van alle zijden opgaat, bewijst het
immers anders.
Aan die roepstem dan gehoor gegeven De man
nen van het leger hebben daartoe reden genoeg
in hunne hoogschatting van den moedigen wapen
broeder; de mannen der diplomatie, daar zij de
beleidvolle staatsmanswijsheid van den civielen ge
zagvoerder weten t« waardeeren de geheele natie
eindelijk, die met verlangen het einde te gemoet
zag van den door verkeerd beleid eindeloos gerek-
ten oorlog, die tal van menschenlevens en millioenen
schats kostte.
Niet nagepleit dus over de vraag, aan wien het
is te wijten dat maar al te lang de zoogenaamde
afwachtende tactiek werd gevolgd, maar met erken
ning van ware verdiensten hulde gebracht aan den
man, die op zoo schitterende wijze heeft getoond
dat men in den oorlog moet handelen „comine h
la guerre", en dat, vooral waar men staat tegen
over een zoo energieken vijand als de Atjehnees,
eerst na de onderwerping het tijdperk van toege
vendheid kan intreden.
Men heeft gezegd dat bij erkenning der ver
diensten van generaal Van der Heyden niet mag
worden vergeten wat zijne voorgangers in Atjeh
hebben verricht om de onderwerping van dat rijk
mogelijk te maken. Nog daargelaten, dat zij vol
strekt niet allen de doortastende tactiek van gene
raal Van der Heyden volgden, ook al omdat het
programma, hun van hoogerhand gegeven, hun
veelal een audere gedragslijn voorschreef, die hen,
ook huns ondanks, tot het zoo kostbare „afwachten"
dwong, behoeft de hulde, aan den een gebracht,
die aan den ander niet uit te sluiten. Ue nage
dachtenis van mannen als generaal Pel b. v. zal
door alle weidenkenden in eere worden gehouden
maar is daarin een rede gelegen om de welver
diende hulde te onthouden aan den generaal Van
der Heyden, die ondanks een ernstige en pijnlijke
wonde, welke hem een deel van het gezicht ont
nam, zijne troepen bleef aanvoeren? Hier zeker
mag sprake zijn van Spartaanschen moed, de
heroën der grijze oudheid waardig, en erkent men,
dat de hooge regeering door het programma, dat
zij den generaal verstrekte, hem de eindelijke
onderwerping van Atjeh mogelijk maakte, niemand
zal ontkennen dat die moeilijke taak aan geen beter
handen had kunnen worden toevertrouwd.
In Zeelands hoofdstad vereenigden zich reeds
een zestiental heeren met het doel om hulde te
brengen aan den generaal. Mogen mannen van aan
zien en invloed uit alle deelen des lands dat
voorbeeld volgen. Waarin dat huldeblijk zal be
staan, zal met eendrachtige samenwerking spoedig
beslist zijn. Waar Engeland een Wolseley, den
overwinnaar der Ashanteynen, een dotatie schonk,
mag Nederland zeker niet achterblijven om zijn
Van der Heyden, den moedigen generaal, die de veel
krachtiger Atjehneezen onderwierp, een blijk van
onderscheiding toe te kennen.
LEIDEN, 27 December.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der
correspondentie naar Noord-Amerika door middel
van het stoomschip „Rotterdam", waarvan de
laatste buslichting aan het postkantoor te Rotter
dam is bepaald op den 31sten December a. s.,
des morgens te zes uren.
Dr. P. L. Rijke alhier, die met 1 Januari
1S80 aftreedt als lid en voorzitter der commissie,
ingesteld op grond van artikel 3 der wet van
28 Mei 1S69 (Staatsblad n°. 97), is met ingang
van dien datum opnieuw als zoodanig benoemd.
De vergadering van den raad van toezicht
en discipline voor de orde van advocaten bij den
hoogen raad der Nederlanden heeft al de aftredende
leden van dien raad, mrs. G. M. Van der Linden,
W. Wintgens, Dav. H. Levyssohn Norman, D. Van
Eek, J. G. Rochussen en H. A. Neeb met over-
groote meerderheid tot leden van den nieuwen
raad gekozen.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 7586 volwas
sen personen en van 814 kinderen.
Ds. A. J. Maasdijk, predikant te Haarlem,
heeft het beroep naar de Ned.-Herv. gemeente te
Katwijk aan Zee aangenomen.
Wijlen de heer J. Van der Hoeven heeft
10,000 aan de Roomsch-Katholieke armen te
Woubrugge gelegateerd.
Bij de herstemming voor lid van den
gemeenteraad te Alphen is gekozen, in plaats van
den heer De Kanter, die vertrokken is, de heer
Jb. Van der Eist, candidaat der vrijzinnige kies-
vereeniging „Burgerplicht," met 79 stemmen.
De candidaat der katholieken en anti-revolutio
nairen, de heer H. Overes, verkreeg 55 stemmen.
Meer dan 100 kiezers hebben niet gestemd.
Op den eersten Kerstdag werden de diake
nen der Ned.-Herv. gemeente van Benthuizen
verblijd door het van elders ontvangen eener gift
groot f 20, met bepaling buDne armen daarvoor
extra te bedeelen. Moge de edelmoedige gever,
die verzocht heeft onbekend te blijven, in deze vele
navolgers vinden
Ingevolge de nieuwe wettelijke wijzigingen
betreflende het reglement van krijgstucht voor het
krijgsvolk te lande zullen de strafcellen in de
meeste garnizoenen veranderd en voor eenzame
opsluiting ingericht worden. De genie heeft reeds
opnemingen daartoe gedaan.
Door de te Amsterdam zitting houdende
commissie zijn tot arts bevorderd de heeren V. G.
Rijkens en P. Vermeulen, med. doctorandi. Het
getuigschrift voor het 1ste gedeelte is uitgereikt
aan den heer M. A. Mendes de Leou, cand.-arts.