Donderdag 27 November.
ATo. 60G8.
A0. 1879.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
V«or Leidn per S maanden....1-10.
Franco per poot.1AA
Afionderitjlw Notnmen0.03.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 1—regale1.03.
Iedere regel meer0.1
Grootere lettere uur plaatsruimte.
Met 1 December begint een nieuw kwartaal
van het Leidsch Dagblad. Zij die zich als
dan op deze Courant abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
Een internationale prijsvraag.
Bij het bekeud worden van bet plan tot het
houden eener internationale visscherij-tentoonstel-
liug te Berlijn, in het aanstaande voorjaar, wezen
we op het groote gewicht daarvan ook voor ons
land, waar de visscherij een zoo belangrijken tak
van bestaan uitmaakt.
De pogiug, van een enkele zijde aangewend om
de zaak in een verdacht licht te stellen, leed dan
ook vrij wel schipbreuk, en de meeuing van het
College voor de Zeevissclierijeu dat krachtige deel
neming hoogst gewenscht was, niet alleen om
onzen goeden naam op het gebied der vissclierij
te handhaven, maar ook om de welvaart, uit die
aanzienlijke bron van inkomsten voortvloeiende,
door het aanknoopeu van nieuwe betrekkingen te
verhoogen, vond allerwegen instemming. Geen won
der trouwens dat de zienswijze van die enkele tegen
standers weinig gewicht in de schaal legde, waar
men de toevlucht nam tot argumenten als deze:
dat er op het. gebied der vissclierij voor ons Ne
derlanders elders niet valt te leeren. Nog daarge
laten, dat men met zulke denkbeelden den kort-
sten weg inslaat om tot. geheelen stilstand of tot
schromelijken achteruitgang te komen, doet het
ons genoegen op een feit te kunnen wijzen, dat
dien waan van volleerdheid ten stelligste logenstraft.
Een der laatste nommers van de Staats-Courant
bevat nl. de mededeeliug van het College voor de
Zeevisscherijen, dat het door het Duitsche Eischerei-
Verein is uitgenoodigd bekend te maken, dat de
koning van Saksen ter beschikking van het, be
stuur van dat Vereiu eeu „zilveren eereprijs" heeft
gesteld om bij gelegenheid der internationale vis-
scherij-lentoonstelliug te worden toegekend aan
den inzender van een nauwkeurig uitgewerkt, voor
bepaalde, nader aan te geven verhoudingen prac-
tisch uitvoerbaar plan, aanwijzende de middelen
om het met onreine bestanddeelen vermengde water,
afkomstig van fabrieken, ja van gansche steden,
geheel ouschadelijk te maken voor de vischsoorteu,
aanwezig in de kanalen en grootere watereu, waarin
die onzuivere bestanddeelen worden geloosd.
De beantwoording van die belangrijke prijs
vraag kan geschieden in den vorm van drukwerk,
handschriften, teekeningen, toestellen en modellen.
Voor zoover de omvang het toelaat, zullen de
toestellen of andere voorwerpen, op het plan be
trekking hebbende, op voor het publiek aanschou
welijke wijze worden tentoongesteld. Waar bij
zondere iurichtiugen, zooals bassins, buizenlei-
diugeu enz. noodig zijn, wordt vooral op modellen
prijs gesteld. Ofschoon natuurlijk bedoeld wordt
een alge. meen middel om het verontreinigen
van vischwater onschadelijk te maken, zal niet
temin door den minister van landbouw enz. een
tweede prijs van 600 mark worden toegekend
aan hem, die tegen het grootste aantal meest
voorkomende gevallen van verontreiniging van
vischwater middelen aan de hand geeft, welke de
voorkeur verdienen boven de tot dusver gebezigde.
Ons dunkt, indien de Berlijnsche internatio
nale visscherij-tentoonslelling alleen ten gevolge
had, dat de hier bedoelde quaestie een groote
schrede nader tot haar oplossing werd gebracht,
zou die belangrijke vrucht ruimschoots voldoende
zijn om hen, die ook voor ons laud nog het nut
dier expositie mochten willen betwijfelen, in het
ongelijk !e stellen. Wel is de termijn van inzen
ding uiterlijk 15 Maart 1SS0 vrij kort ge
nomen, doch daar het een internationale mede
dinging geldt en onder meer ook onze Eugelsche
naburen, die evenzeer als wij Nederlanders op het
gebied èn van waterbouwkunde èn van vissclierij
hun sporen hebben verdiend, aan den wedstrijd
zullen deelnemen, mag men gegronde hoop koes
teren op een gunstigen uitslag.
Dat de vraag, wier oplossing hier wordt gesteld,
ofschoon alleen met het oog op de belangen der
vissclierij geformuleerd, toch eeu nog ruimere strek
king heeft, zal wel geen nader betoog vereischen
voor de ingezetenen eener stad, waar, als in de
onze, dagelijks eeu aantal fabrieken in werking
zijn. Het middel toch, dat geschikt wordt bevon
den, om het afval van fabrieken en steden onscha
delijk te maken voor onze vischsoorteu, zal tevens
kunnen dienen om onze grachten in het algemeen
zuiver te houdeu en dus den gezondheidstoestand
iu onze steden te verbetereu.
Overigens was het voor ons volstrekt geen ge
heim, dat onze Duitsche naburen groot belang
hebben bij de oplossing der vanwege den koning
van Saksen gestelde prijsvraag. Uit Duitschland
immers kwam het schip, dat met al te groote
mildheid zijn gevaarlijken inhoud van het zoo ver
giftige aniline-afval in den schoot onzer wateren
uitstortten Niet onaardig 'ziftt bot 'zijn-, indien bij
een eventueele beantwoording der prijsvraag door
een onzer landgenoolen ter loops de opmerking
werd gemaakt, dat zulk eeu handelwijze aller
minst een oplossing der quaestie in internationalen
zin, dus in het belang ook van andere natiën kan
worden genoemd.
Zooveel is zeker, dat het feit, dat. ook vanwege
den koning van Saksen een prijsvraag werd uit
geschreven, getuigt vau de groote belangstelling,
die de voorgenomen tentoonstelling allerwegen in
Duitschland mag vinden, en tevens van de uitge
breide strekking, aan de expositie gegeven, naar
aauleidiug waarvan gezocht wordt naar de beste
middelen niet slechts om de verschillende visch-
soorten te vannen, maar ook om ze voor de vangst,
in het leven te houden.
Eindigen wij met den welgemeenden wensch
dat de eer der oplossing van het moeielijkc vraag
stuk aan een landgenoot moge ten deel vallen.
H/ES®ËV, 20 November.
Heden aanvaardde mr. H. Van der Hoeven het
hoogleeraarsambt bij de faculteit der rechtsgeleerd
heid aan de lioogeschool alhier met het houden
eener redevoering over de vaststelling en invoering
van het Wetboek van Strafrecht.
Onze vocrmalige landgenoote mevrouw Lina
Schneider die onder het pseudoniem Wilhelm
Berg zooveel deed om onze letierkunde in Duitsch
land bekend te maken, heeft thans een werk uit
gegeven, getiteld „Frauengestalten der griechischen
Sage uud Dichtung", dat zij heeft opgedragen aan
de Duitsche kroonprinses. Haren talrijken vereer
ders ook in Leiden zal het zeker aangenaam zijn
dit bericht te vernemen, vooral daar de schrijfster
dit werk beschouwt als eene voortzetting der lessen
die zij indertijd zoowel hier als elders gaf.
De houding van den minister Six, met
betrekking tot de benoeming van een hoogleeraar
aan de universiteit te Groningen tot hoogleeraar te
Leiden, wordt iu een ingezonden stnk in de N. Gr.
Crt. afgekeurd op de volgende gronden.
Het belang van het hooger onderwijs vordert,'
dat de beste krachten worden aangewend daar,
waar het meest daarvan kan worden geprofiteerd.
Aan de Ltidsche universiteit zijn veel meer juris
ten dan aan de Groningsche. Wordt het beginsel
van den minister Six gehuldigd, dan zullen talent
volle mannen geene benoeming aan eene kleinere
universiteit aannemen, omdat zij dan nooit bij
eene greotere kunnen worden benoemd. De boog-
leeraren hebben, als alle andere staatsambtenaren,
recht nm verplaatsing te vragen, om welke rede
nen dan ook.
De bezoldigingen zijn dezelfde aan de drie
universiteiten, maar niet de werkzaamheden. De
ambitie wordt gedood, indien een hoogleeraar een
uitgebreider werkkring verlangende, deze voor
hem blijft afgesloten. Ook familie-relatiën maken
soms eene verplaatsing wenschelijk. Het beginsel
van den minister Six is alzoo af te keuren, en
wat de gelijkheid betreft, deze moet zich bepalen
tot de gelijkheid der middelen van onderwijsmet
de keuze van docenten heeft de wettelijke gelijkheid
niets uit te staan.
Deze beschouwing strekte in antwoord op het
geen de N. Gr. Crt. zelve ter verdediging van
de handeling des ministers in het midden had
gebracht.
In een ingezonden stuk uit Leiden aan de
N. R. Ct. zegt de schr.Ben ik wel ingelicht, dan
heeft mr. .T. Kappeyne van de Cappello reeds indertijd
voor de benoeming van prof. Goudsmit met dezen
op de voordracht gestaan, en was dus reeds toen als
eeu der corypheeën van het Romeinsche recht er
kend. Hoeveel te meer aanleiding zou er nu zijn
om den „intellectueelen kolossus" aan Leiden te
verbinden, en zoo diens kennis en talenten op een
andere, minstens even nuttige wijze voor de maat
schappij en den staat vruchtbaar te maken. Is het
juist, wat sommigen beweren, dat door een of meer
leden der juridische faculteit niet de voorgedragene,
maar eeu jong jurist eigenlijk werd gewenscht als
lioogleeraar in het Romeinsche recht, dan zou bij
den reeds ecnigszins gevorderden leeftijd van mr.
Kappeyne de benoeming van dezen nog het voor
deel aanbieden, dien veelhelovenden jurist de ge
legenheid te laten zich door verdere studie en ont
wikkeling voor die betrekking geheel voor te be
reiden. Het, is mogelijk, dat een academische werk
kring door mr. K. niet gezocht wordt, ja, dat hij
reeds ondershands verklaard heeft een eventueele
benoeming niet te kunnen aannemen, wat evenwel
nog nergens is geblekenmaar zoolang dit het ge
val niet is, mag men zich er zeker over verwon
deren zijn naam te missen op de voordracht van
curatoren (en juridische faculteit) aan den minister.
Voor m. o. zijn toegelaten: mej. H. C.
Meylink, van Middelburg, voor aardrijkskunde;
mej. K. M. Hengeveld, van Leeuwarden, voor
Eugelsche taal- en letterkunde; mej. J. J. De
Sauvage, van Den Haag, en mej. C. A. Van Staveren,
van Rotterdam, voor boekhouden, huisonderwijs.
Iu de gymnastiek werden van Woensdag 19
tot en met Maandag 24 November geëxamineerd
26 mannel candidaten, waarvan werden afgewezen
21 en toegelaten 5. Gisteren werden voor dit
vak 4 dames geëxamineerd, die allen werden afge
wezen. Morgen voortzetting van het examen der
vrouwelijke candidaten.
Gisteravond werd te Delft een fraai vuur
werk afgestoken als finale der feestviering van
het 200-jarig bestaan der constructie-inrichtingJ
Het vuurwerk was vervaardigd aan de pyrotecb-
uische school aldaar. Het slotstuk bestond ait een
